امتیاز موضوع:
  • 3 رأی - میانگین امتیازات: 2.33
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5

برخي زمينه‌هاي سقوطِ سلسله قاجار

#1
سازمان زنان که به منظور اجراي سياستهاي فرهنگي، اجتماعي دولت در سطح طبقات مختلف زنان ايران آغاز به کار کرد، بيشتر فعاليتهاي خود را در قالب فعاليتهاي فرهنگي ارائه مي‏داد. به همين دليل، سياستهاي خود را در زمينه‏هاي مختلف اعم از فعاليت‏هاي چاپ و نشر و تهيه برنامه تبليغاتي در رسانه‏هاي صوتي و تصويري، هماهنگ مي‏ساخت. حتي فعاليت‏هاي حقوقي سازمان، بيشتر در ارتباط با چاپ کتب و مقالات صورت مي‏گرفت و تنها بخش کوچکي از آن در ارتباط با انجمن زنان حقوق‏دان هماهنگ مي‏شد که در قالب قانون حمايت از خانواده مطرح شد. از اين‏رو، فعاليت‏هاي تبليغاتي سازمان را تحت عناوين زير بررسي مي‏کنيم:

الف) فعاليت‏هاي چاپ و نشر
فعاليت‏هاي سازمان در زمينه چاپ کتب، مقالات و عکس، در خدمت اهداف اساسي سازمان به منظور ارائه مفهوم جديد از زن و نيز ارائه الگوهاي جديد زندگي با برداشت‏هايي از فرهنگ غربي صورت مي‏گرفت. نشر کتب توسط سازمان به شاخه‏هاي مختلف تقسيم مي‏شد.

1. برخي از تحقيقات سازمان، صرفا با هدف چاپ کتاب‏هايي در زمينه تحولات زندگي زن ايراني در دوره پهلوي و بزرگ‏نمايي آن صورت مي‏گرفت. ازجمله اين کتاب‏ها مي‏توان به زن ايراني از شاليزار تا وزارت؛ تاريخچه فعاليت شوراي عالي زنان ايران، چهره زن ايراني، گزارش نقش زنان در برنامه ششم عمراني کشور، نيروي زنان در خدمت جامعه، تاريخچه بزرگ، و تاريخچه لباس اشاره کرد. دو کتاب آخر، بهترين نوع لباس را لباس و نوع آرايش زن در دوره پهلوي معرفي مي‏کند و آن را نشانه آزادي و احقاق حقوق زنان در نوع پوشش، معرفي مي‏کند.

2. بخشي از کتاب‏ها به ارائه گزارش‏هاي فعاليت‏هاي سازمان مربوط مي‏شد. تاريخچه فعاليت سازمان زنان ايراني، مجموعه گزارش‏هاي ساليانه سازمان زنان ايران، مجموعه نشريات و جزوات مربوط به سمينارهاي بين‏المللي، بولتن‏هاي هفتگي سازمان زنان ايران که هر هفته روزهاي سه‏شنبه در هفت هزار نسخه منتشر مي‏شد و اخبار پيام‏ها، مصاحبه‏ها، گزارش‏ها، بخشنامه‏ها، و تحقيقات سازمان در آن معرفي و تبليغ مي‏شد، از اين شمارند.
3. بخشي از کتاب‏هاي سازمان مربوط به مسائل آموزشي بود که موارد حقوقي، بهداشتي و... در زمينه‏هاي مختلف زندگي اجتماعي در آن بررسي مي‏شد. چارچوب اين آموزش‏ها به نحوي تدوين مي‏شد که سياست‏هاي فرهنگي سازمان در آن تبيين مي‏شد. کتاب‏هايي مانند سوادآموزي تابعي، حرفه و کارآموزي، بهداشت و تنظيم خانواده، کتاب‏هاي آموزشي، خياطي، بافندگي، آشپزي، قالي‏بافي و صنايع دستي ديگر، کتاب‏هاي مربوط به قانون مدني مانند قانون کار، قانون خانواده، زن و حقوق خانواده، زن و قانون انتخابات، زن و قانون کار، بررسي مسائل حقوقي خانواده‏ها 1 و... از اين جمله‏اند. اين کتابها اگرچه در نگاه اول، جنبه آموزشي داشتند، ولي چنان تدوين مي‏شدند که گويي تمامي امکانات نوين حقوقي از طريق سازمان به دست زنان رسيده و تنها مي‏بايست موارد استفاده يا آشنايي زنان به آنان تذکر داده شود. 2

4. برخي از کتاب‏ها، آموزش ساده قوانين و مقررات بود که به دليل سطح پايين سواد، اغلب براي کارگران، روستاييان و برخي طبقات پايين چاپ مي‏شد. چاپ اين کتاب‏ها بخش اندکي از انتشارات را به خود اختصاص مي‏داد. 33 راهنماي درسي، دفترچه تمرين خواندن و نوشتن، جزوه‏اي در مورد اصول تدوين کتاب‏هاي آسان، بررسي حقوق زنان کارگر به زبان ساده و... در اين رده قرار دارند.

سازمان زنان ايران در کنار فعاليت‏هاي چاپ و نشر، اقدام به تأسيس کتابخانه مخصوص موضوع زن نيز کرد. که در آن، مجموعه‏اي از کتاب‏هاي خارجي و ايراني وجود داشت. علاوه بر اين، مقالات دانشجويان دختر که پيرامون موضوع زن تهيه شده بود، بريده جرايد در مورد پيشرفت زنان در ايران از انتشارات سازمان ملل متحد در مورد زنان، و مجموعه‏اي از اسلايد و فيلم مربوط به فعاليت‏هاي زنان بعد از سياستهاي تجددگرايي رضاخان در اين کتابخانه وجود داشت. 3

ب) برنامه‏ريزيهاي عمومي
ــ شرکت همه‏جانبه سازمان زنان در جهت اهداف تبليغاتي حکومت از طريق تدوين برنامه‏هاي مختلف صورت مي‏گرفت. برخي از اين برنامه‏ها به شرح زير است:
ــ تشکيل سمينارها و جلسات مختلف سخنراني در ارتباط با نقش جديد زن ايراني در راستاي سياست‏هاي تجددگرايي حکومت
ــ ترتيب مصاحبه‏هاي مطبوعاتي يا راديو و تلويزيوني و ارائه گزارش‏هاي فعاليت‏هاي سازمان در مطبوعات و رسانه‏ها
ــ تدوين برنامه‏هاي راديو و تلويزيوني در ارتباط با سياست‏هاي سازمان و نقش و حقوق زن ايراني در قالب فيلم يا برنامه‏هاي مستند
ــ ديد و بازديدهاي دسته‏جمعي داخلي و خارجي با هدف آشنايي با فرهنگ کشورهاي ديگر و آشنايي زنان ديگر جوامع با زن ايراني
ــ ترتيب نمايشگاه‏هاي مختلف موضوعي يا فصلي به منظور تبليغ فعاليت‏هاي سازمان
ــ فعاليت‏هاي بين‏المللي سازمان زنان و همکاري گسترده با سازمان ملل با هدف تبليغات سياسي 4
ــ شرکت گسترده سازمان در جشن‏هاي 2500 ساله از طريق تهيه فيلم، انتشار کتاب، برپايي مجالس سخنراني و کنفرانس، سخنراني زنان در شهرهاي مختلف، و تأسيس خانه‏هاي زن در 1350 به مناسبت جشن‏هاي 2500 ساله 5
ــ ترتيب نمايشگاه عکس از زنان کشورهاي مختلف مانند فرانسه، امريکا، کره، تايلند، هلند، سنگاپور و... که ضمن آن، تبليغات گسترده‏اي درباره فعاليت سازمان زنان انجام گرفت. 6
ــ تدوين ماهنامه زن دانا که در آن پيشرفت زنان در نتيجه تحولات دوره پهلوي، مطرح و تبليغ مي‏شد. 7

ج) فعاليت‏هاي حقوقي
واحد حقوقي سازمان با توجه به اهداف سياسي، فرهنگي حکومت و با تعاريف جديد از حقوق و برابري زنان و مردان، برنامه‏ريزي شد. اين واحد با هدف القاي تفکر و فرهنگ جديد به جامعه در جهت تبليغاتي، اقدام به انتشار جزوات و کتاب‏هاي مختلف در زمينه حقوق زنان مي‏کرد و حقوق جديدي را مطرح مي‏ساخت که مبناي آن، تحولات حقوقي کشورهاي غربي بود. علاوه بر اين، با تشکيل سمينارها و جلسات مختلف سعي در القاي اين مفاهيم در فرهنگ عمومي داشت. برخي از کتاب‏هايي که در سال 1353 در همين زمينه به چاپ رسيده عبارت بودند از:

1. بررسي اعلاميه جهاني رفع تبعيض از زن و مقايسه آن با مقررات قانوني ايران
2. تبعيض بين زن و مرد و اثرات اجتماعي آن (بررسي مواد يک و سه اعلاميه رفع تبعيض از زن)
3. بررسي ماده چهارم رفع تبعيض از زن... در مورد موقعيت زنان در سازمان‏هاي دولتي و اجتماعي
4. بررسي ماده ششم اعلاميه رفع... در مورد حقوق زنان در خانواده
5 . بررسي ماده دهم اعلاميه رفع... در مورد حقوق کار و اشتغال 8
6. کتاب حقوق خانواده (مجموعه سخنراني‏هاي دوره کوتاه مدت واحد آموزش حقوق به زبان ساده)
در کنار فعاليت‏هاي چاپ و نشر واحد حقوقي که در راستاي سياست‏هاي کلي سازمان بود، برخي طرح‏هاي پژوهشي و تحقيقي در ارتباط هماهنگ با سازمان ملل نيز انجام مي‏شد که در بخش روابط بين‏المللي به آن پرداخته مي‏شود.

برگزاري سمينارها و جلسات نشست و گفت‏وگو در خصوص قوانين حقوقي، از ديگر برنامه‏هاي واحد حقوقي بود. علاوه بر اين، کميته‏هاي پيگيري و اجرا در سازمان پيش‏بيني شده بود که طبق اساسنامه آن، مي‏بايست موارد قانوني مصوب شوراي دولت تا مرحله اجرا در ادارات و سازمان‏ها در سطح جامعه پيگيري مي‏شد. اما هيچ‏گونه گزارشي از عملکرد و نتايج اين کميته‏ها در دست نيست.

واحدهاي مشاوره حقوق خانواده نيز که در فعاليت‏هاي حقوقي سازمان پيش‏بيني شده بود، داراي يک مرکز يا مکان مشخص نبود و در سطح محدود با استفاده از امکانات محلي در مناطق مختلف و با همکاري از برخي حقوق‏دانان به مشکلات خانوادگي، حقوقي رسيدگي و يا تا مراجعات قانوني به دادگاه‏ها پيگيري مي‏شد. 9 اين فعاليت‏ها در سطح بسيار محدودي به مورد اجرا درمي‏آمد و در گزارش‏هاي سازمان، تنها به دو نمونه از آن اشاره شده است. 10

يکي از عمده‏ترين اقدامات سازمان زنان، تلاش در جهت تدوين و اجراي قانون حمايت از خانواده با همکاري انجمن زنان حقوق‏دان بود. اين قانون در 25 خرداد 1346 به تصويب رسيد که سازمان زنان، تبليغات گسترده‏اي را به اين قانون اختصاص داد. قانون مذکور که مواد آن برگرفته از قوانين کشورهاي اروپايي بود، در کتب مختلف به وسيله انجمن زنان حقوق‏دان و سازمان زنان ايران منتشر شد. در مقدمه کتاب قانون حمايت از خانواده ذکر شده که اين قانون، يکي از دستاوردهاي انقلاب سفيد و مترقي‏ترين قوانين جهان است. در حقيقت، به منظور اجراي سياست‏هاي جديد دنياي سرمايه‏داري و براي جلوگيري از رشد جنبش‏هاي آزادي‏بخش و با هدف هموار کردن راه نفوذ اقتصاد سرمايه‏داري تدوين شده بود. قانون حمايت خانواده به منظور آزاد کردن نيروي ارزان کار زن بود تا نيازهاي جامعه‏اي با اقتصاد سرمايه‏داري را در صنايع مونتاژ و وابسته تأمين کند. از طرف ديگر، قوانين حمايت از خانواده که با شعار حقوق زن تدوين شد، بر بسياري از جنبه‏هاي زندگي زنان ضربه زد و آنان را از مسير واقعي خود منحرف ساخت. در واقع با تشکيل شوراي عالي زنان و سازمان زنان ايران، جمعيت‏هاي مختلف زير نظر اين دو سازمان با توالي زماني متفاوت، تحت تأثير سياست‏هاي هماهنگ‏سازي حکومت قرار گرفتند و کارآيي لازم را از حرکت زنان گرفتند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. کتابنامه آثار زنان ايران. انتشارات سازمان زنان ايران. آبان 1339.
2. اغلب اين کتاب‏ها در بخش اسناد کتابخانه مرکزي دانشگاه تهران وجود دارد.
3. گزارش فعاليت‏هاي سازمان زنان ايران، سال 1352ـ1351. ص 2.
4. مجموعه گزارش‏هاي سال‏هاي 1351ـ1350، 1354ـ1353 و 1349ـ 1348.
پاسخ
آگهی


[-]
به اشتراک گذاری/بوکمارک (نمایش همه)
google Facebook cloob Twitter
برای ارسال نظر وارد حساب کاربری خود شوید یا ثبت نام کنید
شما جهت ارسال نظر در مطلب نیازمند عضویت در این انجمن هستید
ایجاد حساب کاربری
ساخت یک حساب کاربری شخصی در انجمن ما. این کار بسیار آسان است!
یا
ورود
از قبل حساب کاربری دارید? از اینجا وارد شوید.


پرش به انجمن:


کاربرانِ درحال بازدید از این موضوع: 1 مهمان