15-01-2016، 15:05
(آخرین ویرایش در این ارسال: 15-01-2016، 20:59، توسط Interstellar.)

ساس حشرهای از راستهٔ نیمبالان و خانوادهٔ بسترساسان (Cimicidae) است.
ساس از کک بزرگتر است و لای درز تشک و متکا و شکاف اجناس چوبی مخفی میشود و شب خارج شده و به انسان نیش میزند. آنها اغلب در شب فعالیت میکنند اما اگر یک هفته از خانه دور باشید، همین که به استراحت بپردازید یا روی مبل بنشینید به سراغ شما خواهند آمد. میبینید که روشن گذاشتن چراغها در مورد این خونآشامهای کوچک، مخصوصا زمانی که گرسنه هستند، چندان مؤثر نیست.[۳]
ساس از راه خونخوراکی از انسان و دیگر جانداران خونگرم تغذیه میکند.[۴]
دو نوع ساس که از نظر بهداشتی برای انسان اهمیت دارد، ساس معمولی (ساس تختخواب، Cimex lectularius) و ساس گرمسیری (Cimex hemipterus) هستند. این دو نوع ساس از روی پیشسینه یعنی بخش اول سینه از هم تشخیص داده میشوند.[۵] در حال حاضر شواهدی دال بر انتقال بیماریهای عفونی مانند هپاتیت بی یا سی و یا انتقال ایدز از طریق گزش ساس در دست نیست. ویروسها در داخل بدن ساس تکثیر نمیشوند و در مدلهای حیوانی انتقال بیماریهای ویروسی از طریق گزش ساس ممکن نبوده. [۶]
(( چرخهٔ زندگی ))
در محل سکونت انسان مانند منازل، هتلها، خوابگاهها، زندانها، سرباز خانهها، بیمارستانها، سرای سالمندان و... یافت میشود. این انگلها در شکاف دیوار، کف خانهها، اثاثیه، لابلای کارتنها، پشت کاغذ دیواری، کمدها و درهای چوبی و قفسهٔ کتابخانهها مبلمان، تشکها، و پشتیها مخفی میشوند. در شب و نور کم فعال هستند و از میزبان خفته و یا نشسته در حال تماشای تلویزیون تغذیه میکنند. اگر انسان در دسترس آنها نباشد از سایر حیوانات خونخواری میکنند. ساس روی بدن انسان زندگی نمیکند بلکه در محلی نزدیک به محل نشتن و خوابیدن انسان زندگی میکند. ساس را میتوان به کمک لکههای ناشی از مدفوع آنها تشخیص داد ساس در نزدیکی محل مخفی شدنش مدفوع میکند.[۷]
ماده بالغ روزی ۲-۳ تخم میگذارد. که در طول زندگی جمعاً ۲۰۰-۵۰۰ تخم میرسد. تخمهای یک میلیمتری سفید مروارید شکل اند. در مکانهای یاد شده قرار داده میشوند. زمان بازشدن تخمها که معمولاً ۱۰-۹ روز بعد از جنیندار شدن است به درجه حرارت بستگی دارد. ۵ مرحله نمفی وجود دارد. که هر مرحله قبل از پوست اندازی به یک وعده خون نیاز دارد تا تبدیل به مرحله بعدی گردد.
مراحل تخم تا بلوغ کامل و تخمگذاری مجدد بسته به حرارت محیط بین ۱۹-۷ هفته متغیر است. در حرارت ۲۷ درجه تخمها در کمتر از یک هفته شکفته میشوند. درطول سال چند نسل ساس بوجود میآید. در دسترس بودن منبع خون در زمان تولید مثل تاثیر میگذارد. ساسهای بالغ در تابستان یک بار در هفته تغذیه میکنند. در ماههای سرد تر تغذیه آنها کمتر صورت میگیرد. در زمستان چیزی نمیخورند و در بهار برای تغذیه ظاهر میشوند. ساسها گرسنگی را تا ۵۵۰ روز تحمل میکنند! خانههای مستأجری بیشتر در معرض آلودگی قرار دارند.

(( راههای مبارزه ))
از آنجایی که ساس از سطوح چوبی به راحتی بالا میرود، پس بایستی پایههای تخت را در داخل صفحات فلزی قرار داد و تختها را از دیوار فاصله داد. به منظور کنترل ساس تختخواب باید به موارد زیر توجه نمود:
هنگام خرید وسایل چوبی، فرش، پشتی و سایر وسایل دست دوم دقت شود از تمام درزها و شکاف ها به لحاظ آلودگی به ساس تخت خواب بازدید به عمل آید.
کاغذ دیواری هایی که شل شده اند از دیوار جدا کرده یا به خوبی ترمیم نمایید.
برای جلوگیری از انتشار ساس به محیط های دیگر، ملحفه ها و روبالشی ها و کلیه پارچه های آلوده را تا زمان شستشو در یک کیسه نایلونی گذاشته و در آفتاب قرار دهید.
اتو کردن ملحفه ها و روبالشی ها .....قبل از استفاده مجدد ضروی است.
پایه های تخت را در داخل صفحات فلزی قرار داده و تخت ها را از دیوار فاصله دهید.
لباس ها را به رخت آویز آویزان کنید و از دیوار فاصله دهید.
آلودگی های خفیف و ناچیز را می توان با تمیز کردن دقیق وسایل آلوده و ریختن آب جوش روی وسایل و یا قرار دادن آن ها در معرض آفتاب بر طرف کرد. پاشیدن سم باید پس از مشورت با کارشناسان مراکز بهداشتی انجام گردد[۸].

(( درمان ))
ضایعه ناشی از گزش ساس در معاینه تا حدودی قابل تشخیص است ضایعات معمولاً متعدد و اغلب اوقات بصورت خطی میباشند. چند دلیل برای خطی بودن ضایعات وجود دارد: اولاً ساس ممکن است در گزش اول قادر به مکیدن میزان کافی خون نباشد بنابراین میزان کمی جابجا شده و شخص را در محلی نزدیک به محل گزش اولیه میگزد. دومین دلیل: اندامی که با سطح تشک و یا تخت تماس دارد ممکن است توسط چندین ساس در یک زمان گزیده شود (بنابراین چندین محل گزش بصورت خطی در محل تماس عضو با تشک ایجاد میگردد) به خاطر داشته باشید که تنهایک نفر از هر چهار نفر (۷۵٪ افراد) به گزش ساس حساس هستند تنها نصف افراد بالای ۶۰ سال به گزش ساس حساس هستند .[۱۱] خارش ناشی از گزش ساسها به درمانهای علامتی پاسخ میدهد. (کالامین جهت خارش و یا استروئید ضعیف جهت کنترل التهاب) در صورت عفونت محل گزش و یا واکنش حساسیتی شدید به گزش حشره باید به پزشک یا مرکز درمانی مراجعه کرد.
کنترل:
بهسازی محیط
سمپاشی
بهسازی محیط:
دور انداختن وسایل آلوده و سوزاندن آنها
حذف درزها و شکافها و برداشتن کاغذهای دیواری
گچ کردن ساختمان(در ساختمانهایی که گل – گچ هستند یا درز و شکاف در کف و دیوار دارند)
دوغاب کف ساختمان با سیمان
پهن کردن وسایل خانه در آفتاب
سموم مؤثر بر ساسها:
سم HCH و سم BHC سم دی اکساکارب و سم بندیو کارب، سم ددت، سم دیازینون سم فن کلروفوس، یودفن فوس لیندین، مالاتیون و پرویوکسور موثر هستند. اضافه کردن پیرترین یا پیرتروئیدهای ترکیبی مثل بیورزمترین مفید است چون باعث خارج شدن ساس از پناهگاه هایشان میشود و تماس آنها را با سطوح سمپاشی شده افزایش مییابد. سمپاشی به صورت دستی یا کمپرسی روی دیوارها و کف اتاقها صورت میگیرد. رختخواب کودکان و گهواره اطفال نباید سمپاشی شود. در این مورد لباسها و… را بجوشانید. سم پاشی باید یک بار دیگر تکرار شود تا ساسهای بوجود آمده از تخمهای باقیمانده از سمپاشی اول رااز بین ببرد.