چطور می‌توان از مال حرام گذشت؟

[τοxικ]

قطعاً در نظام جهان هستی، هر کاری اثری بر جای می‌گذارد؛ هر چند در مواردی این تاثیر دیدنی نباشد. یکی از این موارد،‌ تأثیر لقمه حرام بر وجود انسان است. از دید ظاهری فرقی بین غذای حلال و حرام نیست، ولی لقمه حرام تأثیری بر جان آدمی دارد که کشف آن از محدوده علوم ظاهری بشری خارج است. وظیفه ادیان الهی، بیان همین امور باطنی است که در دسترس بشر نیست.

لقمه حرام

حلال خوری بنا بر ادبیات قرآن و فرهنگ قرآن یعنی انسان خود را زنده نگاه دارد. به عبارت دیگر یعنی حیات طیبه. تعبیر قرآن این است که زنده ها و مرده ها دو دسته هستند . برخی از افراد ظاهراً زنده هستند ولی در واقع زنده نیستند. ظاهراً انسان هستند ولی به تعبیر صریح قرآن در واقع انسان نیستند. بالاترین اثر حرام این است که فرد را از انسانیت ساقط می کند. برای حیوان هیچ فرقی نمی کند که پاک و نجس و یا حلال و حرام بخورد. هر چه به دست بیاورد می خورد . حرام خوری انسان را از رتبه ی انسانیت به رتبه ی حیوانیت و غفلت تنزل می دهد. گوش حیوان حرف حق نمی شنود .

لشکر عمر سعد در ظاهر انسان بودند. اما اگر واقعاً انسان بودند سخن امام حسین(علیه السلام) را که با آنان صحبت می کرد می شنیدند . من هم اگر خدای ناکرده ورودی های جسم خود و مخصوصاً لقمه ی خود را کنترل نکنم و حرام وارد وجود من شود ، از انسانیت ساقط می شوم . هر کسی فکر می کند که این تنزل مهم نیست، گوش ندهد و برای آن اهمیت قائل نشود .

وقتی که ما در جایگاه انسانیت باقی بمانیم ، حرف را می شنویم . یک حیوان زیاد نمی تواند انسان ها را تشخیص دهد . سپاهیان عمر سعد ، چهره ی باطن عمر سعد را با چهره ی باطن امام حسین (علیه السلام) خیلی تشخیص ندادند . ظاهراً هر دو عمامه به سر داشته و محاسن داشتند . هر دو لباس جنگ و اسب داشتند . حتی ممکن است سپاه عمر سعد برای آنها جذاب تر هم بود که با او باقی ماندند . بنابراین انسان وقتی حیوان می شود ، کلام و چهره ی حق را از باطل تشخیص نمی دهد. مسیر حق را از مسیر باطل تشخیص نمی دهد .

در روایات داریم که اولین اثر حرام خوری، مرگ دل است . قلب انسان می میرد و دیگر حیات ندارد . آن چیزی که دارد حیات حیوانی است . ما کلاً حیات نباتی، حیوانی و انسانی داریم . اگر برای شما حیات انسانی مهم است ، باید کاری کنید که یک چیزی وارد وجود شما نرود که این حیات انسانی را به خطر بیندازد. الان هوا آلوده است . همه سعی می کنند که جلوی بینی خود را گرفته و ماسک بزنند . چون اگر آلودگی وارد بدن ما شود جسم ما را با مشکل مواجه می کند . هر کس باور کند که چقدر آلودگی دل ، روح را لطمه می زند . مراقب است که این آلودگی وارد روح او نشود . حرام خوری البته به صورت اعم مربوط به چشم و گوش و زبان و فکر و دهان ما است .
در روایت داریم عبادت کسانی که حرام خور هستند پذیرفته نمی شود .دعای این افراد مستجاب نمی شود . کسی که خواب است دعا نمی کند . کسی که در خواب است حتی اگر حرف هم بزند ، دیگران به حرف او اهمیت نمی دهند

قطعاً در نظام جهان هستی، هر کاری اثری بر جای می‌گذارد؛ هر چند در مواردی این تاثیر دیدنی نباشد. یکی از این موارد،‌ تأثیر لقمه حرام بر وجود انسان است. از دید ظاهری فرقی بین غذای حلال و حرام نیست، ولی لقمه حرام تأثیری بر جان آدمی دارد که کشف آن از محدوده علوم ظاهری بشری خارج است. وظیفه ادیان الهی، بیان همین امور باطنی است که در دسترس بشر نیست.

اینکه حرام‌خواری چه اثرات سویی بر جان و دل آدمی دارد، بحث مفصّلی است ولی اجمالاً باید دانست که بسیاری از گناهان، ریشه در آلودگی روح آدمی دارد و لقمه حرام مثل آب آلوده که جسم را بیمار می‌سازد جان آدمی را آلوده می‌کند.
از اثرات حرام خوری :

یک – مرگ دل است. گوش این افراد حرف حق را نمی شود ، همانطور که کلام حق امام حسین (علیه السلام) را نشنیدند. چشم آنها امام حسین (علیه السلام) را ندید و دل آنها نیز تشخیص نداد.

دوم – دل مُرد دیگر برکت ندارد. وقتی که بی برکتی رخ داد ، اعمال ما دیگر به عنوان عبادت پذیرفته نمی شود . ما ظاهراً نماز می خوانیم ولی پذیرفته نمی شود . چون نماز انسان پذیرفته است و نماز حیوان پذیرفته نیست . در روایت داریم عبادت کسانی که حرام خور هستند پذیرفته نمی شود. دعای این افراد مستجاب نمی شود. کسی که خواب است دعا نمی کند. کسی که در خواب است حتی اگر حرف هم بزند، دیگران به حرف او اهمیت نمی دهند.

سوم - اگر حرام وارد وجود ما شود، خواب هستیم ، دعای ما مستجاب نمی شود . از همه ی اینها دردناک تر این است که نسل ما ناپاک می شود .

چهارم - در روایت صریح داریم که نسل شما ناپاک می شود . خیلی از افراد می گویند که ما در این دنیا خیلی تلاش کردیم اما چیزی بدست نیاوردیم . به آنها می گویم به پسر خود نگاه کنید . می گویند فرزند ما خیلی عالی است . شما سعی کردید لقمه ی حلال در زندگی خود بیاورید ، پسر و دختر شما یک دسته گل شده است . اگر خانه ی آنچنانی ندارید ، اهمیتی ندارد . خانه، باقیات و صالحات شما نیست . چون بعداً فرد دیگری مالک آن می شود . ولی بچه باقیات و صالحات شما است . هر عمل خوبی که انجام دهد ، یک کپی هم برای شما می گذارند .
امام باقر (علیه السلام) فرمود :خداوند روز قیامت مردمى را از قبورشان به محشر مى آورد، که دستانشان به گردنشان بسته، به اندازه یک مورچه قدرت گرفتن چیزى را ندارند، ملائکه به شدت آنان را سرزنش مى کنند، و مى گویند : اینان مردمى هستند که خداوند به آنها ثروت عطا کرد، ولى حق خدا را از مال خود به صاحبان حق ندادند
روایاتی پیرامون مال حرام

رسول خدا (صلى الله علیه وآله وسلم) فرمود : خداوند فرموده : مَنْ لَمْ یُبالِ مِنْ اَیِّ باب اکْتَسَبَ الدّینارَ وَ الدِّرْهَمَ لَمْ أُبالِ یَوْمَ الْقِیامَةِ مِنْ اَیِّ اَبْوابِ النّارِ اَدْخَلْتُهُ. کسى که در کسب مال پروا ندارد، از کجا مى آورد، من در قیامت پروا ندارم که از کدام در او را وارد آتش کنم!

مَنْ کَسَبَ مالاً مِنْ غَیْرِ حِلِّهِ اَفْقَرَهُ اللهُ. کسى که از غیر حلال به کسب مال برخیزد، خداوند او را دچار فقر مى کند.

مَنِ اکْتَسَبَ مالاً مِنْ غَیْرِ حِلِّهِ کانَ زادُهُ اِلَى النّارِ. کسى که از غیر حلال کسب مال کند، آنان مال توشه او به سوى جهنم است.

ثروتى که زکات، خمس، حق سائل، حق محروم، و دیگر حقوق شرعى آن پرداخت نشده، حلال مخلوط به حرام است، و تصرف در آن جایز نیست، و خوراندن حرام یا حلال مخلوط به حرام به زن و بچه و دیگران خود معصیتى غیر از معصیت به دست آوردن حرام، یا حبس حقوق واجبه است.

امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود: شَرُّ الاَْمْوالِ ما لَمْ یَخْرُجْ مِنْهُ حَقُّ اللهِ سُبْحانَهُ. بدترین اموال آن مالى است که حق خدا «خمس ـ زکات» از آن خارج نشده است.

امام باقر (علیه السلام) فرمود: خداوند روز قیامت مردمى را از قبورشان به محشر مى آورد، که دستانشان به گردنشان بسته، به اندازه یک مورچه قدرت گرفتن چیزى را ندارند، ملائکه به شدت آنان را سرزنش مى کنند، و مى گویند: اینان مردمى هستند که خداوند به آنها ثروت عطا کرد، ولى حق خدا را از مال خود به صاحبان حق ندادند.
منابع :
تبیان
ارشاد شیخ مفیدجامع السعادات

میزان الحکمه؛ جلد 9

بحار ؛جلد 103

بیانات حجت الاسلام ماندگاری