20-09-2013، 21:24
قسمت اول : کلیساهای کاتولیک
کاتولیک به معنای جامع و جهانی است . کاتولیک ها در میان کلیساهای مسیحی ، بیشترین پیرو را دارند . آنها دارای یک مرکزیت واحد به رهبری پاپ در واتیکان می باشند و معتقدند که کلیسای سن پیتر در واتیکان را پطرس حواری بنا نهاده و پاپ ها خود را جانشینان پطرس حواری می دانند . حضور کاتولیک ها در ایران بیشتر با حضور دولت های اروپایی گره خورده است . هر چند اکثر ارامنه پیرو کلیسای حواری ارمنی و بسیاری آشوریان هم پیرو کلیسای نستوری آشوری هستند ولی با حضور کلیسای کاتولیک در ارمنستان و ایران و سایر ممالک خاورمیانه، عده ای از ارامنه و آشوریان هم به این کلیسا گرایش پیدا کردند
1: کلیسای قلب مقدس عیسی مسیح
نشانی جاده قدیم شمیران( خیابان دکتر شریعتی) – نزدیک پل رومی
تاریخ بنا 1920
ابعاد
طول آن 40/14 متر و عرض آن متفاوت است ر ضلع جنوبی 60/9 و در ضلع شمالی 40/6متر است
توضیحات
بانی آن راهبه ای به نام سنت مارگارت مری آلاکوک (1690 - 1647) او می گفت که باید طلایه دار نوعی وقف و سرسپردگی تازه به خدا باشد تا بدان وسیله عدالت و محبت بی کران خدا نسبت به گناهکاران را به کلیسا یادآور شود. این وقف و سرسپردگی باید بر محور تفکر در مورد قلب مسیح معطوف شود. از او خواسته شده بود که در جمعه اول هر ماه قلب م مسیح را تکریم نماید و ساعت آخر هر پنج شنبه را به دعا برای فرونشاندن خشم الهی و درخواست رحمت برای گناهکاران بپردازد.
این کلیسا در سال ۱۹۸۵ مرمت و بازسازی شد
2: کلیسای حضرت مریم
نشانی خیابان فرانسه( نوفلوشاتو) – کنار سفارت ایتالیا
تاریخ بنا 1937
ابعاد طول 10/20 و عرض 20/13 متر است
توضیحات
نام بسیاری از کلیساهای کاتولیک ها نه تنها در ایران بلکه در سراسر جهان ، حضرت مریم است . به طور کلی کاتولیک ها بیشتر از سایر مسیحیان برای مقام حضرت مریم احترام قائلند و او را واسطهء دعاهای خود قرار می دهند . پروتستانها او را همچون سایر انسانها می دانند و ارتودکس ها ، ارامنه حواری و آشوریان نستوری برای او اعتباری بینابین قائلند
3: کلیسای حضرت یوسف
نشانی خیابان انقلاب – خیابان فرصت – شماره 91
تاریخ بنا 1950
ابعاد طول آن 20/20 و عرض آن 16 متر است
وجه تسمیه
یوسف ، همسر مریم بوده است و کاتولیک ها احترام زیادی برای او قائل بوده و او را از قدیسین می دانند
توضیحات این کلیسا متعلق به آشوریان کاتولیک است
4: کلیسای ژاندارک
نشانی خیابان فردوسی – خیابان منوچهری – کوچه طاهری – شماره 40
تاریخ بنا 1945
ابعاد طول آن 20/18 و عرض آن 8 متر است
وجه تسمیه
ژاندارک از قدیسین کاتولیک است او در جنگ های صد ساله با درایت های خود توانست برای فرانسوی ها در برابر انگلیسیها، پیروزیهایی را به دست آورد . او می گفت که در باغ پدرش ، یکی از قدیسین ( قدیس میشل) بر او ظاهر شده و به او گفته که مسئول نجات فرانسه خواهد بود و عمدهء اعضاء این کلیسا نیز مسیحیان فرانسوی هستند
توضیحات
این کلیسا متعلق به فرقهء لازاریست ها از کلیسای کاتولیک است این فرقه در سال 1625 در پاریس بوسیلهء "وینسنت لازار" به منظور اعزام هیات های مذهبی برای آموزش جوانان ایجاد شد .لازار در سال 1631 میلادی اعتکاف را رواج داد. در 1638 در سنت لوئیس آمریکا اولین کلیسای این فرقه بنا نهاده شد
5: کلیسای گریگور مقدس
نشانی
خیابان انقلاب – بعد از میدان فردوسی - خیابان بابی ساندز – خیابان غزالی – شماره 22
تاریخ بنا 1954
ابعاد طول 60/12 و عرض 80/7 متر
توضیحات این کلیسا متعلثق به ارامنهء کاتولیک است
۶: کلیسای حضرت ابراهیم
نشانی بعد از میدان انقلاب نرسیده به میدان آزادی – خیابان جمالزاده – شماره100
تاریخ بنا 1962
ابعاد طول 17 و عرض 30/15-5/21 متر
توضیحات
این کلیسا متعلق به فرقه سن دومینیکن از کلیسای کاتولیک است. بانی این فرقه " سنت دومینیک" از اهالی اسپانیا در قرن سیزدهم1203 میلادی است. آنها توانستند در قرن سیزدهم ، رهبانیت را به اوج خود برسانند. به راهبان این فرقه « فرایار» نیز می گفتند آنها معتقد به نفی خود و فردیت بودند بزرگ ترین شخصیت سرشناس این فرقه " توماس آکویناس " از فلاسفهء معروف دوران قرون وسطی است است
7: هوسپ( یوسف مقدس)
نشانی
بلوار میرداماد - قبل از میدان مادر – خیابان رازان شمالی( صادقی) – خیابان ششم
تاریخ بنا 1963
ابعاد طول 20/16 و عرض 60/6 متر
توضیحات این کلیسا متعلق به ارامنه کاتولیک است
8: نیایشگاه کاتولیک
نشانی بلوار ابوذر – محلهء دولاب – سرآسیاب – قبرستان کاتولیک ها
توضیحات
این قبرستان ، قدیمی ترین قبرستان کاتولیک هاست که در درون آن نیایشگاه روبازی در قسمت شمالی آن وجود دارد
در ایام جنگ جهانی دوم گروهی از لهستانی ها از کشورشان تبعید شدند بسیاری از این لهستانیها که کاتولیک بودند به ایران آمدند . آرامگاه - دکتر کلوکت - پزشک ناصرالدین شاه که در سال 1855 وفات یافت و کاتولیک بود در این قبرستان است
9: مادور ارامنه کاتولیک
نشانی بلوار ابوذر – محله دولاب – سرآسیاب – قبرستان ارامنه کاتولیک
تاریخ بنا 1946 توسط آنتوان آبسه
ابعاد طول 20/8 و عرض 8/4 تا 60/3 متر
توضیحات این مادور برای انجام مراسم درگذشتگان و متعلق به ارامنه کاتولیک است
10: دیر خواهران حضرت مسیح
نشانی خیابان جامی – شماره 74
توضیحات
دیر یا صومعه ، مکانی است که مسیحیانی که می خواهند جهت خدمت به خدا
تجرد اختیار کنند در آنجا ساکن می گردند
11: دیر خواهران روحانی
نشانی خیابان میرداماد – خیابان شهید آبکار
قسمت دوم : کلیساهای پروتستان
پروتستان به معنی معترض است و بانی این کلیسا مارتین لوتر ، کشیش آلمانی در قرن شانزدهم است که با دنیاپرستی برخی از روحانیون و دخالت کلیسا در امور دولتی و حکومتی و سوءاستفادهء برخی از مقامات آن از عقائد مردم مخالف بود.
کلیسای پروتستان دیرتر از دو کلیسای دیگر بوجود آمد ولی این کلیسا در درون خود دارای بیشترین انشعاب بوده و فاقد یک مرکزیت واحد است .
حضور پروتستانها در ایران دیرتر بوده و حضور اینها هم با دولت های اروپایی و میسیونرهای مذهبی گره خورده است. کتاب مقدس را برای اولین بار پروتستانها به فارسی ترجمه کرده اند .
هر چند ارامنه و آشوریان عمدتاً پیرو کلیسای حواری ارمنی و کلیسای نستوری آشوری هستند ولی در قرون اخیر بر اثر گسترش فعالیت کلیسای پروتستان در بین مسیحیان ، عده ای از ارامنه و آشوریان نیز به کلیسای پروتستان و شاخه های آن گرایش پیدا کردند
1: کلیسای پطرس مقدس
نشانی خیابان امام خمینی – نرسیده به حافظ – حیابان 30 تیر – شماره 7/1
تاریخ بنا 1891
ابعاد طول 25 و عرض 10 متر
وجه تسمیه پطرس بزرگ ترین حواری مسیح است
توضیحات
این کلیسا ، کلیسای پروتستانهای انجیلی است . پروتستان انجیلی یا اِوانجلیکال ، شاخهء اصلی کلیسای پروتستان است و به این دلیل به آنها کلیسای انجیلی گفته می شود که این کلیساها و به طور کلی کلیساهای پروتستان از میان کتب مقدسه تنها برای کتاب مقدس ( عهدین) اعتبار قائلند و برای سایر کتب مقدسه نظیر منابع ثانوی ، رندگی قدیسین ،و کتب ادعیه و نیایشی که از سوی بزرگان مسیحی نوشته شده اعتباری قائل نیستند ولی از این کتاب ها بویژه از منابع ثانوی تنها برای کسب اطلاعات استفاده می کنند
در این کلیسا کره ایهای مسیحی پروتستان نیز به عبادت می پردازند
این کلیسا به شماره 2684 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است
2: کلیسای ادونتیست ها
نشانی حیابان ولیعصر- نبش خیابان رشت
تاریخ بنا 1955
ابعاد طول 15 و عرض 5/7 متر
توضیحات
این کلیسا متعلق به ادونتیست ها و یا ادونتیستهای روز هفتم است . پیروان این فرقه به جای روز یک شنبه ، روز شنبه را تعطیل کرده و در درون این کلیسا لوحهء احکام حاوی ده فرمان موسی نصب شده و به طور کلی پیروان آن تاکید زیادی به اجرای مقررات عهد عتیق دارند
3: کلیسای برادران روحانی ارمنی
نشانی خیابان کریم خان – آبان جنوبی – کوچه واعظی
تاریخ بنا 1950
ابعاد طول 12 و عرض 8 متر
توضیحات این کلیسا متعلق به ارامنه و فرقهء برادری روحانی از شاخه پروتستان است
4: کلیسای حضرت توما
نشانی کارگر شمالی - -بعد از خیابان فاطمی – خیابان شهید خسروی – شماره 157
تاریخ بنا 1959
ابعاد طول 28 و عرض 5/12 متر
وجه تسمیه
توما از حواریون مسیح است او بر طبق روایات به هندوستان رفته و کلیسای هندوستان را بنا نهاد
توضیحات
این کلیسا متعلق به آشوریها و یک کلیسای انجیلی پروتستان است
با توجه به ابعاد آن ، آین کلیسا بزرگ ترین کلیسای پروتستان تهران است
5: کلیسای جماعت ربانی
نشانی اول دانشگاه تهران – خیابان قدس – تقاطع خیابان طالقانی
تاریخ بنا 1971
ابعاد طول 50/16 و عرض 75/8 متر
توضیحات
محراب این کلیسا برخلاف کلیساهای دیگر که در انتهای آنهاست ، در وسط ضلع شرقی آن قرار دارد
این کلیسا متعلق به فرقهء جماعت ربانی از پروتستانها و یک کلیسای پنتیکاستی است پنتیکاست ، واژه ای یونانی و به معنای پنجاهه است و پنجاه روز بعد از عید پاک است و روزی بوده که شاگردان مسیح توانستند به زبانهای گوناگون جهان سخن بگویند
ه6: کلیسای هُُوانس( یوحنای مقدس)
نشانی خیابان کریم خان – خیابان میرزای شیرازی – کوچه چهارم
تاریخ بنا 1964
ابعاد طول 50/16 و عرض 10 متر
توضیحات این کلیسا متعلق به ارامنه و یک کلیسای پروتستان انجیلی است
7: کلیسای پروتساتانهای آلمانی
نشانی قلهک – خیابان یخچال – خیابان شیدایی(قوام) – کوچه فرشید
تاریخ بنا 1963
ابعاد طول 10 و عرض 75/5 متر
توضیحات
این کلیسا متعلق به آلمانیهاست که سابقهء حضور آنها به جنگ جهانی دوم می رسد
این کلیسا برج ناقوس ندارد ولی دارای یک ناقوس کوچک است
در این کلیسا نقاشیهایی به سبک کوبیسم وجود دارد
8: کلیسای امانوئل
نشانی میدان ونک – خیابان برزیل شرقی – خیابان نیلو
تاریخ بنا 1972
وجه تسمیه امانوئل به معنای « خدا با ماست» می باشد و از اسامی مسیح است
توضیحات این کلیسا یک کلیسای پروتستان انجیلی است
9: کلیسای حضرت پولس
نشانی کریم خان - انتهای حافظ شمالی
تاریخ بنا 1967
ابعاد طول 10 و عرض 25/9 متر
وجه تسمیه پولس ، بزرگ ترین شاگرد مسیح در زمان غیبت وی است
توضیحات
این کلیسا یک کلیسای انگلیکان است . انگلیکان فرقهء مربوط به کلیسای انگلستان است که بین کلیساهای کاتولیک و پروتستان ، حالتی بینابین دارد
این کلیسا بر خلاف تمامی کلیساهای دیگر که اندکی مرتفع تر از محوطهء اطراف ساخته شده اند ، بیست و دو پله از سطح خیابان حافظ شمالی پائین تر است
صلیب فرقهء انگلیکان با صلیب سایر مسیحیان تفاوت هایی دارد و در وسط صلیب اصلی ، یک صلیب دیگر وجود دارد
10: کلیسای نور
نشانی خیابان شریعتی – انتهای خیابان مژده
توضیحات این کلیسا یک کلیسای پروتستان انجیلی است
11: کلیسای برادران آشوری
نشانی شهر آرا – خیابان ستارخان – جنب گذرنامه
توضیحات این کلیسا متعلق به آشوریان و فرقهء پروتستانهای برادری است
قسمت سوم: کلیساهای ارتدکس
ارتودکس به معنای راست دینی است و اختالف بر سر اصول الهیاتی باعث شد که ارتودکس ها که ساکن بیزانس یا رم شرقی بودند از رم غربی جدا گردند . سقوط قسطنطنیه بوسیلهء عثمانیها باعث شد که مرکزیت این کلیسا از هم بپاشد
عده ای به خاطر اشتراکات زیاد اصول کلیساهای حواری ارمنی و نستوری آشوری با اصول کلیسای ارتودکس ، این دو کلیسا را در زمرهء کلیساهای ارتودکس می دانند ولی رسم بر این است دو کلیسای فوق به صورت جداگانه بررسی شود و منظور از کلیساهای ارتودکس در ایران عمدتاً کلیسای ارتودکس یونانی و کلیسای ارتودکس روسی می باشتد
1: کلیسای حضرت مریم
نشانی خیابان شهید مفتح – چهارراه طالقانی – شماره3
تاریخ بنا 1941
توضیحات این کلیسا متعلق به یونانیان است
پله های کلیسا و نیم ستون های آن ، مجسم کنندهء معبد پارتنون آتن است
این کلیسا کشیش دائمی ندارد و در اعیاد مذهبی ، کشیشی از یونان به ایران می آید
تمامی خارجیانی که از این کلیسا دیدن کرده اند از وجود چنین کلیسایی به این زیبایی شگفت زده شده اند
2: کلیسای نیکلاس مقدس
نشانی خیابان شهید مفتح – بعد از خیابان طالقانی
تاریخ بنا 1945
ابعاد طول 13 و عرض 75/18-75/5 متر
وجه تسمیه
منظور از نیکلای مقدس ، " نیکلای دوم" آخرین تزار روسیه است که او و خانواده اش به دست بلشویک ها کشته شدند . کلیسای ارتودکس روسیه او را جزء قدیسین خود آورده و به او لقب « نیکلای قدیس رنج کشیده» داد
توضیحات
این کلیسا متعلق به روسهاست
این کلیسا به آسانی به خاطر شباهت زیاد معماری آن با معماری سبک کلیساهای روسی ، قابل شناسایی است
3: نمازخانهء روسها
نشانی بلوار ابوذر – محلهء دولاب – سرآسیاب – قبرستان روسها
ابعاد طول 13 و عرض 60/6 متر
قسمت چهارم: کلیساهای نستوری
بانی کلیسای نستوری " نستوریوس " از اسقف های بزرگ قرن پنجم قسطنطنیه است که از آن جایی که در پاره ای از اصول الهیات مسیحی با دولت مرکزی مخالف بود لذا در شورای اِفِسوس در 421 میلادی او را از مقام روحانیت خلع کردند .
از آن جایی که پیروان نستوریس در امپراطوری روم مورد تعقیب بودند لذا آنها به ایران زمین پناهنده شدند . دولت ساسانی نیز که با روم در جنگ بود با آغوش باز و به عنوان مخالفان حکومت روم ، پیروان نستوری را پذیرفت .
اسقف بارصوما اهل نصیبین ، تلاش زیادی در ارتغاء کلیسای نستوری در ایران کرده و به این کلیسا رنگ و بوی ایرانی داد . یکی از زمینه های ورود و مهاجرت آشوریها به ایران نیز نستوریوس و عقائد وی بوده است .
1: کلیسای مارگئورگیز
نشانی کارگر جنوبی – قبل از میدان قزوین - خیابان ساعد خیابان آقابلالزاده – شماره 65
تاریخ بنا 1961
ابعاد طول 16 و عرض 6/16 متر
توضیحات این کلیسا متعلق به آشوریان نستوری است
2: کلیسای حضرت مریم
نشانی میدان سپاه – خیابان برادران باباخانلو(بعد از اجاره دار) – شماره 121
تاریخ بنا 1978
ابعاد طول 20/9 و عرض 80/8 متر
توضیحات این کلیسا متعلق به آشوریان نستوری است
کاتولیک به معنای جامع و جهانی است . کاتولیک ها در میان کلیساهای مسیحی ، بیشترین پیرو را دارند . آنها دارای یک مرکزیت واحد به رهبری پاپ در واتیکان می باشند و معتقدند که کلیسای سن پیتر در واتیکان را پطرس حواری بنا نهاده و پاپ ها خود را جانشینان پطرس حواری می دانند . حضور کاتولیک ها در ایران بیشتر با حضور دولت های اروپایی گره خورده است . هر چند اکثر ارامنه پیرو کلیسای حواری ارمنی و بسیاری آشوریان هم پیرو کلیسای نستوری آشوری هستند ولی با حضور کلیسای کاتولیک در ارمنستان و ایران و سایر ممالک خاورمیانه، عده ای از ارامنه و آشوریان هم به این کلیسا گرایش پیدا کردند
1: کلیسای قلب مقدس عیسی مسیح
نشانی جاده قدیم شمیران( خیابان دکتر شریعتی) – نزدیک پل رومی
تاریخ بنا 1920
ابعاد
طول آن 40/14 متر و عرض آن متفاوت است ر ضلع جنوبی 60/9 و در ضلع شمالی 40/6متر است
توضیحات
بانی آن راهبه ای به نام سنت مارگارت مری آلاکوک (1690 - 1647) او می گفت که باید طلایه دار نوعی وقف و سرسپردگی تازه به خدا باشد تا بدان وسیله عدالت و محبت بی کران خدا نسبت به گناهکاران را به کلیسا یادآور شود. این وقف و سرسپردگی باید بر محور تفکر در مورد قلب مسیح معطوف شود. از او خواسته شده بود که در جمعه اول هر ماه قلب م مسیح را تکریم نماید و ساعت آخر هر پنج شنبه را به دعا برای فرونشاندن خشم الهی و درخواست رحمت برای گناهکاران بپردازد.
این کلیسا در سال ۱۹۸۵ مرمت و بازسازی شد
2: کلیسای حضرت مریم
نشانی خیابان فرانسه( نوفلوشاتو) – کنار سفارت ایتالیا
تاریخ بنا 1937
ابعاد طول 10/20 و عرض 20/13 متر است
توضیحات
نام بسیاری از کلیساهای کاتولیک ها نه تنها در ایران بلکه در سراسر جهان ، حضرت مریم است . به طور کلی کاتولیک ها بیشتر از سایر مسیحیان برای مقام حضرت مریم احترام قائلند و او را واسطهء دعاهای خود قرار می دهند . پروتستانها او را همچون سایر انسانها می دانند و ارتودکس ها ، ارامنه حواری و آشوریان نستوری برای او اعتباری بینابین قائلند
3: کلیسای حضرت یوسف
نشانی خیابان انقلاب – خیابان فرصت – شماره 91
تاریخ بنا 1950
ابعاد طول آن 20/20 و عرض آن 16 متر است
وجه تسمیه
یوسف ، همسر مریم بوده است و کاتولیک ها احترام زیادی برای او قائل بوده و او را از قدیسین می دانند
توضیحات این کلیسا متعلق به آشوریان کاتولیک است
4: کلیسای ژاندارک
نشانی خیابان فردوسی – خیابان منوچهری – کوچه طاهری – شماره 40
تاریخ بنا 1945
ابعاد طول آن 20/18 و عرض آن 8 متر است
وجه تسمیه
ژاندارک از قدیسین کاتولیک است او در جنگ های صد ساله با درایت های خود توانست برای فرانسوی ها در برابر انگلیسیها، پیروزیهایی را به دست آورد . او می گفت که در باغ پدرش ، یکی از قدیسین ( قدیس میشل) بر او ظاهر شده و به او گفته که مسئول نجات فرانسه خواهد بود و عمدهء اعضاء این کلیسا نیز مسیحیان فرانسوی هستند
توضیحات
این کلیسا متعلق به فرقهء لازاریست ها از کلیسای کاتولیک است این فرقه در سال 1625 در پاریس بوسیلهء "وینسنت لازار" به منظور اعزام هیات های مذهبی برای آموزش جوانان ایجاد شد .لازار در سال 1631 میلادی اعتکاف را رواج داد. در 1638 در سنت لوئیس آمریکا اولین کلیسای این فرقه بنا نهاده شد
5: کلیسای گریگور مقدس
نشانی
خیابان انقلاب – بعد از میدان فردوسی - خیابان بابی ساندز – خیابان غزالی – شماره 22
تاریخ بنا 1954
ابعاد طول 60/12 و عرض 80/7 متر
توضیحات این کلیسا متعلثق به ارامنهء کاتولیک است
۶: کلیسای حضرت ابراهیم
نشانی بعد از میدان انقلاب نرسیده به میدان آزادی – خیابان جمالزاده – شماره100
تاریخ بنا 1962
ابعاد طول 17 و عرض 30/15-5/21 متر
توضیحات
این کلیسا متعلق به فرقه سن دومینیکن از کلیسای کاتولیک است. بانی این فرقه " سنت دومینیک" از اهالی اسپانیا در قرن سیزدهم1203 میلادی است. آنها توانستند در قرن سیزدهم ، رهبانیت را به اوج خود برسانند. به راهبان این فرقه « فرایار» نیز می گفتند آنها معتقد به نفی خود و فردیت بودند بزرگ ترین شخصیت سرشناس این فرقه " توماس آکویناس " از فلاسفهء معروف دوران قرون وسطی است است
7: هوسپ( یوسف مقدس)
نشانی
بلوار میرداماد - قبل از میدان مادر – خیابان رازان شمالی( صادقی) – خیابان ششم
تاریخ بنا 1963
ابعاد طول 20/16 و عرض 60/6 متر
توضیحات این کلیسا متعلق به ارامنه کاتولیک است
8: نیایشگاه کاتولیک
نشانی بلوار ابوذر – محلهء دولاب – سرآسیاب – قبرستان کاتولیک ها
توضیحات
این قبرستان ، قدیمی ترین قبرستان کاتولیک هاست که در درون آن نیایشگاه روبازی در قسمت شمالی آن وجود دارد
در ایام جنگ جهانی دوم گروهی از لهستانی ها از کشورشان تبعید شدند بسیاری از این لهستانیها که کاتولیک بودند به ایران آمدند . آرامگاه - دکتر کلوکت - پزشک ناصرالدین شاه که در سال 1855 وفات یافت و کاتولیک بود در این قبرستان است
9: مادور ارامنه کاتولیک
نشانی بلوار ابوذر – محله دولاب – سرآسیاب – قبرستان ارامنه کاتولیک
تاریخ بنا 1946 توسط آنتوان آبسه
ابعاد طول 20/8 و عرض 8/4 تا 60/3 متر
توضیحات این مادور برای انجام مراسم درگذشتگان و متعلق به ارامنه کاتولیک است
10: دیر خواهران حضرت مسیح
نشانی خیابان جامی – شماره 74
توضیحات
دیر یا صومعه ، مکانی است که مسیحیانی که می خواهند جهت خدمت به خدا
تجرد اختیار کنند در آنجا ساکن می گردند
11: دیر خواهران روحانی
نشانی خیابان میرداماد – خیابان شهید آبکار
قسمت دوم : کلیساهای پروتستان
پروتستان به معنی معترض است و بانی این کلیسا مارتین لوتر ، کشیش آلمانی در قرن شانزدهم است که با دنیاپرستی برخی از روحانیون و دخالت کلیسا در امور دولتی و حکومتی و سوءاستفادهء برخی از مقامات آن از عقائد مردم مخالف بود.
کلیسای پروتستان دیرتر از دو کلیسای دیگر بوجود آمد ولی این کلیسا در درون خود دارای بیشترین انشعاب بوده و فاقد یک مرکزیت واحد است .
حضور پروتستانها در ایران دیرتر بوده و حضور اینها هم با دولت های اروپایی و میسیونرهای مذهبی گره خورده است. کتاب مقدس را برای اولین بار پروتستانها به فارسی ترجمه کرده اند .
هر چند ارامنه و آشوریان عمدتاً پیرو کلیسای حواری ارمنی و کلیسای نستوری آشوری هستند ولی در قرون اخیر بر اثر گسترش فعالیت کلیسای پروتستان در بین مسیحیان ، عده ای از ارامنه و آشوریان نیز به کلیسای پروتستان و شاخه های آن گرایش پیدا کردند
1: کلیسای پطرس مقدس
نشانی خیابان امام خمینی – نرسیده به حافظ – حیابان 30 تیر – شماره 7/1
تاریخ بنا 1891
ابعاد طول 25 و عرض 10 متر
وجه تسمیه پطرس بزرگ ترین حواری مسیح است
توضیحات
این کلیسا ، کلیسای پروتستانهای انجیلی است . پروتستان انجیلی یا اِوانجلیکال ، شاخهء اصلی کلیسای پروتستان است و به این دلیل به آنها کلیسای انجیلی گفته می شود که این کلیساها و به طور کلی کلیساهای پروتستان از میان کتب مقدسه تنها برای کتاب مقدس ( عهدین) اعتبار قائلند و برای سایر کتب مقدسه نظیر منابع ثانوی ، رندگی قدیسین ،و کتب ادعیه و نیایشی که از سوی بزرگان مسیحی نوشته شده اعتباری قائل نیستند ولی از این کتاب ها بویژه از منابع ثانوی تنها برای کسب اطلاعات استفاده می کنند
در این کلیسا کره ایهای مسیحی پروتستان نیز به عبادت می پردازند
این کلیسا به شماره 2684 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است
2: کلیسای ادونتیست ها
نشانی حیابان ولیعصر- نبش خیابان رشت
تاریخ بنا 1955
ابعاد طول 15 و عرض 5/7 متر
توضیحات
این کلیسا متعلق به ادونتیست ها و یا ادونتیستهای روز هفتم است . پیروان این فرقه به جای روز یک شنبه ، روز شنبه را تعطیل کرده و در درون این کلیسا لوحهء احکام حاوی ده فرمان موسی نصب شده و به طور کلی پیروان آن تاکید زیادی به اجرای مقررات عهد عتیق دارند
3: کلیسای برادران روحانی ارمنی
نشانی خیابان کریم خان – آبان جنوبی – کوچه واعظی
تاریخ بنا 1950
ابعاد طول 12 و عرض 8 متر
توضیحات این کلیسا متعلق به ارامنه و فرقهء برادری روحانی از شاخه پروتستان است
4: کلیسای حضرت توما
نشانی کارگر شمالی - -بعد از خیابان فاطمی – خیابان شهید خسروی – شماره 157
تاریخ بنا 1959
ابعاد طول 28 و عرض 5/12 متر
وجه تسمیه
توما از حواریون مسیح است او بر طبق روایات به هندوستان رفته و کلیسای هندوستان را بنا نهاد
توضیحات
این کلیسا متعلق به آشوریها و یک کلیسای انجیلی پروتستان است
با توجه به ابعاد آن ، آین کلیسا بزرگ ترین کلیسای پروتستان تهران است
5: کلیسای جماعت ربانی
نشانی اول دانشگاه تهران – خیابان قدس – تقاطع خیابان طالقانی
تاریخ بنا 1971
ابعاد طول 50/16 و عرض 75/8 متر
توضیحات
محراب این کلیسا برخلاف کلیساهای دیگر که در انتهای آنهاست ، در وسط ضلع شرقی آن قرار دارد
این کلیسا متعلق به فرقهء جماعت ربانی از پروتستانها و یک کلیسای پنتیکاستی است پنتیکاست ، واژه ای یونانی و به معنای پنجاهه است و پنجاه روز بعد از عید پاک است و روزی بوده که شاگردان مسیح توانستند به زبانهای گوناگون جهان سخن بگویند
ه6: کلیسای هُُوانس( یوحنای مقدس)
نشانی خیابان کریم خان – خیابان میرزای شیرازی – کوچه چهارم
تاریخ بنا 1964
ابعاد طول 50/16 و عرض 10 متر
توضیحات این کلیسا متعلق به ارامنه و یک کلیسای پروتستان انجیلی است
7: کلیسای پروتساتانهای آلمانی
نشانی قلهک – خیابان یخچال – خیابان شیدایی(قوام) – کوچه فرشید
تاریخ بنا 1963
ابعاد طول 10 و عرض 75/5 متر
توضیحات
این کلیسا متعلق به آلمانیهاست که سابقهء حضور آنها به جنگ جهانی دوم می رسد
این کلیسا برج ناقوس ندارد ولی دارای یک ناقوس کوچک است
در این کلیسا نقاشیهایی به سبک کوبیسم وجود دارد
8: کلیسای امانوئل
نشانی میدان ونک – خیابان برزیل شرقی – خیابان نیلو
تاریخ بنا 1972
وجه تسمیه امانوئل به معنای « خدا با ماست» می باشد و از اسامی مسیح است
توضیحات این کلیسا یک کلیسای پروتستان انجیلی است
9: کلیسای حضرت پولس
نشانی کریم خان - انتهای حافظ شمالی
تاریخ بنا 1967
ابعاد طول 10 و عرض 25/9 متر
وجه تسمیه پولس ، بزرگ ترین شاگرد مسیح در زمان غیبت وی است
توضیحات
این کلیسا یک کلیسای انگلیکان است . انگلیکان فرقهء مربوط به کلیسای انگلستان است که بین کلیساهای کاتولیک و پروتستان ، حالتی بینابین دارد
این کلیسا بر خلاف تمامی کلیساهای دیگر که اندکی مرتفع تر از محوطهء اطراف ساخته شده اند ، بیست و دو پله از سطح خیابان حافظ شمالی پائین تر است
صلیب فرقهء انگلیکان با صلیب سایر مسیحیان تفاوت هایی دارد و در وسط صلیب اصلی ، یک صلیب دیگر وجود دارد
10: کلیسای نور
نشانی خیابان شریعتی – انتهای خیابان مژده
توضیحات این کلیسا یک کلیسای پروتستان انجیلی است
11: کلیسای برادران آشوری
نشانی شهر آرا – خیابان ستارخان – جنب گذرنامه
توضیحات این کلیسا متعلق به آشوریان و فرقهء پروتستانهای برادری است
قسمت سوم: کلیساهای ارتدکس
ارتودکس به معنای راست دینی است و اختالف بر سر اصول الهیاتی باعث شد که ارتودکس ها که ساکن بیزانس یا رم شرقی بودند از رم غربی جدا گردند . سقوط قسطنطنیه بوسیلهء عثمانیها باعث شد که مرکزیت این کلیسا از هم بپاشد
عده ای به خاطر اشتراکات زیاد اصول کلیساهای حواری ارمنی و نستوری آشوری با اصول کلیسای ارتودکس ، این دو کلیسا را در زمرهء کلیساهای ارتودکس می دانند ولی رسم بر این است دو کلیسای فوق به صورت جداگانه بررسی شود و منظور از کلیساهای ارتودکس در ایران عمدتاً کلیسای ارتودکس یونانی و کلیسای ارتودکس روسی می باشتد
1: کلیسای حضرت مریم
نشانی خیابان شهید مفتح – چهارراه طالقانی – شماره3
تاریخ بنا 1941
توضیحات این کلیسا متعلق به یونانیان است
پله های کلیسا و نیم ستون های آن ، مجسم کنندهء معبد پارتنون آتن است
این کلیسا کشیش دائمی ندارد و در اعیاد مذهبی ، کشیشی از یونان به ایران می آید
تمامی خارجیانی که از این کلیسا دیدن کرده اند از وجود چنین کلیسایی به این زیبایی شگفت زده شده اند
2: کلیسای نیکلاس مقدس
نشانی خیابان شهید مفتح – بعد از خیابان طالقانی
تاریخ بنا 1945
ابعاد طول 13 و عرض 75/18-75/5 متر
وجه تسمیه
منظور از نیکلای مقدس ، " نیکلای دوم" آخرین تزار روسیه است که او و خانواده اش به دست بلشویک ها کشته شدند . کلیسای ارتودکس روسیه او را جزء قدیسین خود آورده و به او لقب « نیکلای قدیس رنج کشیده» داد
توضیحات
این کلیسا متعلق به روسهاست
این کلیسا به آسانی به خاطر شباهت زیاد معماری آن با معماری سبک کلیساهای روسی ، قابل شناسایی است
3: نمازخانهء روسها
نشانی بلوار ابوذر – محلهء دولاب – سرآسیاب – قبرستان روسها
ابعاد طول 13 و عرض 60/6 متر
قسمت چهارم: کلیساهای نستوری
بانی کلیسای نستوری " نستوریوس " از اسقف های بزرگ قرن پنجم قسطنطنیه است که از آن جایی که در پاره ای از اصول الهیات مسیحی با دولت مرکزی مخالف بود لذا در شورای اِفِسوس در 421 میلادی او را از مقام روحانیت خلع کردند .
از آن جایی که پیروان نستوریس در امپراطوری روم مورد تعقیب بودند لذا آنها به ایران زمین پناهنده شدند . دولت ساسانی نیز که با روم در جنگ بود با آغوش باز و به عنوان مخالفان حکومت روم ، پیروان نستوری را پذیرفت .
اسقف بارصوما اهل نصیبین ، تلاش زیادی در ارتغاء کلیسای نستوری در ایران کرده و به این کلیسا رنگ و بوی ایرانی داد . یکی از زمینه های ورود و مهاجرت آشوریها به ایران نیز نستوریوس و عقائد وی بوده است .
1: کلیسای مارگئورگیز
نشانی کارگر جنوبی – قبل از میدان قزوین - خیابان ساعد خیابان آقابلالزاده – شماره 65
تاریخ بنا 1961
ابعاد طول 16 و عرض 6/16 متر
توضیحات این کلیسا متعلق به آشوریان نستوری است
2: کلیسای حضرت مریم
نشانی میدان سپاه – خیابان برادران باباخانلو(بعد از اجاره دار) – شماره 121
تاریخ بنا 1978
ابعاد طول 20/9 و عرض 80/8 متر
توضیحات این کلیسا متعلق به آشوریان نستوری است