در اغلب سال ها، انواع «ما» پای ثابت سؤالات کنکور بوده است. با تیترهایی مانند:
عیٌن «ما» الجازمة:
عیّن «ما» مرفوعاً:
عیّن «ما» یختلف إعرابه عن الآخرین:
عیّن «ما» معرفة:
عیّن «ما» موصولاً:
و....
بنابراین تشخیص انواع ما بسیار مهم است.
انواع مهم ما:
۱- جازمه:
بر سر دو فعل مضارع و گاهی ماضی می آید و آنها را مجزوم می کند که به آن مای شرط یا مای جازمه می گوییم. این «ما» به معنی (هر چه، هر آنچه) می باشد:
ما تفعلوا من خیر یعلمْه الله(هرچه از نیکی انجام بدهید خداوند آن را می داند)
۲- مای موصول:
این ما به معنی (چیزی که و آنچه) می باشد و می تواند هر جای جمله به کار برود. مای موصول، معرفه می باشد: (البته اکثرا وسط جملات میاید )
لِم تقولون ما لاتفعلونه؟ (برای چه می گویید آنچه را که انجام نمی دهید؟)
۳- مای استفهامی:
همان مای پرسشی می باشد:
ما هذه الکلمات التی تقولها؟ (این کلماتی که می گویی، چیست؟)
۴- حرف نفی:
این «ما» برای منفی کردن ماضی ها و گاهی مضارع به کار می رود و برخلاف سایر «ما»ها حرف می باشد.
ما عَزمنا أن نعود (تصمیم نگرفتیم که برگردیم)
ما اُحبُّ أن یرانی المعلم (دوست ندارم که معلم، مرا ببیند)
۵- مای کافه:
معمولا به إنّ متصل می شود و آنرا از عمل باز می دارد و حرف غیرعامل می باشد:
إنّما المومنون اخوة : فقط مومنان برادرند