آرایه قلب

[מַברִיק]

قلب
قلب در لغت به معنی واژگون کردن است و مقلوب به معنی واژگونه می باشد

صنعت قلب دارای سه نوع است

1 ـ قلب بعض :

و آن قلبی است که جای یک یا چند حرف در لغت با هم عوض بشود.

2 ـ قلب کل :

زمانی است که تمام حروف یک کلمه بر عکس شود و به کلمه ی اول یا کلمه ی دیگری تبدیل شود

3 ـ قلب کامل یا مستوی :

و آن زمانی است که تمام جمله، نظم یا نثر قبل عکس کردن باشد.



مثال برای مورد اول :

ـ حریم و رحیم

ـ شاعر و عاشر

ـ رتبت و تربت در بیت زیر

جنت رقمی ز رتبت اوست

تَبَت اثری ز تربت اوست

خاقانی



مثال برای مورد دوم :

ـ گنج و جنگ

ـ رام و مار

ـ و انیس کریم و میرک سینا در بیت زیر

هست انیس کریم ور نشناسی

زود بخوان باشگونه میرک سینا

امیر علی پورتگین



مثال 1 برای مورد سوم :

شکر به ترازوی وزارت برکش

شو همره بلبل بلب هر مهوش

مصرع اول این بیت از یک شاعر و مصرع دوم از شاعری دیگر است



مثال 2 برای مورد سوم :

ز نطنز آمد رخت خرد ما زنطنز

زنطنزم زنطنزم زنطنزم زنطنز

شاعر نا مشخص

مثال 3 برای مورد سوم :

درک مکارم درد مرا کم کرد

کلی زور زدم تا این جمله رو خودم نوشتم.



توضیحی ییرامون قلب کامل یا مستوی :

در قلب نوع سوم به دلیل سخت بودن و صنعتی بودن بالای بیت بیشتر به طرف صنعت لفظی ادبیات رفته و معنی و مفهوم خاصی را دنبال نمی کند. باید توجه داشت که یک شعر زمانی قابل قبول مخاطب و زیبا خواهد بود که علاوه بر صنعت دارای مفهوم هم باشد و صنعت قلب کامل زمانی شیرین و بهتر خواهد بود که معنی دار هم باشد که البته سخت خواهد بود.