عوارض داروها در سلامت دهان ، دندان و سایر اعضای بدن

[Emmɑ]

بدون شک درمان های زیادی وجود دارند که برای آن ها مجبورید از داروهای شیمیایی استفاده کنید.این بیماری ها می توانند در هر موردی باشند و فقط بیماری های شدید را شامل نمی شوند. حتی داروهای ساده مربوط به سرماخوردگی هم عوارضی از خواب آلودگی را به همراه دارند.

مثلا گاهی اوقات داروهای مخصوص سرفه می تواند عاملی برای تپش قلب شود یا مثلاً آسپرین عوارض جانبی جدی از جمله خونریزی معده را در فرد نشان می دهد اما واقعا چرا داروها چنین عوارض جانبی را به همراه دارند؟

داروهای پیچیده تر عوارض بیشتر !
داروها ساختار بسیار پیچیده ای دارند که از مواد شیمیایی تشکیل شده که باید عملکردهای مختلف بدن را انجام دهند . مولکول هایی مثل هورمون ها معمولا این تنظیمات را انجام می دهند و اگر چیزی وضعیت را آشفته کند، مخصوصاً هنگام بیماری؛ باعث می شود که این هورمون ها دست به کار شوند . گاهی اوقات هورمون ها به دلیل مواد شیمیایی به کار رفته در داروها تعادل خود را از دست می دهند.

اگرچه که علت عوارض جانبی این داروها به همین سادگی ها هم نیست . متاسفانه همیشه دو موضوع پیچیده در این امر وجود دارد . اول این که بدن ما اغلب از مواد شیمیایی یکسانی برای تنظیم پروسه های داخل بدن استفاده می کند.

به این معنی که یک دارو باید دوباره تنظیمات بدن را برای تعادل به وجود بیاورد که بعد از مصرف دارو اقدام می کند. مثلاً داروی پردنیزون که برای از بین بردن التهاب استفاده می شود، ممکن است که همزمان فشار خون و قند خون را نیز بالا ببرد که عاملی برای سستی استخوان ها می باشد.

دوم این که این دارو ها همیشه آنگونه که ما می خواهیم، عمل نمی کنند . به این معنا که ممکن است دارو مولکول های غیر مربوط را نیز در زمان مشخص تغییر دهند . مثلاً داروهایی که برای آسیب نخاعی استفاده می شود ، می توانند درد های عصبی را از طریق به کار انداختن سروتونین فعال کنند.

اگرچه این دارو همچنین می تواند باعث تاری دید و خشکی دهان و یبوست نیز شود . همچنین با تحت تاثیر قرار دادن نوروپی نفرین ها باعث می شود که بدن ما دچار خواب آلودگی و بی حالی شود.

خطرات داروها

مبتلایان به آسیب دیدگی های نخاعی بیشتر در معرض عوارض دارویی هستند
افرادی که آسیب دیدگی نخاعی دارند ، بیش از بقیه در معرض سختی های ثانویه داروها قرار می گیرند . این افراد ممکن است مشکلات تنفسی ، قلبی عروقی ، مشکلات مربوط به مثانه ، روده، پوکی استخوان و درد در قفسه سینه را تجربه کنند.

نتیجه مستقیم استفاده از این داروها در طول زمان های مختلف می تواند شدیدتر باشد . همچنین امکان تداخل دارویی نیز در افرادی که آسیب دیدگی نخاعی دارند ، بیش از بقیه می باشد که عامل موثری در بروز عوارض جانبی است.

عوارض داروها روی دهان ، لثه و دندان
همه دارو ها چه خوراکی چه تزریقی، چه نسخه ای و چه بی نسخه آثار جانبی متعددی دارند. برخی از داروه تاثیر منفی بر سلامت دهان و دندان می گذارند . رایج ترین عوارض دهانی دارو ها عبارتند از :

خشکی دهان
برخی داروها سبب کاهش میزان بزاق در دهان و خشکی دهان می شوند . کافی نبودن بزاق سبب تحریک و التهاب بافت های دهان و افزایش خطر ابتلا به عفونت، پوسیدگی دندان و بیماری های لثه می شود . از بین بردن علائم خشکی دهان نوشیدن مقدار آب زیاد یا جویدن آدامس بدون قند کمک کننده است.

عفونت های قارچی
ترکیبات کورتونی برخی از انواع اسپری های دهانی در درمان بیماری آسم موجب عفونت قارچی موسوم به کاندیدیازیس دهانی می شوند . برای پیشگیری از این عارضه جانبی بعد از استفاده از اسپری یک لیوان آب را غرغره کرده و دهان خود را بشویید.

التهاب لثه (هایپرپلازی لثه)
برخی از داروها سبب رشد بیش از حد بافت لثه شود. در بیماری «هایپرپلازی لثه» بافت لثه متورم و شروع به رشد می کند. رشد بیش از حد لثه سبب افزایش خطر ابتلا به بیماری پریودنتال می شود . بافت لثه متورم شده به نسوج اطراف صدمه می زند. احتمال ایجاد عوارض جانبی در مردان بیشتر است. پلاک دندانی این خطر ابتلا را افزایش می دهد.

عوارض داروها

التهاب پوشش داخل دهان (موکوزیت)
موکوزیت یک عارضه جانبه شایع شیمی درمانی و التهاب بافت نرم و مرطوب پوشش دهان و دستگاه گوارش است. موکوزیت باعث تورم دردناک دهان و زبان شده و می تواند به خونریزی و زخم معده، درد و زخم دهان منجر شود و خوردن را دشوار کند.

زخم دهان
به زخم باز که در داخل دهان یا روی زبان رخ می دهد، زخم دهان گفته می شود. زخم های دهان اغلب دارای یک سوراخ در وسط هستند.

تغییر چشایی
برخی داروها حس چشایی را تغییر داده و موجب ایجاد طعم فلز، شوری و یا طعم تلخ در دهان می شوند ، به این تغییر در توانایی بدن «دیسگاسیا یا نارسایی چشایی» گفته می شود. تغییرات طعم و مزه به ویژه در میان افراد مسن رایج تر است.تغییرات طعم موقتی هستند و با قطع دارو حس چشایی باز می گردد.

جایگزین ها و داروهای گیاهی
بسیاری از بیماران اشتباهاً تصور می کنند که داروهای گیاهی بدون ضرر هستند . به همین دلیل برچسب روی آن ها را حاوی لیست بلند بالایی از عوارض جانبی می باشد را مطالعه نمی کنند.

در حقیقت بعضی از این محصولات شامل آلوورا ، جینسینگ ، سیر، چای سبز و غیره هستند که می توانند با داروهای قلبی عروقی تداخل داشته باشند و واکنش هایی را ایجاد کنند.

با وجود این که این داروها طبیعی هستند، اما باز هم خطرات زیادی در پی آن ها وجود خواهد داشت . به همین دلیل بیماران نباید داروهای گیاهی را همراه با داروهای شیمیایی استفاده کنند . در نتیجه بهتر است که در مورد تمام تداخل های دارویی از قبل مطالعه کنید.

میزان مصرف داروها

تاثیرات متفاوت داروها
یکی از جنبه های جالب داروها این است که تاثیرات آن ها برای اشخاص مختلف متفاوت است . مثلاً داروهای مسکن عوارض جانبی متفاوتی را در افراد مختلف نشان می دهند . ممکن است که یک فرد هیچ عارضه جانبی را در اثر مصرف این مسکن ها احساس نکند اما فرد دیگر به شدت دچار مشکلات شود . اثرات و عوارض جانبی معمولاً به دلایل ژنتیکی افراد اتفاق می افتند زیرا مکانیسم بدنی افراد با یکدیگر متفاوت است.

دقت در میزان مصرف دارو
اگر از اطلاعات درج شده روی داروهای مورد نظر استفاده کنید و دقیقاً طبق تجویز پزشک و یا اطلاعات موجود روی دارو عمل کنید ، قطعاً میزان عوارض جانبی به حداقل خود می رسد . باید سعی کنید که اطلاعات درج شده که مربوط به دارو می باشد را به دقت بررسی کنید.

اگرچه که عوارض جانبی معمولاً ناخواسته و آسیب زا هستند اما گاهی اوقات اثرات مثبتی هم توسط مصرف داروها در فرد دیده می شود . مثلاً داروی سیلدنافیل یا ویاگرا که برای درمان انژین به کار می رود ، ممکن است عوارض جانبی در فرد به وجود بیاورد که گاهی اوقات باعث پیدایش تغییرات مثبت می شود.

مثلاً یکی از آن ها طولانی تر شدن زمان نعوظ در مردان می باشد . آنژین وضعیتی است که در آن ، ماهیچه قلب به اندازه کافی خون دریافت نمی کند.

گاهی اوقات بعضی از پزشکان از داروهای سقط به دلیل عوارض جانبی مثبت استفاده می کنند . مثلا بعضی از پزشکان داروهای ضد افسردگی خاصی را برای بعضی از بیماران تجویز می کنند که مبتلا به کم اشتهایی شدید می باشند و در نتیجه این افراد ممکن است با اضافه وزن مواجه شوند.

گاهی اوقات بعضی از داروها عوارض جانبی دارند که باعث افزایش سرعت ریکاوری بعد از آسیب دیدگی های نخاعی می باشد . مثلاً داروهایی مثل ریلوزول برای بیماری صرع ، ایبوپروفن برای کاهش درد، ایماتینیب و تاکسول برای سرطان ، در این زمینه ها مورد تست و آزمایش قرار گرفته اند . مطالعات اخیر نشان می دهد که عوارض جانبی این داروها می تواند به ریکاوری افراد بعد از آسیب دیدگی های نخاعی کمک کند.

کاهش احتمال خطر
ممکن است عوارض جانبی زمانی که دارو را مصرف می کنید یا میزان آن را تغییر می دهید و یا مصرف آن را قطع می کنید، به وجود بیاید پس همیشه باید به دقت طبق اطلاعاتی که روی دارو درج شده ، استفاده کنید.