چرا برخی کودکان دچار ماه گرفتگی می شوند؟

[♱ ᴠɪᴄᴛᴏʀ ♱]

دکتر داوود لکستانی، متخصص کودکان: در گذشته  اعتقاد داشتند که اگر خانم باردار به ماه گرفتگی نگاه کند لکه‌ای پوستی روی بدن خود یا فرزندش ایجاد می‌شود.
 
 
 
هنوز تحقیقات چنین اثری را اثبات نکرده‌اند و این خرافه در بسیاری از کشور‌ها رنگی ندارد اما با وجود این هنوز برخی فرهنگ‌ها پدیده ماه‌گرفتگی و تاثیر آن بر زن باردار را جدی می‌گیرند و معتقدند ماه گرفتگی سبب ایجاد لکه‌ای بد شکل روی پوست کودک می‌شود که همان‌طور که گفته شد شواهد علمی این ادعا را پشتیبانی نمی‌کنند.
 

لکه‌های ماه‌گرفتگی بعد از تولد ممکن است به مرور کم‌رنگ، محو، پررنگ یا بزرگ شوند.
 

 
این لکه‌ها انواع مختلفی دارند، آن‌ها را در رنگ‌های مختلف تشخیص می‌دهیم و از لحاظ بافتی ممکن است صاف یا برآمده باشند. تقریبا تمام لکه‌های مادرزادی از این قبیل بی‌خطر‌ند و دردی ندارند اما اگر شما یا فرزندتان از این لک‌ها دارید خوب است با متخصص پوست مشاوره‌ای داشته باشید تا از وضعیت آن اطمینان کامل کسب کنید.

 

بعضی از لک‌ها ناشی از ازدیاد رنگدانه‌های پوستی هستند و گروهی دیگر، از رگ‌های خونی در هم تنیده منشا گرفته‌اند. هنوز مشخص نيست چرا برخی بچه‌ها این لک‌ها را دارند و چرا خیلی‌ها آن را ندارند.
 

 

بیشتر پدرمادر‌ها با دیدن این لک‌ها روی پوست فرزندان‌شان نگران می‌شوند که مبادا خطری فرزندشان را تهدید کند. باید گفت اکثر این لکه‌ها بی‌خطرند و نیازی به درمان ندارند و با گذشت زمان خود به خود برطرف می‌شوند. گروهی دیگر از این لک‌ها را می‌توان به کمک جراحی از بین برد یا به کمک روش لیزردرمانی محو کرد.
 

اما این روش‌های درمانی دردناکند و ممکن است نتیجه موفقی نداشته باشند. به همین دلیل است که اکثر این لک‌ها درمان نمی‌شوند.
 
 
 
گروه کوچکی از لک‌های ماه‌گرفتگی درمان فوری می‌طلبند چرا که گسترش آن‌ها سبب مشکلات تنفسی، شنوایی و حرکتی می‌شود. لک‌هایی هم که در اندام‌های داخلی شکل می‌گیرند باید هرچه سریع‌تر درمان شوند.
 

در هر صورت اگر فرزندتان دچار این لک است نگرانی خودتان را به او منتقل نکنید و اجازه ندهید واکنش‌های متعجب و بی‌مورد دیگران فرزندتان را سراسیمه کند.
 
 
 
حتما هم به فرزندتان بیاموزید که این لک هیچ مشکلی ندارد یا با زبان کودکانه بگویید که خدا آنقدر تو را دوست داشته که این نشان را به تو داده. اگر لک بزرگ‌تر شد، خونریزی کرد یا درد گرفت حتما به متخصص پوست مراجعه کنید.

 

روشی برای پیشگیری از شکاف کام وجود دارد؟
شکاف کام یک نقص مادرزادی قابل درمان است. اگر در دوران بارداری دهان به‌خوبی شکل نگیرد، شکافی از ناحيه لب بالا تا حفره بینی بر جای می‌ماند.
 
 
 
اگر چه می‌توان این مشکل را به کمک جراحی برطرف کرد اما کودک در دوران همراهی با این نقص قادر نیست به خوبی بخورد، بیاشامد، صحبت کند یا بشنود.
 

علم هنوز به علت ایجاد شکاف کام پی نبرده اما عوامل خطری برای ایجاد این نقص منتشر شده‌اند:
 

• مصرف برخی دارو‌ها در دوران بارداری

 

• مصرف نوشیدنی‌های غیرحلال و مواد مخدر در دوران بارداری

 

• سیگار کشیدن در دوران بارداری

 

• وجود سابقه شکاف کام در خانواده

 

به همین دلیل در دوران بارداری ضمن پرهیز از دخانیات قبل از مصرف هرگونه دارویی با متخصص زنان معالج‌تان مشورت کنید و در تمام مراحل بارداری زیر نظر باشید تا وضعیت سلامت جنین‌تان را مو به مو بدانید.

 

اگر شخصی در خانواده شما یا همسرتان به این مشکل دچار بوده یا هست، بهتر است قبل از بارداری به متخصص مشاور ژنتیک مراجعه کنید. این متخصص برای‌تان مشخص می‌کند که با چه احتمالی امکان دارد فرزندی مبتلا به شکاف کام را به دنیا بیاورید.

 

شکاف کام به راحتی قابل تشخیص است و در برخی افراد داخل دهان قرار دارد اما باید بدانید که شکل شکاف چندان برای ما اهمیت ندارد. متخصصان بیشتر به محل شکاف دقت مي‌كنند. مثلا شکاف کوچکی که در قسمت نرم دهان است نسبت به شکاف بزرگی که به راحتی دیده می‌شود مشکل بزرگ‌تری را ایجاد می‌کند و بر قدرت تکلم کودک تاثیر می‌گذارد.

 

بیشتر شیرخواران درگیر شکاف کام با مشکل تغذیه‌ای دارند زیرا وضعیت موجود قدرت مکش مناسب را از آن‌ها می‌گیرد. گاهی در دوران بارداری متخصص زنان معالج می‌تواند از هفته ۱۴تا۱۶ شکاف کام را در جنین تشخیص دهد اما این روش چندان مورد اطمینان نیست زیرا همیشه این مشکل را شناسایی نمی‌کند.

 

در مورد درمان این مشکل هم باید بگویم که نوع درمان شکاف کام به نوع شکاف بستگی دارد. معمول‌ترین روش درمان موجود جراحی است که در اکثر موارد بین ۱۲تا ۱۸ ماهگی انجام می‌شود البته قبل از انجام جراحی باید درمان مشکلات احتمالی تنفسی یا تغذیه‌ای کودک شروع شود.

 

 گاهی پزشک برای کودک‌تان تجهیزاتی دندانی یا فکی هم سفارش می‌دهد. با افزایش سن کودک ممکن است درمان وضعیت فرزندتان به جای یک جراحی به چند جراحی نیاز داشته باشد.

 

والدین باید بدانند وضعیت به خصوص دهان این کودکان ممکن است مسواک زدن را برای‌شان سخت کند. پس از‌‌ همان دوران شیرخواری که اولین دندان‌های فرزندتان می‌روید حتما در مورد مراقبت دندانی او از یک دندانپزشک کودکان کمک بگیرید.

 

همچنین متخصص ارتودنسی می‌تواند قبل از این‌که دندان شیرخوار در بیاید او را معاینه کند و وضعیت فکی او را زیر نظر بگیرد تا در آینده عمل مرتب‌سازی دندان‌ها را به بهترین شکل انجام دهد.