داستان دودانگه وچهاردانگه روستای مازندران(عکس هایی ازبهشت مازندران دودانگه وچهاردانگه

[مـ༻؏☆جـےـیــّ◉ـב]

................................................................................​.......

داستان دودانگه و چهاردونگه:

شیش دونگه مال چه کسی بود ؟و چگونه تقسیم شد به دودانگه و چهار دونگه؟

شیش دونگه مال فردی به نام سارویه  که یه پسر و یه دختر داشت. که در تقسیمات 4 دونگ اش به پسرش رسید که الا اون قسمت را به نام چهاردونگه میشناسیم.و 2 دونگ دیگر به دخترش رسید که الا اون قسمت را به نام دودانگه میشناسیم.

ادرس برای رفتن به بخش بزرگ دودانگه شهرستان ساری:

دودانگه 2 راه دارد:

1-از ساری میرویم به قا.م شهر و  بعد از رد کردن شهرستان سوادکو{شهر  زیراب و شیرگاه و پل سفید }که به سمت تهران میرویم اخرین پمپ بنزین سوادکوه جاده سربالای دارد حدودا 15 کیلومتر فاصله داردکه به بهشت میرسیم

2- از ساری به سمت سد سلیمان تنگه میرویم که در انجا به یه 3 راهی میرسیم 1 راه به قسمت چهاردونگه میرود و یه سمت سمنان میرود و سمت دیگر به دو دانگه میرود که این جاده از کنار سد میگذرد و حدودا 10 کیلومتر فاصله دارد.

محصولات دودانگه:ولیک-کندس-گیلاس- گردو-سیب محلی-الوچه ترش-سیتی-گلابی- به-هلو-شلیل و ......

سبزیجات صحرایی:گلگاب زبون-الرزی-بنفشه قارچ-گوشک- زردیکیجا و .....

دودانگه به 2 بخش تقسیم میشود :

1-بنافت:منطقه ای است که یک سمت ان رشته کوهای البرز و سمت دیگر ان جنگل های انبوه

2-فریم:{فریم شهر}:منطقه ای است که کاملا دشت زار و صحرایی است که در اصتلاح به ان فریم صحرا هم میگویند.

هردو قسمت دودانگه زیبایی های خود را دارد.

بنافت:تاریخ یکصد سال پیش منطقه بنافت  که توسط آقای سید حسین بنافتی مرقوم شد اکنون در سطح منطقه در حال تکثیر است .

جعمیت دودانگه:

بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت بخش دو دانگه شهرستان ساری در سال ۱۳۸۵ برابر با ۸۴۶۹ نفر بوده است

دهستان فریم، دهستانی از توابع بخش دودانگه ساری است.

جمعیت این دهستان بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵ در حدود (۱۴۱۰ خانوار) ۴۷۵۱ نفر است

دهستان بنافت، دهستانی است از توابع بخش دودانگه ساری است

جمعیت این دهستان بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵ در حدود (۹۰۱ خانوار) ۳۲۰۹ نفر است

برج رسکت

در سال 231 خورشیدی برابر با 237 قمری دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
شهاب سنگی  در منطقه دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
فریم  سقوط کرد که به نام شهاب سنگ اسپهبد دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
شروین  خوانده شد. برخی پژوهشگران دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
برج رسکت  را یادمانی در نزدیکی محل سقوط این شهاب سنگ می‌دانند.برج رسکت از بناهای قرن پنجم هجری قمری است. این اثر در تاریخ ۹ مرداد ۱۳۱۲ با شماره ی ثبت ۱۹۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و حدود شصت کیلومتری جنوب غرب شهر ساری قرار دارد . برج رسکت،افزون بر معماری شگفت،دو سنگ نگاره به خط کوفی گلزار و پهلوی ساسانی دارد که بر ارزش هنری آن افزوده است. برج رسکت با نقشه ی مدور از آجر بنا شده است. ورودی بنا در جهت خاوری و در بالای طاق‌نمای ورودی دارای نگاره های چشم نواز گچی مقرنس کاری است و چهار سر کتیبه کوفی گلزار و خط پهلوی ساسانی به طرز زیبایی گچ‌بری شده است که مشتمل بر آیه های قرآنی و مطالب تاریخی است.گام های بازسازی بر روی برج از سال‌های 1359 تا 1367 انجام شده است. برج رسكت در شيب تند كوهي سنگي بنا شده و همواره اين سئوال مطرح بوده كه اين بناي آجري چگونه در اين شيب تند ايستاده است؟ برج آرامگاهي رسکت در زمان غزنويان ساخته شده‌ است اما در اين زمان خاندان باونديان که از اسپهبدان ساساني بودند در مازندان حکومت مي‌کردند. اين خاندان از دوره ساساني در اين منطقه از کشور بوده‌اند اما با ورود اسلام، مسلمان شده‌ و حدود 700 سال در مازندران حکومت کرده‌اند. برج رسکت آرامگاه "شهريار ابن قارن"، و يکي از اعضاي خاندان باونديان است.

اطلاعات درباره روستای ولیکبن :

این روستا در دهستان بنافت دودانگه ساری قرار دارد.روستای ولیکبن دارای حیوانات وحشی چون پلنگ خرس گرگ شغال و....است.

جعمیت روستای ولیکبن:

براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۹۲نفر (۲۶خانوار) بوده‌است.

[sup]البته لازم به زکر باشد که این روستا جعمیتش در فصل بهار و تابستان نزدیک به 200 نفر شاید هم بیشتر باشد و بیش از 120خانه وجود دارد. که در سال-92 91- الان بیشتر هم شده و بخاطر سردی هوا و نامساعد بودن هوا در فصل پاییز و زمستان به شهر های ساری و قائمشهر کوچ کرده و بهار به دهستان خود برمیگردن.[/sup]

امام زاده های بخش بزرگ دودانگه شهرستان ساری :

1/ امام زاده علی (ع): شلیمک

2/ امام زاده ابراهیم(ع): تلارم(احمدآباد)

3/ امام زاده تقی(ع) : ولیکچال

4/ امام زاده زین العابدین(ع) : رسکتین

5/ امام زاده جبار(ع): کلیج کلا

 

[rtl] 6/ سید محمدتاج الدین: واودره[/rtl]

7/ آقا سید مرتضی(ع): جعفرکلا

8/ امام زاده ابراهیم(ع):میانا

9/ امام زاده اسماعیل(ع): خوش رودبار

10/شاهزاده حسین(ع):خرم آبادخان

11/ امام زاده یحیی(ع): کرچا            

12/ آقاسید محمد: دینه سر

13/ امام زاده طیب(ع)،امام زاده طاهر(ع)،امام زاده علی فریم

14/ امام زاده ابراهیم(ع)،امام زاده مهدی(ع): پارتکلا

15/امام زاده باقر(ع): کهنه ده

16/امام زاده جعفر(ع) : کرسب

17/ امام زاده علی(ع)، امام زاده طه: مولا

18/امام زاده محمد(ع): مرگاب علیا

19/ امام زاده عبدالله(ع)،امام زاده محمد(ع): پرکوه

20/ امام زاده درویش(ع): خوش نشان

21/ امام زاده صالح(ع): افراچال

22/ درویش علی حاجی(ع): سودکلا

23/ امام زاده عسکری(ع): ولیکبن

24/ امام زاده زکریا(ع): جعفرآباد

25/ امام زاده محمد(ع): جورجاده

26/ امام زاده عبدالله(ع): دومیرکلا

27/ آقا سیدعلی(ع)(دینه ولا)، سیداعرابی(ع): حومه رسکت علیا

28/ امام زاده جبار(ع): تلارم

29/ امام زاده ابراهیم : میانا

30/ امام زاده محمد: کتریم

عکس از روستای ولیکبن دودانگه:

................................................................

معادل فارسی بعضی ازکلمات :

چل: دوک نخ ریسی              کرچال: دستگاه پارچه بافی             شونه سر: دستگاه پشم بازکنی

جت وازال : گاو آهن            چماز: سرخس

گوال: خورجین بزرگ             فیه ولفا : لوازم خرمن کوبی           کچه: قاشق چوبی

جوله : پارچ چوبی               لاک : لگن چوبی

کترا: ملاغه چوبی               کلز:  کاسه ای که دسته دارد          قراچه: ظرف دوشیدن شیر دام

لَمه: نمد                            گِلیج : جاجیم                               کِلی : لانه

بفرِِه: ابرو                          قِرَاول: نگهبان                                پنه : مواظبت می کند

وا: باد                               بِچا: سرد                                       خار: خوب

 ساهه: سایه                     قپون:ترازو                                      شرمون:تیربرق







منقار:قیچی                           

روستا های دهستان بنافت عبارتنداز:   

دادوکلا،سودکلا،ولیک چال،ولیک بن،وزملا،درزیکلا،سنگده،میانا،پاجی ،جورجاده و جیجاد

این دهستان ازمواهب الهی بی بهره نبوده است ازجمله این مواهب می توان به جنگل های سرسبز و درختان سربه فلک کشیده ،رودها،چشمه سارهای دل انگیز،آبشارها،غارها،رشته کوه البرزکه همانند دیو سینه سپهرکرده و مانع عبور ابرها شده تا باران رحمت الهی را در این دهستان داشته باشیم اشاره کرد .

معرفی روستاها:

روستای ولیکبن در دهستان بنافت ، بخش دودانگه شهرستان ساری واقع شده است. راه دسترسی به آن از دو طریق صورت می پذیرد:

 1- ساری ، سد سلیمان تنگه ، بعد از فریم شهر ،قسمت بنافت  ولیکبن  ( مسافت 95 کیلومتر).

 2- ساری ، قائم شهر ، پل سفید ، اولین روستا  ، ولیکبن.قبل از سنگده ( مسافت 90 کیلومتر).

2- شهر قدیمی اراد یا ارات که در زیر خروارها خاک دفن شده است. بنا به قولی مردم پاجی در گذشته در این شهر زندگی می کردند. شاید در اثر بلایای طبیعی یا مسائل دیگر که اطلاعات دقیقی در دست نیست شهر ویران شده و اهالی از آنجا کوچ کرده و در مکان فعلی روستای پاجی سکونت یافته اند.

3- آب های معدنی :

الف - آب معدنی مدخل یا مرخل ؛ این چشمه بین روستای پاجی و جورجاده در حاشیه رودخانه میانرو واقع شده است.

ب-  آب معدنی فک چال ، این چشمه در مسیر کوه گوگلی قرار دارد. 

رودها 

1- رودخانه کسیلیان 

این رودخانه از دامنه های سرسبز ارتفاعات کیجا قلعه ،زرجو و بندبن سرچشمه گرفته و پس ازعبوراز روستا های سنگده،درزیکلا ،وزملا،ولیک بن و روستاهای 

شمالی شهرزیراب به شهرشیرگاه رسیده و درنهایت به رودخانه تالار می پیوندد.

2- رود خانه اشک 

این رودخانه از ارتفاعات گوگلی سرچشمه گرفته و پس ازعبور از روستاهای میانا ،پاجی،خوش نشان و کرچا در پشت دریاچه سد سلیمان تنگه آرام می گیرد.

آبشارها  

1- آبشارخزه ای عروس و داماد واقع در قسمت شمالی روستای دادوکلا

2- آبشارهای کوچک مسیر رودخانه کسیلیان

این ابشار ها در روستای ولیکبن دیده میشود.که 3 تن از جوانان بنافت در این ابشار جان خود را از دست داده اند.

غارها 

1- غارعروس و داماد درجنب آبشار، واقع در قسمت شمالی روستای دادوکلا

می باشد .

2- غار تنگه لی واقع در روستای ولیک بن ،تاکنون کسی نتوانسته است به انتهای

غار دسترسی  پیدا کند.

اماکن تفریحی وزیارتی

1- چشمه عروس و داماد 

این چشمه درکنار آبشار و غاری به همین نام و در میان انبوه ای ازدرختان تنومند که مجموعه ای بسیار زیبا را تشکیل داده اند در روستای دادوکلا قرار گرفته است .

2- امامزاده سید عسکری

این امامزاده در کناررودخانه کسیلیان و درقسمت شمالی روستای ولیک بن واقع

شده است .  

3- چشمه تلارسر بند

تلارسر بند در قسمت جنوبی روستای سنگده درمیان درختان راش وممرز قرار 

گرفته است .درکنار چشمه اقامتگاهی جهت رفاه حال مسافران وطبیعت دوستان

ساخته شده است .متاسفانه این اقامتگاه با لطف و مرحمت مسافران عزیزدر حال

تخریب می باشد.

4- منطقه سرسبز بندبن

این منطقه دارای چشمه های متعدد وانواع واقسام گیاهان دارویی بوده که چشم

هر بیننده ای را مخصوصا دراوایل خرداد به خودش خیره می کند .

5- حاشیه رودخانه اشک

رودخانه اشک در روستاهای میانا و پاجی واقع شده است متاسفانه بخاطربی توجه ای عده ای ازمسافران و وجود معدن سرب و فلورین این مکان زیبایی وطراوت خودش را از دست داده است .

6- امامزاده ابراهیم

 واقع در روستای میانا که در بین جاده پرپیچ وخم ومشرف به روستاهای میانا وپاجی قرار گرفته است.

7.رودخانه اشك ازخط الراس رشته كوه گوگلی-سرچشمه آن گت اشك- كیجا او- یخ او- سامان گل-

 میارسرا- محله میانرو- پاجی- جنگل برارده- سیاهدشت- كرچا- شیرین رود به سد(رودتجن).

 8.رودخانه شیرین رود غربی كوههای بولاوابن سرچشمه- شیرین رود شرقی از كوههای سعیدآباد-

 

نزدیك پارت كلا به خان خرنوا متصل- در احمدآباد با اشك یكی- به سد(رودتجن).

 9.قارندره رودخانه خوش رودبار از پاجی و میانا- جورجاده- جیجاد- گچین- پس از 10ك.م

 به شیرین رودبه سد(رودتجن).

10.رودخانه تلار از قله بندبن_ سرچشمه تلارسربند- شهر باستانی تالیور- سنگده- درزیكلا- وزملا-

 ولیك بن- به اساس- رود كسلیان در شیرگاه به رود تلار.

 11.رودخانه عروس وداماد سرچشمه ازپشت ولیك چال- بالای كلیج كلا- خرنوا- مجی- پهندر- محمدآباد-

 شلدره- كهنه ده- گچین- كرچا متصل به اشك به شیرین رود به سد (رودتجن).

11.پاكرود سرچشمه از پاشاكلا و شلیمك – قارنسرا- لاجیم- در واستان بعد ازسد به رودتجن.

 12.رود آبخونی پشت امامزاده ابراهیم زیر جاده اصلی(گراچ سر) ساری به فریم از دهانه كوه بیرون

 مستقیما به شیرین رود به سد(رودتجن).

 مهمترین و پرآب ترین چشمه های دودانگه: آبخونی (بعدازتلارم)- تلارسربند (سنگده)- اوپخشون (واودره)

 دوالم(شمال شرقی رسكت علیا).

ارتفاعات دهستان بنافت

عبارتنداز: زرجو،کیجا قلعه،نرووخرو،سه گسپنگ وگوگلی که به طور متوسط

3000 مترازسطح دریا فاصله دارند.در فصل تابستان کوهنوردان زیادی به این

قلل صعود کرده تا چند صباحی را به دور از هیاهو وزندگی شهری به آرامش روحی و روانی رسیده و به خداوند رحمان و رحیم نزدیک تر شوند.

چنانچه دوست دارید با آداب و رسوم مردم این دهستان آشنایی بیشتری پیدا کنید با ما همراه باشید...

برای اطلاعات بیشتر درباره ی دودانگه در قسمت نظرات شرکت کنید:

دادکـلا سودکـلا پــاجی میانــا     سـنگده جورجاده جیجاد وزمــلا

ولیـک بـن و ولــیکچال درزیـکلا    دهستون بـنافت هدانــه جــــلا

موقعیت از روستاهان بخش دودانگه منطقه بنافت























 



دامنه رشته کوه البرز در دودانگه

رودخانه های مهم دودانگه:

۱.رودخانه اشك ازخط الراس رشته كوه گوگلی-سرچشمه آن گت اشك- كیجا او- یخ او- سامان گل-

 میارسرا- محله میانرو- پاجی- جنگل برارده- سیاهدشت- كرچا- شیرین رود به سد(رودتجن).

 2.رودخانه شیرین رود غربی كوههای بولاوابن سرچشمه- شیرین رود شرقی از كوههای سعیدآباد-

 

نزدیك پارت كلا به خان خرنوا متصل- در احمدآباد با اشك یكی- به سد(رودتجن).

 ۳.قارندره رودخانه خوش رودبار از پاجی و میانا- جورجاده- جیجاد- گچین- پس از 10ك.م

 به شیرین رودبه سد(رودتجن).

 ۴.رودخانه تلار از قله بندبن_ سرچشمه تلارسربند- شهر باستانی تالیور- سنگده- درزیكلا- وزملا-

 ولیك بن- به اساس- رود كسلیان در شیرگاه به رود تلار.

 ۵.رودخانه عروس وداماد سرچشمه ازپشت ولیك چال- بالای كلیج كلا- خرنوا- مجی- پهندر- محمدآباد-

 شلدره- كهنه ده- گچین- كرچا متصل به اشك به شیرین رود به سد (رودتجن).

 6.پاكرود سرچشمه از پاشاكلا و شلیمك – قارنسرا- لاجیم- در واستان بعد ازسد به رودتجن.

 ۷.رود آبخونی پشت امامزاذه ابراهیم زیر جاده اصلی(گراچ سر) ساری به فریم از دهانه كوه بیرون

 مستقیما به شیرین رود به سد(رودتجن).

 مهمترین و پرآب ترین چشمه های دودانگه: آبخونی (بعدازتلارم)- تلارسربند (سنگده)- اوپخشون (واودره)

 دوالم(شمال شرقی رسكت علیا).

اسامی شهدای گرانقدر دودانگه

       میانا
·        علی همت عباسی
·        علی صباغی
·        رشید جعفری
·        مجید جعفری
·        غلام رضا قلی نژاد
·        محمد علی شجاعی
 
       طلارم
 
·        یوسفعلی جولایی
·        محمود امامی
 
        شلدره
 
·        عین الله اسلامی
 
        قلقل
 
·        علی اکبر کاویانی
·        مرادعلی عباسی
 
  شهدای ولیک بن
·        دوستعلی بابایی
·        زین العابدین هاشمی
·        عماد طاهری
 
        خرم آباد باکر
 
·        علی رضایی
·        قلی رضایی
·        ایرج رضایی
 
       سرخ ده
·        غلامرضا رضایی
      دومیرکلا
 
·        کیومرث جعفری
     ولیک چال
 
·        عیسی نوروزی
·        محمد نوروزی
·        ذبیح الله عابدینی
·        علی محمدی
       کرچا
 
·        رحمت الله قلی زاده
·        مهدی قلی زاده
·        خسرو

      دادکلا
·        موسی طالبی
·        عزت الله عبدی
·        بخشعلی نزادی
·        عظیم باقری
·        قربانعلی باقری
·        رمضان احمدی
·        حسین احمدی
      رسکت
 
·        محمدعلی امیری
·        علی اصغر یوسفی
·        صادق محمدی
·        یوسفعلی یوسفی
·        بهروز رشیدی
·        حجت قربانی
·        روشنعلی رسکتی
·        عظیم حیدری
·        غلام الیاسی
·        علی امیری
·        ناصر محمدی
·        حسن امیری
 
        مرگاب
·        دادوودذلیکانی
·        امیر عباس احتشامی
·        محمد ولی شیرزاد
·        علی اکبر شیرزاد
·        ابراهیم معتمدی
        سودکلا
·        شمس والدین کیا
·        یعقوب حسینی
·        گنجعلی کیا
        جعفر کلا
 
·        عیسی حسینی
·        یوسف علی ضامنی
      سنگده
·        عین الله خلیلی
·        سید خالق مختاری
·        سید موسی میر صادقی
·        رمضانعلی عشوری
·        عبد المجید تقوی
·        رمضان مختاری
·        حسن سفری
·        جمال طالبی
·        سید علی تقوی
·        سید محمد رضایی
·        سید احمد تقوی
·        قربانعلی اسماعیلی
        جورجاده
 
·        سید حسن فتاحی
·        غلام رضا جعفری
·        عیسی براری
·        خلیل فتاحی
·        جانعلی زارع
·        ابراهیم صالحی
·        رمضانعلی زارع
·        مصطفی فتاحی
·        حسن عباس زاده
·        اسفندیار سلما نی
·        حاجی جلیل سلمانی
·        حسن جعفری
·        شید الله هاشمی

عکس از هوای برفی در دودانگه:





دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
ماه های سال در گویش مردمان بنافت

دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
1.ارکما (آذر) 2.دما یا دیما (دی) 3.وهمن ما (بهمن) 4.نوروز ما (اسفند) 5.سیوما (فروردین) 6.کرچ ما (اردیبهشت) 7.هره ما (خرداد) 8.تیرما (تیر)

دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
[/url][url=http://salimis.persianblog.ir/post/9/]9.مردال ما (مرداد) 10.شهرورما (شهریور) 110میرما (مهر) 12.اونما(آبان)   
طرز تهیه نان در دودانگه
در زمانی نه چندان دور مردمان بنافت برای تهیه نان خود زمینهای کشاورزی را شخم میزدند و

گندم می کاشتند . کاشت و برداشت همه سنتی و دستی بود .

یادش یخیر پاییز بودو زمین،گاو نر (ورزا)،خیش(جت و ازال)و صدای کشاورز که به گاو فرمان میداد (پلو،های،هوی،لمبر)....

و کشاورز که به عشق روییدن ،بذر گندم بر زمین می کاشت تا در اواخر بهار ،اول تابستان درو کند .

و آن خرمن کوبیدن ها با اسب (دو روز ،سه روز ،چهار روز)....

در نهایت گندم برای تبدیل به آرد به آسیاب (اسیو)میرفت .

ولیکبن دارای سه تا آسیاب بود بنامهای (آقای اسیو،بالا اسیو،پایین اسیو)که از روستاهای مجاور نیز از جمله سوته کلا و دادو کلا برای تهیه آرد به آنجا می آمدند.

با آرد تهیه شده در همان آسیاب اولین نان پخته می شد بنام (کلوا)که روی خاکستر داغ با زدن برگ درخت به خمیر درست میشد.

نام گذاری وزملا

درباره علت نام گذاری روستای وزملا به این نام اقوال مختلفی وجود دارد:

1)"وز"در زبان مازندرانی بن مضارع از مصدر"وشتن"است.و در زبان فارسی میانه به معنی"گشتن"است."ملا"مخخف"میلا"به معنی لک لک است بنابر این وزملا یعنی :منطقه گشت و گذار لک لک.

2)کلمه وزملا ترکیبی از دو واژه "وزم"و"لا". "وزم"در شیرین سوی قزوین و سر دشت به درخت اوجا گفته می شود"لا"به معنی"میان" و "بین"است.(جنگل و درخت و درختچه های ایران،تالیف دکتر حبیب الله ثابتی-ص754)

بااین توجیه "وزملا"به معنی "روستای میان درخت اوجا"است.

3)"وزملا"از کلمه"وازمل"که از گیاهان وحشی است و پسوند مکانی "ان"تشکیل شده است و در اصل"وازملان"بوده است که به مرور زمان مخفف شده است.بنابر این نظر "وزملا"یعنی روستایی که پوشش گیاهی ان "وازمل"است.

　

موقعیت جغرافیایی و اقلیمی

وزملا از توابع دهستان بنافت منطقه دودانگه ساری است.از شمال به رودخانه کسلیان،از جنوب به پوشش های جنگلی،از شرق به روستاهای درزیکلا و سنگده و از از سمت غرب به زمین های زراعی روستا موسوم به "آیش"محدود می شود.ارتفاع روستا از سطح دریا 1250 متر است.آب وهوای روستا در زمستان سرد و برفی و در تابستان خنک و ییلاقی است.طبیعت زیبا و اب و هوای مناسب این روستا مانند دیگر روستاهای این منطقه سسب شده است تا در سال های اخیر بر تعداد متقاضیان غیر بومی خرید زمین و ساخت و ساز،افزوده شود.

شهر دودانگه- استان مازندران

از شهرهاي استان مازندران در شمال ايران است. اين شهر، در بخش دودانگه شهرستان ساري قرار دارد. جمعيت فريم در سال 1385، برابر با .185 نفر گزارش شده*است.







ويژگي*هاي جغرافيايي



در جنوب شهرستان ساري منطقه*اي وجود دارد که از لحاظ آب و هوا، ييلاقي بوده و به دودانگه معروف است.فريم در 65 کيلومتري شهر ساري واقع شده*است. اين شهر تازه*تأسيس که از گردآمدن روستاهاي امامزاده علي، شلدره،تلاوك، کهنه ده، قلقل، محمدآباد و جعفرکلا ، دينه سر ، علي آباد ،كرچا ،رسكت و.....تشکيل شده ،مرکزيت بخش دودانگه را دارا مي*باشد. مردم اين شهر به کار کشاورزي و دامداري مشغول هستند. در اين شهر واحدهاي اداري و تجاري زيادي وجود دارد و همين امر باعث شده که مردم از روستاهاي اطرف براي رفع نياز و تهيه ملزومات زندگي به اين شهر رفت و آمد داشته باشند. امروز به سبب افزايش جمعيّت و رشد بافت انساني جوامع، ساختار تقسيمات جغرافيايي و اقليمي نيز به فراخور آن دست خوش دگرگوني مي*شوند.







تاريخچه



از اين شهر در منابع تاريخي کهن به نام «پَريم» يا «جبال قارن» و بخشي از هزار جريب ياد شده که شهري عظيم بوده*است با حصاري آجري شبيه به قلعه در دشتي به نام «پريم» که در چند زلزله ويرانگر به کلّي از بين رفته*است.







زمين*لرزه*هاي تاريخي



براي نمونه در قرن پنجم هجري برابر سال 1127 ميلادي زمين*لرزه بزرگي در منطقه هزار جريب جنوبي سبب ويراني سراسري روستاهاي منطقه پريم که در دره پهناوري در کوه*هاي خاوري پل سفيد واقع است، شد. همچنين در سال 600 قمري برابر 1309 ميلادي زمين لرزه*اي روستاهاي فراواني را در مازندران تقريباً به طور کامل نابود کرد و سبب از رونق افتادن منطقه پريم گرديد.







جغرافياي تاريخي



به هر روي، دودانگه به عنوان بخشي از هزار جريب و درعصر «اسپهبدان» وقايع و رويدادها و فراز و فرود*هاي فراواني به خود ديده*است. اتفاقا در همين ايّام «دشت فريم» يکي از قسمت*هاي مهم دودانگه به شمار مي*رفت و در زمان هارون الرشيد، هزار جريب «پريم» در دست «اسپهبد شروين باوند» بود.در تقسيمات «تاريخ طبرستان» تاليف اسفنديار کاتب، که طبرستان را به دو پاره «هامون» و «کهستان» قسمت کرده*است، «پريم» را در رديف کهستان آورده*است.در جاي ديگر «ابن اسفنديار» مي*نويسد: فريم که کوه قارن مي*خوانند به برادر کهتر «قارن» سپرده شد.







دودمان*هاي حاکم



اينک اشاره کوتاهي به چند سلسله معروف مي*کنيم که در چند قرن آغازين دوره اسلامي بر مازندران فرمان راندند:







آل گاوباره که از سال چهل تا صد و چهل و چهار قمري (144-40 هـ.ق) در دشت مازندران و استرآباد (گرگان) فرمانروايي داشتند. 



پادوسپانان که در حقيقت شاخه*اي از آل گاوباره بودند که از سال 40 تا 1004 قمري حدود يک هزار سال تا عصر شاه عباس صفوي بر منطقه غربي مازندران و رويان حکومت کردند. 



آل وشمگير يا آل زيار که از 316 تا 470 هـ. ق در شرق مازندران حضور داشتند. 



آل قارن که حدود 50 پيش از هجرت تا سال 244 هـ.ق بر قلمرو جبال مازندران فرمانروايي کردند. 



آل باوند يا اسپهبدان که از سال 45 تا 397 هـ.ق در منطقه جبال مازندران يعني در بخش سوادکوه و هزار جريب پريم (فريم يا دودانگه امروزي) حکومت داشتند. به همين سبب به اينان «ملک جبال» هم گفته*اند. «اسپهبد شروين» از فرمانروايان مشهور آنان بود. 



در دوره هاي بعد از طاهريان و صفاريان تا روزگار قاجار مازندران و بخش هاي مختلف آن مورد تاخت و تاز قرار گرفتند. در دو دوره ي صفويه و قاجاريه ؛مازندران مركز نفوذ ؛ قدرت و حكومت بوده است . منطقه ي دودانگه پيوسته در همه ي جنگ و گريزهاي تاريخي و مقاومت در برابر تازش بيگانگان به سبب بافتار جغرافيايي و بهره مندي از مردمي غيور و ستبر جلوه اي ويژه داشته است كه آخرين نمونه ي تاريخي آن را شاعر بزرگ همين منطقه ، ميرزا محمود فدايي مازندراني از پايداري مردم دودانگه در برابر سپاه روس در قصيده اي بلند به تصوير كشيده است. شواهد و پژوهش هايي كه بر پيشينه ي كهن و تاريخ منطقه ي "پَريم " گواهي مي دهند : الف) گزارش و پژوهش برخي از خاور شناسان از جمله " ه .ل .رابينو" محقق فرانسوي و تحقيق دايرة المعارف بريتانيكا. ب) وجود گنبد رسكت بازمانده از قرن پنجم قمري در كنار روستاي رسكت(resket)كه هنوز هم بردامنه ي صخره اي برپاايستاده وهمچون قراولان وقلعه بانان كهن ،چشم به سوي دشت پريم دوخته است كه خوش بختانه كاوش هاي اخير باستان شناسان و ديرينه شناسان نيز گواه پيشينه ي فرهنگي و شهري اين منطقه است . پ) آثار و بازمانده ي بناهاي كهن و برخي اسامي آن ها .براي نمونه در روستاي كرچا(korcha)زمين هاي وسيعي پر از آجرهاي پخته از روزگاران قديم است ودر تپه هاي اطراف آن هم ديواره هاي گج اندوديافت شده است و جالب تر اين كه در حوالي اين روستا چند نام با پيشوند " شهر " هنوز به كار مي رود مثل شهردشت ، شهربن .







گمان مي كنيم در اين منطقه بناهاي آباد ومظاهر شهري بسياري وجود داشته كه در زلزله ي بزرگ پايان قرن هفتم هجري به طور كامل ويران و با خاك يكسان شده است و آن پاره هاي آجر و اسامي ،تنهايادگاران شكوه گذشته اند.



جا دارد همين جا به نكته ي درخور توجّهي هم اشاره كنيم كه پريم يا فريم نه تنها از ديد جغرافيايي و بافت اجتماعي ارج و ورج جلوه ي شهري را در گذشته تجربه كرده است بلكه از نظر فكري و فرهنگي نيز " آرمان شهر يا فرهنگ شهر " بوده ، اكنون هم هست. كتاب بسيار ارجمند نثر دل انگيز فارسي " مرزبان نامه " كه در اصل به زبان تبري /طبري ( مازندراني كهن) نوشته شده بود گواهي بر اين سخن است زيرا نويسنده ي اصلي اين اثر پساوند " پريم " را در نامش دارد : اسپهبد مرزبان بن رستم شروين پريم كه از شاه زادگان و اسپهبدان شهر پريم بوده وكتاب مرزبان نامه را به زبان مازني و در قالب fabel فراهم آورده است . بنابراين اگر روزي اصل نسخه ي طبري اين اثر پيدا شود ،نخستين و بزرگ ترين اثر مكتوب شهر باستاني پريم شمرده خواهد شد .همين نويسنده ديوان شعري هم به نام " نيكي نومه " داشته است كه از آن نيز جز نامي بر جاي نمانده است.



جای دیدنی دودانگه.گرگین