امتیاز موضوع:
  • 0 رأی - میانگین امتیازات: 0
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5

علل شکوفایی هنر اسلامی

#1
باستان شناسان معتقدند كه نشانه هایی از هنر در دوران قبل از تاریخ، یعنی دوره پارینه سنگی ( از حدود 40000 تا 10000 ) سال قبل از میلاد یافت شده است. ( در این دوره ) « نقاشی بر سقف دیوار غار، و نیزكنده كاری روی سنگ، با دوده زغال یا سوخته استخوان مخلوط با پیه جانوران ویا بارنگیزه های كانی، مانند: گل اخرا و خاك سرخ، با نقوش ساده و انتزاعی » صورت می گرفته است. در دوران « نو سنگی » ( حدود هشت هزارسال قبل از میلاد ) نیز، هنر به رشد خود ادامه داده است كه نگارینه های سفالین به جا مانده از ان حكایت دارند. در عصر مس و سنگ نیز، پیكره ها، ظروف، چوبهای منبّت كاری شده، شیشه گری و ترصیع سنگهای قیمتی، نشانه ای ازرونق و رواج هنردرمیان انسانهای باستان است كه اثار كشف شده ازانها هم اكنون در موزه ها نگهداری می شود.

در مصر باستان، پیکر تراشی، نقاشیهای دیواری، سفالگری لعابی، صنعت شیشه برای ساختن ظروف و اشیاء تزئینی كوچك و. .. از جمله هنرهای رایج انان بوده است. در ایران دوره هخامنشیان هنرهای فرعی از جهت كمال مهارت فنی از دیگران چیزی كم نداشته است، به گونه ای كه ساخته های دست پیشه وران و هنر ورزان ایرانی چون تحفه هایی گرانبها به دورترین نقاط جهان ان روز، صادر می شده است. سیر تاریخی هنر از مراحل ساده اولیه تا عصر تكامل ان را می توان در سایر ملتها، نیز ( از قبیل هند، چین، ژاپن، یونان و. .. ) دنبال نمود، لیكن نكته مهم در بررسی تاریخ هنر این است كه رشته ها و فنون گوناگون امروزی ان، در اغاز،از یكریشه به وجود امده اند، و كم كم شاخه شاخه شده و هر یك به اقتضای خاص خود تطوّر یافته است.

هنر اسلامی:
كریستین پرایس، شكوفایی هنر اسلامی را در اثر برخورد با تمدن سایر ملل می داند و می گوید: « داستان هنر اسلامی با چكاچك شمشیر و اوای سم ستوران در بیابانها و بانگ بلند پیروزی « الله اكبر » اغاز می شود». نویسنده كتاب خلاصه هنر نیز معتقد است كه شكوفایی هنر اسلامی، مرهون فتوحات مسلمین و اشنایی با فرهنگ و تمدن ملل متمدن بوده است. گوستا ولوبون، مورخ شهیر فرانسوی، پاره ای از این دیدگاهها را مخدوش می داند. او معتقد است اساساً شرق دارای فرهنگ و تمدن ریشه ای بوده و اعراب مردمانی اشنا به تمدن بوده اند. وی می گوید: « همیشه مشرق زمین مركز مردان دانشمند و بزرگان صنعت و علمای ادب بوده است».

به نظر می رسد عامل اساسی ای كه در شكوفایی تمدن اعراب و ظهور هنرهای مختلف در میان مسلمانان نقش داشته و كمتر بدان توجه شده، بخشی از تعالیم قران و پیامبر اسلام (صلی الله علیه و اله) بوده است. تشویق نسبت به علم وفن، تمجید از دانشمندان و هنرمندان می توانسته است در رویكرد عمیق اعراب تازه مسلمان به دانش و هنر نقش بسزایی داشته باشد.

كارل جی دوری می نویسد: « در اسلام، هنر و ایمان پیوند ناگسستنی دارند و در چهارچوب قوانین سخت، ازادی بسنده برای هنرمندان به منظور خلق اثار هنری نهاده شده است، محور هنر اسلامی برپایه تعالیم پیامبر اسلام حضرت محمد (صلی الله علیه و اله) گذاشته است؛ تعلیماتی كه معنی را مركز نقل هنر قرار داده است ».

درباره هنر اسلامی می توان گفت كه هنر اسلامی به اصطلاح امروز یك هنر آبستره است یعنی هنری است كه در حقیقت در همه جای دنیا یك رنگ دارد و یك نقش دارد وبدین سبب است كه به راحتی قابل تمیز و شناخت از هنرهای دیگر است، هنر اسلامی یك هنر «مجرد» و یك هنر انتزاعی است. طبیعت در این مكتب هنری به صورت مدل قطعی و مشخص مورد توجه نبوده بلكه طبیعت یك نشانه است كه نقاش و هنرمند نیز آن را هم به صرف نشانه بودن به كار برده است و خلاصه هنر اسلامی به این علت هنری آبستره گونه شده كه توجه را از كثرت به وحدت كه همان معنای توحید باشد، می برد.

باید گفت آنچه كه در نقوش اسلامی مطرح است نقش ظاهری و مادی و بیرونی طبیعت نیست بلكه قوانین و اصول و نظم و انتظامات باطنی و درونی آنها مدنظر می باشد. و این نظم و انتظام نوعی نظم و انتظامی متجلی و پر از رمز و راز هست كه همه نسبت و مراتب ظاهری خود را به هم می ریزد و به تعبیری «طرحی نو در می اندازد». همه نقوش اسلامی همواره در پی تصویر این نظام و قانون برپایی عالم بوده اند، گاهی در شكل منظم و هماهنگ ظاهر شده واز شكل های هندسی و ریاضی مدد گرفته اند.

لازمه رشد و تلطیف حس زیباشناسی در صدر اسلام موقعیت فرهنگی خاصی بوده است و آن بهره گیری از میراث فرهنگی سرزمینهای جدیدی بوده، كه در قلمرو اسلام قرار می گرفته اند و به عنوان جزئی از كشور اسلامی محسوب می گشته است در هر حال، این آمیزش به نحوی احسن انجام پذیرفت. كه یكی از ثمرات ارزشمند آن ایجاد هنر اسلامی بوده است. در این میان ترنج دگرگونی شایسته ای یافت و در آفرینش دوباره آن كه تلفیقی است از سنت گذشته و روح فرهنگ اسلامی با صراحت و روشنی خاصی نمودار گشته كه در هیچ یك از هنرهای اسلامی دیده نمی شود، نمونه ای است گویا از تلفیق بین استقلال و هویت اسلامی با تمدن گذشته، به طوری كه هیچ رگه ای از تقلید در آن مشاهده نمی شود. و آرام و ملایم به پیش می رود، تا در مرحله ای به وحدتی عملی و نظری دست می یازد. نقش ترنج همواره از یك نظم و آراستگی و پیچیدگی و كمال چه در كل و چه در اجزائش برخوردار بوده است و با مطالعه در نقش هنر می توان به این نكته رسید كه برخلاف هنر امروزی كه براساس روشها و تناسبات علمی ما ایجاد می شود. به پدیده ترنج از دیدگاه فلسفی و عرفانی نظر باید داشت. چنان كه تأثیر و تأثری كه از نقش ترنج در روح انسان می گذارد، احساس بهت و حیرتی است كه از عوامل درونی حاكم بر نقش پدید می آید.

نقوش ترنج بیان و نمایش خاصی از غیب و شهادت است و می توان خدا محوری، تك قطبی و یك كانونی و همچنین طرح ارزشها و مفاهیم توحیدی را در این نقش جستجو كرد. نمونة عینی و مصداق بارز حركت درونی نقش ترنج را با كمی تأمل و تعمق می توان، در احكام اسلام عموماً «نماز و حج» دانست. در حركت ظاهری انسان در نماز می بینیم كه انسان در قنوت سپس ركوع و سجود یك حركت درونی اما ثابت را طی می كند و در باطن كشش روح است به سوی كانون معنوی جهان و حج حركت برای معرفت خدا است. و نهایتاً در نماز به طواف قلب می روند و در حج به طواف كعبه و این نقش در نهایت زیبایی تداعی گر این مقدسات است. حركت ترنج به تعبیری حركت معنایی جملة (اِنّا الله و اِنّا الیه راجعون) است كه الگویی ذهنی و حسی است و حركتی است كه به داخل محیط چرخش كرده و حركتی درونگرا است.
پاسخ
آگهی
#2
جالبه
پاسخ


[-]
به اشتراک گذاری/بوکمارک (نمایش همه)
google Facebook cloob Twitter
برای ارسال نظر وارد حساب کاربری خود شوید یا ثبت نام کنید
شما جهت ارسال نظر در مطلب نیازمند عضویت در این انجمن هستید
ایجاد حساب کاربری
ساخت یک حساب کاربری شخصی در انجمن ما. این کار بسیار آسان است!
یا
ورود
از قبل حساب کاربری دارید? از اینجا وارد شوید.

موضوعات مرتبط با این موضوع...
  جمهوری اسلامی موریتانی
  خاندان تئودور؛ دوره رنسانس و شکوفایی در انگلستان
  ویژگی‌های کُلی مُهرنویسی در دوره اسلامی بررسی شد!!
  تاریخ هنر اسلامی
  منابع تحقیق درباره تاریخ فلسفه اسلامی در ایران
  خالد بن یزید: نخستین کیمیاگر در تمدن اسلامی
  تاریخ علوم ریاضی در تمدن اسلامی
  سقوط امپراتوری اسلامی 700 ساله عثمانی (ترک نژاد)
  بازخوانی تاسیس حزب جمهوری اسلامی به روایت مصطفی حائری زاده
  تاریخ فلسفه اسلامی در ایران..

پرش به انجمن:


کاربرانِ درحال بازدید از این موضوع: 1 مهمان