پخش تیزر در شبکه GEM ارزان تر از صدا و سیما!

[Mαяѕє]

«استراحت مطلق» نخستین فیلمی بود که آنونس آن مابین پخش یکی از سریال‌های پربیننده تُرک، نظر همه را به‌سوی خود جلب کرد.

 «استراحت مطلق» نخستین فیلمی بود که آنونس آن مابین پخش یکی از سریال‌های پربیننده تُرک، نظر همه را به‌سوی خود جلب کرد. تازه‌ترین ساخته عبدالرضا کاهانی شرایط پیچیده‌ای را تا رسیدن به اکران تجربه کرد؛ از ممانعت از حضور در جشنواره فجر تا اکران آن در نوروز و ممانعت تلویزیون از پخش تیزرهای فیلم.

 

طبعا همه این دلایل می‌تواند یک پخش‌کننده یا تهیه‌کننده را مجاب کند به هر راهی برای تبلیغات فیلمش دست بزند و چه راهی بهتر از اینکه آنونس فیلم برای قشری که پربیننده‌ترین شبکه‌های ماهواره‌ای را پیگیری می‌کنند به نمایش گذاشته شود. هرچند تبلیغات ماهواره‌ای فیلم‌های سینمایی تنها به «استراحت مطلق» بسنده نکرد و «ایران‌برگر»، به کارگردانی مسعود جعفری‌جوزانی هم که اتفاقا شرایط بدی را به‌لحاظ پخش تیزر در رسانه ملی نداشت، دست به این اقدام زد و ظاهر امر نشان می‌دهد فاز جدیدی از تبلیغات پیش‌روی سینماگران ایرانی باز شده است.

در همان هیاهوی پخش تیزر این دو فیلم سینمایی از شبکه‌های ماهواره‌ای، سخنگوی وزارت ارشاد با اشاره به غیرقانونی‌بودن این حرکت، گفت: «هنرمندانی که آثارشان مجوز دستگاه فرهنگی کشور را دارد، حق تبلیغ در شبکه‌های ماهواره‌ای را ندارند و اگر به این کار مبادرت کنند، با آنها برخورد می‌شود... . شبکه‌های ماهواره‌ای خارج از کشور که سابقه عناد با نظام را دارند، هیچ مجوزی از سوی وزارت ارشاد برای تبلیغ فیلم‌های ایرانی ندارند... اگر اثبات شود هنرمندان در این تبلیغات با شبکه‌های ماهواره‌ای همکاری داشته‌اند، با آنها برخورد می‌شود». صحبت‌های سخنگوی وزارت ارشاد تا حدی تکلیف این اتفاق را روشن کرده است، اما اتفاقات بسیاری سبب‌ساز چاره‌جویی سینماگران برای پخش تیزرهایشان در شبکه‌های ماهواره‌ای شده است.

 

 
 هم اعمال سلیقه، هم قیمت‌های نجومی
جدا از اعمال‌سلیقه‌ای که در پخش تیزرهای فیلم‌های سینمایی انجام می‌شود و اینکه کدام‌یک از فیلم‌ها قابلیت پخش تیزر دارند، دلیل دیگر به قیمت‌های گزاف پخش تیزرهای تلویزیونی فیلم‌ها اختصاص دارد. درحالی‌که پخش یک تیزر ٣٠ ثانیه‌ای در پربیننده‌ترین ساعت تلویزیون، مبلغی نزدیک به ٣٠ میلیون تومان برای سینماگران هزینه دارد، شبکه‌های ماهواره‌ای، همچون «جم» (GEM)، بابت هر ٩٠ نوبت پخش تیزر، تنها مبلغ ١٠ میلیون تومان را دریافت می‌کند. درواقع می‌توان گفت هزینه هر تیزر ماهواره‌ای برای فیلم‌ساز ایرانی حدود ١١٢ هزار تومان است. همین تفاوت قیمت می‌تواند بسیاری از پرسش‌ها را پاسخ دهد.

منصور لشکری‌قوچانی، تهیه‌کننده سینما، در گفت‌وگو با «شرق»با اشاره به اینکه اساسا قیمت پخش تیزرهای تلویزیونی برای محصولات تجاری بالا نیست، اما برخورد با مقوله فرهنگ نیازمند بازنگری است، می‌گوید: «متأسفانه سینمای ما درآمدزا نیست و برای چنین سینمایی تعرفه‌های پخش تیزر در تلویزیون بسیار بالاست».

او ادامه می‌دهد: «مدتی قبل مؤسسه سینما شهر کمک‌هایش را به پخش تیزر فیلم‌های سینمایی قطع کرد و همین اتفاق باعث شد شرایط بد‌تر شود، هرچند آقای ایوبی، رئیس سازمان سینمایی، قول مساعدت داده است و امیدوارم هرچه‌زودتر این مشکل برطرف شود».

به اعتقاد لشکری، این حق تلویزیون است که بابت پخش تیزرهایش مبلغی دریافت کند، اما متأسفانه مدیریت درستی برای درنظرگرفتن تعرفه‌ای مشخص برای تبلیغات فیلم‌های سینمایی وجود ندارد. سال‌هاست که برحسب عرضه و تقاضا قیمت پخش تیزرها در ساعات مختلف شبانه‌روز متفاوت است و این موضوع شامل حال تبلیغات فیلم‌های سینمایی نیز می‌شود، در صورتی که فکر می‌کنم نیاز است تا تعرفه مشخصی برای تبلیغات فرهنگی در نظر گرفته شود.

تیزرهای رایگان؟
پخش تیزرهای رایگان از جمله مباحثی است که محل اختلاف‌نظر بسیاری است. رسانه ملی در مقابل هزینه بالایی که برای پخش تیزر فیلم‌های سینمایی در نظر گرفته است، پخش تیزر رایگان را هم برای فیلم‌های سینمایی در نظر گرفته؛ هرچند ظاهرا پخش این نوع از تیزرها کاملا سلیقه‌ای است و برحسب اینکه شورای بازرگانی صداوسیما چه فیلم‌هایی را شایسته پخش تیزر رایگان بداند، اقدام به پخش آنها می‌کند.

 

 
تیزر، تیزر ماهواره‌ای
به نظر می‌رسد رویکرد جدیدی که برای تبلیغات فیلم‌ها در شبکه‌های ماهواره‌ای از سمت سینماگران در نظر گرفته شده می‌تواند تأثیر بهتری در دیده‌شدن فیلم بگذارد، اما باید دید این روند تا کجا و چگونه ادامه‌ خواهد داشت؟ نگاهی به تعرفه تلویزیون در پخش تیزر در برخی از پربیننده‌ترین ساعات نشان می‌دهد انتخاب تیزرهای ماهواره‌ای از سوی فیلم‌سازان ایرانی بی‌دلیل نیست. برای مثال، قیمت تعرفه اردیبهشت‌ماه پخش یک تیزر سه ثانیه‌ای قبل از سریال شبکه یک سیما، چیزی نزدیک به ٢٧ میلیون تومان برآورد شده است یا پخش تیزر پیش از برنامه «٩٠»، ٥٧ میلیون تومان در نظر گرفته شده است.

بازخورد گرفتیم
سعید خانی، پخش‌کننده فیلم سینمایی «استراحت مطلق»، تأثیر تبلیغات ماهواره‌ای را در فروش فیلم غیرقابل‌کتمان می‌داند. او به «شرق» می‌گوید: «هزینه تبلیغات در رسانه ملی به‌شدت زیاد است و طبعا اگر در رسانه ملی خودمان فیلم را تبلیغ می‌کردیم، این‌قدر دیده نمی‌شد. متأسفانه برای تلویزیون ما تفاوتی بین یک محصول تجاری و فرهنگی نیست و طبعا نمی‌توان با درآمدزایی سینما، چنین هزینه‌ای را به تلویزیون پرداخت کرد». خانی اضافه می‌کند: «البته فیلم«استراحت مطلق» شرایط دیگری داشت. ما حتی حاضر بودیم مبلغ موردنظر را به تلویزیون برای پخش تیزر بپردازیم اما نپذیرفتند و ما با پخش تیزر‌های فیلم در ماهواره بازخوردهای بهتری گرفتیم».