مسیح پیامبری که باید باز شناخت

[bOoOoOy]

اگر بنا باشد یکی از مشهورترین انسان های روی زمین را پیدا کنیم نام عیسی مسیح در راس این جست وجو خواهد بود. اما تعجب نکنید اگر کسی بگوید یکی از ناشناخته ترین ها نیز خود اوست. میلیاردها انسان روی کره خاکی تولد او را جشن می گیرند، به نام او به کلیسا می روند، صلیب او را بر سینه دارند و در نام او می زیند. اما اگر فراتر از نام رویم و حقیقت او را بجوییم هاله یی از ابهام خواهیم یافت. گروهی خدایش خوانند و برخی گمراه و دروغگویش شمرند و مستحق مجازات مرگ. اریش فروم او را با کارل مارکس همخون می داند و ماکس وبر اخلاق پروتستانی وابسته به او را زمینه ساز رشد بورژوازی و احیاگر روح سرمایه داری غرب می شمرد. پاپ به نام او در واتیکان پادشاهی می کند و کشیشان امریکای لاتین در کنار زحمتکشان، برای رهایی از سلطه شاهان جانفشانی می کنند. دولت امریکا به نام مسیح، اسرائیل و صهیونیسم را تدارک می کند و در آن سو چهره هایی چون اسقف کاپوچی روحانی مسیحی مدافع فلسطینیان آواره اند. به راستی عیسی کیست؟ پسر انسان یا فرزند خدا؟ کارل مارکس یا پاپ اعظم؟ سوسیالیست یا بورژوا؟
با این همه تفاوت در تصویرپردازی از او، چه کسی می تواند مدعی شود مسیح واقعی را بازشناخته است؟ با کدام معیاری این ادعا را ارزیابی کنیم؟ سیمای حقیقی او را از کجا می توان شناخت؟
اناجیل
به انجیل هایی که پیروانش نوشته اند سر می زنیم. کتاب هایی که چند دهه بعد از او نگاشته شده اند. لوقا انجیل خود را چنین شروع می کند؛ «بسیاری کوشیدند شرح زندگی عیسی مسیح را به نگارش در آورند. برای انجام این کار، از مطالبی استفاده کرده اند که از طریق شاگردان او و شاهدان عینی وقایع، در دسترس ما قرار گرفته است. اما از آنجا که من خود، این مطالب را از آغاز تا پایان با دقت بررسی و مطالعه کرده ام چنین صلاح دیدم که ماجرا را به طور کامل و به ترتیب برایتان بنویسم.» اما کشف سیمای واقعی مسیح از میان این روایت ها که آمیخته با تصورات و ذهنیت های راویان است کار ساده یی نیست همچنان که روایت های ناهمگون در آنها می بینیم. در حالی که عیسی در حیات خود با زنان همچون مردان رفتار کرده و به گفت وگو با آنان می پردازد، به پرسش ها و خواست هایشان گوش می سپارد، برای حضورشان در اجتماعات هیچ منعی قائل نیست اما در رساله این شاگردان می خوانیم که پس از او حکم می کنند؛ «زنان شما در کلیساها خاموش باشند زیرا که ایشان را حرف زدن جایز نیست بلکه اطاعت نمودن، چنان که تورات نیز می گوید. اگر می خواهند چیزی بیاموزند در خانه از شوهران خود بپرسند چون زنان را در کلیسا حرف زدن قبیح است.»۱
همین پولس که رساله های چندی از او در عهد جدید نقل شده و تعالیم عیسی مسیح را برای پیروانش بازگو می کند مدعی است سایر راویان به انحراف رفته اند و مردم را از آنها برحذر می دارد؛ «تعجب می کنم که بدین زودی از آن کس که شما را به فیض مسیح خوانده است برمی گردید به سوی انجیلی دیگر، اگر کسی انجیلی غیر از آنکه پذیرفتید بیاورد ملعون باد.»۲
به رغم تعدد منابع و راویان کلام مسیح و اختلافات آنها با یکدیگر، بنا به گزارش همین متون، انجیل که به معنی مژده است درزمان حضور عیسی مسیح به پیام او اطلاق می شد. انجیل چیزی غیر از کتبی بوده است که بعدها این نام را بر خود نهادند. چنان که عیسی مسیح خود از انجیل خویش نام می برد.
«هر که به خاطر من و انجیل جان خود را فدا کند آن را نجات خواهد داد.»۳ «بدیشان گفت در تمام عالم بروید و جمیع خلایق را به انجیل موعظه کنید.»۴
با این وجود انجیلی از آن مسیح داشته ایم و اناجیلی از شاگردان او داریم که کوشیده اند بخشی از پیام او و انجیل او را به ما برسانند هرچند بخش هایی نیز از قلم افتاده است. چنان که یوحنا در پایان انجیل خود بدان اشاره دارد؛ «و این شاگردیست که به این چیزها شهادت داد و اینها را نوشت و می دانیم که شهادت او راست است و دیگر کارهای بسیار عیسی به جا آورد که اگر فردا فردا نوشته شود گمان ندارم که جهان هم گنجایش نوشته ها را داشته باشد.»