آتشکده آمل

[✘ 2gнєтєя4єνєя ✘]

آتشکده آمل مربوط به دوره ساسانیان است و در آمل، محله پائین بازار، در شهر قدیم (عوام کوی) واقع شده و این اثر در تاریخ ۶ اردیبهشت ۱۳۵۴ با شمارهٔ ثبت ۱۰۶۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. آتشکده آمل با توجه به ویژگی های خاص معماری در شمار بناهای قرن نهم هجری قمری است و در مقایسه با سایر برج های این دوره از وسعت قابل ملاحظه ای برخوردار است.

ساختمان این بقعه شامل بدنه چهار گوشه و برج مخروطی شکل است و در قسمت فوقانی بدنه دارای مقرنس های تزیینی است. آتشکده بصورت چهار گوشه و گنبد مخروطی است و گنبد آن دو پوش می باشد که هر دو پوش آن در اثر زلزله و عوامل جوی منطقه خراب شده است. عمده تزیینات بنا طاق و قوس و قرنیس های آجری و کاشی کاری در قسمت فوقانی است.
نکته جالب در بنای این برج، کاربرد آجرهای با ابعاد و اندازه های مختلف است، با توجه به شکل کلی و شباهت بسیار آن با برج ها و آتشکده ها شناخته شده در ایران، از آثار قرن هشتم هجری یا نهم یعنی دوره ساسانیان دانسته شده است. این گنبد مدور و به شکل برجی است. جسد شمس آل رسول محمد بن محمود آملی با نام کامل شمس الدین محمد بن محمود آملی از دانشمندان پزشکان شهیر ایرانی در داخل این آتشکده به خاک سپرده شده است.

در منطقه آمل قدیم که قسمت ساسانی آن به عوام کوی معروف بود در زمان ساسانیان به همراه بازار آمل قرار داشت، که در آن زمان بازار آمل و دژ ساسانی و آتشکده بنا شد و از آن زمان آتشکده و بازار باستانی آمل به جای ماند و دژ ساسانی بر اثر هجوم اعراب در صدر اسلام به کلی خراب شد.