برکت های عظیم سجده کردن

[bOoOoOy]

سجده، نشان تذلّل و خاکساری در برابر خداوند و عالی ترین درجه عبودیت است. انسان با سجده، خود را همرنگ با هستی می کند: « وَلِلَّهِ یَسْجُدُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ ...»(۱): و آنچه در آسمان ها و زمین است ، برای خدا سجده می کنند. امام علی (علیه السلام) درمورد سجده های نماز می فرماید: سجده اول، یعنی این که از خاکم و سربرداشتن از آن، رمز از خاک به دنیا آمدن است. سجده دوم، رمز مردن و به خاک خفتن است، سربرداشتن از آن، رمز برخاستن از قبر در قیامت و محشور شدن است(۲) و این مضمون این آیه است که: شما را از خاک آفریدیم و به خاک بر می گردانیم و بار دیگر از خاک، بیرونتان می آوریم.(۳)


برکات سجده


یکی از نشانه های بندگی و تقرب به خداوند باقی ماندن اثر سجده بر مواضع سجود مخصوصا پیشانی است. در گذشته، مومنان یا صحابه به یکدیگر می گفتند: «مالی اراک جلحاء»؛ چرا پیشانیت صاف است؟ کنایه از این که چرا تنها به نماز واجب اکتفا می کنی و نمازهای نافله نمی خوانی! امام امیرالمومنین(علیه السلام) نیز می فرماید: مکروه می دارم که پیشانی آدمی صاف باشد و هیچ گونه اثر سجده بر آن نباشد. (۴)امام صادق علیه السلام نیز برای داشتن سجده های طولانی ما را به کشیدن سرمه سفارش می کنند: سرمه، مو بر می رویانَد، دیده را تیزی می بخشد و انسان را بر طولانی ساختن سجده، یاری می رساند.(۵)در این همه سفارش به سجده و آن هم سجده های طولانی حتما خیر و فوائدی است که در ادامه به گوشه هایی از آن ها اشاره می نماییم: با سجده ...


۱. به خدا نزدیک تر می شوی


سجده با توجه و با حضور قلب، انسان را به خدا نزدیک تر خواهد کرد و هر چه این زمان طولانی تر باشد، قرب و نزدیکی بیشتری حاصل خواهد شد؛ زیرا انسان هر چه به خاک نزدیک شود به خدا نزدیکتر می شود. امام صادق (علیه السلام) فرمودند: نزدیکترین حالت بنده به خدا وقتی است که در حال سجده باشد و گریه کند.(۶)


۲. کمر شیطان را می شکنی


امام صادق (علیه السلام) فرمود: بنده حق چون سجده را در جائی که کسی او را نمی بیند طولانی کند شیطان می گوید: وای بر من فرزندان آدم اطاعت کردند و من عصیان ورزیدم و سجده کردند و من امتناع نمودم.(۷)


۳. گناهانت پاک می شود


شخصی خدمت پیامبر (صلی الله علیه و آله) آمد و گفت: گناهانم بسیار و عملم اندک است. فرمود: سجده های خود را زیاد کن، زیرا آنگونه که باد، برگ درختان را می ریزد، سجده هم گناهان را می ریزد.(۸) و نیز آن حضرت در ضمن خطبه شعبانیه فرمود: پُشتهای شما از بار گناه سنگین شده است. آنها را با سجده های طولانی سبک کنید.(۹)


۴. دعایت مستجاب می شود


سعید بن یسار می گوید به حضرت صادق (علیه السلام) گفتم: من از پیشگاه حضرت حق مسئلت و درخواست می کنم در حالی که در رکوع یا سجودم، فرمود خوب است در حالی که در سجده ای دعا کن زیرا نزدیک ترین حالت عبد به پیشگاه خدا در سجده بودن اوست. خدا را در آن حال برای خیر دنیا و آخرتت بخوان.(۱۰)


۵. بهشتی می شوی


مردی به رسول خدا (ص) عرض کرد: دعا کنید که خدا مرا به بهشت برد. حضرت فرمود: «أعنّی بکثرة السجود» من دعا می کنم لیکن تو مرا با سجده های زیاد و طولانی کمک کن تا دعای من مستجاب شود.(۱۱)


۶. با پیامبر محشور می شوی


مردی خدمت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) رسیده گفت مرا دستوری بیاموز که ... خداوند مرا با شما محشور نماید. حضرت فرمود: ... اگر بخواهی خدا تو را با من محشور نماید باید سجده ات را طولانی کنی در پیشگاه پروردگار قهار.(۱۲)


مهمترین اذکار توصیه شده در سجده


مراجع تقلید، خواندن آیات قرآن در سجده نماز را مکروه شمرده اند.(۱۳) زیرا امام صادق (علیه السلام) از پدر بزرگوارشان و او از امیرالمومنین (علیه السلام) روایت کرده: “قرائتی در رکوع و سجود نیست. در رکوع و سجود تنها مدح خدای عز وجل است و بعد از آن درخواست و دعا، پس قبل از دعا با مدح و ثنای خدای عز وجل شروع کنید، سپس دعا کنید.(۱۴)اما دعاهای این سجده بسیار است و آسان ترین آنها این چند مورد است(۱۵):


۱. به سند معتبر از حضرت رضا علیه السّلام روایت شده: اگر می خواهی صد مرتبه (شُکراً شُکراً) بگو و اگر می خواهی صد مرتبه (عَفْواً عَفْواً)


۲.کلینی به سند معتبر روایت کرده: مردی به حضرت صادق علیه السّلام شکایت کرد: امّ ولدی[امّ ولد به کنیزانی گفته می شود که از مالکان خود دارای فرزندی شوند]دارم که علیل است، فرمود:پس از هر نماز واجب در سجده شکر بگوید: «یا رئوف یا رحیم،یا ربّ یا سیّدی » آنگاه حاجت خود را بطلبد.


۳. در بسیاری از روایات معتبر نقل شده:امام صادق و امام کاظم علیهما السّلام در سجده شکر بسیار می گفتند: «اَسْاَلُکَ الرّاحَةَ عِندَ المَوْت و العَفْوَ عِنْدَ الحِساب».


۴. در بعضی از کتب معتبر از امیر مومنان علی(ع)روایت شده: بهترین سخنان نزد حق تعالی، آن است که بنده در سجده سه مرتبه بگوید: «اِنّی ظَلَمْتُ نَفسْی فَاغْفِرلی».


۵. در«جعفریات»به سند صحیح از حضرت امام صادق علیه السّلام روایت کرده:حضرت رسول صلی اللّه علیه و آله وقتی سر به سجده می گذاشت این دعا را می خواند: «اَللّهُمَّ مَغْفِرَتُکَ اَوْسَعُ مِنْ ذُ نُوبی وَرَحْمَتُکَ اَلاَرْجی عِنْدی مِنْ عَمَلی فَاغْفِرْ لی ذُ نُوبی یا حَیّا لا یَمُوتُ»: خدایا آمرزشت از گناهان من گسترده تر،و مهرت بر من از عملم امیدبخش تر است،گناهان مرا بیامرز،ای زنده ای که هرگز نمی میرد.


مرحوم حاج میرزا جواد آقا ملکی تبریزی (ره) می نویسد: من استادی داشتم بزرگوار، عارف ،عامل و کامل (مراد او آخوند ملاحسینقلی همدانی است) که نظیر او را ندیده ام ، از او درباره عملی که مجرب و در اصلاح قلب و تحصیل معارف مو ثر باشد، سو ال کردم.ایشان در پاسخ فرمودند: برای این امر، هیچ کاری مانند مداومت بر یک سجده طولانی در هر شبانه روز یک مرتبه که در آن «لا الهَ الّا انتَ سُبحانَکَ انّی کُنتُ مِنَ الظّالِمین»(۱۶) گفته شود، نیست.


انسان این ذکر را بگوید، در حالی که خود را در زندان طبیعت زندانی و مقید به قید و بندهای این اخلاق رذیله ببیند و اقرار داشته باشد که «خداوندا، تو مرا گرفتار این پستی ها نکردی و در حق من ظلم روا نداشتی و تنها من به خویشتن ستم کرد.»(۱۷)


تعداد آن ذکر در سجده ۷۰۰۰، ۳۰۰۰، ۱۰۰۱، ۷۰۰ و ۴۰۰ بار می باشد که بستگی به دستور استاد و قابلیت طالب دارد. اما عدد ۴۰۰ برای همه، آن هم شب ها بعد از نماز عشاء تا هر وقت شب در سجده، نافع است. چون این ذکر به یک معنی استغفار است و هیچ عوارضی در آن نیست.


امام صادق علیه السلام می فرماید: سجده کردن بر تربت حسین علیه السلام حجابهای هفتگانه را می شکافد .(۱۸) پس سعی کن بر تربت سالار شهیدان سجده کنی و هنگام سجده، پیشانی ات را بر زمین بگذار و سریع به زمین نزن؛ (مانند نوک زدن کلاغ بر زمین)(۱۹) و زود سر از خاک برندار؛ زیرا هرگاه انسان از شرّ «خود» رهایی یافت؛ دیگر چیزی او را نمی رنجاند.(۲۰)