نقد و بررسی انیمیشن The Nightmare Before Christmas (کابوس پیش از کریسمس)

[First Star]

کارگردان : Henry Selick
نویسندگان : Michael McDowell, Caroline Thompson
صداپیشگان : Danny Elfman, Chris Sarandon, Catherine O'Hara
جوایز :
نامزد اسکار بهترین جلوه های ویژه
و
برنده جایزه بهترین موسیقی متن از Golden Globes
برنده ۲ جایزه از Annie Awards
هزینه تولید: ۱۸ میلیون دلار
فروش کل: ۷۵ میلیون دلار
خلاصه داستان : داستان از شهر هالوین اغاز می شود. شهری که هیولا های ترسناک کودکان در ان سکونت دارند. اما آنان بد جنس نیستند و اما سیر اصلی داستان با جک یا پادشاه کدو تنبل ها که اسکلتی خوش تیپ و جذاب است رنگ می گیرد. او که از کار های همیشگی اش خسته شده و در جست و جوی سالی متفاوت است، پا در شهری دیگر می گذارد و بعد از دیدن جشن کریسمس تصمیم می گیرد کریسمس ان سال را خود رهبری کند و...



وقتی بچه بودم یکی از دلایلی که این همه از فصل کریسمس لذت می‌بردم از راه رسیدن بی‌پایان و مکرر برنامه‌های ویژه‌ی تلویزیونی همچون رودولف، گوزن بینی قرمز، آمدن بابانوئل به شهر و سال بدون بابانوئل بود. تیم بِرتون نیز باید این برنامه‌ها را خوب به خاطر داشته باشد چرا که به روش ویژه و غیرقابل تقلید خود و در غریب‌ترینِ داستان‌های جن و پری ویژه‌ی روزهای تعطیلات، یعنی «کابوس پیش از کریسمس / The Nightmare Before Christmas»، ادای احترامی به این برنامه‌ها کرده است.
محل داستانْ هالووین تاون (شهر هالووین) است که البته به نحوی قابل انتظار، ۳۱ اکتبر در آن بزرگترین شب سال است. اما جَک اِسکِلینگتون (با صدای کریس ساراندون و آواز دَنی اِلفمَن) پس از ترتیب‌دادن و اجرای شیطانی‌ترین هالووینی که تا کنون داشته، به افسردگی پس از تعطیلات مبتلا شده است. او در طلب چیزی متفاوت در زندگیش است، چیزی که در هالووین تاون پیدا نمی‌شود. هنگام پرسه‌زدن در جنگل، دروازه‌هایی منتهی به تعطیلاتی متفاوت را کشف و راه خود به سمت کریسمس تاون را پیدا می‌کند. در آنجا مسحور نور و جشنها و شادمانی می‌شود. وی به شهر باز می‌گردد تا به همه بگوید که هالووین تاون امسال، کریسمس را جشن خواهد گرفت. و برای تکمیل برنامه‌اش، او، جَک اِسکِلینگتون، جای سندی کلاز[۱] در سورتمه‌رانی سالانه‌اش در ۲۵ دسامبر را خواهد گرفت، هدیه خواهد داد و به همه شادباش خواهد گفت. از این فکر همه به وجد آمده‌اند مگر سالی (با صدای کاترین اوهارا) که حس می‌کند چنانچه جَک نقشه‌اش را عملی کند مساله ختم به خیر نخواهد شد.
این فیلم برای تمام سنین مناسب است الا کودکان کم سن و سال که عده‌ای از آنان ممکن است از ساکنین عجیب و غریب هالووین تاون وحشت کنند. داستان در لایه‌ی رویی سرراست است و باعث می‌شود که تماشاگران جوان از دیدن فیلم لذت ببرند بدون اینکه داستان را رها کرده یا خسته شوند. اما فیلم لایه‌ی دومی نیز دارد. طنز زیرکانه‌ی فیلم بزرگسالان را هدف گرفته است. حتی کسانی که جذب داستان مسحورکننده یا شخصیت‌های دوست‌داشتنی فیلم نشوند نیز مفتون دنیای خلق‌شده توسط تیم بِرتون و هِنری سِلیکِ کارگردان خواهند شد. و باید صادقانه گفت که همین خود دستاوردی خیره‌کننده است.
«کابوس پیش از کریسمس» نسخه‌ی برعکس «چگونه گرینچ کریسمس را دزدید / How the Grinch Stole Christmas» است (هر چند که داستان دکتر سوس در قوام بعضی از تصاویر کریسمس تاون نقش داشته است). در حالیکه تلاش گرینچ برای سرقت کریسمس به بهترشدن آن انجامید، سعی اِسکِلینگتون برای بهبود تعطیلات به ضایع‌شدن آن منتهی می‌شود. اما نترسید ـ همه چیز در پایان به خوبی و خوشی تمام می‌شود. به هر حال این فیلمی برای خانواده‌ها است.
آوازهای ملایم دَنی اِلفمن جدی‌ترین ضعف کابوس پیش از کریسمس را عریان می‌سازد. به استثنای یک یا دو ترانه، سایر ترانه‌ها در خاطره‌ها نمی‌مانند. این ترانه‌ها بی‌تردید فاقد وجهِ زمزمه‌وار آثار آلِن مِنکِن در انیمیشن‌های اخیر دیزنی هستند. هیچ کدام از ترانه‌های کابوس در حد و اندازه‌ی ترانه‌های "مهمان ما باش / Be Our Guest" (در انیمیشن دیو و دلبر / Beauty and the Beast) یا "دوستی مثل من / Friend Like Me " (در انیمیشن علاءالدین / Aladdin) نیستند.
«کابوس پیش از کریسمس» برای همگان چیزی برای عرضه دارد. برای کودکان داستانی است خیالی که دو تعطیلات در آن جشن گرفته می‌شوند. برای بزرگسالان، هم فرصتی است برای تجربه‌ کردنِ یک سرگرمی ملایم و هم، در شگفت‌شدن از چیره‌دستی و پیشرفت هالیوود در این نوع تکنیکها. فیلم آواز دارد (اگر چه آنقدر که باید و شاید توجه‌برانگیز نیستند)، خنده و اندکی داستان عشقی. خلاصه اینکه «کابوس پیش از کریسمس» به هدف خود که همانا سرگرم‌کردن است دست پیدا می‌کند.
---------------

["تنها"]

انیمیشنش خیلی باحاله
پیشنهاد می کنمنگاه کنین