25-09-2014، 10:40
نخستین سفر اروپایی پاپ فرانسیس رهبر کاتولیکهای جهان و چهارمین سفر بینالمللی وی روز 21 سپتامبر 2014 (30 شهریور 93) از کشور آلبانی که اکثریت مردم آنرا مسلمانان تشکیل میدهند، آغاز شد. به گفته کشیش لومباردی سخنگوی واتیکان، این سفر یک روزه با دو هدف «ادای احترام به کلیسایی که در دوران حکومت کمونیسم متحمل شهادتها شده» و «تشویق گفتگو میان ادیان مختلف» که تاثیر مثبت آن حتی بر بعد سیاسی نیز اثر گذاشته، انجام شد. پاپ در سفر به تیرانا (پایتخت) در چند سخنرانی عمومی شرکت کرد و ضمن دیدار با مقامات دولتی و دینی، چهار اسقف جدید در این کشور را منصوب کرد.
با توجه به انتشار اخباری غیررسمی در باره احتمال حمله گروه تروریستی داعش به پاپ، سفر پاب به آلبانی در میان تدابیر شدید امنیتی صورت گرفت. ماموران پلیس آلبانی با لباس غیررسمی در خیابانهای پایتخت آلبانی حضور داشته و براساس اعلام برخی منابع بیش از 2500 مامور پلیس برای حفظ امنیت پاپ فرانسیس در خیابانهای تیرانا مستقر بودند. وزیر کشور آلبانی در خصوص تهدیدات علیه جان پاپ تاکید کرد «هیچ نشانهای وجود ندارد که اجازه دهد بگوییم زندگی پاپ در معرض تهدید قرار دارد. ما تدابیر امنیتی بیسابقهای را برای برقراری نظم عمومی و آرامش به مناسبت این دیدار برقرار کردهایم».
به گفته مقامات واتیکان پاپ در سفر به آلبانی بسیار علاقهمند است تا شرایط موجود همزیستی آرام و هماهنگ میان ادیان و مذاهب مختلف در این کشور را تشویق کند تا همزیستی خوب میان ادیان و مذاهب مختلف بتواند پیامی برای کشورها و مناطق دیگر جهان باشد. پاپ پیش از این سفر و در پایان مراسم عبادی در میدان «سن پی یترو» از شرکت کنندگان درخواست کرده بود تا برای سفر او به آلبانی دعا کنند و تاکید کرد«تصمیم گرفتم از این کشور دیدن کنم زیرا به خاطر رژیم وحشتناک ملحد رنج بسیار کشید و حالا در حال اجرای یک همزیستی مسالمتآمیز میان پیروان ادیان مختلف است».
بدنبال انتشار خبر سفر پاپ به آلبانی و اینکه پاپ سفرش به تیرانا از خودروی ضدگلوله پاپ بندیکت شانزدهم استفاده نخواهد کرد، روزنامه دیلی میل، طی گزارشی به نقل از «حبیب الصدر»، سفیر عراق در واتیکان مدعی شد:«شما حقایق و شرایط را کنار هم بگذارید تا به این نتیجه برسید که پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیکهای جهان هدف داعش است. گسترش افراطگرایان در سراسر جهان بدین معنی است که پاپ در هر کجای این جهان در معرض تهدید قرار دارد در کشورهای مسلمان و یا انگلیس و آمریکا و یا خود رم. تهدید علیه پاپ جدی است. آنها علنا علیه مسیحیان حرف میزنند و اقدام میکنند. جنایت آنها علیه مسیحیان بر همه آشکار است. کافی است این حقایق را کنار هم بگذارید. بگذارید با صراحت بگویم. من از هیچ حقیقت خاص یا پروژه عملیاتی آگاه نیستم اما از حرفها و اظهارات خود داعشیها به این نتیجه رسیدم که آنها میخواهند پاپ را بکشند. فکر میکنم آنها سعی کنند در زمان سفر پاپ، حتی در رم به وی آسیب برسانند چرا که اکنون برخی از اعضای داعش عرب نیستند آنها کانادایی، آمریکایی، فرانسوی، انگلیسی و ایتالیایی هستند. آنها در عراق برخی مکانهای مقدس شیعیان را نیز تخریب کردند. آنها مکانهای مذهبی ایزدیها و مسیحیان را نابود کردهاند. 15000 مسیحی مجبور به فرار از عراق شدهاند».
فدریکو لومباردی، سخنگوی واتیکان در رابطه با سخنان سفیر عراق اعتقاد دارد «هیچ خطر و تهدیدی که بتواند تغییری در روند سفر پاپ به آلبانی ایجاد کند، وجود ندارد. ما نسبت به داعش و خطرات آنها کاملا هوشیار هستیم و تهدیدی جدی علیه پاپ و لزوم تغییر برنامه نمیبینیم. پاپ در سفر خود به تیرانا از ماشین رو بازی استفاده خواهد کرد که در واتیکان استفاده شده بود. زیرا او میخواهد در میان مردم باشد». کاردینال پارولین نخست وزیر واتیکان نیز اعتقاد دارد «گفتگوی دینی و همزیستی مسالمت آمیز میان افراد با اعتقادات دینی متفاوت در این برهه از زمان از موضوعات مبرم روز است. تنوع دینی در آلبانی نشانگر سیمای معنوی این ملت است».
مقامات آلبانی که سفر پاپ به آلبانی را یک موفقیت برای خود میدانند، تلاش داشتند به هرشکل ممکن خود را برای این سفر آماده نشان دهند. در بخش سیاسی آقای راما، نخست وزیر آلبانی در یک برنامه زنده تلویزیونی مدعی شد «وی از طرف مادر بزرگش کاتولیک بوده و در سال 1964 آیین غسل تعمید بر اساس آموزههای مذهب کاتولیک را مادر بزرگ وی به جای آورده است و لذا خود را کاتولیک دانسته و طی سفر به واتیکان این موضوع را به مقامات واتیکان نیز اعلام کرده است». وی سفر پاپ به آلبانی را رویدادی بسیار مهم دانسته است.
«پاپ فرانسیس» رهبر کاتولیکهای جهان در آخرین سخنرانی خود و پیش از سفر به آلبانی با محکوم کردن تجارت تسلیحات و گسترش تروریسم که باعث افزایش مرگ و نابودی میشود، اعلام داشت «امروزه بحرانها در سراسر جهان، به شیوه موثری وسیلهای برای به راه افتادن جنگ جهانی سوم است». وی در جریان دیدار از بزرگترین یادبود جنگ جهانی اول که محل دفن بیش از 100 هزار سرباز کشته شده در این جنگ است، تاکید کرده بود «بشریت باید گریه کند و اکنون زمان گریستن است. جنگ دیوانگی است حتی امروز پس از ناکامی در دومین جنگ جهانی، شاید کسی از سومین جنگ جهانی صحبت کند و با جنایات، کشتار و تخریب، زمینه را برای آن مهیا کند. جنگ ملاحظه هیچکس را نمی کند: نه پیر، نه کودک، نه مادر و نه پدر. امروز قربانیان جنگ بسیارند. پشت پرده منافع، طرحهای ژئوپلتیک، حرص پول و قدرت، صنایع تسلیحاتی قرار دارند که علی الظاهر از همه چیز مهمتر بنظر میآیند. این طراحان ترور، نزاع و تولید کنندگان تسلیحات در قلبشان کلام قابیل حک شده است. معاملهگران جنگ شاید پول هنگفت به جیب زنند اما قلب آنها را فساد گرفته و توان اشک ریختن را از دست دادهاند». پاپ در ماههای اخیر بارها خواستار پایان دادن به بحران در جهان از جمله بحران در غزه، اوکراین، عراق، سوریه و بخشهایی از آفریقا شده است.
رهبر کاتولیکهای جهان خطاب به بوچار نیشانی رییس جمهوری آلبانی و دیگر مقامات این کشور و دیپلماتهای خارجی مقیم تیرانا که در محل کاخ ریاست جمهوری آلبانی برگزار شد، اظهار داشت «آلبانی در جهان نمونه الهام بخش برای هماهنگی بین مذاهب، همزیستی مسیحیان و مسلمانان است. آلبانی همچنین نشان داد که نه تنها چنین امری امکان پذیر است، بلکه برای توسعه کشور نیز مفید است. این یک امر ویژه است که گروههای افراطی روحیه و اعتبار مذهبی را تحریف و تفاوتهای مذهبی را وسیلهای برای اهداف خود قرار میدهند. هیچ کس در جهان نمیتواند بگوید که خداوند از او حفاظت میکند در حالیکه اعمال خشونت و ظلم و ستم انجام میدهد. پاپ در رابطه به آزار و اذیت مذهبیون در آلبانی در زمان گذشته، اعلام داشت «زخمهای خود را فراموش نکنید، اما انتقام آنها را نگیرید و به فردا و آیندهای بزرگ امید داشته باشید. آلبانیاییها اثبات کردهاند که زندگی مشترک پربار و صلحآمیز میان انسانها و جوامعی که ادیان متفاوتی دارند، کاملا ممکن و عملی است. این کشور سرزمینی است که رنج بسیاری کشیده، اما توانسته است نشان دهد که میتوان علیرغم وجود مذاهب مختلف، در کنار هم و در صلح زندگی کرد و این برای جهان ما میتواند نشانه خوبی باشد».
به گفته پاپ «نباید اجازه دهیم که کسی خود را محافظ دین خدا بداند در حالی که برای انجام خشونت و سرکوب برنامهریزی کرده و آن را اجرا میکند. هیچ فردی نباید از دین به بهانه انجام اقداماتی علیه شرافت انسانی و علیه حقوق بنیادین هر مرد و زن و مهمتر از همه حق حیات و حق آزادی مذهب استفاده کند. این امر خصوصا در این روزها که یک دین معتبر از سوی گروههای افراطی تحریف شده است و جایی که اختلافات مذهبی تحریف و ابزار دست میشود، اهمیت مییابد. ما در عصر کنونی به دستاور ارزشمندی رسیدهایم و آن این است که تجربیات اصیل دینی توسط گروههای افراطی تحریف شده است. هر گروه مذهبی که از خشونت و سرکوب استفاده کند، نمیتواند ادعا کند که «محافظ دین خدا» است».
آقای «بوچار نیشانی» رئیس جمهوری آلبانی نیز در این دیدار ضمن ابراز خوشحالی از اینکه این کشور میزبان اولین سفر اروپایی پاپ فرانسیس است، دیدار رهبر کاتولیکهای جهان را برای تمامی آلبانی ها یک رویداد تاریخی دانست «در بین ما تعصب و تندروی وجود ندارد، بلکه احترام متقابل وجود دارد که از نسلهای گذشته به ما رسیده است. ما کشور ملحد که به خداوند ایمان نداشت را به سرزمین آزاد مذهبی تبدیل کردیم».
در آلبانی و در دوره حاکمیت پنجاه ساله کمونیسم و بویژه در دوره انورخوجه در این کشور، تعقیب و آزار وحشتناکی توسط کمونیسم انجام شد. وی در دوران چهل ساله حضور خود در رأس قدرت، یک حکومت استالینی همراه با اختناق در آلبانی برقرار کرد و تا پایان عمر از طرفداران سرسخت استالین و از مدافعان طرز تفکر وی به شمار میرفت. قسمت جنوبی آلبانی در سال 1967، توسط حکمرانان کمونیست به عنوان اولین سرزمین لائیک معرفی شد. در این دوره مساجد و کلیساها، تعطیل و یا نابود شدند و بسیاری از روحانیان و دینداران زندانی و بعضا به قتل رسیدند.
با بر هم خوردن ارتباط شوروی و آلبانی و تمایل انور خوجه به مائو، چینیها نیز کمکهای مالی و اقتصادی فراوانی در اختیار رژیم کمونیستی آلبانی قرار میدادند. فاصله گرفتن انور خوجه از اتحاد جماهیر شوروی سابق از یک سو و ماهیت کمونیستی افراطی وی در آلبانی که موجب خودداری این رژیم و دولتهای اروپایی در ایجاد روابط سیاسی با یکدیگر گردید، موجبات انزوای سیاسی دولت آلبانی را بیش از پیش فراهم آورد. همچنین، سیاستهای مستبدانه و بسته انور خوجه باعث شد تا آلبانی به فقیرترین کشور اروپا تبدیل شود. طی سالیانی دراز، آلبانی با بیش از هفتاد کشور جهان و اکثر کشورهای صنعتی و اروپای غربی رابطهای نداشت.
آلبانی کشوری در جنوب شرقی قاره اروپا است و یکی از فقیرترین کشورهای اروپایی به شمار میرود. جمعیت آلبانی دو میلیون و 800 هزار نفر و جمعیت پایتخت آن 421 هزار نفر است. نظام سیاسی آلبانی دموکراسی پارلمانی است. آلبانی از اعضای پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)، نامزد عضویت در اتحادیه اروپا و تنها عضو سازمان کنفرانس اسلامی در اروپا است
ریشه اسلام در آلبانی به دوره امپراتوری عثمانی باز میگردد. مسلمانان آلبانی سنی مذهب هستند اما اقلیت قابل توجهی از آنان پیرو مذهب شیعه و از فرقه بکتاشیه میباشند. دولت کمونیستی آلبانی در سال 1992 میلادی سقوط کرد و پاپ ژان پل دوم رهبر فقید کاتولیکهای جهان در سال 1993 به این کشور سفر کرد. کلیسای کاتولیک آلبانی تحت رهبری معنوی پاپ در رم قرار دارد. 95 درصد مردم این کشور از تبار آلبانیایی و بقیه بیشتر یونانی هستند. 70 درصد مردم آلبانی مسلمان و 30 درصد مسیحی هستند. در میان مسیحیان این کشور 20 درصد ارتدوکس و 10 درصد کاتولیک رومی هستند. سرشماری سال 2011 تعداد آنها را 3/10 معرفی نمود. گفته میشود بخشی از آنها به ایتالیا مهاجرت کردهاند. بیشتر کاتولیکهای این کشور در جنوب آلبانی مستقر هستند.