09-09-2014، 17:17
تمام مراجع معظم تقلید در شرایط وضو فرموده اند یکی از شرایط صحیح بودن وضو این است که مانعی از رسیدن آب بر عضوی که باید در وضو شسته یا مسح شود نباشد. بنابراین قبل از وضو باید هر چیزی که مانع رسیدن آب به اعضاء وضو است برطرف شود و از آن رو که لاک ناخن و رنگهایی که دارای جرم هستند مانع رسیدن آب می شوند باید از اعضاء وضو بر طرف شوند و الا وضو باطل است.
وضو، طهارت معنوى است براى حضور در پیشگاه محبوب حقیقى و مقدمه معراج آدمى است از خاك به ملكوت.
امام رضا علیه السلام مى فرماید: آن كه به عبادت خداى بزرگ مى ایستد، باید خود را از آلودگى ها پاك كند، از سستى و بى حالى دور باشد و با وضو خود را براى سخن گفتن با خداى توانا، پاك و آماده سازد.
تعریف وضو
وضو در لغت به معنی «نظافت و پاکیزگی» است و از این رو، عربها به شخص نظیف و پاکیزه میگویند: «وضیء» و وضو در اصطلاح فقهی به معنی شستن صورت و دستها (غسلتان) و مسح سر و پاها (مسحتان) طبق دستوری که شارع مقدس اسلام فرموده است میباشد. بنابر روایتی یکی از علتها و فلسفههای وضو، نظافت و پاکیزگی است، بدین جهت به آن، «وضو» گفتهاند.
وضو در قرآن
خداوند در قرآن به هنگام بیان وجوب وضو و کیفیت آن میفرماید: «یَا أیهَا الّذین آمنوا إِذا قمتم إلی الصلاة فَاغسِلوا وجوهَکم و أَیدیَکُم إِلی المرافق وامسحوا بروءوسکم و أرجلکم إلی الکعبین...؛ ای کسانی که ایمان آوردهاید! هنگامی که به نماز میایستید، صورت و دستها را تا آرنج بشویید و سر و پاها را تا برآمدگی جلو پا مسح کنید...». (سوره مائده آیه 6)
این آیه یکی از آیات الاحکام است که از آنها احکام شرعی عملی که افعال مکلفان را در امور مربوط به زندگی دنیا و دینیشان تنظیم میکند، استنباط میشود.
وضو در روایات
1ـ «الوضوء قبل الطّعام ینفی الفقر و بعده ینفی اللّمم و یصحّح البصر؛ وضو پیش از غذا فقر را ببرد و بعد از غذا وسواس را زایل كند و چشم را نیرو دهد». (نهج الفصاحة، ص 797)
2ـ «الدّعاء مفتاح الرّحمة والوضوء مفتاح الصّلاة والصّلاة مفتاح الجنّة؛ دعا كلید رحمت و وضو كلید نماز است و نماز كلید بهشت». (نهج الفصاحة، ص 485)
سوال: آیا با داشتن ریمل وضو صحیح است؟
ریمل دارای جرم بوده و مانع رسیدن آب به اعضای وضو یا غسل است، پس جهت وضو یا غسل باید بر طرف شود.
سوال: کدام یک از مراجع تقلید لاک روی ناخن را مانع وضو نمی داند؟
تمام مراجع معظم تقلید در شرایط وضو فرموده اند: یکی از شرایط صحیح بودن وضو این است که مانعی از رسیدن آب بر عضوی که باید در وضو شسته یا مسح شود نباشد. بنابراین قبل از وضو باید هر چیزی که مانع رسیدن آب به اعضاء وضو است برطرف شود و از آن رو که لاک ناخن و رنگهایی که دارای جرم هستند مانع رسیدن آب می شوند باید از اعضاء وضو بر طرف شوند و الا وضو باطل است. (توضیح المسائل مراجع مطابق با فتوای 12 تن از مراجع، ج 1، ص 163 و 173 و 187 و 188 و 217، استفتائات مقام معظم رهبری، ص 23، سۆال 114، ترجمه فارسی، نشر بین الملل استفتائات فاضل لنکرانی، ص 49، ج 1)
ولی اگر بعد از وضو گرفتن از این رنگ ها استفاده کند در نماز اشکالی ندارد. هم چنین اگر لاک روی ناخن انگشتان پا باشد بر طرف کردن لاک یک انگشت از هر پا برای وضو کافی است و لازم نیست لاک همه انگشتان پا برطرف شود. (امام خمینی، تحریر الوسیله، ج 1، کتاب طهارت،ص 24، مسأله 14و 15 و 16)
چند استفتاء از آیة الله خامنه ای دام ظله:
سوال: به نیت طهارت براى نماز مغرب وضو گرفتم، آیا براى من با این وضو مسّ قرآن کریم و خواندن نماز عشا جایز است؟
بعد از آنکه وضو بهطور صحیح محقّق شد، تا زمانى که باطل نشده است، انجام هر عمل مشروط به طهارت، با آن جایز است.
سوال: کسى که در جلوى سرش موى مصنوعى گذاشته است و در صورت نگذاشتن آن به مشقت مىافتد، آیا مسح بر موى مصنوعى براى او جایز است؟
موى مصنوعى اگر به نحو کلاه گیس باشد، واجب است براى مسح آن را بردارد، ولى اگر موى مصنوعى بر پوست سرکاشته شده باشد و برداشتن آن از جلوى سر باعث عسر و حرجى شود که عادتاً قابل تحمل نیست، مسح بر روى آن مجزى است.
سوال: شخصى گفته است که هنگام وضو فقط باید دو مشت آب بر صورت ریخته شود، و اگر بار سوم آب ریخته شود وضو باطل خواهد بود. آیا این سخن صحیح است؟
شستن اعضاء در وضو، بار اوّل واجب و بار دوّم جایز و بیش از آن مشروع نیست لکن ملاک براى تعیین هر بار، قصد انسان است، پس اگر به قصد بار اوّل چند مرتبه آب بریزد اشکال ندارد.
و یک سوال از توضیح المسائل امام خمینی(ره):
سوال: شرایط صحت وضو را لطفاً بیان فرمائید؟
شرایط صحیح بودن وضو سیزده چیز است:
1. آنكه آب وضو پاك باشد.
2. آنكه آب وضو مطلق باشد.
3. آنكه آب وضو مباح باشد.
4. آنكه ظرف آب وضو مباح باشد.
5. آنكه ظرف آب وضو طلا و نقره نباشد.
6. آنكه اعضای وضو موقع شستن و مسح كردن، پاك باشد.
7. آنكه وقت برای وضو و نماز كافی باشد.
8. آنكه وضو به قصد قربت باشد.
9. آنكه وضو را به ترتیبی كه گفته شد به جا آورد.
10. آنكه كارهای وضو را پشت سر هم انجام دهد یعنی موالات را رعایت كند.
11. آنكه اعمال وضو را خود شخص انجام دهد.
12. آنكه استعمال آب برای او مانعی نداشته باشد.
13.آنكه در اعضای وضو مانعی از رسیدن آب نباشد.
منابع:
سایت آیة الله خامنه ای دام ظله
سایت اسلام کوئیست
سایت دانشنامه اسلامی
سایت اندیشه قم
وضو، طهارت معنوى است براى حضور در پیشگاه محبوب حقیقى و مقدمه معراج آدمى است از خاك به ملكوت.
امام رضا علیه السلام مى فرماید: آن كه به عبادت خداى بزرگ مى ایستد، باید خود را از آلودگى ها پاك كند، از سستى و بى حالى دور باشد و با وضو خود را براى سخن گفتن با خداى توانا، پاك و آماده سازد.
تعریف وضو
وضو در لغت به معنی «نظافت و پاکیزگی» است و از این رو، عربها به شخص نظیف و پاکیزه میگویند: «وضیء» و وضو در اصطلاح فقهی به معنی شستن صورت و دستها (غسلتان) و مسح سر و پاها (مسحتان) طبق دستوری که شارع مقدس اسلام فرموده است میباشد. بنابر روایتی یکی از علتها و فلسفههای وضو، نظافت و پاکیزگی است، بدین جهت به آن، «وضو» گفتهاند.
وضو در قرآن
خداوند در قرآن به هنگام بیان وجوب وضو و کیفیت آن میفرماید: «یَا أیهَا الّذین آمنوا إِذا قمتم إلی الصلاة فَاغسِلوا وجوهَکم و أَیدیَکُم إِلی المرافق وامسحوا بروءوسکم و أرجلکم إلی الکعبین...؛ ای کسانی که ایمان آوردهاید! هنگامی که به نماز میایستید، صورت و دستها را تا آرنج بشویید و سر و پاها را تا برآمدگی جلو پا مسح کنید...». (سوره مائده آیه 6)
این آیه یکی از آیات الاحکام است که از آنها احکام شرعی عملی که افعال مکلفان را در امور مربوط به زندگی دنیا و دینیشان تنظیم میکند، استنباط میشود.
وضو در روایات
1ـ «الوضوء قبل الطّعام ینفی الفقر و بعده ینفی اللّمم و یصحّح البصر؛ وضو پیش از غذا فقر را ببرد و بعد از غذا وسواس را زایل كند و چشم را نیرو دهد». (نهج الفصاحة، ص 797)
2ـ «الدّعاء مفتاح الرّحمة والوضوء مفتاح الصّلاة والصّلاة مفتاح الجنّة؛ دعا كلید رحمت و وضو كلید نماز است و نماز كلید بهشت». (نهج الفصاحة، ص 485)
سوال: آیا با داشتن ریمل وضو صحیح است؟
ریمل دارای جرم بوده و مانع رسیدن آب به اعضای وضو یا غسل است، پس جهت وضو یا غسل باید بر طرف شود.
سوال: کدام یک از مراجع تقلید لاک روی ناخن را مانع وضو نمی داند؟
تمام مراجع معظم تقلید در شرایط وضو فرموده اند: یکی از شرایط صحیح بودن وضو این است که مانعی از رسیدن آب بر عضوی که باید در وضو شسته یا مسح شود نباشد. بنابراین قبل از وضو باید هر چیزی که مانع رسیدن آب به اعضاء وضو است برطرف شود و از آن رو که لاک ناخن و رنگهایی که دارای جرم هستند مانع رسیدن آب می شوند باید از اعضاء وضو بر طرف شوند و الا وضو باطل است. (توضیح المسائل مراجع مطابق با فتوای 12 تن از مراجع، ج 1، ص 163 و 173 و 187 و 188 و 217، استفتائات مقام معظم رهبری، ص 23، سۆال 114، ترجمه فارسی، نشر بین الملل استفتائات فاضل لنکرانی، ص 49، ج 1)
ولی اگر بعد از وضو گرفتن از این رنگ ها استفاده کند در نماز اشکالی ندارد. هم چنین اگر لاک روی ناخن انگشتان پا باشد بر طرف کردن لاک یک انگشت از هر پا برای وضو کافی است و لازم نیست لاک همه انگشتان پا برطرف شود. (امام خمینی، تحریر الوسیله، ج 1، کتاب طهارت،ص 24، مسأله 14و 15 و 16)
چند استفتاء از آیة الله خامنه ای دام ظله:
سوال: به نیت طهارت براى نماز مغرب وضو گرفتم، آیا براى من با این وضو مسّ قرآن کریم و خواندن نماز عشا جایز است؟
بعد از آنکه وضو بهطور صحیح محقّق شد، تا زمانى که باطل نشده است، انجام هر عمل مشروط به طهارت، با آن جایز است.
سوال: کسى که در جلوى سرش موى مصنوعى گذاشته است و در صورت نگذاشتن آن به مشقت مىافتد، آیا مسح بر موى مصنوعى براى او جایز است؟
موى مصنوعى اگر به نحو کلاه گیس باشد، واجب است براى مسح آن را بردارد، ولى اگر موى مصنوعى بر پوست سرکاشته شده باشد و برداشتن آن از جلوى سر باعث عسر و حرجى شود که عادتاً قابل تحمل نیست، مسح بر روى آن مجزى است.
سوال: شخصى گفته است که هنگام وضو فقط باید دو مشت آب بر صورت ریخته شود، و اگر بار سوم آب ریخته شود وضو باطل خواهد بود. آیا این سخن صحیح است؟
شستن اعضاء در وضو، بار اوّل واجب و بار دوّم جایز و بیش از آن مشروع نیست لکن ملاک براى تعیین هر بار، قصد انسان است، پس اگر به قصد بار اوّل چند مرتبه آب بریزد اشکال ندارد.
و یک سوال از توضیح المسائل امام خمینی(ره):
سوال: شرایط صحت وضو را لطفاً بیان فرمائید؟
شرایط صحیح بودن وضو سیزده چیز است:
1. آنكه آب وضو پاك باشد.
2. آنكه آب وضو مطلق باشد.
3. آنكه آب وضو مباح باشد.
4. آنكه ظرف آب وضو مباح باشد.
5. آنكه ظرف آب وضو طلا و نقره نباشد.
6. آنكه اعضای وضو موقع شستن و مسح كردن، پاك باشد.
7. آنكه وقت برای وضو و نماز كافی باشد.
8. آنكه وضو به قصد قربت باشد.
9. آنكه وضو را به ترتیبی كه گفته شد به جا آورد.
10. آنكه كارهای وضو را پشت سر هم انجام دهد یعنی موالات را رعایت كند.
11. آنكه اعمال وضو را خود شخص انجام دهد.
12. آنكه استعمال آب برای او مانعی نداشته باشد.
13.آنكه در اعضای وضو مانعی از رسیدن آب نباشد.
منابع:
سایت آیة الله خامنه ای دام ظله
سایت اسلام کوئیست
سایت دانشنامه اسلامی
سایت اندیشه قم