تولید حامل‌های دارویی غیرسمی از جنس نانوذرات طلا و دی‌ان‌ای

[ERF@N]

محققان کانادایی سیستم رهایش دارویی جدیدی ارائه کردند که در آن نانوذرات کوچک به یکدیگر متصل شده و ساختارهای بزرگتری ایجاد می‌کنند.

نانوذرات معدنی می‌توانند ابزارهایی ایده‌آلی برای حمل دارو در بدن باشند به طوری که می‌توان از آنها برای حمل داروی ضدسرطان استفاده کرد. با این حال این نانوذرات می‌توانند سمی باشند.

پژوهشگران دانشگاه تورنتو اخیرا ایده‌ای برای رفع مشکل سمیت نانوذرات یافته‌اند. آنها از DNA برای ساخت نانوذرات طلا با قابلیت زوال به واحد‌های سازنده آن تولید کردند. این نانوذرات به سادگی می‌توانند از بدن خارج شوند.

نانوذرات مورد استفاده در رهاسازی دارو باید به اندازه کافی بزرگ باشند (تا 100 نانومتر) که بتوانند درون بدن به حرکت درآیند تا به تومور برسند؛ همچنین بتوانند به قدر کافی در بدن بمانند که دارو را رهاسازی کنند. اما همین ویژگی‌ها می‌تواند روی بدن اثرات جانبی داشته باشد، برای مثال این نانوذرات با تجمع در بافت‌های بدن اثرات سمی از خود نشان می‌دهند.

این تیم تحقیقاتی، نانوذرات با قطر 6 نانومتر را با استفاده از رشته‌های DNA به یکدیگر متصل کرده و نانوذرات بزرگتری تولید کردند؛ این نانوذرات به دلیل ابعاد بزرگتر می‌توانند دارو را حمل کرده و وارد تومور کنند اما برای بدن ایمن هستند. این ساختارها به واحدهای سازنده شکسته شده و از طریق کلیه دفع می‌شوند. 6 نانومتر حداقل ابعادی است که می‌تواند از طریق کلیه خارج شود.

در این پژوهش، محققان از نانوذرات طلا که دارای پوششی از جنس تک رشته‌های DNA هستند، استفاده کردند. توالی بازها روی یک رشته DNA به شکلی است که می‌تواند به رشته مکمل خود روی نانوذره دیگر متصل شود. این کار به نحوی ادامه پیدا می‌کند که موجب تشکیل لایه‌ای از نانوذرات شود.

به گفته این محققان، این راهبرد برای رهاسازی دارو بسیار ایده‌آل است زیرا با استفاده از آن می‌توان ابرساختارهایی با ابعاد مشخص تولید و از آن برای حمل داروهای ضدسرطان به محل تومور استفاده کرد.

محققان این پروژه نشان دادند که این روش برای درمان تومور در موش‌ها نتایج مثبتی داشته است. تصاویر میکروسکوپ فلوئورسانس نشان می‌دهد که ذرات درشت درون سایت‌های سرطانی تجمع یافته و آزمایش ادرار تا 48 ساعت بعد نشان از وجود نانوذرات دارد.

پژوهشگران نشان دادند که تجمع این نانوذرات در کبد، اثرات سمی نداشته و برای موش‌ها بی‌خطر است.

نتایج این پژوهش در نشریه Nature Nanotechnology به چاپ رسیده است.