27-08-2014، 20:49
خانمها اصولا در خطر بیماریهای زیادی وجود دارند برای جلوگیری از این بیماریها ما شما را با آزمایشهای ضروری که باید خانمها انجام دهند آشنا میکنیم.
آزمایشهای غربالگری لازم برای زنان
چرا آزمایشهای غربالگری مهم هستند؟
بررسی زود هنگام میتواند به متوقف کردن بیماریهایی مانند سرطان، دیابت و پوکی استخوان در همان ابتدا که درمان ساده تر است، کمک کند. آزمایشهای غربالگری میتوانند بیماری را حتی پیش از این که علائمی ایجاد شده باشند، متوقف کنند. آزمایشهای غربالگری لازم برای شما بستگی به سابقه خانوادگی، سن، سابقه سلامتی شما و عوامل خطر دیگر دارد.
سرطان سینه
هر چه زودتر سرطان سینه را شناسایی کنید، احتمال معالجه بیشتر است. سرطان سینه کوچک احتمال کمتری دارد که به گره های لنفاوی و اندامهای حیاتی مانند ریهها و مغز گسترش یابد. اگر در دهه بیست یا سی عمر خود هستید باید هر یک تا سه سال برای چکاپ نزد پزشک بروید تا معاینه سینه را انجام دهد. ممکن است در صورتی که عوامل خطر بیشتری دارید به دفعات بیشتر غربالگری نیاز باشد.
غربالگری با ماموگرافی
ماموگرام پرتو ایکس با دوز پایین است که اغلب میتواند برجستگیهای داخل سینه را پیش از این که بتوانید آنها را احساس کنید، شناسایی کند اما نتیجه "طبیعی" این آزمایش به این معنی نیست که احتمال سرطان به طور کامل رد شده است. اگر در دهه چهل زندگی خود قرار دارید باید هر سال آزمایش ماموگرافی بدهید. سپس بین سنین 50 تا 74 سال هر یک سال در میان این کار را بکنید. البته پزشک در صورتی که تشخیص دهد احتمال ابتلا به سرطان در شما بیشتر است، غربالگری در دفعات بیشتری را توصیه میکند.
سرطان دهانه رحم
با پاپ اسمیر منظم (Pap smears)، پیشگیری از سرطان دهانه رحم ساده است. گردن رحم مجرای باریکی بین رحم (مکانی که نوزاد رشد میکند) و واژن (کانال تولد) است. پاپ اسمیر سلولهای غیر طبیعی در دهانه رحم را تشخیص میدهد و میتوان پیش از این که به سرطان تبدیل شوند آنها را حذف نمود. علت اصلی سرطان دهانه رحم ویروس پاپیلومای انسانی (نوعی بیماری مقاربتی) است.
غربالگری سرطان دهانه رحم
در پاپ اسمیر، پزشک مقداری از سلولهای دهانه رحم شما را خراش داده و برمیدارد و آنها را برای آنالیز به آزمایشگاه میفرستد. توصیه معمول این است که باید اولین آزمایش پاپ اسمیر را در سن 21 سالگی و بعد از آن هر دو سال یک بار انجام بدهید. اگر سی سال یا بیشتر دارید میتوانید آزمایش HPV (ویروس پاپیلومای انسانی) را نیز بدهید و کمی بیشتر بین آزمایش پاپ اسمیر فاصله بیندازید. هر دو غربالگری، در یافتن زود هنگام سرطان دهانه رحم (در زمانی که قابل معالجه است ) بسیار موثر هستند.
واکسن سرطان دهانه رحم
دو واکسن گارداسیل و سرواریکس، میتواند از زنان زیر 26 سال از چند نوع ویروس پاپیلومای انسانی محافظت کند. اما این واکسن در مقابل همه انواع سرطان زای این ویروس، از انسان محافظت نمیکند بنابراین پاپ اسمیر منظم همچنان مهم است. علاوه بر این همه سرطانهای دهانه رحم با این ویروس ایجاد نمیشوند.
پوکی استخوان و شکستگی استخوان
پوکی استخوان وضعیتی است که استخوانها ضعیف و شکننده میشوند. پس از یائسگی استخوانها شروع به کاهش تراکم میکند اما در مردان نیز پوکی استخوان اتفاق میافتد. اولین علامت آن اغلب شکستگی دردناک پس از زمین خوردن جزئی، چرخیدن ناگهانی یا ضربه است. در افراد 50 سال به بالا این بیماری در نیمی از شکستگیها در زنان و یک چهارم شکستگیها در مردان نقش دارد. خوشبختانه میتوانید از پوکی استخوان پیشگیری کرده و عوارض آن را کاهش دهید
آزمایشهای غربالگری پوکی استخوان
نوع خاصی از پرتو ایکس به نام جذب سنجی دو گانه اشعه ایکس (DXA) میتواند استحکام استخوان را ارزیابی کرده و پوکی استخوان را پیش از ایجاد شکستگی تشخیص دهد. این روش به پیشبینی خطر شکستگیهای آینده نیز کمک میکند. این غربالگری برای زنان 65 سال به بالا توصیه میشود اما اگر عوامل خطر پوکی استخوان را دارید، شاید لازم باشد زودتر این آزمایش را انجام دهید.
سرطان پوست
چند نوع سرطان پوست وجود دارد و درمان زود هنگام آن میتواند در همه انواع آن مفید باشد. خطرناکترین آنها ملانوما است که بر سلولهایی که رنگ پوست را ایجاد میکنند تاثیر میگذارد. گاهی اوقات خطر وراثتی این نوع سرطان در افراد وجود دارد که با قرار گیری زیاد در معرض نور خورشید افزایش مییابد. سرطان سلولهای پوستی و سنگفرشی شایعترین سرطانهای پوست غیر ملانومایی هستند.
غربالگری سرطان پوست
مراقب هرگونه تغییر در خالها و لکههای روی پوست باشید. به تغییر در شکل، رنگ و اندازه توجه کنید. باید به طور منظم توسط متخصص پوست یا پزشکان دیگر مورد معاینه فیزیکی قرار بگیرید.
فشار خون بالا
با افزایش سن، خطر فشار خون بالا افزایش مییابد به خصوص در صورتی که اضافه وزن یا عادتهای بد مشخصی داشته باشید. فشار خون بالا میتواند بدون هیچ هشداری موجب سکته یا حملههای قلبی تهدید کننده زندگی شود. بنابراین کنترل آن با پزشک میتواند زندگی شما را نجات دهد. کاهش فشار خون بالا از خطرات بلند مدت بیماریهای قلبی و نارسایی کلیه نیز پیشگیری میکند.
غربالگری فشار خون بالا
آزمایش فشار خون دو عدد را نشان میدهد. عدد اول (سیستولیک) فشار خون زمانی است که قلب میتپد و عدد دوم (دیاستولیک) فشار بین ضربانها است. فشار یک فرد بزرگسال سالم زیر 120 بر 80 است. فشار خون بالا که هایپرتنشن نیز نامیده میشود 140 بر 90 و بالاتر از آن است و بین این دو نوعی مرحله هشدار زود هنگام است. از پزشک خود بپرسید چند وقت یک بار فشار خونتان باید بررسی شود.
سطح کلسترول
کلسترول بالا میتواند موجب شود پلاکها عروق را مسدود کنند (رنگ نارنجی در شکل). پلاک سالها بدون علامت تشکیل و تجمع مییابد و در نهایت موجب حمله قلبی یا سکته میشود. فشار خون بالا، دیابت و سیگار کشیدن میتواند موجب تشکیل پلاک شود. این وضعیتی است که به عنوان سخت شدن عروق یا تصلب شرایین از آن یاد میشود. تغییراتی در سبک زندگی و داروها میتوانند خطر آن را کاهش دهند.
بررسی کلسترول
برای بررسی کلسترول باید دوازده ساعت ناشتا باشید. سپس آزمایش خون شما از نظر کلسترول کل، کلسترول بد (LDL)، کلسترول خوب (HDL) و تری گلیسیرید (چربی خون) اندازه گیری میشود. اگر 20 سال یا بیشتر سن دارید باید حداقل هر 5 سال یک بار این آزمایش را انجام دهید.
دیابت نوع 2
یک سوم از افراد مبتلا به دیابت از بیماریشان خبر ندارند. دیابت میتواند موجب بیماری قلبی یا کلیه، سکته، نابینایی ناشی از آسیب به رگهای خونی شبکیه و مشکلات جدی دیگر شود. شما میتوانید دیابت را با رژیم غذایی، ورزش، کاهش وزن و دارو، به خصوص هنگامی که زود متوجه آن شده باشید، کنترل کنید. دیابت نوع 2 شکل شایعتر این بیماری است. دیابت نوع 1 معمولا در کودکان و بزرگسالان جوان تشخیص داده میشود.
غربالگری دیابت
پیش از آزمایش خون برای دیابت، احتمالاٌ باید هشت ساعت یا همین حدود ناشتا باشید. سطح قند خون 100 تا 125 ممکن است پیش - دیابت را نشان دهد و 126 و بالاتر میتواند به معنی دیابت باشد. آزمایشهای دیگر، شامل آزمایش A1C و آزمایش تحمل گلوکز خوراکی است. اگر سالم هستید و احتمال دیابت در شمال طبیعی است، باید در سن 45 سالگی به بعد هر سه سال یک بار آزمایش دهید. اگر احتمال دیابت در شما زیاد است مثلا سابقه خانوادگی دیابت دارید با پزشک خود درباره آزمایش زودتر از این سن صحبت کنید.
ویروس خود ایمنی انسانی (HIV)
این ویروس موجب بیماری ایدز میشود. این ویروس از طریق خون یا مایعات بدن فرد آلوده مانند رابطه جنسی یا سوزن آلوده منتقل میشود. زنان بارداری مبتلا به ایدز میتوانند عفونت را به جنین خود منتقل کنند. هنوز هیچ معالجه یا واکسنی برای آن وجود ندارد اما درمان زود هنگام با داروهای ضد HIV میتواند به سیستم ایمنی در مبارزه با ویروس کمک کند.
آزمایشهای غربالگریHIV
HIV میتواند سالها بدون علامت وجود داشته باشد. تنها راه شناسایی آن آزمایش خون است. آزمایشهای ELISA یا EIA آنتی بادیهای این ویروس در بدن را بررسی میکنند. در صورتی که نتیجه آزمایش مثبت باشد باید آزمایش دوم را برای تایید نتایج انجام دهید. با این حال، هنوز ممکن است به ایدز مبتلا باشید اما جواب آزمایش شما منفی باشد، بنابراین باید این آزمایش را تکرار کنید. هر فرد حداقل یک بار بین سنین 13 تا 64 باید این آزمایش را انجام دهد.
پیشگیری از گسترش HIV
در بیشتر افرادی که به این ویروس مبتلا میشوند دو ماه پس از قرارگیری در معرض این ویروس، نتیجه آزمایش مثبت است اما در موارد نادر ممکن است تا تشکیل آنتی بادیهای HIV تا شش ماه طول بکشد. با استفاده از کاندوم در حین رابطه حنسی از ابتلا به ایدز یا انتقال آن به دیگران پیشگیری کنید. اگر ایدز دارید و باردار هستید، با پزشک درباره کاهش خطر انتقال آن به جنین صحبت کنید.
سرطان روده بزرگ
سرطان روده بزرگ دومین عامل مرگ سرطان (پس از سرطان ریه) است. بیشتر سرطانهای روده بزرگ از پولیپها (توده های غیر طبیعی) به وجود می آیند که در پوشش داخلی روده بزرگ رشد میکند. این پولیپها ممکن است سرطانی یا غیر سرطانی باشند. در صورتی که سرطانی باشند این سرطان میتواند به بخشهای دیگر بدن گسترش یابد. برداشتن زود هنگام پولیپ پیش از سرطانی شدن میتواند از این سرطان به طور کامل پیشگیری کند.
غربالگری سرطان روده بزرگ
کلونوسکپی متداولترین آزمایش غربالگری سرطان روده بزرگ است. در حالی که تحت تاثیر داروی مسکن قرار دارید پزشک لوله کوچک انعطاق پذیری که حاوی یک دوربین است وارد روده بزرگ شما میکند. اگر پولیپ مشاهده شود میتواند آن را بردارد. نوع دیگر آزمایش سیگموئیدوسکپی انعطافپذیر است که در آن بخش پایینی روده بزرگ مشاهده میشود. اگر در خطر متوسط قرار داشته باشید معمولا غربالگری در سن 50 سالگی شروع میشود.
آب سیاه
آب سیاه زمانی اتفاق می افتد که فشار داخل چشم افزایش پیدا میکند. این وضعیت بدون درمان میتواند به عصب بینایی آسیب وارد کرده و موجب نابینایی شود. آب سیاه اغلب هیچ علامتی ایجاد نمیکند تا این که بینایی شما آسیب میبیند.
غربالگری آب سیاه
این که چند وقت یک بار برای بررسی چشم باید مراجعه کنید بستگی به سن و عوامل خطر شما دارد. عوامل خطر شامل نژاد امریکای لاتین یا امریکایی – افریقایی، سن بیش از 60 سال، جراحات چشم، استفاده از استروئید و سابقه خانوادگی آب سیاه است. افراد بدون عوامل خطر یا علائم بیماری چشم باید معاینه معمول چشم از جمله آزمایش آب سیاه در سن 40 سالگی را انجام دهند.
از پزشک خود درباره غربالگری بپرسید
بهتر است با پزشک خود درباره آزمایشهای غربالگری صحبت کنید. برخی از این آزمایشها مانند پاپ اسمیر یا معاینه سینه باید بخشی در برنامه مراقبت از سلامتی هر زنی قرار بگیرد. آزمایشهای دیگر ممکن است بر اساس عوامل خطر در شما ضروری باشد. غربالگری مناسب همیشه از بیماری جلوگیری نمیکند اما میتواند بیماری را به قدر کافی زود تشخیص دهد تا بیشترین احتمال غلبه بر آن وجود داشته باشد.