آبشار لاتون
نوشتار اصلی: آبشار لاتون
آبشار لاتون
آبشار لاتون دراستان گیلان، ۱۵ کیلومتری جنوب شهرستان آستارا، شهر لوندویل روستای کوته کومه جای گرفتهاست. ارتفاع تقریبی آبشار لاتون ۱۰۵ متر است که بلحاظ بلندی، مرتفع ترین آبشار گیلان و ایران به حساب میآید.
سیر صعود
چشمههای مسیر صعود آبشار
فاصله از روستای کوته کومه تا آبشار حدود ۶ کیلومتر است که در مدت طی این مسافت ۳/۵ ساعتی در حدود ۷۵۰ متر ارتفاع زیاد میشود.
مسیر صعود آبشار تپههایی جنگلی و بسیار زیباست که در طول مسیر چشمههای فراوانی با آبی خنک و نوشیدنی دیده میشود. انتهای مسیر نیز دارای پرتگاههایی خطرناک و مرگبار است. آبشار از فاصلهٔ ۵۰۰ متری قابل رویت است.
در مسیر صعود به آبشار لاتون به روستای قدیمی آسیو شوان میرسیم که تقریباً خالی از سکنهاست. به زبان تالشی، آسیو به معنی آسیاب و شوان به معنی کنار رودخانه میباشد.
در حاشیهٔ آبشار یکی از زیباترین جنگلهای متراکم بکر و دستنخوردهٔ گیلان با انبوهی از درختان آلو، به، گلابی، گردو، فندق و سیب وحشی وجود دارد که در ۹ ماه از سال سرسبزی و زیبایی خود را حفظ میکند.
از تنوع جانوری اطراف ابشار نیز میتوان به گرگ، گراز، خرس(نادر)، جوجه تیغی، اسب، گاو، و... اشاره کرد.
سرچشمه آبشار
این آبشار از دامنههای شرق کوه اسپیناس سرچشمه گرفته و به رودخانهٔ لوندویل که با طول ۱۷ کیلومتر خود نیز از کوه اسپیناس سرچشمه گرفته سرازیر میشود و با شیب تندی به سمت کوته کومه و لوندویل حرکت کرده و در آخر وارد دریای خزر میشود.
حجم آب آبشار در فصول مختلف سال متفاوت است ولی در تمام فصول آب دارد.
گردنه حیران
نوشتار اصلی: حیران (آستارا)
حیران
حیران، نام روستایی است در استان گیلان است این روستا در فاصله ۲۰۳ کلیومتری رشت مرکز استان قرار دارد. این روستا به دلیل زیبایی طبیعی آن، به عنوان یکی از منطقههای نمونه گردشگری در ایران به شمار میرود و با توجه به شرایط آب و هوایی مناسب در سالیان اخیر، مورد توجه گردشگران قرار گرفته و ساخت و ساز بناهای تفریحی و گردشگری در آن افزایش یافتهاست. از مهمترین جاذبههای گردشگری این روستا، است که در مسیر راه ارتباطی آستارا - اردبیل قرار گرفتهاست. این گردنه که آخرین منطقه حفاظتی استان گیلان میباشد، از یک طرف مشرف به کوههایی است که پوشیده از جنگلهای انبوهاست و از سویی مشرف به درهای نه چندان عمیق که از میان آن رود آستارا، آقچای عبور میکند این رود تعیین کننده مرز استان گیلان ایران و کشور آذربایجان است. این گردنه در بیشتر زمانها در زیر پوششی از مه قرار دارد و از نظر طبیعی درهها و کوهپایههای آن، پوشیده از گلها و گیاهان جنگلی و مرتعی هستند. با این وجود این گردنه چندان مرتفع نیست و ارتفاع بلندترین نقطهٔ آن از سطح آبهای آزاد تنها حدود ۱۵۰۰ متر است؛ در واقع علت اصلی مه تقریباً دائمی گردنهٔ حیران رطوبت دریای خزر است، نه ارتفاع زیاد این گردنه.
از این نظر نیز اهمیت دارد که یکی از روستاهای تاریخی و ییلاق بزرگترین خوانین آستارا(ساسانیان) و قشلاقهای غربی و شمالی این شهرستان در گذشته بودهاست.
تله کابین حیران
نوشتار اصلی: تله کابین حیران
این تله کابین که در غرب روستای ونه بین و حاجی امیر آستارا قرار دارد، انتهایی ترین گردنه حیران را با طی کردن یک مسیر سرسبز ۱۵۰۰متری به شرقی ترین نقطه پارک جنگلی فندقلوی شهرستان نمین متصل میکند. این تله کابین که با سرمایه گذاری بخش خصوصی با ۱۲ میلیارد تومان هزینه در مدت ۶ سال احداث شده، در هر ساعت با ۳۰کابین ۶ نفره پیشرفته میتواند یک هزار از گردشگران را با سرعت ۶ متر بر ثانیه جابجا کند. ارتفاع ایستگاه بالا دست این تله کابین در منطقه فندقلو حدود ۱۷۳۰ متر از سطح دریا است و طول کل مسیر رفت و برگشت در فاز یک پروژه حدود سه کیلومتر میباشد. این تله کابین هم اکنون بیش از ۵۰ نفر ظرفیت اشتغالزایی دارد و موقعیت جغرافیایی آن طوری است که از شمال به قله باستانی شیندان و جمهوری آذربایجان، از غرب به پارک جنگلی فندقلو، از شرق به روستای ونه بین و جاده اصلی آستارا به اردبیل و از جنوب به دهستان حیران و گردنه زیبای آن اشرف دارد. منطقه حیران برخوردار از جغرافیای مناسب، آب و هوای خوب و طبیعت زیبا و دیدنی است و یکی از ۴ منطقه نمونه گردشگری شهرستان آستارا است که پیش از این به تصویب هیئت دولت رسیدهاست، بعد از تله کابین لاهیجان و کیا کلایه لنگرود، تله کابین حیران سومین تله کابین گیلان است که به بهره برداری میرسد و با استان اردبیل نیز مشترک میباشد و چهارمین تله کابین گیلان در منطقه درفک رودبار با ۵/۱۱ کیلومتر مسیر به عنوان بزرگترین تله کابین جهان هم اکنون در حال ساخت است. وجود سواحل، چشمهها، آبشارها، آب گرمهای طبیعی و بازارچههای ساحلی را از جمله جاذبههای توریستی شهرستان آستارا میباشد و به نقش این شهرستان در جذب مسافرین گفت فقط از آغاز فصل گرما تاکنون بیش از ۶ میلیون یکصد هزار نفر مسافر داخلی وارد استان گیلان شدهاست.
کوته کومه
نوشتار اصلی: کوته کومه
روستای کوته کومه
کوته کومه روستایی در استان گیلان ۹ کیلومتری شهر لوندویل واقع شدهاست. روستایی است کوچک با حدود ۲۰ خانه روستایی با مردمانی تالشی و اهل تسنن. عمده شهرت این روستا بدلیل وجود آبشار لاتون بلندترین آبشاراستان گیلان است. دیگر مکان مشهور این روستا آبگرم کوته کومهاست. آبگرمی است کوچک که در خود روستا واقع شدهاست.
آستاراچای
نوشتار اصلی: آستاراچای
آستاراچای؛ رودخانه مرزی کوچکی است که شهر آستارا در ایران را از شهر آستارا در جمهوری آذربایجان جدا میکند.
ساحل صدف ۱۷ هکتاری سیبلی
ساحل زیبای صدف سیبلی آستارا به لحاظ زیست محیطی یکی از پاکیزه ترین و بکرترین مناطق ساحلی دریای خزر است که هر ساله پذیرای مسافران و گردشگران زیادی از اقصی نقاط کشور و دنیاست. این ساحل در ۱۰ کیلومتری آستارا به سمت بندرانزلی واقع شده و نخستین طرح سالم سازی در دریای خزر است. وجود امکانات بازی و تفریح کودکان، جدا بودن محل شنای برادران از خواهران، وجود مسافرخانه و اتاقهای استراحت در شب، پلاژهای عرضه خدمات، اماکن نصب چادر، اکیپ امداد، نجات غریق و ماهیگیری، مجاورت با جنگل و منطقه حفاظت شده لوندویل و از همه مهمتر وجود ماموران انتظامی، محیطی امن و دلنشین برای گردشگران بوجود آوردهاست.
ساحل شریعتی
ساحل شریعتی (به نام پیشین: مخیری)در داخل شهر کنار جاده ترانزیتی منتهی به اداره کل گمرک بندرآستارا واقع شدهاست. پارک توریستی و تفریحی شریعتی از هر لحاظ در میان شهرهای شمالی کشور بینظیر است و حضور در آن، خاطرهای فراموش نشدنی را در ذهن دوستداران طبیعت ایجاد میکند.
تجهیزات ورزشی، گل کاری، درختکاری، کف سازی، مبلمان فلزی، سکوی استراحت با سنگ مرمر، شهربادی و پیست خودروهای برقی برای کودکان و سرویس بهداشتی را از دیگر امکانات ایجاد شده در این ساحل میباشد.
باغ پرندگان
نوشتار اصلی: باغ پرندگان آستارا
باغ پرندگان آستارا در ورودی جاده آستارا ـ رشت در زمینی به مساحت یکهزار و ۵۰ متر مربع احداث شدهاست که در آن بالغ بر ۳۰۰ پرنده از ۶۰ گونه مختلف وجود دارد. از جمله پرندگان این باغ میتوان به طاووس، قرقاول، طوطی، مرغهای تزیینی، سرسفید کاکلی، امپراتور، بلدرچین، کبک، بلبل، قناری، مینای سخنگو و مرغ عشق اشاره کرد. همچنین از میان قرقاولهای مونال، فایربک، ترکاپان، سیلور، طلایی، سیونهو، شاهی، پرتغالی، سبز، گردن حلقهای و کالج، گونه فایربک و مونال بیش از همه مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی قرار گرفتهاست. تمام قرقاولهای مذکور زینتی، خارجی و کمیاباند و برخی از آنها مانند مونا و فایربک در گیلان و سطح کشور بهندرت یافت میشوند. گفتنی است، در هر ماه به طور متوسط حدود ۵۰ گردشگر از روسیه، جمهوری آذربایجان، اوکراین و حتی عراق از باغ پرندگان آستارا بازدید کرده، اقدام به تهیه عکس و فیلم از گونههای کمیاب آن میکنند.
باغ ملی
این باغ مصفا در دوره قاجاریه روبه روی گمرک احداث گردید. کتابخانه، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، سالن آنفی تئاتر، وسایل بازی کودکان و سرویس بهداشتی از امکانات موجود در این باغ میباشد. اخیرا دارالقرآن و مرکز فروش کتاب کودکان در آن احداث میگردد.
باغ چای عباس آباد
در 2 کیلومتری جنوب غربی آستارا روستایی وجود دارد که عباس اباد نامیده می شود. شهرت این روستا به دلیل بکربودن چشم اندازهای ان است؛به ویژه این روستا در کمرشکن کوه اسپیناس از رشته های کوه های تالش قرار دارد. به دلیل توسعه فیزیکی شهر و افزایش ساخت وسازها،حریم شهر به اطراف این روستا نیز کشیده شده اما مرکز آن همچنان بکر و زیبا باقی مانده است. این روستا سرشاز شالیزارهای حاصلخیز است و یکی از مرغوب ترین برنج نواحی این روستا کشت می شود.
یکی از دیدنی ترین قسمت های عباس آباد،باغی به همین نام است که تنها مرکز کشت چای در کل شهرستان است و ده ها سال سابقه دارد.
باغ چای عباس آباد این باغ که در دوره مظفرالدین شاه تأسیس گردیدهاست، مرکز تحقیقات وزارت جهاد کشاورزی میباشد که هم اکنون در زمینه تولید انبوه نیز محصول فندق فعالیت دارد.
بهشت کاکتوسها
این مجموعه در سال ۱۳۵۶ه. ش در خیابان فارابی تاسیس یافته که شامل ۲۲۰۰ نوع کاکتوس از کشورهای برزیل، مکزیک، پرو، بولیوی، آرژانتین و آمریکای جنوبی میباشد. پیرترین کاکتوس خاورمیانه در این مجموعه نگهداری میشود.
کوه اسپیناس
قله اسپیناس لاتون
رشته کوه اسپیناس پشت تالاب استیل قرارگرفته وآبشارلاتون نیز از دامنههای آن سرچشمه میگیرند.
پارک جنگلی بی بی یانلو
نوشتار اصلی: پارک جنگلی بی بی یانلو
پارک جنگلی بی بی یانلو شهرستان آستارا در جریان دور دوم سفرهای استانی هیات دولت به عنوان یکی از ۶۱ منطقه نمونه گردشگری استان گیلان اظهار داشت: این محوطه جنگلی با یک هزار و ۵۱۲ هکتار وسعت ظرفیت خوبی برای استفاده در امور گردشگری کوهستان و جنگل دارد. پارک جنگلی بی بی یانلو به وسعت یک هزار و ۵۱۲ هکتار، جزو جنگلهای هیرکانی غربی است که در ضلع جنوب غربی شهرستان آستارا واقع شده و فاصله آن تا آستارا پنج کیلومتر بوده و در حاشیه جاده آستارا به اردبیل واقع شدهاست. پارک مذکور دارای جاذبههای طبیعی زیبا و خاصی میباشد که علاوه بر تنوع فراوان رویشگاههای جنگلی و جانوری آن، از نظر ژئومورفولوژی (علم شناسایی اشکال ناهمواریهای زمین) و وجود چندین دره با دامنههای پوشیده از جنگل و یالهای نسبتاً بلند و چندین قله به عنوان سیمای ویژه و بدیع، چشم انداز منحصر به فرد و جالب توجهی را ایجاد کردهاست. ۴۰ هزار هکتار از مساحت شهرستان آستارا را مناطق جنگلی تشکیل میدهد که در آن انواع گونههای جنگلی از قبیل بلوط، راش، توسکا، ممرز، نمدار، ملج، لیلکی، انجیلی، آزاد، افرا، گردو، لرگ، خرمندی، داغداغان، شیردار، گیلاس وحشی، فندق، شمشاد جنگلی، شب خسب، ون و بارانک به چشم میخورد.
آسیو شوان (آسیاب آبی)
بچههای روستای آسیوشوان
پس از کوته کومه و راه آبشار لاتون به بقایای این آسیاب در روستای کوچکی به همین نام برخورد میکنیم. قسمت چرخ آن را سیل برده ولی سنگهای اتاق آن موجود میباشد.
چشمه آب گرم علی داشی
چشمه آبگرم علی داشی در روستای سرسبز گیلده قرار گرفتهاست. این چشمه به دلیل نزدیکی به جادّهٔ اصلی از طرف آستارا و گردنه حیران از رونق زیادی برخوردار بوده و همه ساله پذیرای عدّهٔ کثیری از توریستهای نواحی اطراف میباشد. این چشمه در پای یک پرتگاه سنگی در محلّی به نام علی داشی در بالای درّهٔ گیله ده واقع شدهاست. خواص درمانی آب گرم علی داشی بسیار معروف است و دردهایی همچون درد مفاصل (روماتیسم) چشم درد، دل درد، کمر درد، رفع باد و قولنج و تقویت اعصاب را شامل شده و بسیاری از این ناراحتیها را درمان میکند. علاوه بر خاصیّت درمانی، به دلیل واقع شدن در یک محیط ییلاقی و خوش منظر و خوش آب و هوا از ویژگی توریستی و تفریحی خاصّی برخوردار است.
تالاب بین المللی استیل عباس آباد و آق ساحل آستارا
تالاب بین المللی آق بخاطر بی توجهی مسئولان آستارا که زمانی زیست گاه پرندگان بومی و مهاجر جهان بود هماکنون بخاطر ویلا سازی و خانه سازی غیر قانونی و ساخت بندر بکلی نابود شد و آما بنابر بررسی شده ها توسط فعالان محیط زیست از جمله اسماعیل اسدی دارستانی نویسنده ومحقق ر وزنامه نگار و وبلاگ نویس جهانی تالاب آق قابل احیا است فقط همت می خواهد ایشان افزودن : بنده و فعالان محیط زیست و حقوق بشر سالهاست قبل از نابودی تالاب بین المللی آق می نویسم اعتراض می کینم و اخرش هم دیدید بعلت عد م توجه مسئولان شهرستان تالاب آق بین المللی تصرف و نابود شدو اما دبنبار تحقیقبات زیست محیط ی بنده وفعالان جهانی محیط زیست آق با همت مسئولان و مردم قابل احیا است و بنده بهمراه فعالان محیط زیست و حقوق بشر سالها قبل اعتراض نمودیم که دکل برق را از وسط تالاب استیل رد نکید و جلوی تصرف تالاب توسط افراد با نفوذ را بگیردید کسی گوش نکرد بالا 60 درصد تالاب استیل اول انقلاب توسط هیات واگذاری به کشاوزران دربند و کانرود وعباس آباد واگذار شد لااقل بقیه استیل را برای نسل های آینده نگه داریم.
تالاب بین المللی استیل
این تالاب در ۴ کیلومتری شهر آستارا در حاشیه جاده آستارا به تالش قرار دارد. اهمیت اکو توریستی این تالاب از جهت نزدیکی به جاده، تنوع چشماندازهای طبیعی همچون کوهستان، جنگل و مزارع و کشتزارهای اطراف دوچندان میشود. ضلعغربی آن پوشیده از جنگل و پوششهای سبز گیاهی است و در ضلع شرقی آن درختان توسکای شناور منظره بسیار جالب توجهی را بوجود آوردهاست که در بهار و تابستان استراحتگاه مسافران بوده و از نظر گردشگری یکی از جاذبههای مهم تلقی میشود. از ویژگیهای مهم این تالاب وجود ماهیان مشهوری مانند کپور و اردک ماهی است همچنین این تالاب طبیعی جایگاه پرندگان کمیاب بوده که برای زاد و ولد از اروپای مرکزی، ماورای خزر و مناطق قطبی به این منطقه مهاجرت میکنند که مهمترین آن چینگیر نوکسرخ است. این تالاب ۱۳۸ هکتار وسعت دارد و از مکانهای گردشگرپذیر استان گیلان است. وجود درختان توسکا در این تالاب، جلوهای دیدنی به آن بخشیدهاست. از ویژگیهای تالاب عباس آباد آستارا این است که درختان این تالاب به علت اینکه ریشه آنها در آب قرار دارد، همواره در پهنای تالاب جا به جا میشوند و حرکت میکنند. به همین علت، تالاب آستارا به تالاباستیل درختان شناور هم معروف است. (در گویش محلی به این تالاب هستل به معنای آبگیر می گویند)
از سال ۱۳۸۴ تالاب استیل به عنوان یکی از پنج منطقه نمونه گردشگری استان گیلان شناخته شدهاست.
بازار بزرگ ساحلی آستارا
نوشتار اصلی: بازار بزرگ ساحلی آستارا
بازار بزرگ ساحلی آستارا که در میان مردمان بومی آستارا بساط گفته میشود یکی از مهمترین مراکز تجاری استان گیلان، شمال ایران، از معروفترین بازارهای ایران و از مقاصد مسافران ورودی به آستارا میباشد
پناهگاه حیات وحش لوندویل
نوشتار اصلی: پناهگاه حیات وحش لوندویل
پناهگاه حیات وحش لوندویل بین ۱۹/۳۸ تا ۲۸/۳۸ عرض شمالی و ۵۲/۴۸ تا ۵۴/۴۸ طول شرقی و در استان گیلان و بخش لوندویل شهرستان آستارا واقع شدهاست. پناهگاه حیات وحش امیر لوندویل با مساحتی بالغ بر ۱۰۷۴ هکتار، در موقعیتی قرار دارد که از جنوب به شهر لوندویل و از شمال به شهر آستارا و از شرق به دریای خزر و از غرب به جاده آستارا به انزلی منتهی میشود. این منطقه در سال ۱۳۵۲ به عنوان منطقهٔ حفاظتشده اعلام شد و طی مصوبهٔ شمارهٔ ۶۳ مورخ ۲۱/۵/۱۳۵۴ شورای عالی محیط زیست به مجموعهٔ مناطق تحت مدیریت سازمان پیوست. ارتفاع متوسط منطقه ۲۰ متر پایینتر از سطح دریاهای آزاد است. پناهگاه حیات وحش لوندویل دارای اقلیم خیلی مرطوب و معتدل با متوسط بارندگی ۱۱۰۰ میلیمتر و دمای سالانهٔ ۱۵ درجهٔ سانتیگراد است. این منطقه نمونهای منحصر به فرد از باقیماندهٔ جنگلهای جلگهای هیرکانی است. حدود ۱/۳ منطقه از برکه، آببندان و تالابهای مشجر تشکیل شدهاست. از گونههای مهم گیاهی میتوان از نی، لویی، انار وحشی، توسکای قشلاقی، ازگیل، لرگ، لیلکی، تمشک و غیره نام برد. این پناهگاه شامل زیستگاههای متنوع آبی و خشکی برای جانوران است. ۱۲۵ گونهٔ جانوری در منطقه شناسایی شدهاست که مهمترین آنها عبارتند از روباه معمولی، گراز، سمورآبی، سیاه کاکل، پری شاه رخ، درن فک، قوی فریاد کش، انواع اردک، حواصیل، گیلانشاه خالدار و درنا. پستانداران: سمورآبی، گورکن، فوک دریای خزر و شغال. پرندگان: قوی گنگ, قوی فریادکش, فیلوش, اردک سیاه کاکل, اردک چشم طلایی، باکلان کوچک و بزرگ، عقابها، کاکائیها، پرستوهای دریایی، آبچلیکها، حواصیلها، سهرهها، چرخریسکها، گیلانشاه خالدار, پری شاهرخ، درنا و قرقاول. به عنوان مهمترین عوامل تهدید میتوان از وجود مجتمع ۱۷ هکتار صدف سیبلی ، ۲۵ هکتار محل جمع آوری و دفن زباله شهرستان ، مستثنیات، تغییر کاربری اراضی، تعارضات به اراضی حاشیهٔ تالاب، چرای دام، شکار و صید غیر مجاز، تاسیسات جهانگردی و برداشت صدف نام برد. موقعیت
چشماندازی از طبيعت حومهٔ آستارا
پناهگاه حیات وحش لوندویل بین ۳۸٫۱۹ تا ۳۸٫۲۸ عرض شمالی و ۴۸٫۵۲ تا ۴۸٫۵۴ طول شرقی و در استان گیلان و بین بخش لوندویل و بخش مرکزی شهرستان آستارا واقع شدهاست. مساحت آن در حدود ۱۰۲۶ هکتار است.
پستانداران: سمورآبی، گورکن، فوک دریای خزر و شغال.
پرندگان: قوی گنگ, قوی فریادکش, فیلوش, اردک سیاه کاکل, اردک چشم طلایی، باکلان کوچک و بزرگ، عقابها، کاکائیها، پرستوهای دریایی، آبچلیکها، حواصیلها، سهرهها، چرخریسکها، گیلانشاه خالدار, پری شاهرخ، درنا و قرقاول.
پناهگاه حیات وحش امیر لوندویل با مساحتی بالغ بر ۱۰۷۴ هکتار، در موقعیتی قرار دارد که از جنوب به شهر لوندویل و از شمال به شهر آستارا و از شرق به دریای خزر و از غرب به جاده آستارا به لوندویل منتهی میشود. این منطقه در سال ۱۳۵۲ به عنوان منطقهٔ حفاظتشده اعلام شد و طی مصوبهٔ شمارهٔ ۶۳ مورخ ۲۵ مرداد ۱۳۵۴ شورای عالی محیط زیست به مجموعهٔ مناطق تحت مدیریت سازمان پیوست. ارتفاع متوسط منطقه ۲۰ متر پایینتر از سطح دریاهای آزاد است. پناهگاه حیات وحش لوندویل دارای اقلیم خیلی مرطوب و معتدل با متوسط بارندگی ۱۱۰۰ میلیمتر و دمای سالانهٔ ۱۵ درجهٔ سانتیگراد است.
ویژگیهای منطقه پناهگاه حیات وحش
این منطقه نمونهای منحصر به فرد از باقیماندهٔ جنگلهای جلگهای هیرکانی است. حدود ۱/۳ منطقه از برکه، آببندان و تالابهای مشجر تشکیل شدهاست. از گونههای مهم گیاهی میتوان از نی، لویی، انار وحشی، توسکای قشلاقی، ازگیل، لرگ، لیلکی، تمشک و غیره نام برد. این پناهگاه شامل زیستگاههای متنوع آبی و خشکی برای جانوران است. ۱۲۵ گونهٔ جانوری در منطقه شناسایی شدهاست که مهمترین آنها عبارتند از روباه معمولی، گراز، سمورآبی، سیاه کاکل، پری شاه رخ، درن فک، قوی فریاد کش، انواع اردک، حواصیل، گیلانشاه خالدار و درنا. عوامل تهدید کنندهٔ پناهگاه حیات وحش
۱- ۲۵ هکتار محل جمع آوری زباله پشت امامزاده و ودر وسط حیات وحش که جدیدا حصار کشیده شد. در سال ۱۳۶۹ طبق مصوبه اداری برای دفن زباله بخاطر شرایط خاص زمان ۵ هکتار از بهترین حیات وحش ملی در حیات وحش را در اختیار شهرداری آستارا قرار گرفت که تخریب و دفن زباله کند و با کمال تاسف شهرداری آستارا وسعت آن را به ۲۵ هکتار وسعت دادهاست اسماعیل اسدی دارستانی از فعالان حقوق بشر و محیط زیست با فراخوانی در وبلاگها ووسایت و نشریات و دعوت از صدا و سیما درخواست جلو گیری از وسعت پیدا کردن و تغییر مکان دفن زباله شدهاست بخاطراین موضوع بارها تهدید و اذیت و آزار قرار گرفته و حتی از ایشان شکایت و دادگاهی شدهاست.. اما ایشان و فعالان محیط زیست ساکت نشستهاند و در اقدامی موقعیت فعلا مسئولان را مجبور کردند همین ۲۵ هکتار را دورش را حصار کشی تا بقیه حیلت وحش تخریب نشود و فعالان حقوق بشر و محیط زیست تا تخلیه ۲۵ هکتار از حیات وحش از زباله به مبارزه بین المللی و ملی خود ادامه خواهند داد. ۲-به عنوان مهمترین عوامل تهدید میتوان از وجود مستثنیات، تغییر کاربری اراضی، تعارضات به اراضی حاشیهٔ تالاب، چرای دام، شکار و صید غیر مجاز، تاسیسات جهانگردی و برداشت صدف نام برد.[۴] ۳- مهم ترین تخریب حیات وحش برداشت بی رویه شن و ماسه و صدف از ساحل دریا و رودخانهها است و همچنین تخریب کنندگان محیط زیست به بهانه جمع آوری شن و صدف جنگل را تخریب و نابود میکنند و بعضی از متعرضین با حمایت بعضی از رجال سیاسی اقدام به تصرف حیات وحش و محیط زیست منطقه کردند و میکنند. ۴- ۱۷ هکتار بهترین زمینها و مناطق حیان وحش در ساحل آستارا که توسط سازمان محیط زیست حصار کشیده شدهاست سالهاست بدون مدرک و سند در اختیار شرکت سرمایه گذاری جهانگری (شرکت غیر دولتی) است با رها سازمان محیط زیست و مدافعان محیط زیست اعتراض و فراخوانی دادند از جمله استاد اسماعیل اسدی دارستانی فعالان حقوق بشر و محیط زیست و شناخته شده جهانی که نویسنده و محقق و روزنامه نگار است در فراخوانی عمومی در سایتها و وبلاگها و اعتراض و اعتصاب جلوی محل مورد نظر درخواست باز پس گیری و جلوگیری از تخریب محیط زیست توسط این شرکت غیر دولتی اما با نفوذی ملی نمودهاست مسئولان محلی بجای رسیدگی نامبرده را تهدید و بازداشت کردند و شرکت غیر دولتی مورد نظر درصدد است با اعمال نفوذ در زمن حیات وحش و ساحل سیبلی هتل بین المللی بسازد و حیات و حش و درختان را در حال تخریب است...
آثار تاریخی
اکنون قدیمی ترین بنای منطقه متعلق به دوره ایلخانی بوده و تعداد دیگر از آثار دوران صفویه و قاجاریه این بنای کهن را همراهی میکنند. شایان ذکر است که بناها و آثار دوران اسلامی منطقه شهرستان آستارا اکثرا شامل قبور قدیمی و بقاع و آرامگاههایی هستند که در دامنه کوهها و جنگلها به صورت متروک و برخی بدون تاریخ و بنا واقع شدهاند و از لحاظ فیزیکی وضعیت مناسبی ندارند.
قلعه شیندان
نوشتار اصلی: قلعه شیندان
قلعه شیندان (به ترکی آذربایجانی: شیندان قالاسی) قلعههای تاریخی و مرتفع در مرز جمهوری آذربایجان و ایران است، که قدمتی درحدود دوهزارسال را دارا میباشد. دژ و قلعه تاریخی در ارتفاع ۱۸۵۰ متر بر فراز کوه شیندان، در جادهٔ آستارا به اردبیل، منطقه حیران، بالای روستای ونبین و آنسوی مرز واقع شدهاست. قدمت آن به قبل از اسلام میرسد، به معنای محل نور که در آنجا آتشکدهایی بودهاست. از اتفاقات مهم این قلعه به قیام حمزه خان تالش (حاکم آستارا) در عهد شاه عباس صفوی میتوان اشاره کرد که حاکم اردبیل مدت ۹ ماه آنجا را به محاصره در آورده و در نهایت حمزه خان با کشتی به شیروان متواری گشت.
دبیرستان حکیم نظامی
نوشتار اصلی: دبیرستان حکیم نظامی
آستارا، شهری است با پشتوانه عمیق فرهنگی؛ هر چند اطلاعات عمیقی در ارتباط با باسوادترین شهر ایران وجود ندارد و این شاخصها در سالهای متفاوت تغییر میکند، اما قدر مسلم آن است که آستارا در استان گیلان یکی از باسوادترین مناطق شهری ایران محسوب میشود و تعداد بیسوادان این شهر بسیار اندک است. سابقه تاریخی در آستارا نیز حاکی از آن است که مردم این شهر همواره به علم و فرهنگ علاقه مند بودهاند. پایه گذاری مدرسه حکیم نظامی در بیش از ۱۰۰ سال پیش در شهر آستارا خود حکایتی از این عمق فرهنگ و ادب در این شهر است. این مدرسه در سال ۱۲۸۷بنیان گذاشته شدهاست، این مدرسه در این مدت بیش از یک قرن فرهیختگان زیادی را پرورش دادهاست. از جمله افتخارات دیگر این مدرسه این است که خسرو گلسرخی و نیما یوشیج، بنیانگذار شعر معاصر ایران در سالهای ابتدایی ۱۳۰۰ در این دبیرستان تدریس کردهاست. این مدرسه قدیمی حیاطی بزرگ دارد و بامی سفالین با درب و پنجرههایی از چوب و همچنین شومینههای چدنی، که در مجموع همه این نمادها در کنار همدیگر بیان کننده معماری سنتی و بومی این منطقه از گیلان است. دبیرستان حکیم نظامی باتوجه به قدمت ساخت آن و سایر وجوه آن هم اکنون در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست وبخشهای قدیمی این دبیرستان تبدیل به موزه گشتهاست و مورد حفاظت قرار دارد. چند سال پیش نیز بازسازی شدهاست.
مدرسه سنایی سیبلی در سال ۱۳۸۷ همانند حکیم نظامی صد ساله شد. در آستارا دو مدرسه تاریخی و مدرن ساخته شدهاست.(حکیم نظامی و مدرسه سنایی سیبلی) (رجوع به کتاب داستانهای آسمانی و سر گذشت تالشان)
امامزاده ابراهیم و قاسم سیبلی
نوشتار اصلی: امامزاده ابراهیم و قاسم
از فرزندان امام موسی کاظم بودهاند که در ۵ کیلومتری آستارا - تالش واقع شدهاست. شبستان، کاروان سرا، بازار و... از ویژگیهای خاص این امامزاده میباشد که از مجهزترین مراکز مذهبی گیلان به حساب میآید. هر ساله هزاران زائر برای زیارت و پرداخت نزورات به آنجا میروند. در سال ۱۳۸۶ ه. ش با همکاری سازمان اوقاف و کمکهای مردمی در حال بازسازی میباشد.
مدرسه شهیدمدنی
باغ کیوی
قدمت ساختمان مدرسه شهیدمدنی (به نام پیشین: داریوش) به بیش یک قرن میرسد اما پس از خریداری ساختمان آن از مرزبانی آستارا مدرسه شهیدمدنی(داریوش سابق) کار خود را در جهت تعلیم وتربیت دانش آموزان از سال ۱۳۱۹ ه. ش آغاز کرد.
این مدرسه که در بدو تأسیس یکی از مراکزنظامی شهر می بوده، پس از مدتی به یکی از مراکز مشهور آموزشی آستارا مبدل گشته و نمای ساختمان آن بسیار زیبا و منحصر به فرد میباشد وتا اواسط دهه هشتاد کاربرد آموزشی داشت که بعدها در زمین مدرسه ساختمان جدیدی بنا نهادند. وساختمان قدیمی مدرسه درلیست آثار ملی ثبت گردید.
بقعه پیرقطب الدین
نوشتار اصلی: بقعه پیرقطب الدین
بقعهٔ پیر قطب الدین که در ۳ کیلومتری راه آستارا به اردبیل، داخل قبرستان روستای باغچه سرا، روی تپهٔ نسبتا بلند قرار گرفتهاست.
این بنا آجری که طولش بیشتر از ۱۱ و عرضش ۶ متراست. پیشینهٔ بقعهٔ پیر قطب الدین به دوره قاجاریه میرسد. ورودی بنا در قسمت جنوبش قرار دارد که به کفش کن هم راه پیدا میکند. بقعه پیر قطب الدین زیارتگاه اهالی اطراف است. داخل بقعه، سنگ مرمر سفید رنگی به طول ۱۲۲، عرض۳۰ و قطر ۱۶ سانتی متر وجود دارد.
کنار در ورودی بقعه، سنگ سیاه تو خالی بزرگی به صورت سنگ قبر دیده میشود که نقشهای زیبایی در چهار طرف آن حک شدهاست. در محوطهٔ اطراف بقعه، تعدادی سنگ تراشیده ظریف به صورت پلکان نصب شده که سنگ قبر سیاهی در قسمت کفش کن دیده میشود و کتیبهای دارد که متاسفانه به سبب فرسودگی، نوشته هاش خوانا نیست.
بقعه شیخ تاجالدین محمد خیوی
نوشتار اصلی: بقعه شیخ تاجالدین محمود خیوی
بقعه مدفن "شیخ تاجالدین محمد خیوی" از اهالی مشکین شهر یا خیوه سابق است که در لمیر محلهٔ شهرستان آستارا قرار دارد. بنا پلانی مربع، به اندازه ۱۰/۵ در ۲۰/ ۵ متر دارد. قسمت زیرین بنا از سنگ و قسمتهای بالاتر با آجر، کار شدهاست. بالای بقعه گنبدی آجری وجود دارد. سه سنگ قبر داخل بقعه به شیخ تاجالدین و یارانش تعلق دارد. روی یکی از سنگها تاریخ ۷۳۲ هجری و بر روی یک سنگ قبر دیگر تزیینات حکاکی شده گیاهی و دو بیت شعر عربی با نام سازنده آن "استاد شرف الدین عثمان بن جمال شیرازی " حک شدهاست.
بقعه سیدمحمد دوست
نوشتار اصلی: بقعه سیدمحمد دوست
این آرامگاه و بقعه که اکنون زیارت اهل دل است در روستای چلوند واقع شده متعلق به اواخر قرن هشتم ه. ق میباشد. در جنگ جهانی اول یکبار توسط کشتی روسی مورد اصابت گلوله توپ قرار گرفته و قسمتی از دیوارش مخروب گشتهاست.
طرق مظفری
در هشتمین سال سلطنت مظفرالدین شاه قاجار جادهای شوسه از آستارا به اردبیل کشیده شد که به طرق مظفری معروف گشت. دیدنی ترین قسمت این جاده در بالای پل زیبای بهارستان است که از چندین پیچ تند و خطرناک تشکیل گردیده و آن زمان پاسگاهی را برای حفاظت از این مکان احداث میکنند. یک کیلومتر بالاتر از آنجا چشمهای از دل کوه میجوشد که برای نوشیدن آب صف طولانی تشکیل میشود.
قلعه تک آغاج
نوشتار اصلی: قلعه تک آغاج
بقایای این قلعه که در ارتفاعات اسپیناس قرار گرفته به دوران سلاجقه میرسد که تیمور لنگ در آنجا اتراق کرده و به سنجر آباد قشون بردهاست. در سال ۱۳۲۶ه. ش الی ۱۳۲۹ ه. ش مرکز نور افکن مرزبانی آستارا بودهاست.
نوشتار اصلی: آبشار لاتون
آبشار لاتون
آبشار لاتون دراستان گیلان، ۱۵ کیلومتری جنوب شهرستان آستارا، شهر لوندویل روستای کوته کومه جای گرفتهاست. ارتفاع تقریبی آبشار لاتون ۱۰۵ متر است که بلحاظ بلندی، مرتفع ترین آبشار گیلان و ایران به حساب میآید.
سیر صعود
چشمههای مسیر صعود آبشار
فاصله از روستای کوته کومه تا آبشار حدود ۶ کیلومتر است که در مدت طی این مسافت ۳/۵ ساعتی در حدود ۷۵۰ متر ارتفاع زیاد میشود.
مسیر صعود آبشار تپههایی جنگلی و بسیار زیباست که در طول مسیر چشمههای فراوانی با آبی خنک و نوشیدنی دیده میشود. انتهای مسیر نیز دارای پرتگاههایی خطرناک و مرگبار است. آبشار از فاصلهٔ ۵۰۰ متری قابل رویت است.
در مسیر صعود به آبشار لاتون به روستای قدیمی آسیو شوان میرسیم که تقریباً خالی از سکنهاست. به زبان تالشی، آسیو به معنی آسیاب و شوان به معنی کنار رودخانه میباشد.
در حاشیهٔ آبشار یکی از زیباترین جنگلهای متراکم بکر و دستنخوردهٔ گیلان با انبوهی از درختان آلو، به، گلابی، گردو، فندق و سیب وحشی وجود دارد که در ۹ ماه از سال سرسبزی و زیبایی خود را حفظ میکند.
از تنوع جانوری اطراف ابشار نیز میتوان به گرگ، گراز، خرس(نادر)، جوجه تیغی، اسب، گاو، و... اشاره کرد.
سرچشمه آبشار
این آبشار از دامنههای شرق کوه اسپیناس سرچشمه گرفته و به رودخانهٔ لوندویل که با طول ۱۷ کیلومتر خود نیز از کوه اسپیناس سرچشمه گرفته سرازیر میشود و با شیب تندی به سمت کوته کومه و لوندویل حرکت کرده و در آخر وارد دریای خزر میشود.
حجم آب آبشار در فصول مختلف سال متفاوت است ولی در تمام فصول آب دارد.
گردنه حیران
نوشتار اصلی: حیران (آستارا)
حیران
حیران، نام روستایی است در استان گیلان است این روستا در فاصله ۲۰۳ کلیومتری رشت مرکز استان قرار دارد. این روستا به دلیل زیبایی طبیعی آن، به عنوان یکی از منطقههای نمونه گردشگری در ایران به شمار میرود و با توجه به شرایط آب و هوایی مناسب در سالیان اخیر، مورد توجه گردشگران قرار گرفته و ساخت و ساز بناهای تفریحی و گردشگری در آن افزایش یافتهاست. از مهمترین جاذبههای گردشگری این روستا، است که در مسیر راه ارتباطی آستارا - اردبیل قرار گرفتهاست. این گردنه که آخرین منطقه حفاظتی استان گیلان میباشد، از یک طرف مشرف به کوههایی است که پوشیده از جنگلهای انبوهاست و از سویی مشرف به درهای نه چندان عمیق که از میان آن رود آستارا، آقچای عبور میکند این رود تعیین کننده مرز استان گیلان ایران و کشور آذربایجان است. این گردنه در بیشتر زمانها در زیر پوششی از مه قرار دارد و از نظر طبیعی درهها و کوهپایههای آن، پوشیده از گلها و گیاهان جنگلی و مرتعی هستند. با این وجود این گردنه چندان مرتفع نیست و ارتفاع بلندترین نقطهٔ آن از سطح آبهای آزاد تنها حدود ۱۵۰۰ متر است؛ در واقع علت اصلی مه تقریباً دائمی گردنهٔ حیران رطوبت دریای خزر است، نه ارتفاع زیاد این گردنه.
از این نظر نیز اهمیت دارد که یکی از روستاهای تاریخی و ییلاق بزرگترین خوانین آستارا(ساسانیان) و قشلاقهای غربی و شمالی این شهرستان در گذشته بودهاست.
تله کابین حیران
نوشتار اصلی: تله کابین حیران
این تله کابین که در غرب روستای ونه بین و حاجی امیر آستارا قرار دارد، انتهایی ترین گردنه حیران را با طی کردن یک مسیر سرسبز ۱۵۰۰متری به شرقی ترین نقطه پارک جنگلی فندقلوی شهرستان نمین متصل میکند. این تله کابین که با سرمایه گذاری بخش خصوصی با ۱۲ میلیارد تومان هزینه در مدت ۶ سال احداث شده، در هر ساعت با ۳۰کابین ۶ نفره پیشرفته میتواند یک هزار از گردشگران را با سرعت ۶ متر بر ثانیه جابجا کند. ارتفاع ایستگاه بالا دست این تله کابین در منطقه فندقلو حدود ۱۷۳۰ متر از سطح دریا است و طول کل مسیر رفت و برگشت در فاز یک پروژه حدود سه کیلومتر میباشد. این تله کابین هم اکنون بیش از ۵۰ نفر ظرفیت اشتغالزایی دارد و موقعیت جغرافیایی آن طوری است که از شمال به قله باستانی شیندان و جمهوری آذربایجان، از غرب به پارک جنگلی فندقلو، از شرق به روستای ونه بین و جاده اصلی آستارا به اردبیل و از جنوب به دهستان حیران و گردنه زیبای آن اشرف دارد. منطقه حیران برخوردار از جغرافیای مناسب، آب و هوای خوب و طبیعت زیبا و دیدنی است و یکی از ۴ منطقه نمونه گردشگری شهرستان آستارا است که پیش از این به تصویب هیئت دولت رسیدهاست، بعد از تله کابین لاهیجان و کیا کلایه لنگرود، تله کابین حیران سومین تله کابین گیلان است که به بهره برداری میرسد و با استان اردبیل نیز مشترک میباشد و چهارمین تله کابین گیلان در منطقه درفک رودبار با ۵/۱۱ کیلومتر مسیر به عنوان بزرگترین تله کابین جهان هم اکنون در حال ساخت است. وجود سواحل، چشمهها، آبشارها، آب گرمهای طبیعی و بازارچههای ساحلی را از جمله جاذبههای توریستی شهرستان آستارا میباشد و به نقش این شهرستان در جذب مسافرین گفت فقط از آغاز فصل گرما تاکنون بیش از ۶ میلیون یکصد هزار نفر مسافر داخلی وارد استان گیلان شدهاست.
کوته کومه
نوشتار اصلی: کوته کومه
روستای کوته کومه
کوته کومه روستایی در استان گیلان ۹ کیلومتری شهر لوندویل واقع شدهاست. روستایی است کوچک با حدود ۲۰ خانه روستایی با مردمانی تالشی و اهل تسنن. عمده شهرت این روستا بدلیل وجود آبشار لاتون بلندترین آبشاراستان گیلان است. دیگر مکان مشهور این روستا آبگرم کوته کومهاست. آبگرمی است کوچک که در خود روستا واقع شدهاست.
آستاراچای
نوشتار اصلی: آستاراچای
آستاراچای؛ رودخانه مرزی کوچکی است که شهر آستارا در ایران را از شهر آستارا در جمهوری آذربایجان جدا میکند.
ساحل صدف ۱۷ هکتاری سیبلی
ساحل زیبای صدف سیبلی آستارا به لحاظ زیست محیطی یکی از پاکیزه ترین و بکرترین مناطق ساحلی دریای خزر است که هر ساله پذیرای مسافران و گردشگران زیادی از اقصی نقاط کشور و دنیاست. این ساحل در ۱۰ کیلومتری آستارا به سمت بندرانزلی واقع شده و نخستین طرح سالم سازی در دریای خزر است. وجود امکانات بازی و تفریح کودکان، جدا بودن محل شنای برادران از خواهران، وجود مسافرخانه و اتاقهای استراحت در شب، پلاژهای عرضه خدمات، اماکن نصب چادر، اکیپ امداد، نجات غریق و ماهیگیری، مجاورت با جنگل و منطقه حفاظت شده لوندویل و از همه مهمتر وجود ماموران انتظامی، محیطی امن و دلنشین برای گردشگران بوجود آوردهاست.
ساحل شریعتی
ساحل شریعتی (به نام پیشین: مخیری)در داخل شهر کنار جاده ترانزیتی منتهی به اداره کل گمرک بندرآستارا واقع شدهاست. پارک توریستی و تفریحی شریعتی از هر لحاظ در میان شهرهای شمالی کشور بینظیر است و حضور در آن، خاطرهای فراموش نشدنی را در ذهن دوستداران طبیعت ایجاد میکند.
تجهیزات ورزشی، گل کاری، درختکاری، کف سازی، مبلمان فلزی، سکوی استراحت با سنگ مرمر، شهربادی و پیست خودروهای برقی برای کودکان و سرویس بهداشتی را از دیگر امکانات ایجاد شده در این ساحل میباشد.
باغ پرندگان
نوشتار اصلی: باغ پرندگان آستارا
باغ پرندگان آستارا در ورودی جاده آستارا ـ رشت در زمینی به مساحت یکهزار و ۵۰ متر مربع احداث شدهاست که در آن بالغ بر ۳۰۰ پرنده از ۶۰ گونه مختلف وجود دارد. از جمله پرندگان این باغ میتوان به طاووس، قرقاول، طوطی، مرغهای تزیینی، سرسفید کاکلی، امپراتور، بلدرچین، کبک، بلبل، قناری، مینای سخنگو و مرغ عشق اشاره کرد. همچنین از میان قرقاولهای مونال، فایربک، ترکاپان، سیلور، طلایی، سیونهو، شاهی، پرتغالی، سبز، گردن حلقهای و کالج، گونه فایربک و مونال بیش از همه مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی قرار گرفتهاست. تمام قرقاولهای مذکور زینتی، خارجی و کمیاباند و برخی از آنها مانند مونا و فایربک در گیلان و سطح کشور بهندرت یافت میشوند. گفتنی است، در هر ماه به طور متوسط حدود ۵۰ گردشگر از روسیه، جمهوری آذربایجان، اوکراین و حتی عراق از باغ پرندگان آستارا بازدید کرده، اقدام به تهیه عکس و فیلم از گونههای کمیاب آن میکنند.
باغ ملی
این باغ مصفا در دوره قاجاریه روبه روی گمرک احداث گردید. کتابخانه، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، سالن آنفی تئاتر، وسایل بازی کودکان و سرویس بهداشتی از امکانات موجود در این باغ میباشد. اخیرا دارالقرآن و مرکز فروش کتاب کودکان در آن احداث میگردد.
باغ چای عباس آباد
در 2 کیلومتری جنوب غربی آستارا روستایی وجود دارد که عباس اباد نامیده می شود. شهرت این روستا به دلیل بکربودن چشم اندازهای ان است؛به ویژه این روستا در کمرشکن کوه اسپیناس از رشته های کوه های تالش قرار دارد. به دلیل توسعه فیزیکی شهر و افزایش ساخت وسازها،حریم شهر به اطراف این روستا نیز کشیده شده اما مرکز آن همچنان بکر و زیبا باقی مانده است. این روستا سرشاز شالیزارهای حاصلخیز است و یکی از مرغوب ترین برنج نواحی این روستا کشت می شود.
یکی از دیدنی ترین قسمت های عباس آباد،باغی به همین نام است که تنها مرکز کشت چای در کل شهرستان است و ده ها سال سابقه دارد.
باغ چای عباس آباد این باغ که در دوره مظفرالدین شاه تأسیس گردیدهاست، مرکز تحقیقات وزارت جهاد کشاورزی میباشد که هم اکنون در زمینه تولید انبوه نیز محصول فندق فعالیت دارد.
بهشت کاکتوسها
این مجموعه در سال ۱۳۵۶ه. ش در خیابان فارابی تاسیس یافته که شامل ۲۲۰۰ نوع کاکتوس از کشورهای برزیل، مکزیک، پرو، بولیوی، آرژانتین و آمریکای جنوبی میباشد. پیرترین کاکتوس خاورمیانه در این مجموعه نگهداری میشود.
کوه اسپیناس
قله اسپیناس لاتون
رشته کوه اسپیناس پشت تالاب استیل قرارگرفته وآبشارلاتون نیز از دامنههای آن سرچشمه میگیرند.
پارک جنگلی بی بی یانلو
نوشتار اصلی: پارک جنگلی بی بی یانلو
پارک جنگلی بی بی یانلو شهرستان آستارا در جریان دور دوم سفرهای استانی هیات دولت به عنوان یکی از ۶۱ منطقه نمونه گردشگری استان گیلان اظهار داشت: این محوطه جنگلی با یک هزار و ۵۱۲ هکتار وسعت ظرفیت خوبی برای استفاده در امور گردشگری کوهستان و جنگل دارد. پارک جنگلی بی بی یانلو به وسعت یک هزار و ۵۱۲ هکتار، جزو جنگلهای هیرکانی غربی است که در ضلع جنوب غربی شهرستان آستارا واقع شده و فاصله آن تا آستارا پنج کیلومتر بوده و در حاشیه جاده آستارا به اردبیل واقع شدهاست. پارک مذکور دارای جاذبههای طبیعی زیبا و خاصی میباشد که علاوه بر تنوع فراوان رویشگاههای جنگلی و جانوری آن، از نظر ژئومورفولوژی (علم شناسایی اشکال ناهمواریهای زمین) و وجود چندین دره با دامنههای پوشیده از جنگل و یالهای نسبتاً بلند و چندین قله به عنوان سیمای ویژه و بدیع، چشم انداز منحصر به فرد و جالب توجهی را ایجاد کردهاست. ۴۰ هزار هکتار از مساحت شهرستان آستارا را مناطق جنگلی تشکیل میدهد که در آن انواع گونههای جنگلی از قبیل بلوط، راش، توسکا، ممرز، نمدار، ملج، لیلکی، انجیلی، آزاد، افرا، گردو، لرگ، خرمندی، داغداغان، شیردار، گیلاس وحشی، فندق، شمشاد جنگلی، شب خسب، ون و بارانک به چشم میخورد.
آسیو شوان (آسیاب آبی)
بچههای روستای آسیوشوان
پس از کوته کومه و راه آبشار لاتون به بقایای این آسیاب در روستای کوچکی به همین نام برخورد میکنیم. قسمت چرخ آن را سیل برده ولی سنگهای اتاق آن موجود میباشد.
چشمه آب گرم علی داشی
چشمه آبگرم علی داشی در روستای سرسبز گیلده قرار گرفتهاست. این چشمه به دلیل نزدیکی به جادّهٔ اصلی از طرف آستارا و گردنه حیران از رونق زیادی برخوردار بوده و همه ساله پذیرای عدّهٔ کثیری از توریستهای نواحی اطراف میباشد. این چشمه در پای یک پرتگاه سنگی در محلّی به نام علی داشی در بالای درّهٔ گیله ده واقع شدهاست. خواص درمانی آب گرم علی داشی بسیار معروف است و دردهایی همچون درد مفاصل (روماتیسم) چشم درد، دل درد، کمر درد، رفع باد و قولنج و تقویت اعصاب را شامل شده و بسیاری از این ناراحتیها را درمان میکند. علاوه بر خاصیّت درمانی، به دلیل واقع شدن در یک محیط ییلاقی و خوش منظر و خوش آب و هوا از ویژگی توریستی و تفریحی خاصّی برخوردار است.
تالاب بین المللی استیل عباس آباد و آق ساحل آستارا
تالاب بین المللی آق بخاطر بی توجهی مسئولان آستارا که زمانی زیست گاه پرندگان بومی و مهاجر جهان بود هماکنون بخاطر ویلا سازی و خانه سازی غیر قانونی و ساخت بندر بکلی نابود شد و آما بنابر بررسی شده ها توسط فعالان محیط زیست از جمله اسماعیل اسدی دارستانی نویسنده ومحقق ر وزنامه نگار و وبلاگ نویس جهانی تالاب آق قابل احیا است فقط همت می خواهد ایشان افزودن : بنده و فعالان محیط زیست و حقوق بشر سالهاست قبل از نابودی تالاب بین المللی آق می نویسم اعتراض می کینم و اخرش هم دیدید بعلت عد م توجه مسئولان شهرستان تالاب آق بین المللی تصرف و نابود شدو اما دبنبار تحقیقبات زیست محیط ی بنده وفعالان جهانی محیط زیست آق با همت مسئولان و مردم قابل احیا است و بنده بهمراه فعالان محیط زیست و حقوق بشر سالها قبل اعتراض نمودیم که دکل برق را از وسط تالاب استیل رد نکید و جلوی تصرف تالاب توسط افراد با نفوذ را بگیردید کسی گوش نکرد بالا 60 درصد تالاب استیل اول انقلاب توسط هیات واگذاری به کشاوزران دربند و کانرود وعباس آباد واگذار شد لااقل بقیه استیل را برای نسل های آینده نگه داریم.
تالاب بین المللی استیل
این تالاب در ۴ کیلومتری شهر آستارا در حاشیه جاده آستارا به تالش قرار دارد. اهمیت اکو توریستی این تالاب از جهت نزدیکی به جاده، تنوع چشماندازهای طبیعی همچون کوهستان، جنگل و مزارع و کشتزارهای اطراف دوچندان میشود. ضلعغربی آن پوشیده از جنگل و پوششهای سبز گیاهی است و در ضلع شرقی آن درختان توسکای شناور منظره بسیار جالب توجهی را بوجود آوردهاست که در بهار و تابستان استراحتگاه مسافران بوده و از نظر گردشگری یکی از جاذبههای مهم تلقی میشود. از ویژگیهای مهم این تالاب وجود ماهیان مشهوری مانند کپور و اردک ماهی است همچنین این تالاب طبیعی جایگاه پرندگان کمیاب بوده که برای زاد و ولد از اروپای مرکزی، ماورای خزر و مناطق قطبی به این منطقه مهاجرت میکنند که مهمترین آن چینگیر نوکسرخ است. این تالاب ۱۳۸ هکتار وسعت دارد و از مکانهای گردشگرپذیر استان گیلان است. وجود درختان توسکا در این تالاب، جلوهای دیدنی به آن بخشیدهاست. از ویژگیهای تالاب عباس آباد آستارا این است که درختان این تالاب به علت اینکه ریشه آنها در آب قرار دارد، همواره در پهنای تالاب جا به جا میشوند و حرکت میکنند. به همین علت، تالاب آستارا به تالاباستیل درختان شناور هم معروف است. (در گویش محلی به این تالاب هستل به معنای آبگیر می گویند)
از سال ۱۳۸۴ تالاب استیل به عنوان یکی از پنج منطقه نمونه گردشگری استان گیلان شناخته شدهاست.
بازار بزرگ ساحلی آستارا
نوشتار اصلی: بازار بزرگ ساحلی آستارا
بازار بزرگ ساحلی آستارا که در میان مردمان بومی آستارا بساط گفته میشود یکی از مهمترین مراکز تجاری استان گیلان، شمال ایران، از معروفترین بازارهای ایران و از مقاصد مسافران ورودی به آستارا میباشد
پناهگاه حیات وحش لوندویل
نوشتار اصلی: پناهگاه حیات وحش لوندویل
پناهگاه حیات وحش لوندویل بین ۱۹/۳۸ تا ۲۸/۳۸ عرض شمالی و ۵۲/۴۸ تا ۵۴/۴۸ طول شرقی و در استان گیلان و بخش لوندویل شهرستان آستارا واقع شدهاست. پناهگاه حیات وحش امیر لوندویل با مساحتی بالغ بر ۱۰۷۴ هکتار، در موقعیتی قرار دارد که از جنوب به شهر لوندویل و از شمال به شهر آستارا و از شرق به دریای خزر و از غرب به جاده آستارا به انزلی منتهی میشود. این منطقه در سال ۱۳۵۲ به عنوان منطقهٔ حفاظتشده اعلام شد و طی مصوبهٔ شمارهٔ ۶۳ مورخ ۲۱/۵/۱۳۵۴ شورای عالی محیط زیست به مجموعهٔ مناطق تحت مدیریت سازمان پیوست. ارتفاع متوسط منطقه ۲۰ متر پایینتر از سطح دریاهای آزاد است. پناهگاه حیات وحش لوندویل دارای اقلیم خیلی مرطوب و معتدل با متوسط بارندگی ۱۱۰۰ میلیمتر و دمای سالانهٔ ۱۵ درجهٔ سانتیگراد است. این منطقه نمونهای منحصر به فرد از باقیماندهٔ جنگلهای جلگهای هیرکانی است. حدود ۱/۳ منطقه از برکه، آببندان و تالابهای مشجر تشکیل شدهاست. از گونههای مهم گیاهی میتوان از نی، لویی، انار وحشی، توسکای قشلاقی، ازگیل، لرگ، لیلکی، تمشک و غیره نام برد. این پناهگاه شامل زیستگاههای متنوع آبی و خشکی برای جانوران است. ۱۲۵ گونهٔ جانوری در منطقه شناسایی شدهاست که مهمترین آنها عبارتند از روباه معمولی، گراز، سمورآبی، سیاه کاکل، پری شاه رخ، درن فک، قوی فریاد کش، انواع اردک، حواصیل، گیلانشاه خالدار و درنا. پستانداران: سمورآبی، گورکن، فوک دریای خزر و شغال. پرندگان: قوی گنگ, قوی فریادکش, فیلوش, اردک سیاه کاکل, اردک چشم طلایی، باکلان کوچک و بزرگ، عقابها، کاکائیها، پرستوهای دریایی، آبچلیکها، حواصیلها، سهرهها، چرخریسکها، گیلانشاه خالدار, پری شاهرخ، درنا و قرقاول. به عنوان مهمترین عوامل تهدید میتوان از وجود مجتمع ۱۷ هکتار صدف سیبلی ، ۲۵ هکتار محل جمع آوری و دفن زباله شهرستان ، مستثنیات، تغییر کاربری اراضی، تعارضات به اراضی حاشیهٔ تالاب، چرای دام، شکار و صید غیر مجاز، تاسیسات جهانگردی و برداشت صدف نام برد. موقعیت
چشماندازی از طبيعت حومهٔ آستارا
پناهگاه حیات وحش لوندویل بین ۳۸٫۱۹ تا ۳۸٫۲۸ عرض شمالی و ۴۸٫۵۲ تا ۴۸٫۵۴ طول شرقی و در استان گیلان و بین بخش لوندویل و بخش مرکزی شهرستان آستارا واقع شدهاست. مساحت آن در حدود ۱۰۲۶ هکتار است.
پستانداران: سمورآبی، گورکن، فوک دریای خزر و شغال.
پرندگان: قوی گنگ, قوی فریادکش, فیلوش, اردک سیاه کاکل, اردک چشم طلایی، باکلان کوچک و بزرگ، عقابها، کاکائیها، پرستوهای دریایی، آبچلیکها، حواصیلها، سهرهها، چرخریسکها، گیلانشاه خالدار, پری شاهرخ، درنا و قرقاول.
پناهگاه حیات وحش امیر لوندویل با مساحتی بالغ بر ۱۰۷۴ هکتار، در موقعیتی قرار دارد که از جنوب به شهر لوندویل و از شمال به شهر آستارا و از شرق به دریای خزر و از غرب به جاده آستارا به لوندویل منتهی میشود. این منطقه در سال ۱۳۵۲ به عنوان منطقهٔ حفاظتشده اعلام شد و طی مصوبهٔ شمارهٔ ۶۳ مورخ ۲۵ مرداد ۱۳۵۴ شورای عالی محیط زیست به مجموعهٔ مناطق تحت مدیریت سازمان پیوست. ارتفاع متوسط منطقه ۲۰ متر پایینتر از سطح دریاهای آزاد است. پناهگاه حیات وحش لوندویل دارای اقلیم خیلی مرطوب و معتدل با متوسط بارندگی ۱۱۰۰ میلیمتر و دمای سالانهٔ ۱۵ درجهٔ سانتیگراد است.
ویژگیهای منطقه پناهگاه حیات وحش
این منطقه نمونهای منحصر به فرد از باقیماندهٔ جنگلهای جلگهای هیرکانی است. حدود ۱/۳ منطقه از برکه، آببندان و تالابهای مشجر تشکیل شدهاست. از گونههای مهم گیاهی میتوان از نی، لویی، انار وحشی، توسکای قشلاقی، ازگیل، لرگ، لیلکی، تمشک و غیره نام برد. این پناهگاه شامل زیستگاههای متنوع آبی و خشکی برای جانوران است. ۱۲۵ گونهٔ جانوری در منطقه شناسایی شدهاست که مهمترین آنها عبارتند از روباه معمولی، گراز، سمورآبی، سیاه کاکل، پری شاه رخ، درن فک، قوی فریاد کش، انواع اردک، حواصیل، گیلانشاه خالدار و درنا. عوامل تهدید کنندهٔ پناهگاه حیات وحش
۱- ۲۵ هکتار محل جمع آوری زباله پشت امامزاده و ودر وسط حیات وحش که جدیدا حصار کشیده شد. در سال ۱۳۶۹ طبق مصوبه اداری برای دفن زباله بخاطر شرایط خاص زمان ۵ هکتار از بهترین حیات وحش ملی در حیات وحش را در اختیار شهرداری آستارا قرار گرفت که تخریب و دفن زباله کند و با کمال تاسف شهرداری آستارا وسعت آن را به ۲۵ هکتار وسعت دادهاست اسماعیل اسدی دارستانی از فعالان حقوق بشر و محیط زیست با فراخوانی در وبلاگها ووسایت و نشریات و دعوت از صدا و سیما درخواست جلو گیری از وسعت پیدا کردن و تغییر مکان دفن زباله شدهاست بخاطراین موضوع بارها تهدید و اذیت و آزار قرار گرفته و حتی از ایشان شکایت و دادگاهی شدهاست.. اما ایشان و فعالان محیط زیست ساکت نشستهاند و در اقدامی موقعیت فعلا مسئولان را مجبور کردند همین ۲۵ هکتار را دورش را حصار کشی تا بقیه حیلت وحش تخریب نشود و فعالان حقوق بشر و محیط زیست تا تخلیه ۲۵ هکتار از حیات وحش از زباله به مبارزه بین المللی و ملی خود ادامه خواهند داد. ۲-به عنوان مهمترین عوامل تهدید میتوان از وجود مستثنیات، تغییر کاربری اراضی، تعارضات به اراضی حاشیهٔ تالاب، چرای دام، شکار و صید غیر مجاز، تاسیسات جهانگردی و برداشت صدف نام برد.[۴] ۳- مهم ترین تخریب حیات وحش برداشت بی رویه شن و ماسه و صدف از ساحل دریا و رودخانهها است و همچنین تخریب کنندگان محیط زیست به بهانه جمع آوری شن و صدف جنگل را تخریب و نابود میکنند و بعضی از متعرضین با حمایت بعضی از رجال سیاسی اقدام به تصرف حیات وحش و محیط زیست منطقه کردند و میکنند. ۴- ۱۷ هکتار بهترین زمینها و مناطق حیان وحش در ساحل آستارا که توسط سازمان محیط زیست حصار کشیده شدهاست سالهاست بدون مدرک و سند در اختیار شرکت سرمایه گذاری جهانگری (شرکت غیر دولتی) است با رها سازمان محیط زیست و مدافعان محیط زیست اعتراض و فراخوانی دادند از جمله استاد اسماعیل اسدی دارستانی فعالان حقوق بشر و محیط زیست و شناخته شده جهانی که نویسنده و محقق و روزنامه نگار است در فراخوانی عمومی در سایتها و وبلاگها و اعتراض و اعتصاب جلوی محل مورد نظر درخواست باز پس گیری و جلوگیری از تخریب محیط زیست توسط این شرکت غیر دولتی اما با نفوذی ملی نمودهاست مسئولان محلی بجای رسیدگی نامبرده را تهدید و بازداشت کردند و شرکت غیر دولتی مورد نظر درصدد است با اعمال نفوذ در زمن حیات وحش و ساحل سیبلی هتل بین المللی بسازد و حیات و حش و درختان را در حال تخریب است...
آثار تاریخی
اکنون قدیمی ترین بنای منطقه متعلق به دوره ایلخانی بوده و تعداد دیگر از آثار دوران صفویه و قاجاریه این بنای کهن را همراهی میکنند. شایان ذکر است که بناها و آثار دوران اسلامی منطقه شهرستان آستارا اکثرا شامل قبور قدیمی و بقاع و آرامگاههایی هستند که در دامنه کوهها و جنگلها به صورت متروک و برخی بدون تاریخ و بنا واقع شدهاند و از لحاظ فیزیکی وضعیت مناسبی ندارند.
قلعه شیندان
نوشتار اصلی: قلعه شیندان
قلعه شیندان (به ترکی آذربایجانی: شیندان قالاسی) قلعههای تاریخی و مرتفع در مرز جمهوری آذربایجان و ایران است، که قدمتی درحدود دوهزارسال را دارا میباشد. دژ و قلعه تاریخی در ارتفاع ۱۸۵۰ متر بر فراز کوه شیندان، در جادهٔ آستارا به اردبیل، منطقه حیران، بالای روستای ونبین و آنسوی مرز واقع شدهاست. قدمت آن به قبل از اسلام میرسد، به معنای محل نور که در آنجا آتشکدهایی بودهاست. از اتفاقات مهم این قلعه به قیام حمزه خان تالش (حاکم آستارا) در عهد شاه عباس صفوی میتوان اشاره کرد که حاکم اردبیل مدت ۹ ماه آنجا را به محاصره در آورده و در نهایت حمزه خان با کشتی به شیروان متواری گشت.
دبیرستان حکیم نظامی
نوشتار اصلی: دبیرستان حکیم نظامی
آستارا، شهری است با پشتوانه عمیق فرهنگی؛ هر چند اطلاعات عمیقی در ارتباط با باسوادترین شهر ایران وجود ندارد و این شاخصها در سالهای متفاوت تغییر میکند، اما قدر مسلم آن است که آستارا در استان گیلان یکی از باسوادترین مناطق شهری ایران محسوب میشود و تعداد بیسوادان این شهر بسیار اندک است. سابقه تاریخی در آستارا نیز حاکی از آن است که مردم این شهر همواره به علم و فرهنگ علاقه مند بودهاند. پایه گذاری مدرسه حکیم نظامی در بیش از ۱۰۰ سال پیش در شهر آستارا خود حکایتی از این عمق فرهنگ و ادب در این شهر است. این مدرسه در سال ۱۲۸۷بنیان گذاشته شدهاست، این مدرسه در این مدت بیش از یک قرن فرهیختگان زیادی را پرورش دادهاست. از جمله افتخارات دیگر این مدرسه این است که خسرو گلسرخی و نیما یوشیج، بنیانگذار شعر معاصر ایران در سالهای ابتدایی ۱۳۰۰ در این دبیرستان تدریس کردهاست. این مدرسه قدیمی حیاطی بزرگ دارد و بامی سفالین با درب و پنجرههایی از چوب و همچنین شومینههای چدنی، که در مجموع همه این نمادها در کنار همدیگر بیان کننده معماری سنتی و بومی این منطقه از گیلان است. دبیرستان حکیم نظامی باتوجه به قدمت ساخت آن و سایر وجوه آن هم اکنون در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست وبخشهای قدیمی این دبیرستان تبدیل به موزه گشتهاست و مورد حفاظت قرار دارد. چند سال پیش نیز بازسازی شدهاست.
مدرسه سنایی سیبلی در سال ۱۳۸۷ همانند حکیم نظامی صد ساله شد. در آستارا دو مدرسه تاریخی و مدرن ساخته شدهاست.(حکیم نظامی و مدرسه سنایی سیبلی) (رجوع به کتاب داستانهای آسمانی و سر گذشت تالشان)
امامزاده ابراهیم و قاسم سیبلی
نوشتار اصلی: امامزاده ابراهیم و قاسم
از فرزندان امام موسی کاظم بودهاند که در ۵ کیلومتری آستارا - تالش واقع شدهاست. شبستان، کاروان سرا، بازار و... از ویژگیهای خاص این امامزاده میباشد که از مجهزترین مراکز مذهبی گیلان به حساب میآید. هر ساله هزاران زائر برای زیارت و پرداخت نزورات به آنجا میروند. در سال ۱۳۸۶ ه. ش با همکاری سازمان اوقاف و کمکهای مردمی در حال بازسازی میباشد.
مدرسه شهیدمدنی
باغ کیوی
قدمت ساختمان مدرسه شهیدمدنی (به نام پیشین: داریوش) به بیش یک قرن میرسد اما پس از خریداری ساختمان آن از مرزبانی آستارا مدرسه شهیدمدنی(داریوش سابق) کار خود را در جهت تعلیم وتربیت دانش آموزان از سال ۱۳۱۹ ه. ش آغاز کرد.
این مدرسه که در بدو تأسیس یکی از مراکزنظامی شهر می بوده، پس از مدتی به یکی از مراکز مشهور آموزشی آستارا مبدل گشته و نمای ساختمان آن بسیار زیبا و منحصر به فرد میباشد وتا اواسط دهه هشتاد کاربرد آموزشی داشت که بعدها در زمین مدرسه ساختمان جدیدی بنا نهادند. وساختمان قدیمی مدرسه درلیست آثار ملی ثبت گردید.
بقعه پیرقطب الدین
نوشتار اصلی: بقعه پیرقطب الدین
بقعهٔ پیر قطب الدین که در ۳ کیلومتری راه آستارا به اردبیل، داخل قبرستان روستای باغچه سرا، روی تپهٔ نسبتا بلند قرار گرفتهاست.
این بنا آجری که طولش بیشتر از ۱۱ و عرضش ۶ متراست. پیشینهٔ بقعهٔ پیر قطب الدین به دوره قاجاریه میرسد. ورودی بنا در قسمت جنوبش قرار دارد که به کفش کن هم راه پیدا میکند. بقعه پیر قطب الدین زیارتگاه اهالی اطراف است. داخل بقعه، سنگ مرمر سفید رنگی به طول ۱۲۲، عرض۳۰ و قطر ۱۶ سانتی متر وجود دارد.
کنار در ورودی بقعه، سنگ سیاه تو خالی بزرگی به صورت سنگ قبر دیده میشود که نقشهای زیبایی در چهار طرف آن حک شدهاست. در محوطهٔ اطراف بقعه، تعدادی سنگ تراشیده ظریف به صورت پلکان نصب شده که سنگ قبر سیاهی در قسمت کفش کن دیده میشود و کتیبهای دارد که متاسفانه به سبب فرسودگی، نوشته هاش خوانا نیست.
بقعه شیخ تاجالدین محمد خیوی
نوشتار اصلی: بقعه شیخ تاجالدین محمود خیوی
بقعه مدفن "شیخ تاجالدین محمد خیوی" از اهالی مشکین شهر یا خیوه سابق است که در لمیر محلهٔ شهرستان آستارا قرار دارد. بنا پلانی مربع، به اندازه ۱۰/۵ در ۲۰/ ۵ متر دارد. قسمت زیرین بنا از سنگ و قسمتهای بالاتر با آجر، کار شدهاست. بالای بقعه گنبدی آجری وجود دارد. سه سنگ قبر داخل بقعه به شیخ تاجالدین و یارانش تعلق دارد. روی یکی از سنگها تاریخ ۷۳۲ هجری و بر روی یک سنگ قبر دیگر تزیینات حکاکی شده گیاهی و دو بیت شعر عربی با نام سازنده آن "استاد شرف الدین عثمان بن جمال شیرازی " حک شدهاست.
بقعه سیدمحمد دوست
نوشتار اصلی: بقعه سیدمحمد دوست
این آرامگاه و بقعه که اکنون زیارت اهل دل است در روستای چلوند واقع شده متعلق به اواخر قرن هشتم ه. ق میباشد. در جنگ جهانی اول یکبار توسط کشتی روسی مورد اصابت گلوله توپ قرار گرفته و قسمتی از دیوارش مخروب گشتهاست.
طرق مظفری
در هشتمین سال سلطنت مظفرالدین شاه قاجار جادهای شوسه از آستارا به اردبیل کشیده شد که به طرق مظفری معروف گشت. دیدنی ترین قسمت این جاده در بالای پل زیبای بهارستان است که از چندین پیچ تند و خطرناک تشکیل گردیده و آن زمان پاسگاهی را برای حفاظت از این مکان احداث میکنند. یک کیلومتر بالاتر از آنجا چشمهای از دل کوه میجوشد که برای نوشیدن آب صف طولانی تشکیل میشود.
قلعه تک آغاج
نوشتار اصلی: قلعه تک آغاج
بقایای این قلعه که در ارتفاعات اسپیناس قرار گرفته به دوران سلاجقه میرسد که تیمور لنگ در آنجا اتراق کرده و به سنجر آباد قشون بردهاست. در سال ۱۳۲۶ه. ش الی ۱۳۲۹ ه. ش مرکز نور افکن مرزبانی آستارا بودهاست.