رقص های آذری و قفقازی

[Dead Silence]

آموزش رقص

معرفی رقص ساری گلین 

ساری گلین به زبان ترکی عروس زرد یا عروس موطلائی است. ساری گلین در افسانه های اقوام ترک مثل آذربایجانی ها و ترکمن ها بسیار معروف است. داستان از این قرار است که عروس موطلائی یا همان ساری گلین دزدیده شده و ترانه ساری گلین در حسرتش سروده شده است. این ترانه بسیار زیبا و ماندگار است.

رقص ساری گلین در ریتم ۴*۳ اجرا می شود و با توجه به مطالبی هم که در بالا ذکر شد حزن و اندوه خاصی در خود دارد. این رقص اکثرا توسط خانم ها اجرا می شود.

ماهنی ساری گلین به دو زبان ترکی و فارسی:

ساچین اوجون هؤرمزلر

گولو سولو درمزلر

ساری گلین

بو سئودا نه سئودادیر ؟

سنی منه وئرمزلر

نئیلیم آمان، آمان

ساری گلین

بو دره نین اوزونو

چوبان قایتار قوزونو

نة اوْلا بیر گون گؤرم

نازلی یاریمین اوزونو

نئیلیم آمان، آمان

ساری گلین

عاشیق ایللر آیریسی

شانا تئللر آیریسی

بیر گونونه دؤزمزدیم

اوْلدوم ایللر آیریسی

نئیلیم آمان ، آمان

ساری گلین

ترجمه فارسی:

گیسو را نمی بافند

گل را غنچه نمی چینند

عروس موطلائی

این عشق چگونه عشقی است؟

که تو را به من نمی دهند

چه کنم آخر ، چه کنم آخر

عروس موطلائی

از امتداد این دره

چوپان بره را برگردان

چه میشه اگر روزی ببینم

روی یار نازنینم را؟

چه کنم آخر ، چه کنم آخر

عروس موطلائی

عاشق هجران کشیده سالها

شانه جدا شده از موها

یک روز هم نمی توانستم دوری را تحمل کنم

شدم هجران کشیده سالها

چه کنم آخر چه کنم آخر

عروس موطلائی

رقص "آی بری باخ”

یکی از مشهورترین ملودی ها می باشد که تا حال اجرا شده است. با احتمال زیاد محل به وجود آمدنش آغدام می باشد. اما در دیگر مناطق مثل تبریز هم فراگیر شده است.

"آی بری باخ” رقصی است که اکثرا خانم ها اجرا کرده و یکی از رقص های قدیمی می باشد.

در "شکی” بر حسب عادت این رقص را در لباس ملی قدیم اجرا می کردند.

به نظر می رسد که این رقص در اوایل به صورت یاللی اجرا می شده است.

بر طبق گفته یکی از موسیقی دانان بزرگ شکی ” عباد فتح‌اللهئو” ، تطبیق ماهنی با رقص "آی بری باخ” در اوایل ” شئشه‌بیگ ” نامیده شده است. متن این ماهنی به صورت زیر بوده است:

پنجره‌دن داش گلیر،

آی بری باخ بری باخ؛

خومار گؤزده‌ن یاش گلیر،

آی بری باخ بری‌باخ؛

شئشه بگین قیزلاری،

آی بری باخ بری باخ» و …

اما الان " آی بری باخ” را بیشتر به صورت ماهنی در مناطق مختلف آذربایجان می توان یافت و تقریبا اثری از رقص آن نمانده است.
معرفی انواع رقص های آذری و قفقازی رقص تواماً و بی واسطه در درون موسیقی حیات و تحول یافته است.

در سرزمین آذربایجان، از دیرباز رقص با معنی و مضمون و در عین طراوات و دارا بودن جنبه حماسی و قهرمانی خود در مراسم پیش از شکار مبارزه و در نهایت پیروزی و قدردانی از خدایان طبیعت و شکستن طلسمها اجرا میشده است. در دورانی که انسانها، آفتاب، ماه، باد، آتش، آب، خاک درختان و حیوانات را مقدس میشمردندو ستایش میکردند سیس

به رسم پرستش و نیایش و عبادت طی مراسمی دست به انجام حرکات موزون میزدند. ستایش و حرمت آتش در شرق و بویژه در آذربایجان اهمیت زیادی داشت. آتش مظهر روشنایی‌گرما، محو کننده تاریکی بود

و به این اعتبار در ستایش قدرت آتش با انجام حرکات موزون با موسیقی، جشنهای خود را انجام میدادند. براین اساس است که نقشهایی ایجاد شده بر صخره های قوبوستان (نام محلی در نزدیکی شهر باکو در جمهوری آذربایجان) اهمیت حرکتهای موزون در نزد مردمی که در حد ۰-۸ هزار سال پیش میزیسته اند را نشان میدهد. تکامل تدریجی رقص از گردش موزون و پریدن از آتش تا انجام مراسمی با فرمهای بدیع، حرکات ظریف، پانتومیم و تقلید و نقل، راه درازی را پیموده است

این سلسله از حرکات بامعنا،‌مفهوم و مضمون شکار، کمین، ردیابی، رماندن، گرفتن وجنگیدن و با تمثیلهایی چون فرا رسیدن بهار،‌بیداری طبیعت، کاشت، برداشت، برداشت‌ محصول، باغ چینی، صید ماهی، کومه سازی و در نهایت درحرکات موزون پهلوانی و حماسه های با شمشیر کوراوغلو، با سینه ای فراخ، با نگاهی به دوردست، مغرورو گاه آرام، گاه تند، پایکوبان، با پرشها و جهشهای سریع و نشانی از مهارتهای جنگی، باریتم تند طبل ها، به اوج میرسد. زندگی مردم آذربایجان از دیرباز با رقص عجین بوده است. تاریخ انواع حرکات موزون در آذربایجان از نظر فرم و نحوه اجرا،‌به صورت انفرادی یا دسته جمعی، اعم از مردانه یا زنانه و تعداد ایفاکنندگان بقدری متنوع و مبسوط است که در فرهنگهای ترکی، کردی، ارمنی، گرجی و … 

با نامهای گوناگون تبلور یافته و در بسیاری از موارد حرکات موزون فرهنگهای مختلف در پایه مشترک و در جزئیات باهم تفاوت دارند. با این حال میتوان صدها نوع از حرکات موزون را بنابه نام محل یا فرد شهیر، مفهوم زبانی، نحوه اجرا بصورت حرکات موزون غنایی و لیریک پهلوانی و حماسی، مراسمی کمید و … تقسیم بندی کرد رقص لیریک: یاللی، شالاخو، اوزون دره، تره کمه، واغزالی، سیندیرما، توراجی، گولوم آی،قیتقیلدا، آلما، لاله، دستمالی، یئری- یئری رقص پهلوانی و جنگی: قزاقی، قفقازی، لزگی، قایتاغی، کوراوغلونون قایتارماسی، کوراوغلونون باغیرتیسی، میصری، زوتی- زوتی، زنجیر توتماق، تار آباسی رقص مراسمی: کوسا- کوسا، آذربایجان، میرزهیی، آسماکسمه، آغیرقاراداغی و ….

[F A R ! N]

کیفیت بخشی شد!

[تــنـهــ×ــا]

مِرسی