كلكته، شهر عود و چاي و ادويه

[spent †]

كلكته يكي از هندي‌ترين شهرهاي هندوستان است. در كتاب‌هاي تاريخ مدارس اسم كلكته را زياد شنيده‌ايم اما اين شهر به راستي چه جور جايي است؟

كلكته، یکی از شهرهای مهم هند است که تا چند سال پیش پرجمعیت‌ترین شهر هند بود ولی اکنون دهلی و بمبئی از آن پرجمعیت‌ترند. از سال ۱۷۷۲ تا ۱۹۱۱ کلکته پایتخت هندوستان بود و پس از آن مرکزیت حکومت به دهلی نو انتقال یافت.

از سال ۲۰۰۱ نام این شهر را به «کولکاتا» برگرداندند تا به تلفظ بنگالی آن نزدیک‌تر باشد ولی همچنان در نوشته‌های فارسی مانند برخی دیگر از زبان‌ها همان صورت قدیمی به‌کار می‌رود.



کلکته، مرکز ایالت بنگال غربی و پایتخت پیشین هندوستان است. با اینکه یک وقتی این شهر پرجمعیت‌ترین شهر هند بود، اما این عنوان را هم به همراه عنوان پایتخت به دهلی‌نو واگذار کرد و امروزه، به عنوان شهر پر جنب‌وجوش هند شناخته می‌شود؛ شهری بزرگ با خیابان‌های تو در تو، رستوران‌ها، زندگی شبانه و دیدنی‌هایی فریبنده که فرهنگ هند را به خوبی نشان می‌دهد.



كلكته آب و هوای گرم و مرطوب دارد. زمستان‌هایش معمولا یک ماه و نیم بیشتر طول نمی‌کشد و دمای هوایش به کمتر از 10 درجه سانتی‌گراد نمی‌رسد. گرم‌ترین ماه سال هم، ماه مه با نزدیک 40 درجه سانتي‌گراد است. تمام فصل‌ها بنا به سلیقه، مسافران خودش را دارد ولی با وجود دمای هوا، تعطیلات تابستان یا ژانویه می‌تواند فصل شلوغی برای سفر به کلکته باشد. به هر حال، اگر عادت به گرمای زیاد ندارید، با توجه به اینکه غذاهایی که در هند می‌خورید پر از ادویه و فلفل خواهند بود، نوشیدن آب سالم و لیمو را فراموش نکنید. تجربه غذاهای متفاوت که از عطر و طعم‌شان نمی‌توان چشم‌پوشی کرد، ممکن است با عادت‌های غذایی شما سازگار نباشد و گرمای هوا نیز آن را تشدید کند؛ قبل از انتخاب زمان سفر، به همه اینها خوب فکر کنید.

اگر مسافر اين شهر هستيد

اگر با هواپیما به این شهر سفر کرده باشید، اولین میزبان شما فرودگاه بین‌المللی نتاجی سوباش کلکته خواهد بود که مانند بقیه فرودگاه‌های شهرهای مطرح هند، مجهز و مدرن است. فرودگاه، حدود 20‌کیلومتر با شهر فاصله دارد و برای رفت و آمد می‌توانید از تاکسی یا اتوبوس استفاده کنید. یک خط ترن جدید هم هست که فرودگاه را به مرکز شهر وصل کرده. اگر تاکسی‌های فرودگاه یا داخل شهر، از تاکسی‌متر استفاده نمی‌کردند بهتر است قبل از سوار شدن سر قیمت با آنها به توافق برسید.



اتوبوس‌های کلکته در پنج خط جداگانه حرکت می‌کنند و در صورتی که آدرس دقیقی از مقصد نداشته باشید، بهتر است از راننده راهنمایی بخواهید. اتوبوس‌ها کولر و صندلی‌های راحتی دارند و از مهم‌ترین وسایل نقلیه در کلکته شناخته می‌شوند.

کلکته یکی از متنوع‌ترین راه‌های حمل و نقل را در جهان دارد: خطوط اتوبوس، تاکسی‌های زردرنگ، قایق‌هایی که مسافران را دو طرف رودخانه جابه‌جا می‌کنند، متروی کلکته که اولین قطار زیرزمینی هندوستان بوده، تراموای کلکته که تنها تراموای موجود در هند است، قطارها که در حومه شهر هستند و در آخر ریکشاها، موتورهای سه‌چرخه هندی که خیلی تند و تیزند و گاهی کابین بدون درشان با گل و مهره تزیین می‌شود. ریکشاها را در مناطق قدیمی کلکته، یعنی شمال شهر، بیشتر پیدا می‌کنید. جنوب کلکته، منطقه‌ای جدید و در حال توسعه است که قلب تجاری شهر به شمار می‌آید.

تقریبا اولین چیزی که در تمام شهرهای هندوستان به چشم می‌آید، رنگ‌ها و نقش‌ونگارها هستند؛ از لباس و جواهرات گرفته تا ساختمان‌ها و تزئینات خیابان. همه جا پر از رنگ است. حالا تصور کنید زمان فستیوال‌ها، کلکته چه ظاهری پیدا می‌کند. مثلا دورگا پوجا یک جشن آیینی هندی است که یک بار اول تابستان و یک بار اول زمستان برگزار می‌شود. به مناسبت این جشن در خیابان‌ها چادرهای رنگی برپا می‌کنند، مراسم رقص و پرستش دارند و عود و رنگ‌های مقدس به یکدیگر می‌پاشند و در یک کلام شهر پر از رنگ می‌شود.


ديدني‌هاي كلكته



یکی از مهم‌ترین بناهای کلکته، کاخ تماشایی ویکتوریاست که به سبک معماری ایتالیایی و به یاد پرنسس زیبای هندی، راجا، ساخته شده است. کاخ ویکتوریا در امتداد خیابان جورج‌گیت، میان پارکی زیبا قرار گرفته و به غیر از توریست‌ها، مردم محلی نیز برای گشت و گذار به اینجا می‌آیند. حالا که تا نزدیکی کاخ ویکتوریا آمده‌اید، بد نیست پیاده‌روی در خیابان چورینگی را هم تجربه کنید. خیابانی سرسبز با نورپردازی‌های تماشایی که به قلعه عظیم و تسخیرناپذیر انگلستان ختم می‌شود.



قلعه هنوز هم تحت حفاظت‌های شدید امنیتی است و تنها با مجوزهای خاص می‌توان از آن بازدید کرد. تقریبا بیشتر دیدنی‌های کلکته در همین خیابان چورینگی جمع شده‌اند؛ موزه هندی‌ها که در سال ١٨٧٧ به سبک معماری ایتالیایی ساخته شده، مجموعه‌ای از دیدنی‌های عجیب و غریب از هند و حتی جاهای دیگر جهان را در خودش جا داده. اطراف منطقه فورت‌ویلیلم، در نزدیکی همین خیابان، رستوران‌های بسیاری را می‌توان پیدا کرد. با اینکه کمتر پیش می‌آید کسی در هند، هوس غذای چینی کرده باشد، ولی تعداد رستوران‌های بین‌المللی در این شهر کم نیست.



در کل بیشتر توریست‌ها سعی می‌کنند در همین دور و بر خیابان چورینگی اقامت داشته باشند. این منطقه هتل‌های خوبی هم دارد که شاید در زمان تعطیلات قیمت بالاتری داشته باشند ولی خیال‌تان را از بابت رفت و آمد و مسیرهای شلوغ راحت می‌کنند؛ البته هتل‌های خیابان سادر هم به خاطر قیمت‌های مقرون به صرفه و دسترسی آسان به وسایل نقلیه عمومی طرفدارهای خودشان را دارند.



یکی دیگر از مناطق پر رفت و آمد کلکته که برای توریست‌ها هم خیلی دوست‌داشتنی است، باغ‌های بی‌بی‌دی است؛ اطراف این باغ چند تایی مرکز خرید، سینما و مسجد قدیمی تیپو سلطان قرار گرفته. در قسمت جنوبی این منطقه، محله چینی‌ها واقع شده. با اینکه چینی‌ها دیگر زیاد به کلکته مهاجرت نمی‌کنند، ولی هنوز بازار و دو معبد رنگارنگ چینی در این شهر باقی مانده‌اند. در میان بازار شلوغ چینی‌ها، کلیسای ارامنه با نمای سفید رنگش که اوایل قرن 18 ساخته شده، آرام ایستاده است.



اطراف باغ بی‌بی‌دی، چشمه آبی وجود دارد که در قدیم آب کلکته را تامین می‌کرده و به همین خاطر مردم شهر آن ناحیه را میدان مخزن می‌نامند. در این ناحیه ساختمان‌های مستعمراتی زیادی با معماری‌های متفاوت وجود دارند. گاهی از عمر ساختمان نزدیک به 300 سال می‌گذرد، اما هنوز هم مردم یا بخش‌های دولتی در آن اقامت دارند.


صنايع دستي را از ياد نبريد

کلکته یکی از مهم‌ترین مراکز تجاری صنایع دستی هند است. مثلا لوازم چرمی و چوبی با کنده‌کاری‌ها یا زری‌دوزی‌های منحصربه‌فردی که گاهی داستانی از یک شعر را روایت می‌کنند. به خاطر ارزش هنری و یگانه‌ بودن این آثار در جهان شاید در مراکز خرید بزرگ مثل متروپولیس (نزدیک هایلند پارک) و متروپلازا (نزدیک سفارت انگلستان) قیمت‌های خیلی بالایی داشته باشند، ولی اکثر آ‌نها را در بازارهای محلی مثل بازار کیدرپور با قیمت‌های پایین‌تری می‌توان خرید.





معمولا انتخاب بین بدلیجات، لباس‌ها، عودها و ادویه‌های هندی سخت است، ولی به هر حال همه مسافران وسوسه می‌شوند تکه کوچکی از این همه رنگ و بو را توی چمدان‌های‌شان جا دهند. اگر در کلکته وقت بیشتری داشتید رودخانه مقدس هوگلی را از یاد نبرید؛ مخصوصا اگر در زمان فستیوال پوجا در کلکته بودید. در ایام جشن، بت‌ها و مجسمه‌های هندی را داخل این رودخانه می‌اندازند و معتقدند روح مقدس آنها برای همیشه در این رودخانه باقی می‌ماند.