سحابی سر اسب !

[∆ MeRzaD ∆]

یکی از زیباترین و شناخته‌ شده‌ترین دیدنی‌های نجومی، سحابی سر اسب است که می‌توان آن را در ظلمت آسمان درست در جنوب ستاره درخشان صورت فلکی شکارچی (جبار) یعنی زتا، ستاره سمت چپ از بین سه ستاره کمربند شکارچی مشاهده کرد. سحابی سراسب یک سحابی تاریک در ابر مولکولی شکارچی است و ۱۵۰۰ سال نوری تا زمین فاصله دارد.

این سحابی یک ابر به شدت متراکم، سرد و تاریک غبار و گاز است که به صورت نیم‌رخی سیاه در برابر سحابی فعال و درخشان IC 434 قرار گرفته است. سحابی در حدود ۱۶ میلیون سال نوری پهنا و جرمی در حدود ۳۰۰ برابر جرم خورشید دارد. شکل سر اسب توسط ماده متراکم بین‌ستاره‌ای به وسیله انرژی تابشی حاصل از ستاره‌ی داغ جوان صورت فلکی شکارچی، سیگما، شگل گرفته است.
این جرم همچون دندانه‌ای تیره در میان سحابی نشری قرمز رنگ خودنمایی می‌کند. چهرهٔ تیره‌ای از سر اسب در سحابی آشکار است و که این جرم در حقیقت غباری کدر است که در جلوی سحابی نشری و پرنوری قرار گرفته. این جرم نیز همچون ابرهای جو زمین به صورت اتفاقی چنین شکلی را به خود گرفته است. بعد از چندین هزار سال، بخش داخلی سحابی به دلیل حرکت دگرگون می‌شود. انتشار سحابی به رنگ قرمز به علت آمیخته شدن الکترون با پروتون‌های اتم هیدروژن است. همچنین در تصویر، سحابی بازتابی آبی رنگی مشاهده می‌شود که به گونه‌ای ممتاز نور آبی ستاره همدم را بازتاب می‌کند.
در داخل ابر تاریک که سر اسب از آن پدید آمده است، ستاره‌های جوان در فرآیند شکل‌گیری به صورت پراکنده وجود دارند. رگه‌ها که در بین ناحیه‌ی درخشان بالای سر اسب گسترش پیدا کرده می‌کنند، احتمالا به وسیله نیروهای مغناطیسی درون سحابی به وجود آمده‌اند.
این سحابی یکی از اجرامی است که بیشتر از هر جرم دیگری در آسمان از آن عکس‌برداری شده است. شکل غیرعادی آن برای نخستین بار در سال ۱۸۸۸ روی یک صفحه تصویری کشف شد.