آیو ، قمر جهنمی !

[∆ MeRzaD ∆]

این قمر یکی از نزدیکترین اقمار گالیله‌ای مشتری محسوب می شود. آیو از نظر اندازه اندکی بزرگتر از ماه است. با ۴۰۰ آتشفشان فعال، آیو فعال‌ترین جرم از نظر زمین‌شناختی در سامانهٔ خورشیدی است. علت فعالیت آتشفشانی بیش از حد آیو انرژی و اثر جزر و مدی مشتری و سایر اقمار گالیله‌ای این سیاره بر این قمر است. با سطحی پر از حفره و لرزش‌های مداوم ناشی از فوران آتشفشانی مواد مذاب که ۵۰ کیلومتر یا بیشتر طول دارد، آیو را به جهنم آتشین منظومه شمسی تبدیل کرده است. این ماه در عین حال بالاترین چگالی را در میان قمرهای سامانه خورشیدی دارد. پژوهشگران دریافته‌اند که سطح این قمر به شدت بوی نامطبوعی مانند بوی تخم مرغ گندیده می‌دهد که ناشی از انتشار سولفور آهن و سایر ترکیبات گوگردی از آتشفشان‌های سطح این قمر است.

در سطح این قمر، ماگما با اعمال فشار ناگهانی راه خود را از بین شکاف‌های موجود در پوسته صخره‌ای باز می‌کند و خطوطی از مواد مذاب را تشکیل می‌دهد که ۵۰ کیلومتر یا بیشتر طول دارد. فضاپیمای نیوهورایزنز (New Horizons) ناسا، تصویری حرارتی از یکی از این رودخانه‌های آتشین را در سال ۲۰۰۷ ، در حین سفر خود به سمت پلوتو و هنگام عبور از کنار مشتری، ثبت کرده است. برخی از فوران‌های آتشفشانی آیو آنقدر شدید هستند که توده عظیمی از گاز و خاکستر را به ارتفاع ۵۰۰ کیلومتر به داخل فضا پرتاب می‌کنند. این اتفاق وقتی رخ می‌دهد که یک جریان مواد مذاب، لایه‌های سطحی دی‌اکسید گوگرد منجمد را تبخیر کند؛ و یا گاز محلول موجود در ماگما با تشکیل حباب، توده‌های پرسرعت مواد مذاب را از سطح سیاره به خارج پرتاب کند.

عوارض سطحی آن به رنگهای قرمز،زرد، قهوه ای تاریک (در مجموع چیزی شبیه پیتزا)است.در حالیکه وویجر یک از کنار آن می گذشت 6 آتشفشان فعال مشاهده کرد و زمانی که 4 ماه بعد وویجر 2 از آنجا رد می شد 4 تا از آنها همچنان فعال بودند. وقتی در سال 1995 فضاپیمای گالیله از آیو عکسبرداری می کرد شاهد فعالیت آتشفشانهای دیگری بود.