10-05-2014، 14:42
1 تكامل
قال الصادق عليه السلام للزنديق الذى ساءله من اين اثبت الانبيا؟: انّا
لمّا اثبتنا انّ لنا خالقا صانعا متعاليا عنّا و عن جميع ما خلق و كان ذلك
الصانع حكيما متعاليا لم يجز ان يشاهده خلقه ... ثبت ان له سفراء فى خلقه
يعبرون عنه الى خلقه و عباده و يدلّونهم على مصالحهم و منافعهم و ما به
بقاؤ هم و فى تركه فناؤ هم .... كافى / 1 / 168
2 نجات از طاغوت
قال على عليه السلام : انّ
الله تبارك و تعالى بعث محمدا بالحقّ ليخرج عباده من عبادة عباده الى
عبادته و من عهود عباده الى عهوده و من طاعة عباده الى طاعته و من ولاية
عباده الى ولايته .... كافى / 8 / 386
3 تزكيه اخلاق
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : بعثت بمكارم الاخلاق و محاسنها. بحار / 16 / 287
4 اتمام حجت
قال الصادق عليه السلام : لما سئل عن النبوة : لئلا يكون للناس على الله حجة من بعد الرسل و لئلاّ يقولوا ما جاءنا من بشير و لا نذير.... بحار / 11 / 39
اشاره
خداوند
پيامبران خود را مبعوث فرمود و رسولان خود را پى در پى اعزام نمود تا
وفادارى به پيمان فطرت را از آنان باز جويند و نعمت هاى فراموش شده را به
ياد آورند و با ابلاغ احكام الهى حجت را بر آنها تمام نمايند و توانمندى
هاى پنهان شده عقل ها را آشكار سازند.
فبعث فيهم رسله و واتر اليهم انبيائه
ليستاءدوهم ميثاق فطرته و يذكّروهم منسّى نعمته و يحتجّوا عليهم بالتبليغ و
يثيروا لهم دفائن العقول ....نهج البلاغه / خطبه 1
سيره ى انبياء:
1 انس با تهجد؛
قال الباقر عليه السلام : ... و اعلموا انه لم ياءت نبى قط الاّ خلا بصلاة الليل و لا جاء نبى قط بصلاة الليل فى اول الليل . كنز العمال / 5 / 73
2 مكارم اخلاق ؛
قال الصادق عليه السلام : ان
الله تبارك و تعالى خصّ الانبياء بمكارم الاخلاق فمن كانت فيه فليحمد الله
على ذلك و من لم تكن فيه فليتضرع الى الله و ليسئله اياه قال قلت جعلت
فداك و ما هى ؟ الورع و القنوع و الصبر و الشكر و الحلم و الحياء و السخاء و
الغيرة و البرّ و صدق الحديث و الامانة . امالى مفيد / 192
3 علم ؛
عن ابى عبدالله عليه السلام : ان
العلماء ورثة الانبياء و ذلك انّ الانبياء لم يورثوا درهما و لا دينارا و
انما اورثوا احاديث من احاديثهم فمن اخذ بشى ء منها فقد اخذ حظا وافرا.كافى / 1 / 60
4 انفاق ؛
عن ابى عبدالله عليه السلام : قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : لم نبعث لجمع المال ولكن بعثنا لانفاقه . مشكاة الانوار / 183
5 امانتدارى ؛
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : اداء الحقوق وحفظ الامانات دينى ودين الانبياء.
كنز العمال / 1 / 480
6 مدارا با دشمنان ؛
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : انّ الانبياء انما فضّلهم الله على خلقه لشدة مداراتهم لاعداء دين الله . بحار / 75 / 401
7 رهبرى مردم ؛
قال الصادق عليه السلام : ما بعث الله نبيا قطّ حتى يسترعيه الغنم يعلّمه بذلك رعى الناس . بحار / 11 / 64
8 تحمل سختى ها؛
قال على عليه السلام : ... قد اختبرهم الله بالمخمصة و ابتلاهم بالمجهدة و امتحنهم بالمخاوف و مخضهم بالمكاره . نهج البلاغه / خطبه 192
9 بهداشت ؛
عن ابى عبدالله عليه السلام قال : اربع من سنن المرسلين السواك و الحناء و الطيب و النساء. مكارم الاخلاق / 41
10 سخن گفتن به اندازه فهم مردم ؛
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : انا امرنا معاشر الانبياء ان نكلّم الناس بقدر عقولهم . بحار / 2 / 69
نكته : در روايات علت گزينش حضرت ابراهيم عليه السلام براى مقام دوستى با خداوند امور مختلفى بيان شده است :
الف قال الرضا عليه السلام : لانّه لم يردّ احدا و لم يساءل احدا قطّ غير الله تعالى .
ب قال الصادق عليه السلام : لكثرة سجوده على الارض .
ج قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله لا طعامه الطعام و صلاته بالليل و الناس نيام .
د قال العسكرى عليه السلام : لكثرة صلاته على محمد و آل محمد. سفينة / 1 / 281
اشاره
مردى
خدمت پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله آمد و عرض كرد علاقه من به شما از
خودم و فرزندانم بيشتر است زيرا در منزل از شما ياد نمودم طاقت نياوردم تا
اينكه آمدم و شما را زيارت نمودم هم اكنون به ذهن من رسيده كه اگر در بهشت
شما در مقام عالى باشيد و من نتوانم خدمت برسم چه كنم ؟
جبرئيل نازل شد و آيه شريفه (من يطع الله و الرسول فاولئك مع الذين انعم
الله عليهم من النبيّين والصديقين و الشهداء و الصالحين و حسن اولئك رفيقا)
را براى پيامبر اكرم به عنوان وحى آورد. درالمنثور / 2 / 588
سيره ى پيامبر اكرم 9
1 ياد خداوند ؛
لا يقوم و لا يجلس الاّ على ذكر الله .
2 حق گويى ؛
و لا يقول فى الغضب و الرضا الاّ الحق ينفذ الحق و ان عاد ذلك بالضرر عليه او اصحابه .
3 شرح صدر ؛
اوسع الناس صدرا.
4 سلام به كودكان ؛
يمرّ على الصبيان فيسلم عليهم .
5 اجابت دعوت ؛
يجيب دعوة الحر و العبد.
6 پذيرفتن هديه ؛
يقبل الهديه و لو انها جرعة لبن و يكافى ء عليها.
7 عيادت مريض ؛
يعود المرضى فى اقصى المدينه .
8 تشييع جنازه ؛
يشهد الجنائز.
9 ايثار؛
لم يشبع من خبز برّ ثلاثة ايام متوالية حتى لقى الله تعالى ايثارا على نفسه لا فقرا و لا بخلا.
10 علاقه به عطر و بوى خوش ؛
يحب الطيب و لم يكن فى طريقة فيتبعه احد الاّ عرف انه قد سلكه من طيب عرفه .
11 تكريم از اهلفضيلت ؛
يكرم اهل الفضل فى اخلاقهم يتاءلف اهل الشرف بالبرّ لهم .
12 مزاح و تبسم ؛
يمزح و لا يقول الا حقا و يضحك من غير قهقهة .
13 شيوه نشستن ؛
اكثر ما يجلس مستقبل القبلة يجلس على الارض و ينام عليها و ياءكل عليها.
14 مهمانى ؛
اذا دخل منزلا قعد فى ادنى المجلس اليه حين يدخل .
15 پذيرايى ؛
يكرم من يدخل عليه حتى ربمابسط ثوبه ويؤ ثر الداخل بالوسادة التى تحته .
16 سخن گفتن ؛
اذا حدّث بحديث تبسّم فى حديثه .
17 نگاه كردن ؛
يقسّم لحظاته بين اصحابه فينظر الى ذا والى ذا بالسويّة لا يثبت بصره فى وجه احدٍ.
18 غذا خوردن ؛
لا ياءكل الحار ياءكل مما يليه و ياءكل باصابعه الثلاث ما ذمّ طعاما قط لكن ان اعجبه اكله و ان كرهه تركه .
19 خوابيدن ؛
ينام على الحصير.
20 برخورد با دوستان ؛
يدعوا اصحابه بكنّاهم اكراما لهم و استمالة لقلوبهم يجلس بين اصحابه مختلطا بهم كانّه احدهم .
21 پوشيدن لباس ؛
يلبس من الثياب ما وجد من ازار و رداء و قميص و كان اكثر لباسه البياض .
22 عدم انتظار از احترام ؛
اصحابه لا يقومون لما عرفوا من كراهته لذلك .
23 استقبال از مهمان ؛
لا يجلس اليه احد و هو يصلى الاّ خفف صلاته و اقبل عليه .
24 تواضع ؛
اشد الناس تواضعا اسكتهم فى غير كبر. يخصف النعل يرقع الثوب يحلب الشاة يطحن مع الخادم اذا اعيى .
25 پذيرفتن عذر؛
يقبل معذرة المعتذر اليه .
26 بر آوردن نياز مردم ؛
ما ياءتيه احد حرا كان او عبدا او امة الاّ قام فى حاجته .
27 عدم تقيدبه مركب سوارى ؛
يركب ماامكنه مرة فرسا و مرّة بعيرا و مرة حمارا.
28 تحمل گرسنگى ؛
يعصب الحجر على بطنه من الجوع .
29 مجالست بامستمندان ؛
يجالس الفقراء ويؤ اكل المساكين . لايحقّرمسكينالفقره و زمانته .
30 توجه به آخرت ؛
لا يهوله شى ء من امر الدنيا خرج من الدنيا لم يضع لبنة على لبنة عرضت عليه الدنيا فابى ان يقبلها.
31 حفظ زبان ؛
يخزن لسانه الاّ فيما يعنيه . طويل السكوت لا يتكلم فى غير حاجة .
32 اعراض از نادان ؛
يعرض عمن تكلم بغير جميل .
33 خريد براى منزل ؛
لا يمنعه الحياء ان يحمل بضاعته من السوق الى اهله .
34 آغاز به مصافحه ؛
اذ لقى احدا من اصحابه بداءه بالمصافحة .
35 عدم خطا؛
لا يزّل و لا يخطئ فى شى ء مما يسوس به الخلق .
36 بردبارى ؛ 37- شجاعت ؛ 38- عدالت ؛ 39- حيا و عفت
40- سخاوت ؛
كان صلّى اللّه عليه و آله احلم الناس ، اشجع الناس ، اعدل الناس ، اعفّ الناس ، اسخى الناس . بحار / 16 / 150 226؛ محجة البيضاء / 4 / 123 162
اشاره
انس
گويد: بر پيامبر وارد شدم ، فرمود: اجل من نزديك شده و علاقه من به لقاء
الهى فراوان است . سپس فرمود: راحتى مؤ من ملاقات پروردگار است بعد حضرت
گريه نمود. عرض كردم : چرا گريه مى كنيد؟ فرمود: به خاطر آنچه كه بعد از من
بر امتم نازل مى گردد عرض كردم چه چيز بر امت وارد مى شود؟ فرمود: هوى
پرستى ، قطع رحم ، علاقه به مال و اظهار بدعت . مستدرك / 2 / 64.
قال الصادق عليه السلام للزنديق الذى ساءله من اين اثبت الانبيا؟: انّا
لمّا اثبتنا انّ لنا خالقا صانعا متعاليا عنّا و عن جميع ما خلق و كان ذلك
الصانع حكيما متعاليا لم يجز ان يشاهده خلقه ... ثبت ان له سفراء فى خلقه
يعبرون عنه الى خلقه و عباده و يدلّونهم على مصالحهم و منافعهم و ما به
بقاؤ هم و فى تركه فناؤ هم .... كافى / 1 / 168
2 نجات از طاغوت
قال على عليه السلام : انّ
الله تبارك و تعالى بعث محمدا بالحقّ ليخرج عباده من عبادة عباده الى
عبادته و من عهود عباده الى عهوده و من طاعة عباده الى طاعته و من ولاية
عباده الى ولايته .... كافى / 8 / 386
3 تزكيه اخلاق
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : بعثت بمكارم الاخلاق و محاسنها. بحار / 16 / 287
4 اتمام حجت
قال الصادق عليه السلام : لما سئل عن النبوة : لئلا يكون للناس على الله حجة من بعد الرسل و لئلاّ يقولوا ما جاءنا من بشير و لا نذير.... بحار / 11 / 39
اشاره
خداوند
پيامبران خود را مبعوث فرمود و رسولان خود را پى در پى اعزام نمود تا
وفادارى به پيمان فطرت را از آنان باز جويند و نعمت هاى فراموش شده را به
ياد آورند و با ابلاغ احكام الهى حجت را بر آنها تمام نمايند و توانمندى
هاى پنهان شده عقل ها را آشكار سازند.
فبعث فيهم رسله و واتر اليهم انبيائه
ليستاءدوهم ميثاق فطرته و يذكّروهم منسّى نعمته و يحتجّوا عليهم بالتبليغ و
يثيروا لهم دفائن العقول ....نهج البلاغه / خطبه 1
سيره ى انبياء:
1 انس با تهجد؛
قال الباقر عليه السلام : ... و اعلموا انه لم ياءت نبى قط الاّ خلا بصلاة الليل و لا جاء نبى قط بصلاة الليل فى اول الليل . كنز العمال / 5 / 73
2 مكارم اخلاق ؛
قال الصادق عليه السلام : ان
الله تبارك و تعالى خصّ الانبياء بمكارم الاخلاق فمن كانت فيه فليحمد الله
على ذلك و من لم تكن فيه فليتضرع الى الله و ليسئله اياه قال قلت جعلت
فداك و ما هى ؟ الورع و القنوع و الصبر و الشكر و الحلم و الحياء و السخاء و
الغيرة و البرّ و صدق الحديث و الامانة . امالى مفيد / 192
3 علم ؛
عن ابى عبدالله عليه السلام : ان
العلماء ورثة الانبياء و ذلك انّ الانبياء لم يورثوا درهما و لا دينارا و
انما اورثوا احاديث من احاديثهم فمن اخذ بشى ء منها فقد اخذ حظا وافرا.كافى / 1 / 60
4 انفاق ؛
عن ابى عبدالله عليه السلام : قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : لم نبعث لجمع المال ولكن بعثنا لانفاقه . مشكاة الانوار / 183
5 امانتدارى ؛
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : اداء الحقوق وحفظ الامانات دينى ودين الانبياء.
كنز العمال / 1 / 480
6 مدارا با دشمنان ؛
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : انّ الانبياء انما فضّلهم الله على خلقه لشدة مداراتهم لاعداء دين الله . بحار / 75 / 401
7 رهبرى مردم ؛
قال الصادق عليه السلام : ما بعث الله نبيا قطّ حتى يسترعيه الغنم يعلّمه بذلك رعى الناس . بحار / 11 / 64
8 تحمل سختى ها؛
قال على عليه السلام : ... قد اختبرهم الله بالمخمصة و ابتلاهم بالمجهدة و امتحنهم بالمخاوف و مخضهم بالمكاره . نهج البلاغه / خطبه 192
9 بهداشت ؛
عن ابى عبدالله عليه السلام قال : اربع من سنن المرسلين السواك و الحناء و الطيب و النساء. مكارم الاخلاق / 41
10 سخن گفتن به اندازه فهم مردم ؛
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : انا امرنا معاشر الانبياء ان نكلّم الناس بقدر عقولهم . بحار / 2 / 69
نكته : در روايات علت گزينش حضرت ابراهيم عليه السلام براى مقام دوستى با خداوند امور مختلفى بيان شده است :
الف قال الرضا عليه السلام : لانّه لم يردّ احدا و لم يساءل احدا قطّ غير الله تعالى .
ب قال الصادق عليه السلام : لكثرة سجوده على الارض .
ج قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله لا طعامه الطعام و صلاته بالليل و الناس نيام .
د قال العسكرى عليه السلام : لكثرة صلاته على محمد و آل محمد. سفينة / 1 / 281
اشاره
مردى
خدمت پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله آمد و عرض كرد علاقه من به شما از
خودم و فرزندانم بيشتر است زيرا در منزل از شما ياد نمودم طاقت نياوردم تا
اينكه آمدم و شما را زيارت نمودم هم اكنون به ذهن من رسيده كه اگر در بهشت
شما در مقام عالى باشيد و من نتوانم خدمت برسم چه كنم ؟
جبرئيل نازل شد و آيه شريفه (من يطع الله و الرسول فاولئك مع الذين انعم
الله عليهم من النبيّين والصديقين و الشهداء و الصالحين و حسن اولئك رفيقا)
را براى پيامبر اكرم به عنوان وحى آورد. درالمنثور / 2 / 588
سيره ى پيامبر اكرم 9
1 ياد خداوند ؛
لا يقوم و لا يجلس الاّ على ذكر الله .
2 حق گويى ؛
و لا يقول فى الغضب و الرضا الاّ الحق ينفذ الحق و ان عاد ذلك بالضرر عليه او اصحابه .
3 شرح صدر ؛
اوسع الناس صدرا.
4 سلام به كودكان ؛
يمرّ على الصبيان فيسلم عليهم .
5 اجابت دعوت ؛
يجيب دعوة الحر و العبد.
6 پذيرفتن هديه ؛
يقبل الهديه و لو انها جرعة لبن و يكافى ء عليها.
7 عيادت مريض ؛
يعود المرضى فى اقصى المدينه .
8 تشييع جنازه ؛
يشهد الجنائز.
9 ايثار؛
لم يشبع من خبز برّ ثلاثة ايام متوالية حتى لقى الله تعالى ايثارا على نفسه لا فقرا و لا بخلا.
10 علاقه به عطر و بوى خوش ؛
يحب الطيب و لم يكن فى طريقة فيتبعه احد الاّ عرف انه قد سلكه من طيب عرفه .
11 تكريم از اهلفضيلت ؛
يكرم اهل الفضل فى اخلاقهم يتاءلف اهل الشرف بالبرّ لهم .
12 مزاح و تبسم ؛
يمزح و لا يقول الا حقا و يضحك من غير قهقهة .
13 شيوه نشستن ؛
اكثر ما يجلس مستقبل القبلة يجلس على الارض و ينام عليها و ياءكل عليها.
14 مهمانى ؛
اذا دخل منزلا قعد فى ادنى المجلس اليه حين يدخل .
15 پذيرايى ؛
يكرم من يدخل عليه حتى ربمابسط ثوبه ويؤ ثر الداخل بالوسادة التى تحته .
16 سخن گفتن ؛
اذا حدّث بحديث تبسّم فى حديثه .
17 نگاه كردن ؛
يقسّم لحظاته بين اصحابه فينظر الى ذا والى ذا بالسويّة لا يثبت بصره فى وجه احدٍ.
18 غذا خوردن ؛
لا ياءكل الحار ياءكل مما يليه و ياءكل باصابعه الثلاث ما ذمّ طعاما قط لكن ان اعجبه اكله و ان كرهه تركه .
19 خوابيدن ؛
ينام على الحصير.
20 برخورد با دوستان ؛
يدعوا اصحابه بكنّاهم اكراما لهم و استمالة لقلوبهم يجلس بين اصحابه مختلطا بهم كانّه احدهم .
21 پوشيدن لباس ؛
يلبس من الثياب ما وجد من ازار و رداء و قميص و كان اكثر لباسه البياض .
22 عدم انتظار از احترام ؛
اصحابه لا يقومون لما عرفوا من كراهته لذلك .
23 استقبال از مهمان ؛
لا يجلس اليه احد و هو يصلى الاّ خفف صلاته و اقبل عليه .
24 تواضع ؛
اشد الناس تواضعا اسكتهم فى غير كبر. يخصف النعل يرقع الثوب يحلب الشاة يطحن مع الخادم اذا اعيى .
25 پذيرفتن عذر؛
يقبل معذرة المعتذر اليه .
26 بر آوردن نياز مردم ؛
ما ياءتيه احد حرا كان او عبدا او امة الاّ قام فى حاجته .
27 عدم تقيدبه مركب سوارى ؛
يركب ماامكنه مرة فرسا و مرّة بعيرا و مرة حمارا.
28 تحمل گرسنگى ؛
يعصب الحجر على بطنه من الجوع .
29 مجالست بامستمندان ؛
يجالس الفقراء ويؤ اكل المساكين . لايحقّرمسكينالفقره و زمانته .
30 توجه به آخرت ؛
لا يهوله شى ء من امر الدنيا خرج من الدنيا لم يضع لبنة على لبنة عرضت عليه الدنيا فابى ان يقبلها.
31 حفظ زبان ؛
يخزن لسانه الاّ فيما يعنيه . طويل السكوت لا يتكلم فى غير حاجة .
32 اعراض از نادان ؛
يعرض عمن تكلم بغير جميل .
33 خريد براى منزل ؛
لا يمنعه الحياء ان يحمل بضاعته من السوق الى اهله .
34 آغاز به مصافحه ؛
اذ لقى احدا من اصحابه بداءه بالمصافحة .
35 عدم خطا؛
لا يزّل و لا يخطئ فى شى ء مما يسوس به الخلق .
36 بردبارى ؛ 37- شجاعت ؛ 38- عدالت ؛ 39- حيا و عفت
40- سخاوت ؛
كان صلّى اللّه عليه و آله احلم الناس ، اشجع الناس ، اعدل الناس ، اعفّ الناس ، اسخى الناس . بحار / 16 / 150 226؛ محجة البيضاء / 4 / 123 162
اشاره
انس
گويد: بر پيامبر وارد شدم ، فرمود: اجل من نزديك شده و علاقه من به لقاء
الهى فراوان است . سپس فرمود: راحتى مؤ من ملاقات پروردگار است بعد حضرت
گريه نمود. عرض كردم : چرا گريه مى كنيد؟ فرمود: به خاطر آنچه كه بعد از من
بر امتم نازل مى گردد عرض كردم چه چيز بر امت وارد مى شود؟ فرمود: هوى
پرستى ، قطع رحم ، علاقه به مال و اظهار بدعت . مستدرك / 2 / 64.