انگل های روده ای

[MOHSENEBRAHIMI]

بحث انگل های روده ای بحث بسیار مفصل و پر اهمیتی است . یک بخش اهمیت این مساله از اینجا ناشی می شود که شیوع این بیماری کلا در جامعه جهانی بسیار بالاست . پیش بینی می شود شاید چیزی نزدیک به دو میلیارد نفر در دنیا مبتلا به بیماری های انگلی باشند . از طرفی بعضا عوارضی بسیار جدی بدنبال این بیماری ایجاد می شود و حتی مرگ و میر هم بدنبال بیماری های انگلی داریم که آمار پایینی نیست . از طرف دیگر در جامعه خصوصا در جامعه افغانستان بنظر می رسد که به اندازه کافی درباره انگل ها اطلاع رسانی نشده است و مردم در ارتباط با اهمیت این بیماری و عوارضی که ایجاد می کند و راههای پیشگیری آن آگاهی کافی ندارند . بحث دیگری هم که می تواند این مساله را بسیار پر اهمیت نشان دهد وضعیت پایین بهداشت در جامعه افغانستان است که هنوز ما با استانداردهایی که مد نظر سازمانهای جهانی است فاصله داریم و این باعث می شود شیوع بیماری انگلی را در جامعه افغانستان خیلی زیاد ببینیم .

- راههای انتقال بیماری های انگلی:

اساس بحث در ارتباط با انتقال دهان است یعنی اینکه معمولا تخم ها از طریق دهان خورده می شود یا با آب یا با غذا و یا با دست آلوده که این مساله را در اطفال زیاد می بینیم که دستها ممکن است آلوده باشند و این دستها به دهان زده شود و بعد هم تخم انگل خورده شود که این تخم ها در داخل بدن پروسه ای را طی می کنند ، بسته به اینکه از کدام نوع انگل باشند جایگاه استقرارشان ممکن است که مقداری تفاوت داشته باشد و علائم بالینی هم در انگل های مختلف ممکن است که مقداری متفاوت باشد .

وقتی که ما می گوییم انگل ، منظور ما دقیقا همان چیزی است که در جامعه وجود دارد یعنی بخشی از بیماری انگلی که عمدتا علائم شدید ایجاد نمی کند و گرنه ما بخشی از بیماری های انگلی را داریم مثلا « ژیاردیا » که وقتی کسی مبتلا می شود دچار اسهال خیلی شدید ، دل پیچه های شدید ، تب و ... می شود که با مراجعه به پزشک و تشخیص داده شدن درمان می شود ولی بخشی از این انگل های روده ای علائم حادی ایجاد نمی کنند ، در طولانی مدت عوارض خود را باقی می گذارند که در جامعه هم معمولا همین انگل ها را بعنوان انگل های روده ای می شناسند .

- علائم بالینی انگل های روده ای

چیزی که در جامعه خیلی شاهد آن هستیم خصوصا در کودکان دل دردها و دل پیچه های گاه و بیگاهی است که آنها دچار می شوند . یکی از علامت های بسیار شایع انگل های روده ای خود را به شکل دل درد و دل پیچه و ایجاد نفخ نشان می دهد یعنی داخل روده ها گاز زیادی تجمع پیدا می کند بیشتر از آنچه که در حالت طبیعی وجود دارد .
علاوه بر این مساله گفته می شود افرادی که به شکل شبانه روزی ترشح بزاق شان خیلی زیاد می شود و هنگام خواب از دهانشان آب خارج می شود این هم یک نشانه ای از بیماری های انگلی کمک کننده است البته تشخیص قطعی از طریق آزمایش است . افرادی که دچار دندان قروچه هستند هم مبتلا به بیماری های انگلی هستند البته این مورد زیاد قطعی نیست ولی یکی از علائم بیماری های انگلی است .

مورد دیگر خصوصا در کودکان این است که بعد از اجابت مزاج ، انگل دیده می شود که این یک نشانه بسیاری قطعی است و ممکن است که نیاز به آزامایش هم نداشته باشد مگر اینکه برای تشخیص نوع انگل آزمایش انجام شود . در بخشی از بیماری های انگلی مثل کرمک یا اکسیور که شیوع آن در اطفال بسیار زیاد است ، ناحیه نشیمنگاه خارش بسیار شدیدی دارد و این یک علامت تشخیصی است و تقریبا تشخیص را قطعی می کند که کودک دچار کرمک یا اکسیور شده است. علائم بالینی ای که ما به شکل شایع در جامعه می بینیم همین مواردی است که گفته شد اما اگر عارضه ای ایجاد شده باشد بسته به اینکه چه عارضه ای ایجاد شده باشد علائم بالینی متفاوت خواهد بود و البته بسیار شدید و گاهی بسیار کشنده .

- عوارض انگل های روده ای

شایع ترین عارضه ای که که انگل های روده ایجاد می کنند سوء تغذیه است یعنی اینکه وقتی انگل روده ای در داخل روده ها مستقر می شوند تغذیه و جذب را دچار اختلال می کنند و همچنین بخشی از محتویات غذایی که در داخل روده وجود دارد صرف تغذیه خود انگل خواهد شد که این مساله خود را در اطفال به شکل بارزتری نشان می دهد که اطفال دچار اختلالات رشد جسمی و ذهنی می شوند و طبیعتا روی کارکرد اجتماعی آنها تاثیر بسیار زیادی خواهد گذاشت . استفاده کردن از مواد غذایی می تواند باعث ایجاد کم خونی در افراد شود علاوه بر این مساله انگل ها ، زخم هایی را در روده ایجاد می کنند که به شکل طولانی مدت خونریزی های کوچک و مخفی دارد که دیده نمی شود و این مساله در طولانی مدت کم خونی ایجاد می کند . ما اکثر اطفالی را که مبتلا به بیماری های انگلی هستند به شکل کم خون هم می بینیم که کم خونی عوارض بسیار جدی را بجا می گذارد و اطفال را به شدت دچار مشکل می کند .

اما عوارض جدی تری هم وجود دارد مثل اینکه انگل وارد کیسه صفرا می شود و مشکل ایجاد می کند یا وارد پانکراس می شود و پانکراتیت یا عفونت پانکراس ایجاد می کند که دردهای بسیار شدیدی را ایجاد می کند و بدنبال خود عوارض و مشکلات بسیار جدی را برای افراد ایجاد می کند که در مواقعی هم نیاز به جراحی پیدا می شود . یا گاهی اوقات ممکن است که انگل وارد آپاندیس شود و آپاندیسیت ایجاد کند که بیماری شناخته شده ای است ، معمولا نیاز به جراحی پیدا می شود . گاهی اوقات تجمع انگل ها را در یک نقطه از روده داریم که ممکن است باعث ایجاد انسداد روده شوند خصوصا در نوع آسکاریس که کرم های بزرگتری اند و حتی تا 35 سانتی متر ممکن است طول داشته باشند ، در این نوع انسداد روده را بعنوان یک عارضه جدی می شناسیم که خود این هم ممکن است نیاز به جراحی پیدا کند و یک حالت بسیار بد آن این است که سوراخ شدگی روده ها ایجاد شود و انگل از دستگاه گوارش خارج شده و وارد نواحی دیگر بدن شود و بدنبال سوراخ شدگی ، خونریزی های شدیدی ایجاد شود که افراد مبتلا نیاز به اورژانس پیدا می کنند در غیر اینصورت معمولا جان خود را از دست می دهند .

- توصیه های پزشکی در رابطه با بیماری های انگلی

ما دو مساله بسیار جدی داریم : یکی شستشوی مکرر دستها با آب و صابون است که دستها عامل اصلی انتقال در بسیاری از مواقع هستند . این مساله را باید به همه خصوصا به اطفال آموزش دهیم تا این مساله بصورت کامل در جامعه نهادینه شود .

- بحث دوم سبزی ها است . بسیاری از مواقع تخم های انگل از طریق سبزی ها منتقل می شوند . با توجه به اینکه خیلی اوقات متاسفانه کودهایی که به سبزی ها داده می شود کودهای انسانی است که این امر مشکلات را شدیدا تشدید می کند . این دو مساله فوق که گفته شد کلید مساله است و بسیار می تواند کمک کند .

بحث آب هم برای جامعه افغانستان با توجه به اینکه آب لوله کشی شده وجود ندارد ، بحث بسیار مهم و کلیدی است و مردم باید حتما راههای ضد عفونی کردن آب را یاد داشته باشند و دولت هم باید امکانات کافی در این زمینه در اختیار مردم قرار دهد تا بیماری ها کنترل شود ، در غیر اینصورت کنترل این بیماری بسیار سخت می شود .