19-09-2013، 23:40
عنوان فوق نام كتابي است كه شادروان احمد كسروي 80 سال قبل در مورد زبان باستان آذربايجان منتشر نمود. اكثر همميهنان با نوشتههاي كسروي آشنايي دارند و خوشبختانه، نوشتههايش هميشه با استقبال روشنفكران و انديشمندان مواجه بود و هست. ولي احتمالا نسل جوان كه به لحاظ شرايط زمان، اطلاعات لازم را در اين موارد كمتر دارند، و يا عدهاي كه بيدليل، سعي ميكنند كه گفتار و نوشتار او را به خلاف واقع وانمود كنند، لازم دانستم كه در اين باره مطلبي را بنويسم:
روان شاد احمد كسروي در تبريز متولد شد. تحصيلات مقدماتي در مورد زبان فارسي و عربي را با امكانات و شرايط محدود آن زمان آموخت. چون مدتي در مدرسهي آمريكايي «مموريال» (Memorial) تبريز مشغول تدريس زبان فارسي بود. لذا ظرف چند سال زبانهاي انگليسي و سپس فرانسه را هم آموخت. به هر حال در عنفوان جواني به زبانهاي تركي آذربايجان و تركيه، ارمني، عربي، فارسي، انگليسي و فرانسه تسلط كامل داشت و تا حدودي هم زبانهاي روسي و آلماني و اسپرانتو را ميدانست. اين معلومات و اطلاعات، دريچههايي بودند كه دنياي علوم و تحقيقات را به روي او گشودند. كسروي كه داراي استعداد و ذوق و شوق فراواني براي كسب معلومات بود. فضاي كوچك تبريز را براي پرواز در آسمان دانش و علوم كافي نميديد، لذا در سال 1299 خورشيدي (1920 ميلادي) از تبريز به تهران آمد و در مدرسه سياسي در رشتهي حقوق اسمنويشي كرد و در زمينههاي مختلف دست به پژوهش زد، علاوه بر انتشار كتابهاي مختلف كه تعداد آنها كمابيش 70 جلد است، اقدام به انتشار دو نشريه به نامهاي هفتهنامهي پرچم و ماهنامهي پيمان نمود كه در زمان خود، از نشريات علمي و اجتماعي پرباري بودند.
وي دربارهي گرايش به زبانشناسي مينويسد: «در نتيجهي پيشآمدهايي، به زبانشناسي گرايش يافته به آن پرداختم و در پيرامون زبان فارسي به آگاهيهايي رسيدم. بدينسان كه چند تا از نيم زبانهاي شهرستانها را از مازندراني، دماوندي، شوشتري، سمناني، سرخهاي، كردي، گيلكي و مانند اينها را در سفرهاي خود ياد گرفتم و يا آگاهي از آنها يافتم. زبان پهلوي را نيك آموختم و به زبانهاي سانسكريت و اوستايي و هخامنشي درآمدم، و زبانهاي كهن و نوارمني را درس خواندم. آنها مرا در فارسي، بينا گردانيدند. چون درنگريستم، اين زبان ]فارسي[ را پريشان و نابسامان يافتم، ولي در همان حال، اين زبان را يكي از روانترين و آسانترين زبانها ديده، آن را براي درستي و آراستگي شاينده شناختم.»
احمد كسروي يكي از محققين و مورخين وز بانشناسان بهنام و كمنظير، نه تنها در ايران، بلكه در دنيا شناخته شده است. خيلي از آثار او به زبانهاي فرانسه، انگليسي، عربي، آلماني و روسي ترجمه شده و از طرف مجامع علمي و نشريات علمي و تحقيقي مورد بحث و نقد و تقدير قرار گرفته.
شايد بتوان گفت كه كسروي اولين كسي بود كه دربارهي زبان باستان آذربايجان ضمن بررسيهاي محلي، با ارائهي مدارك و اسناد معتبر از مورخين و محققين ايراني، عرب و يا عربزبان، روسي، انگليسي، فرانسوي، آلماني از طريق زبانشناسي علمي، اعلام نمود كه زبان تركي كه امروز مردم آذربايجان به آن سخن ميگويند، يك زبان وارداتي است كه از هزار سال قبل با ورود اقوام ترك و قرنها سكونت و حكومت آنها در ايران به تدريج شروع شده و تقريبا از زمان صفويه به بعد زبان باستان آذري، رو به ضعف گذاشته و زبان تركي جايگزين آن گرديده است.
بعد از انتشار كتاب «آذري يا زبان باستان آذربايجان» از سوي وي، زمينهاي فراهم و دريچهاي به سوي دانشمندان و انديشمندان گشوده شد و در تاييد نظر او، صدها مقاله و كتاب از سوي مورخين و محققين، مانند: علامه محمد قزويني، دكتر احسان يارشاطر، عبدالعلي كارنگ، يحيي ذكاء، محمد محيط طباطبايي، يحيي ماهيار نوابي، سعيد نفيسي، عباس اقبال، منوچهر مرتضوي، محمد امين اديب طوسي، عنايتالله رضا، محمدامين رياحي، رحيم رييس نيا، جواد مشكور و ... منتشر گرديد.
برپايهي مطالعات و تحقيقات چندين ساله خود درباره تدوين تاريخ آذربايجان يا «آتورپاتكان در آيينه زمان» كوشيدهام تا با بررسي نظرات و نوشتههاي عده زيادي از مورخين و محققين ايراني و غير ايراني و با ارائهي اسناد و مدارك در شناساندن زبان آذري و نشان دادن اينكه زبان تركي رايج در آذربايجان، يك زبان وارداتي است، دين خود را در اين زمينه ادا كرده باشم. در اين راستا، اكثريت قريب به اتفاق همولايتيها و ساير همميهنان، همعقيدهايم كه آذربايجانيها، ايرانيهايي هستند كه امروز به زبان تركي تكلم ميكند.
ولي عده معدودي هم چه در گذشته چه در حال، بودند و هستند كه ندانسته به لحاظ بياطلاعي از مطالب علمي و تاريخي و عدهاي ديگر، ندانسته در جهت مقاصد و منافع بيگانگان!، آذربايجاني را به علت تكلم به زبان تركي، تركنژاد مينامند! و اصولا منكر وجود زباني به نام آذري هستند و نظرات همه مورخين و محققين ايراني و غير ايراني را بياساس دانسته و به استناد نوشتههاي مجعول و مردود تئوريسينهاي خود! از قبيل محمدتقي زهتابي و جواد هيات و نويسندگان پانتركيست تركيه و جمهوري آذربايجان، در جهت مقاصد سياسي دول بيگانه، همهي سعيشان در جهت اثبات ترك نژاد بودن آذربايجاني است!!، علاوه بر آنكه منكر وجود زبان باستاني آذري در آذربايجان هستند، ادعا ميكنند كه از هزاران سال پيش، سرتاسر آسياي مياني، فلات ايران و بينالنهرين محل سكونت اقوام ترك بوده و زبان ايلاميها هم تركي بوده!!، دروغگويي يا به عبارت درست ژاژخوايي را به آنجا ميرسانند كه ادعا ميكنند كه اقوام كرد نيز ترك نژادند و حتي حضرت زرتشت هم ترك نژاد و ترك زبان بوده!!!.
علاوه بر صدها مدرك و سند علمي و تحقيقي و زبانشناسي در رد ادعاي چنين افراد بياطلاع يا مغرض، اشاره به دو مورد زير نيز ضروري است:
1ـ در سال 1996 ميلادي دو نفر از دوستان گرامي و ارجمند من، جناب آقاي دكتر خليل انداچه به همراه همسرشان سركار خانم دكتر پوران اسلامي، براي تحقيقات باستانشناسي و جامعهشناسي و زبانشناسي مسافرتي به ايران و منطقه آذربايجان داشتند. اين دو استاد عاليقدر با داشتن اطلاعات لازم در زمينهي زبان آذري، به چندين روستا در اطراف مرند و زنوز از قبيل كرينكان، گلين قيه و ... رفته و با چند نفر افراد سالخورده كه به زبان آذري باستان آشنايي داشتند، مصاحبه كرده و از گفتوگوي دو نفر كه به زبان آذري صحبت مينمودند، فيلم ويديويي تهيه كردهاند كه اين فيلم چندين بار در تلويزيونهاي ايراني در لوسآنجلس نشان داده شد.
2ـ آقاي دكتر انداچه با يك نفر استاد زبان شناسي آمريكايي به نام پروفسور دكتر دانلداستيلو آشنايي داشت. اين شخص ساليان زياد در چند دانشگاه معتبر از جمله U.C.L.A ]دانشگاه كاليفرنيا ـ شعبه شهر لوسآنجلس[ مشغول تدريس در رشته زبانشناسي بوده. ايشان چند سال پيش از انقلاب به مدت پنج سال در ايران در نقاط گوناگون، مانند سمنان و طالش و آذربايجان و ساوه و ...، مشغول بررسي درباره گويشهاي مختلف، به ويژه گويشهاي آذري، تاتي و وفسي بوده و تحقيقات وسيعي در مورد زبانشناسي به عمل آورده و تسلط كامل به زبان فارسي و تركي دارد. اخيرا هم دو جلد كتاب به زبان فارسي و انگليسي درباره ايران تحت عنوان Modern Persia منتشر نموده.
دكتر استيلو طبق قراردادي كه با دانشگاههاي آلمان و سوئد منعقد نموده، براي ريشهيابي زبان آذري و پيوستگي آن با زبان هندواروپايي، چند سال است كه مقيم اروپا ميباشد، دكتر استيلو مدتي پيش براي چند روزي در لوسآنجلس بود. با همت آقاي دكتر انداچه و آقاي فرهنگ فرهي در تاريخ 29 آوريل 2005 مصاحبهاي با وي دربارهي مسايل زبانشناسي و تحقيقات انجام شده دربارهي زبانهاي هندواروپايي و آذري و تركي در تلويزيون «ياران» ترتيب داده شد و آقاي دكتر استيلو با زبان فارسي سليس و صحيح به پرسش آقايان انداچه و فرهي پاسخ دادند. چون پرسشها و پاسخها در موارد مختلف در طول يك ساعت برنامه انجام شده و زياد است، در اينجا به اختصار، به چند نكته اساسي اشاره ميشود:
پرسش ـ زبان باستان ايران چه بوده؟
پاسخ ـ زبان باستان ايران يكي از گروههاي زبان هندواروپايي بود كه با آرياييها وارد فلات ايران شد و طي قرون در نقاط مختلف با زبان اقوام بومي درآميخت.
پرسش ـ زبان تركي چه زباني است؟
پاسخ ـ زبان تركي جزء زبانهاي آلتايي است.
پرسش ـ آيا بين زبان هندواروپايي و آلتايي ارتباطي وجود دارد؟
پاسخ ـ ابدا.
پرسش ـ زبان آذري چه زباني است؟
پاسخ ـ زبان آذري يكي از گويش هاي زبان هندواروپايي است كه در زمان مادها در آذربايجان رايج بود.
پرسش ـ زبان تركي از چه زماني در ايران مخصوصاَ در آذربايجان رايج شده؟
پاسخ ـ زبان تركي با آمدن اقوام ترك، سلجوقيها يعني از هزار سال قبل وارد ايران شد.
پرسش ـ آيا با رايج شدن زبان تركي در آذربايجان، زبان آذري كاملا از بين رفته است؟
پاسخ ـ خير، زبان آذري به تدريج رو به ضعف گذاشته، ولي هنوز در خيلي نقاط آذربايجان و جمهوري آذربايجان و اطراف ساوه با اسامي آذري، پهلوي آذر، تاتي ، به آن تكلم ميكنند.
پرسش ـ نظر شما دربارهافرادي كه داراي عقيده پانتركيسم هستند و به هر طريقي كه ممكن است، ميخواهند ثابت كنند كه اقوام ترك از چند هزار سال قبل در آسياي مياني، فلات ايران، بينالنهرين ساكن بودند، و ايلاميها هم كه چند هزار سال قبل داراي فرهنگ و تمدن بودند، زبانشان تركي بوده چيست؟!!
پاسخ ـ آقاي دكتر استيلو با خنده: امروز زبان ايلامي كاملاَ خوانده شده، زبان ايلامي تركيبي از زبان دراويدي جنوب هندوستان و زبان بومي اقوام بينالنهرين مثل سومريها است، و هيچگونه ارتباطي با زبان تركي ندارد.
خواننده گرامي:
اين نوشته مختصر سند ديگري است از اسناد بيشمار موجود، بر رد ادعاهاي پانتركيستها و عاملين بيگانه كه در جهت مقاصد سياسي و منافع شخصي خود، ميخواهند بگويند كه آذربايجاني چون ترك زبان است، پس تركنژاد است!!، چون با ايرانيها و فارسها نسبتي ندارد، پس خواهان جدا شدن از ايران و پيوستن به برادران و خواهران آن طرف مرز (تركيه يا جمهوري آذربايجان) است!!!.
در خاتمه ذكر چند نكته را لازم ميدانم:
1ـ زبان تركي كه امروز در آذربايجان تكلم ميشود همان زبان چندين قرن قبل نيست زيرا:
با زبان اقوام بومي و آذري و فارسي مخلوط شده، مخصوصا بيشتر اسامي افراد و اشيا از زبان فارسي وارد تركي شده و امروز نه تنها در نقاط گوناگون آذربايجان و ايران لهجهها، حتي واژه هاي مختلف وجود دارد، بلكه با زبان تركي كشورهاي مجاور مثل تركيه و تركمنستان هم متفاوت است.
2ـ به غلط، زبان تركي كه امروز در آذربايجان به آن تكلم ميشود «آذري» يا «تركي آذري» ميگويند!، در صورتي كه آذري و تركي دو زبان كاملا جدا است و تركيب اين دو اسم با هم اصلا درست نيست، بلكه زبان رايج امروز در آذربايجان، نوعي تركي است.
يادآوري: كساني كه مايل به كسب اطلاعات بيشتر در مورد تاريخ آذربايجان و زبان آذري و يا دو فيلم ويديويي كه سند كاملا زنده و مستند در مورد زبان آذري است، ميباشند، با تلفن يا نمابر 5730356-858-001 آقاي نادر پيمايي تماس حاصل فرمايند.
آقاي دكتر خليل انداچه
در سال 1986 درجه فوق ليسانس از دانشگاه ايرواين (Irvine) كاليفرنيا در رشتهي جامعهشناسي و انسانشناسي
در سال 1989 درجه دكترا از دانشگاه ايرواني در رشتهي علوم جامعهشناسي و زبانشناسي
از سال 1989 تا 1998 با سمت استاديار دانشگاه ايرواين، تدريس در رشته علوم جامعهشناسي و آمار
از سال 1998 تا 2005 با سمت استاد كاميونتي كالج ريورسايد (River Side) تدريس در رشته علوم جامعهشناسي و انسانشناسي
آقاي دان استيلو (Don Stilo)
در سال 1963 درجه ليسانس از دانشگاه جورج تاون (Georgetown) در رشته زبانشناسي
در سال 1968 درجه فوق ليسانس از دانشگاه جورج تاون (Georgetown) در رشته زبانشناسي
در سال 1971 درجه دكترا از دانشگاه ميشيگان (Michigan) در رشته زبانشناسي نظري و زبانهاي ايراني
از سال 1971 تا 1977 با سمت استاديار دانشگاه يو.سي.ال.ا (U.C.L.A) تدريس زبان فارسي و زبان شناسي ايراني
از سال 1988 تا 1996 با سمت استاد دانشگاه سيتل (ايالت واشنگتن) تدريس زبان فارسي و زبان شناسي زبانهاي خاورميانه
از سال 1996 تا 2000 همكاري با آكادمي علوم آلمان و پژوهش درباره زبان هندواروپايي
از سال 2000 تا 2005 تدريس در دانشگاه لايپزيك (Leipzig) آلمان در رشته زبانهاي ايراني (آذري. وفسي و فلكلور)
از سال 2006 در دانشگاه استكهلم (Stockholm) سوئد درباره تاثير زبان تالشي بر آذري و آذري بر تالشي مشغول پژوهش و تدريس خواهد شد.
آقاي دكتر استيلو دربارهي علوم زبانشناسي داراي تاليفات زيادي است و اخيرا هم دو جلد كتاب به زبان فارسي و انگليسي تحت عنوان MODERN PERSIA را منتشر كرده.
آقاي استيلو براي مطالعات علمي، مدت 5 سال در ايران و يك سال در فرانسه و 8 سال در آلمان به سر برده و به زبانهاي روسي، فرانسه، آلماني، ايتاليايي، اسپانيولي، تركي، فارسي و ارمني تسلط دارد.
برگرفته از تارنمای آذرپادگان
روان شاد احمد كسروي در تبريز متولد شد. تحصيلات مقدماتي در مورد زبان فارسي و عربي را با امكانات و شرايط محدود آن زمان آموخت. چون مدتي در مدرسهي آمريكايي «مموريال» (Memorial) تبريز مشغول تدريس زبان فارسي بود. لذا ظرف چند سال زبانهاي انگليسي و سپس فرانسه را هم آموخت. به هر حال در عنفوان جواني به زبانهاي تركي آذربايجان و تركيه، ارمني، عربي، فارسي، انگليسي و فرانسه تسلط كامل داشت و تا حدودي هم زبانهاي روسي و آلماني و اسپرانتو را ميدانست. اين معلومات و اطلاعات، دريچههايي بودند كه دنياي علوم و تحقيقات را به روي او گشودند. كسروي كه داراي استعداد و ذوق و شوق فراواني براي كسب معلومات بود. فضاي كوچك تبريز را براي پرواز در آسمان دانش و علوم كافي نميديد، لذا در سال 1299 خورشيدي (1920 ميلادي) از تبريز به تهران آمد و در مدرسه سياسي در رشتهي حقوق اسمنويشي كرد و در زمينههاي مختلف دست به پژوهش زد، علاوه بر انتشار كتابهاي مختلف كه تعداد آنها كمابيش 70 جلد است، اقدام به انتشار دو نشريه به نامهاي هفتهنامهي پرچم و ماهنامهي پيمان نمود كه در زمان خود، از نشريات علمي و اجتماعي پرباري بودند.
وي دربارهي گرايش به زبانشناسي مينويسد: «در نتيجهي پيشآمدهايي، به زبانشناسي گرايش يافته به آن پرداختم و در پيرامون زبان فارسي به آگاهيهايي رسيدم. بدينسان كه چند تا از نيم زبانهاي شهرستانها را از مازندراني، دماوندي، شوشتري، سمناني، سرخهاي، كردي، گيلكي و مانند اينها را در سفرهاي خود ياد گرفتم و يا آگاهي از آنها يافتم. زبان پهلوي را نيك آموختم و به زبانهاي سانسكريت و اوستايي و هخامنشي درآمدم، و زبانهاي كهن و نوارمني را درس خواندم. آنها مرا در فارسي، بينا گردانيدند. چون درنگريستم، اين زبان ]فارسي[ را پريشان و نابسامان يافتم، ولي در همان حال، اين زبان را يكي از روانترين و آسانترين زبانها ديده، آن را براي درستي و آراستگي شاينده شناختم.»
احمد كسروي يكي از محققين و مورخين وز بانشناسان بهنام و كمنظير، نه تنها در ايران، بلكه در دنيا شناخته شده است. خيلي از آثار او به زبانهاي فرانسه، انگليسي، عربي، آلماني و روسي ترجمه شده و از طرف مجامع علمي و نشريات علمي و تحقيقي مورد بحث و نقد و تقدير قرار گرفته.
شايد بتوان گفت كه كسروي اولين كسي بود كه دربارهي زبان باستان آذربايجان ضمن بررسيهاي محلي، با ارائهي مدارك و اسناد معتبر از مورخين و محققين ايراني، عرب و يا عربزبان، روسي، انگليسي، فرانسوي، آلماني از طريق زبانشناسي علمي، اعلام نمود كه زبان تركي كه امروز مردم آذربايجان به آن سخن ميگويند، يك زبان وارداتي است كه از هزار سال قبل با ورود اقوام ترك و قرنها سكونت و حكومت آنها در ايران به تدريج شروع شده و تقريبا از زمان صفويه به بعد زبان باستان آذري، رو به ضعف گذاشته و زبان تركي جايگزين آن گرديده است.
بعد از انتشار كتاب «آذري يا زبان باستان آذربايجان» از سوي وي، زمينهاي فراهم و دريچهاي به سوي دانشمندان و انديشمندان گشوده شد و در تاييد نظر او، صدها مقاله و كتاب از سوي مورخين و محققين، مانند: علامه محمد قزويني، دكتر احسان يارشاطر، عبدالعلي كارنگ، يحيي ذكاء، محمد محيط طباطبايي، يحيي ماهيار نوابي، سعيد نفيسي، عباس اقبال، منوچهر مرتضوي، محمد امين اديب طوسي، عنايتالله رضا، محمدامين رياحي، رحيم رييس نيا، جواد مشكور و ... منتشر گرديد.
برپايهي مطالعات و تحقيقات چندين ساله خود درباره تدوين تاريخ آذربايجان يا «آتورپاتكان در آيينه زمان» كوشيدهام تا با بررسي نظرات و نوشتههاي عده زيادي از مورخين و محققين ايراني و غير ايراني و با ارائهي اسناد و مدارك در شناساندن زبان آذري و نشان دادن اينكه زبان تركي رايج در آذربايجان، يك زبان وارداتي است، دين خود را در اين زمينه ادا كرده باشم. در اين راستا، اكثريت قريب به اتفاق همولايتيها و ساير همميهنان، همعقيدهايم كه آذربايجانيها، ايرانيهايي هستند كه امروز به زبان تركي تكلم ميكند.
ولي عده معدودي هم چه در گذشته چه در حال، بودند و هستند كه ندانسته به لحاظ بياطلاعي از مطالب علمي و تاريخي و عدهاي ديگر، ندانسته در جهت مقاصد و منافع بيگانگان!، آذربايجاني را به علت تكلم به زبان تركي، تركنژاد مينامند! و اصولا منكر وجود زباني به نام آذري هستند و نظرات همه مورخين و محققين ايراني و غير ايراني را بياساس دانسته و به استناد نوشتههاي مجعول و مردود تئوريسينهاي خود! از قبيل محمدتقي زهتابي و جواد هيات و نويسندگان پانتركيست تركيه و جمهوري آذربايجان، در جهت مقاصد سياسي دول بيگانه، همهي سعيشان در جهت اثبات ترك نژاد بودن آذربايجاني است!!، علاوه بر آنكه منكر وجود زبان باستاني آذري در آذربايجان هستند، ادعا ميكنند كه از هزاران سال پيش، سرتاسر آسياي مياني، فلات ايران و بينالنهرين محل سكونت اقوام ترك بوده و زبان ايلاميها هم تركي بوده!!، دروغگويي يا به عبارت درست ژاژخوايي را به آنجا ميرسانند كه ادعا ميكنند كه اقوام كرد نيز ترك نژادند و حتي حضرت زرتشت هم ترك نژاد و ترك زبان بوده!!!.
علاوه بر صدها مدرك و سند علمي و تحقيقي و زبانشناسي در رد ادعاي چنين افراد بياطلاع يا مغرض، اشاره به دو مورد زير نيز ضروري است:
1ـ در سال 1996 ميلادي دو نفر از دوستان گرامي و ارجمند من، جناب آقاي دكتر خليل انداچه به همراه همسرشان سركار خانم دكتر پوران اسلامي، براي تحقيقات باستانشناسي و جامعهشناسي و زبانشناسي مسافرتي به ايران و منطقه آذربايجان داشتند. اين دو استاد عاليقدر با داشتن اطلاعات لازم در زمينهي زبان آذري، به چندين روستا در اطراف مرند و زنوز از قبيل كرينكان، گلين قيه و ... رفته و با چند نفر افراد سالخورده كه به زبان آذري باستان آشنايي داشتند، مصاحبه كرده و از گفتوگوي دو نفر كه به زبان آذري صحبت مينمودند، فيلم ويديويي تهيه كردهاند كه اين فيلم چندين بار در تلويزيونهاي ايراني در لوسآنجلس نشان داده شد.
2ـ آقاي دكتر انداچه با يك نفر استاد زبان شناسي آمريكايي به نام پروفسور دكتر دانلداستيلو آشنايي داشت. اين شخص ساليان زياد در چند دانشگاه معتبر از جمله U.C.L.A ]دانشگاه كاليفرنيا ـ شعبه شهر لوسآنجلس[ مشغول تدريس در رشته زبانشناسي بوده. ايشان چند سال پيش از انقلاب به مدت پنج سال در ايران در نقاط گوناگون، مانند سمنان و طالش و آذربايجان و ساوه و ...، مشغول بررسي درباره گويشهاي مختلف، به ويژه گويشهاي آذري، تاتي و وفسي بوده و تحقيقات وسيعي در مورد زبانشناسي به عمل آورده و تسلط كامل به زبان فارسي و تركي دارد. اخيرا هم دو جلد كتاب به زبان فارسي و انگليسي درباره ايران تحت عنوان Modern Persia منتشر نموده.
دكتر استيلو طبق قراردادي كه با دانشگاههاي آلمان و سوئد منعقد نموده، براي ريشهيابي زبان آذري و پيوستگي آن با زبان هندواروپايي، چند سال است كه مقيم اروپا ميباشد، دكتر استيلو مدتي پيش براي چند روزي در لوسآنجلس بود. با همت آقاي دكتر انداچه و آقاي فرهنگ فرهي در تاريخ 29 آوريل 2005 مصاحبهاي با وي دربارهي مسايل زبانشناسي و تحقيقات انجام شده دربارهي زبانهاي هندواروپايي و آذري و تركي در تلويزيون «ياران» ترتيب داده شد و آقاي دكتر استيلو با زبان فارسي سليس و صحيح به پرسش آقايان انداچه و فرهي پاسخ دادند. چون پرسشها و پاسخها در موارد مختلف در طول يك ساعت برنامه انجام شده و زياد است، در اينجا به اختصار، به چند نكته اساسي اشاره ميشود:
پرسش ـ زبان باستان ايران چه بوده؟
پاسخ ـ زبان باستان ايران يكي از گروههاي زبان هندواروپايي بود كه با آرياييها وارد فلات ايران شد و طي قرون در نقاط مختلف با زبان اقوام بومي درآميخت.
پرسش ـ زبان تركي چه زباني است؟
پاسخ ـ زبان تركي جزء زبانهاي آلتايي است.
پرسش ـ آيا بين زبان هندواروپايي و آلتايي ارتباطي وجود دارد؟
پاسخ ـ ابدا.
پرسش ـ زبان آذري چه زباني است؟
پاسخ ـ زبان آذري يكي از گويش هاي زبان هندواروپايي است كه در زمان مادها در آذربايجان رايج بود.
پرسش ـ زبان تركي از چه زماني در ايران مخصوصاَ در آذربايجان رايج شده؟
پاسخ ـ زبان تركي با آمدن اقوام ترك، سلجوقيها يعني از هزار سال قبل وارد ايران شد.
پرسش ـ آيا با رايج شدن زبان تركي در آذربايجان، زبان آذري كاملا از بين رفته است؟
پاسخ ـ خير، زبان آذري به تدريج رو به ضعف گذاشته، ولي هنوز در خيلي نقاط آذربايجان و جمهوري آذربايجان و اطراف ساوه با اسامي آذري، پهلوي آذر، تاتي ، به آن تكلم ميكنند.
پرسش ـ نظر شما دربارهافرادي كه داراي عقيده پانتركيسم هستند و به هر طريقي كه ممكن است، ميخواهند ثابت كنند كه اقوام ترك از چند هزار سال قبل در آسياي مياني، فلات ايران، بينالنهرين ساكن بودند، و ايلاميها هم كه چند هزار سال قبل داراي فرهنگ و تمدن بودند، زبانشان تركي بوده چيست؟!!
پاسخ ـ آقاي دكتر استيلو با خنده: امروز زبان ايلامي كاملاَ خوانده شده، زبان ايلامي تركيبي از زبان دراويدي جنوب هندوستان و زبان بومي اقوام بينالنهرين مثل سومريها است، و هيچگونه ارتباطي با زبان تركي ندارد.
خواننده گرامي:
اين نوشته مختصر سند ديگري است از اسناد بيشمار موجود، بر رد ادعاهاي پانتركيستها و عاملين بيگانه كه در جهت مقاصد سياسي و منافع شخصي خود، ميخواهند بگويند كه آذربايجاني چون ترك زبان است، پس تركنژاد است!!، چون با ايرانيها و فارسها نسبتي ندارد، پس خواهان جدا شدن از ايران و پيوستن به برادران و خواهران آن طرف مرز (تركيه يا جمهوري آذربايجان) است!!!.
در خاتمه ذكر چند نكته را لازم ميدانم:
1ـ زبان تركي كه امروز در آذربايجان تكلم ميشود همان زبان چندين قرن قبل نيست زيرا:
با زبان اقوام بومي و آذري و فارسي مخلوط شده، مخصوصا بيشتر اسامي افراد و اشيا از زبان فارسي وارد تركي شده و امروز نه تنها در نقاط گوناگون آذربايجان و ايران لهجهها، حتي واژه هاي مختلف وجود دارد، بلكه با زبان تركي كشورهاي مجاور مثل تركيه و تركمنستان هم متفاوت است.
2ـ به غلط، زبان تركي كه امروز در آذربايجان به آن تكلم ميشود «آذري» يا «تركي آذري» ميگويند!، در صورتي كه آذري و تركي دو زبان كاملا جدا است و تركيب اين دو اسم با هم اصلا درست نيست، بلكه زبان رايج امروز در آذربايجان، نوعي تركي است.
يادآوري: كساني كه مايل به كسب اطلاعات بيشتر در مورد تاريخ آذربايجان و زبان آذري و يا دو فيلم ويديويي كه سند كاملا زنده و مستند در مورد زبان آذري است، ميباشند، با تلفن يا نمابر 5730356-858-001 آقاي نادر پيمايي تماس حاصل فرمايند.
آقاي دكتر خليل انداچه
در سال 1986 درجه فوق ليسانس از دانشگاه ايرواين (Irvine) كاليفرنيا در رشتهي جامعهشناسي و انسانشناسي
در سال 1989 درجه دكترا از دانشگاه ايرواني در رشتهي علوم جامعهشناسي و زبانشناسي
از سال 1989 تا 1998 با سمت استاديار دانشگاه ايرواين، تدريس در رشته علوم جامعهشناسي و آمار
از سال 1998 تا 2005 با سمت استاد كاميونتي كالج ريورسايد (River Side) تدريس در رشته علوم جامعهشناسي و انسانشناسي
آقاي دان استيلو (Don Stilo)
در سال 1963 درجه ليسانس از دانشگاه جورج تاون (Georgetown) در رشته زبانشناسي
در سال 1968 درجه فوق ليسانس از دانشگاه جورج تاون (Georgetown) در رشته زبانشناسي
در سال 1971 درجه دكترا از دانشگاه ميشيگان (Michigan) در رشته زبانشناسي نظري و زبانهاي ايراني
از سال 1971 تا 1977 با سمت استاديار دانشگاه يو.سي.ال.ا (U.C.L.A) تدريس زبان فارسي و زبان شناسي ايراني
از سال 1988 تا 1996 با سمت استاد دانشگاه سيتل (ايالت واشنگتن) تدريس زبان فارسي و زبان شناسي زبانهاي خاورميانه
از سال 1996 تا 2000 همكاري با آكادمي علوم آلمان و پژوهش درباره زبان هندواروپايي
از سال 2000 تا 2005 تدريس در دانشگاه لايپزيك (Leipzig) آلمان در رشته زبانهاي ايراني (آذري. وفسي و فلكلور)
از سال 2006 در دانشگاه استكهلم (Stockholm) سوئد درباره تاثير زبان تالشي بر آذري و آذري بر تالشي مشغول پژوهش و تدريس خواهد شد.
آقاي دكتر استيلو دربارهي علوم زبانشناسي داراي تاليفات زيادي است و اخيرا هم دو جلد كتاب به زبان فارسي و انگليسي تحت عنوان MODERN PERSIA را منتشر كرده.
آقاي استيلو براي مطالعات علمي، مدت 5 سال در ايران و يك سال در فرانسه و 8 سال در آلمان به سر برده و به زبانهاي روسي، فرانسه، آلماني، ايتاليايي، اسپانيولي، تركي، فارسي و ارمني تسلط دارد.
برگرفته از تارنمای آذرپادگان