مبحث متغیرهای حقیقی و اسمی_ اقتصاد

[מַברִיק]

اقتصاد
_مخصوص انسانی ها
_دانشجویان رشته حسابداری

متغیرهای حقیقی و اسمی چه متغیرهایی هستند؟ تفاوت این متغیرها در چیست؟



از آنجا که واحد تولیدات برای کالاهای مختلف متفاوت هستند، مثلا برای اندازه گیری مقدار تولیدات کشاورزی از واحد کیلو یا تن استفاده می شود و برای نشان دادن مقدار تولید پارچه از واحد متر و یا برای نشان دادن میزان تولید کتاب از نسخه استفاده می شود پس در اقتصاد برای جمع زدن یا مقایسه ی تولیدات ناگزیر باید اندازه تولیدات به یک واحد یکسان تبدیل شوند.



این کار با محاسبه ی حاصل ضرب مقدار تولیدات در واحد پولی انجام می شود. مثلاً اگر مقدار تولید گندم ۴۰۰۰ کیلو و مقدار تولید پارچه ۸۰۰۰ متر و یا تعداد کتاب به چاپ رسیده ۶۰۰۰ نسخه باشد قابل جمع زدن یا مقایسه کردن نیستند. پس مقدار تولیدات را در ارزش هر واحد از آن کالاها ضرب می شود:

حال اگر ارزش هر کیلو گندم ۱۰ هزار ریال، ارزش هر متر پارچه ۱۵ هزار ریال و ارزش هر نسخه از کتاب ۲۰ هزار ریال باشد پس :
ریال۴۰،۰۰۰،۰۰۰=۱۰،۰۰۰×۴۰۰۰=ارزش تولید گندم
ریال۱۲۰،۰۰۰،۰۰۰=۱۵،۰۰۰×۸۰۰۰=ارزش تولید پارچه
ریال۱۲۰،۰۰۰،۰۰۰=۲۰،۰۰۰×۶۰۰۰=ارزش تولید کتاب



اکنون می بینیم که ارزش تولیدات همگی دارای واحد یکسان یعنی ریال شده اند. اما در حال حاضر مشکل دیگری وجود دارد و آن این است که ما برای اینکه متوجه بشویم در هر سال نسبت به سال قبل چقدر افزایش واقعی در میزان تولید داریم با توجه به اینکه ممکن است هر سال قیمت برخی کالاها بیش از قیمت دیگر کالاها افزایش یافته باشد ولی مقدار تولیدشان ثابت مانده و یا حتی کاهش یافته باشد پس از روی ارزش این کالاها نمی توان این را تشخیص داد، چون این ارقام به صورت اسمی (به قیمت جاری) هستند.



پس اقتصاددانان راه حلی ارائه دادند که ارزش تولید را به صورت حقیقی(به قیمت ثابت) به دست می دهد، که آن محاسبه میزان تولید به قیمت ثابت سال پایه است. به عبارت دیگر یک سال به عنوان سال پایه در نظر گرفته می شود و میزان تولیدات سال های دیگر در قیمت سال پایه ضرب شده و به دست می آید. پس در این صورت اثر افزایش قیمت از ارزش تولیدات حذف می شود.



به عنوان مثال:
اگر قیمت گندم برای سال۹۵، ۱۰هزار ریال باشد در حالی که تولیدش ۴۰۰۰ کیلو باشد، ارزش تولید گندم به قیمت جاری سال ۹۵؛ ۴۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال بوده است. (تولید اسمی سال ۹۵=۴۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال)

واگر قیمت در سال ۹۶، ۱۵ هزار ریال باشد در حالی که تولیدش ۳۰۰۰کیلو باشد، ارزش تولید گندم به قیمت جاری سال ۹۶؛ ۴۵،۰۰۰،۰۰۰ ریال است. (تولید اسمی سال ۹۶=۴۵،۰۰۰،۰۰۰ ریال)



حال همان گونه که مشاهده می کنیم، قیمت در سال ۹۶ نسبت به ۹۵ افزایش یافته است و به تبع آن ارزش تولیدات بیشتر نشان داده می شود در حالی که میزان تولیدات واقعی کاهش یافته و از ۴۰۰۰کیلو به ۳۰۰۰ کیلو رسیده است.

پس اینجا محاسبه به قیمت ثابت یا محاسبه ی ارزش تولیدات واقعی یا حقیقی راه حل مشکل است. بدین ترتیب که مثلاً سال ۹۵ را سال پایه در نظر می گیریم و ارزش تولید سال ۹۵ به قیمت ثابت و جاری یا اسمی و حقیقی باهم برابر می شود و برابر با۴۰،۰۰۰،۰۰۰ می شود.
۴۰۰۰×۱۰،۰۰۰=۴۰،۰۰۰،۰۰۰

اما ارزش تولیدات سال ۹۶ به قیمت ثابت سال ۹۵ برابر خواهده شد با:
۳۰۰۰×۱۰،۰۰۰=۳۰،۰۰۰،۰۰۰
که این مقدار دیگر اسمی نیست بلکه واقعی است و مشخص می کند ارزش تولیدات به صورت واقعی در سال ۹۶ نسبت به سال ۹۵ کاهش یافته است
.