خلاصه نکات تستی مهم منادا_عربی

[מַברִיק]

خلاصه نکات تستی مهم منادا:


هرگاه ندا (صدا زدن) تنها با آوردن یک اسم تمام شود، منادا را مفرد می نامند. (یا علی، یا تلمیذ، یا قدس)

خصوصیات منادای مفرد:
1 ـ مبنی علی الضمّ (محلا منصوب) (فقط ضمّة می گیرد.)
2 ـ «ال» یا تنوین نمی گیرد.
3 ـ جزء مبنی ها محسوب می شود.

منادای مفرد اگر اسم علم باشد، منادای علم نامیده
می شود. (یا علیُّ ، یا محمدُ، یا فاطمةُ، یا قدسُ)
اگر منادای مفرد، اسم علم نباشد، منادای نکرة مقصودة نامیده می شود. ( یا رجلُ ، یا مومنةُ و ... )

هرگاه اسمی که صدا زده می شود، «ال» بگیرد، باید قبل از آن از لفظ «أیُّها» (برای مذکر) و «أیَّتُها» (برای مونث) استفاده شود.

هرگاه «أیُّها» و «أیَّتُها» درجمله بکار برود، منادا همان لفظ «ایُّ» و «ایَّـةُ» خواهد بود که منادای نکرة مقصودة است.
اسمی که بعد از «ایُّها» یا «أیَّتُها» می آید، باید «ال» داشته و مرفوع باشد. به این اسم، تابع منادا گفته می شود که اگر جامد باشد، عطف بیان و اگر مشتق باشد، صفت است.

«اللَّهمَّ» از «الله + مَّ» تشکیل شده که درآن «الله» منادای علم بوده و «مَّ» حرف نداء مخصوص الله است.

اگر موصول منادا شود، منادای نکره مقصوده و محلا منصوب است. ( یا مَن اسمه دواء ...) هرگاه منادا به همراه یک اسم دیگر که مضاف الیه است، آورده شود، منادای مضاف ایجاد می شود.

خصوصیات منادای مضاف:
1) همواره منصوب است.
2) «ال» و تنوین نمی گیرد.
3) اگر جمع سالم یا مثنّی باشد، «ن» آن می افتد

رعایت قواعد اعراب فرعی در منادای مضاف بسیار مهم است:
یا تلمیذاتِ المدرسة!⇐ جمع مونث با کسره منصوب می شود.
یا بناتَ إیران! ⇐ «بنات» جمع مکسر بوده و اعراب اصلی دارد.
یا ذاالجلال! ⇐ اسماء خمسة با « ا » منصوب می شوند.
یا مسلمی العالم ⇐ مضاف شده و نون آن افتاده است.

مناداهایی که به « ای» ختم می شوند، غالباً خطا هستند، زیرا اسمهای مثنّایی اند که بجای «ین»، علامت «ان» که نشانه رفع است گرفته اند.
(یا اُختای⇐ یا اُختَیَّ / یا تلمیذای⇐ یا تلمیذیَّ )

مناداهایی که به «یَّ» ختم می شوند، معمولا جمع مذکر سالم یا مثنّی بوده اند که نون آن افتاده است.
(یا والدیَّ ⇐ یا والدین + ی )

اگر منادا یک کلمه بوده و کسره بگیرد، خطا نیست بلکه انتهای آن ضمیر «ی» بوده که نوشته نشده است. این نوع منادا، مضاف و تقدیراً منصوب است. (یا عبادِ⇐ یا عبادی)

هرگاه منادا به همراه یک جمله ی وصفیّة یا شبه جمله (جار و مجرور یا ظرف) بیاید، منادای شبه مضاف است.
یا وجیهاً عندالله!
یا عالماً لا یُعلَّم!
یا بصیراً بالعبادِ!
منادای شبه مضاف همواره منصوب است.
منادای شبه مضاف باید تنوین بگیرد مگر اینکه غیر منصرف باشد. در اسلوب نداء می توان حرف نداء (یا) را حذف کرد. در اینحالت برای تشخیص منادا از مبتدا باید به نکته زیر توجه کرد:

اگر بعد از اسمی که ابتدای جمله آمده، جمله بگونه ای باشد که گویی ما با آن اسم در حال گفتگو هستیم، آن اسم منادا خواهد بود. و اگر جمله بگونه ای باشد که گویی ما در حال گفتن خبری درباره ی آن اسم هستیم، مبتدا خواهیم داشت.

اگر بعد از اسم ابتدای جمله، یکی از نشانه های زیر آمده باشد، آن اسم مناداست:
1- فعل مخاطب (امر و نهی و ماضی و ...)
ربّنا إقضِ لنا حاجاتِنا !
2- ضمیر مخاطب
حافظ القرآنِ علیکَ العمل به.
3- ادات استفهام.
طالب المدرسة هل درَّس المعلّمُ هذه الدرسَ؟
4- فعل یا ضمیر متکلم
ربّنا إنّی أستغفر لذنوبی الکثیرة