سوالات متن درس ۳ اجتماعی نهم

[☪爪尺.山丨几几乇尺☪]

به نام الله

1-سیاره زمین از چند محیط تشکیل شده است؟ آن ها را بیان کنید.

الف)بخش خارجی کره ٔ زمین یا پوسته آن که حالت جامد دارد واز سنگ و خاک تشکیل شده سنگ کره (لیتوسفر) نامیده میشود.

ب)) آب کره (هیدروسفر) شامل اقیانوسها و دریاها، دریاچه ها، رودها و بقیه آبهای سطحی، آبهای زیرزمینی، یخچالها و نزولات جوی میشود.

ج))هواکره (اتمسفر) نیز شامل گازهایی است که دور تا دور کره زمین را فرا گرفته اند.

د))این سه محیط با هم سیاره زمین را برای زندگی انسان و دیگر موجودات زنده یعنی زیست کره (بیوسفر) مناسب میسازند.



2-چه مقدار از سطح زمین را آب ها وچه مقدار از آن را خشکی ها فرا گرفته اند؟حدود71درصد را آب ها و 29درصد بقیه را خشکی ها فرا گرفته اند.



3-دو نیمکره شمالی وجنوبی ا نظر وسعت آب ها وخشکی ها چه تفاوتی دارند؟

نیمکره شمالی را نیمکره خشکی ها می گویند.زیرا بیشتر خشکی ها دراین نیمکره قراردارند. ونیمکره جنوبی را نیمکره آب ها میگویند زیرا 82درصد آن را ابها فرا گرفته اند.



4- مجموعه بزرگ خشکی ها را نام ببرید.

آسیا، امریکا، افریقا، قطب جنوب ، اروپا و استرالیا واقیانوسیه



5-منظوراز ناهمواری ها چیست ؟ چند مورد نام ببرید.

به پستی وبلندی های سطح زمین ناهمواری گویند. فلات ها، کوه ها ، تپه ها، دشت ها ، جلگه ها و ....



6-جلگه های پهناورجهان در چه مناطقی پدید آمده اند؟ درکنار دریا ها و یا در امتداد رودهای بزرگ .



7-فلات ها چگونه سرزمین هایی هستند؟ تعریف کنید.

فلاتها سرزمینهایی نسبتاً هموار اما مرتفع اند که از اطراف به سرزمینهای کم ارتفاع و پست منتهی میشوند. این فلاتها، کوههای بسیار بلند با قله های نوک تیز را در برگرفته اند. فلات تبت بلندترین فلات جهان است.



8-ناهمواری های جوان و ناهمواری های قدیمی وفرسوده را باهم مقایسه کنید.

کوههای بسیار مرتفع جزء ناهمواریهای جوان هستند. دامنهاین کوهها شیب تندى دارند و درههای بین آنها تنگ و به شکل Vاست. به عکس، در کوههای کم ارتفاع با گذشت زمان و فرسایش، قلهها به شکل گنبدی در آمدهاند و شیب دامنهها ملایم است.این کوهها درههای باز و آبرفتی به شکل Uدارند.



9-عوامل تغییر شکل وپیدایش ناهمواری ها به چند دسته تقسیم میشود؟

عوامل درونی وعوامل بیرونی



10- حرکت ورقه(قطعات) پوسته زمین به چند صورت در ایجاد کوهستان ها نقش دارند؟

این ورقه ها (پوسته ٔ و گوشته فوقانی) بخشهایی از قاره ها تا کف اقیانوسها را در بر میگیرند. ورقه ها روی بخش خمیری شکل گوشته یا نرم کره به آرامی حرکت میکنند، از هم دور یا به هم نزدیک میشوند، به هم برخورد میکنند یا در امتداد هم می لغزند.البته ورقه ها بسیار کند حرکت میکنند و در هر سال فقط چند سانتیمتر جابه جا میشوند. اما این جابه جایی و حرکت طی میلیونها سال، تغییرات زیادی در ناهمواریها به وجود میآورد.





11-کوهزایی نتیجه چه عاملی است؟ وموجب پیدایش چه پدیده هایی میشود؟ نتیجه برخورد به یکدیگر است _ باعث پیدایش چین خوردگی ها و شکستگی ها(گسل) می شود.



12-عمل کوهزایی به چند شکل موجب تشکیل رشته کوه ها می شود؟

به سه صورت:

1-چین خوردگی: وقتی بخش زیرین یک ورقه به زیر ورقه ای دیگر می رود، فشاری بر پوسته وارد میشود که لایه های رسوبی را دچار خمیدگی میکند و به سمت بالا می آورد. مانندچین خوردگی های هیمالیا و البرز.

2-شکستگی(گسل): اگر فشار بر لایه های رسوبی به گونه ای باشد که پوسته را دچار شکستگی کند، گسل به وجود میآید. در این صورت، با اختلاف ارتفاع حاصل از شکست، مناطقی بالاتر از اطراف قرار میگیرد و مناطقی نیز فرو مینشیند و در نتیجه کوه یا دره ایجاد میشود.

3-بالا آمدن مواد مذاب :گاهی مواد مذاب (ماگما) از سمت گوشته به طرف پوسته حرکت میکنند و به آن فشار وارد می آورند. اگر مواد مذاب از پوسته راهی برای خروج از پوسته پیدا کنند و فوران کنند، کوههای آتشفشانی را به وجود میآورند اما اگر فوران رخ ندهد و لایه پوسته بالا بیاید، کوههای گنبدی ایجاد میشوند



13- بالا آمدن مواد مذاب چگونه در شکل گیری کوه ها نقش دارند؟

اگر مواد مذاب از پوسته راهی برای خروج از پوسته پیدا کنند و فوران کنند، کوههای آتشفشانی را به وجود میآورند اما اگر فوران رخ ندهد و لایه پوسته بالا بیاید، کوههای گنبدی ایجاد میشوند



14-چندمورد از عوامل بیرونی تغییر شکل ناهمواری ها را نام ببرید.

عواملی چون هوازدگی، فرسایش آبی، فرسایش بادی و فرسایش یخچالی



15-انسان ها باچه هدفی چهره ناهمواری ها را تغییر می دهند؟

برای رفع نیاز های خود وبهره برداری از محیط طبیعی



16- گُـــُســــَل چیست؟

اگر فشار بر لایه های رسوبی به گونه ای باشد که پوسته را دچار شکستگی کند، گسل به وجود میآید. که با اختلاف ارتفاع همراه است.