ادبیات داستانی بدون مردان؟!

[♱ ᴠɪᴄᴛᴏʀ ♱]

شهریار عباسی از نگرانی‌ برای کمرنگ شدن حضور مردان جوان در زمینه داستان ایرانی می‌گوید که به اعتقاد او از وضعیت نامناسب حوزه نشر آثار داستانی ناشی می‌شود.

این نویسنده در گفت‌وگو با ایسنا، درباره وضعیت کارگاه‌ها و آموزش ادبیات داستانی در سال ۹۷، اظهار کرد: من در سال‌های اخیر کارگاه‌های متنوعی داشته‌ام. آن‌چه در چند سال اخیر مشاهده کرده‌ام این بوده است که غالب یا حتی تمام کسانی که در کارگاه‌ها شرکت می‌کنند خانم‌ها هستند. در یک کارگاه حدوداً پانزده‌نفره یک یا دو نفر آقا و بقیه خانم هستند و گاهی هم اصلاً آقا در کارگاه نیست. این مسئله از این جهت خوشحال‌کننده است که خانم‌ها وقت می‌گذارند و از ادبیات استقبال می‌کنند و در این عرصه تلاش می‌کنند.
او افزود: اما از یک طرف هم در جامعه ادبیات داستانی داریم مردان جوان را از دست می‌دهیم و این در درازمدت نتیجه‌اش مشخص می‌شود. وقتی میل به انتشار آثار داستانی کمتر است و چرخه عادی آن هم امسال دچار مشکل بوده، میل به استقبال از آن کمتر می‌شود و داستان‌نویسی به یک شغل لوکس برای یک عده خاص تبدیل می‌شود و در نتیجه آن درخششی را که در آینده انتظار داریم نخواهیم دید.
عباسی سپس با اشاره به تأثیر مشکلات نشر گفت: من از این بابت نگران هستم؛ چون اگر بناست ما نویسندگان حرفه‌ای داشته باشیم، جوانان بیایند آموزش ببینند، تلاش کنند، زحمت بکشند و در عرصه ادبیات داستانی فعالیت کنند، باید زندگی‌شان یا دست‌کم بخشی از آن از این طریق تأمین شود، از طریق روش‌های مرتبط؛ مثلاً در یک انتشارات فعالیت کنند یا خودشان به آموزش بپردازند تا زندگی‌شان بچرخد. اما حالا چنین چیزی وجود ندارد. چون نه ناشری کسی را استخدام می‌کند و نه کتاب‌فروشی تازه و خصوصی تأسیس می‌شود. همه این‌ها باعث می‌شود که داستان‌نویسی در جوانان کم شود، بخصوص در پسران. آن‌ها ترجیح می‌دهند در کار دیگری وقت بگذارند.
نویسنده رمان «بازیگوش» با بیان این‌که وضعیت ادبیات داستانی امسال به نسبت سال‌های قبل، تغییر چندانی نداشته است، اظهار کرد: با توجه به وضع اقتصادی کشور در نیمه دوم سال و وضعیت کاغذ، مشکلاتی به وجود آمد و از حجم انتشار آثار کم کردند. اولین تأثیر آن هم بر روی ادبیات داستانی و آثار تألیفی داخلی است. آثار آموزشی یا دانشگاهی در هر شرایطی کارشان را ادامه می‌دهند؛ آثار ترجمه هم بنا به دلایلی که پیچیده است، کمتر آسیب می‌بینند. اما وقتی مشکلاتی از قبیل گرانی کاغذ به‌وجود می‌آید که نشر را دچار مشکل می‌کند، داستان ایرانی قربانی می‌شود. تا آن‌جایی که اطلاع دارم ناشران ادبیات داستانی خصوصاً در نیمه دوم امسال، آثار را خیلی کم پذیرش کردند. نتیجه این مسئله در سال آینده بیشتر نمایان خواهد شد و این چشم‌انداز خوبی برای نشر ادبیات داستانی داخلی نیست.