پیشگیری و کنترل شوره سر

[♱ ᴠɪᴄᴛᴏʀ ♱]

شوره سر از آن دسته مشکلاتی است که به سلامت مربوط می‌شود و ممکن است نشانه بیماری‌های  مختلف پوستی باشد، شوره سر از نظر ظاهری فکر فرد را به خود مشغول می‌کند.

به همین دلیل هم ده‌ها شیوه مختلف برای رهایی از شوره سر توصیه می‌شود؛ از شامپوها و صابون‌های مخصوص گرفته تا راه‌های درمانی مختلف این ترس و نگرانی از شوره سر تا جایی پیش می‌رود که پوشیدن لباس‌هایی با رنگ تیره، برای خیلی از این افراد به آرزو تبدیل می‌شود. اما چاره کار چیست؟ اصلا چرا شوره سر ایجاد می‌شود و برای کنترل آن باید چه کار کرد؟
شوره سر بعد از بلوغ رخ می‌دهد در اثر درماتیت سبورئیک یا اگزمای چرب است که علت اصلی آن هورمونی است درماتیت سبورئیک در دو زمان شیوع دارد.
بعد از تولد: بلافاصله پس از تولد که به علت هورمون‌های بارداری که به جنین می‌رسد در موقع نوزادی برخی نوزادان با پوست چرب و وجود دلمه‌هایی از پوسته‌های چسبیده به نواحی از سر بروز می‌کند معموملا پس از ۳ ماهگی بهبود می‌یابد وقتی که هورمون‌های مادری از نوزاد کاهش می‌یابد.
بعد از بلوغ: پس از بلوغ که همراه با پوست چرب صورت و قرمز روی گونه‌ها و خارش و قرمزی در ناحیه  سینه، زیر بغل کشاله ران و سر بروز می‌کند. شوره سر ناشی از درماتیت سبورئیک، در فصول سرد سال و همراه با استرس بدتر می‌شود. با درمان بهبود می‌یابد ولی احتمال عود آن زیاد است. خارش و قرمزی پوست سر از علائم همراه این نوع شوره است که با درمان شوره این علائم نیز بهبود و در برخی افراد پوسته‌ها آنقدر زیاد می‌شود که روی یقه لباس‌های تیره این پوسته‌ها مشاهده می‌گردد.
شوره خشک
نوع دیگر شوره که به شوره خشک معروف است و در زمینه حساسیت پوست سر به شامپوها یا مواد آرایش دهنده موها ایجاد می‌شود (مثل ژل و سرم مو، تافت و . . .) که راه درمان، قطع این مواد آلرژی زاست این شوره نسبت به شوره چرب ریزترند و با چربی پوست سر همراه نیستند و خارش در این نوع عموماً شدیدتر است. اگر با قطع ساده آلرژی بهبود نیافت به پزشک متخصص مراجعه کنید.
پسوریازیس یک نوع بیماری ارثی است که ممکن است فقط در ناحیه سر بروز کند در حالی‌که نوع تیپک آن ضایعات قرمز با پوسته‌های نقره‌ای و فلس مانند در نواحی آرنج و زانو و پائین کمر و در موارد شدیدتر در تمامی نواحی بدن باشد ولی در برخی افراد فقط در ناحیه سر رخ می‌دهد که نسبت به شوره چرب محدودتر است. تنها یک یا چند تکه از پوست سر دچار التهاب و پوسته‌ها چسبیده به پوست می‌باشند که تشخیص این بیماری با پزشک متخصص است.
این بیماری سابقه خانوادگی دارد
در نوزادان شست‌وشوی مرتب نوزاد با شامپو و در موارد شدید استفاده از لوسیون‌ها تجویز شده توسط پزشک متخصص و گذشت زمان باعث بهبودی کامل نوزاد می‌شود این نوزادان ممکن است پس از بلوغ مجدداً دچار درماتیت سبورئیک شوند که این بار به علت هورمون‌های خود فرد این حالت ایجاد می‌شود. در افراد بالغ نیز شست‌وشوی مرتب موها و سر با شامپوهای ضد شوره مناسب است و در موارد شدید از لوسیون‌های تجویز شده توسط پزشک متخصص استفاده می‌شود. پس در این افراد احتمال عود بالاست این نوع شوره شایع‌ترین نوع شوره است.
پیشگیری
برای جلوگیری از شوره استراحت کافی، نداشتن استرس، پرهیز از بخار آب (نرفتن به سونا یا حمام‌های پربخار) شوره‌ها و قارچی که معمولا روی این پوسته ایجاد می‌شود به نوع شامپوها مقاوم می‌شود بنابراین تعویض هرازگاه شامپوهای ضد شوره می‌تواند مفید باشد.در ناحیه صورت وگردن، سینه و کشاله ران و زیر بغل هم می‌تواند درماتیک سبورئیک ایجاد و منجر به ضایعاتی قرمزرنگ همراه با پوسته و خارش می‌باشد که باز هم بخار آب و استرس و آفتاب و تراشیدن صورت و زیر بغل با تیغ این ضایعات را بدتر می‌کند.در برخی افراد در ناحیه صورت علاوه بر این ضایعات که باعث شوره می‌شود فرو رفتن موها داخل پوست هم باعث ایجاد یکسری ضایعات قرمز رنگ برجسته و گاهی پوسته‌داری می‌شود که التهاب فولیکول مو یا فولیکولیت گفته می‌شود و اگر این ضایعات کنار هم باشند منقطه‌ای قرمزرنگ و خارش‌دار را ایجاد می‌کند که می‌‌تواند شبیه به درماتیت سبورئیک باشد ولی اگر با دقت معاینه شود مشخص می‌شود که ضایعات در اثر برگشت مو به داخل پوست رخ می‌دهد.برای شوره و پوسته (درماتیت سبورئیک) ناحیه ریش و زیر بغل از تراشیدن این نواحی با تیغ خودداری شود. در معرض آفتاب نباشید و از ضد آفتاب‌های فاقد چربی استفاده شود.
استحمام روزانه با آب ملایم
از مالیدن مام‌ها به زیر بغل خودداری شود استحمام روزانه با آب ملایم و شست‌وشوی این نواحی با صابون مناسب پوست چرب می‌تواند کمک کننده باشد.
تجویز لوسیون توسط پزشک
استفاده از لوسیون‌های تجویز شده توسط پزشک متخصص در موارد شدید برای به کنترل بیماری کمک می‌کند اما احتمال عود این حالت زیاد است. در مواردی که برگشتن مو به داخل پوست باعث ایجاد التهاب و پوسته شده با درمان‌های آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی در موارد شدید، شست‌وشوی مرتب صورت و نواحی مودار با صابون‌های مخصوص پوست چرب و استفاده از لوسیون‌های کورتن‌دار به بهبود ضایعات کمک می‌کند.برای جلوگیری از عود این ضایعات، برای تراشیدن صورت در آقایان بهتر است قبل از اصلاح کمپرس گرم استفاده شود یا بلافاصله پس از حمام کردن تراشیدن صورت انجام شود حتماً از فوم‌های اصلاح برای نرم شدن پوست و مو استفاده شود فقط در جهت رویش مو، تیغ‌ کشیده شود و از کشیدن تیغ در جهت خلاف رویش مو جلوگیری شود. پس از اصلاح از کمپرس سرد روی صورت و گردن استفاده شود موقع اصلاح کردن از کشیدن پوست جلوگیری شود اما اگر بتوانید تحمل کنند و موها را نتراشند و از ریش‌تراش برقی استفاده شود در بهبودی و جلوگیری از عود ضایعات مفید است. در نواحی زیر بغل و موهای سینه، کشاله ران می‌توان از لیزر موهای زائد استفاده کرد که با کاستن موهای زائد و نازک شدن موهای باقی‌مانده از عود این ضایعات جلوگیری می‌شود.