برنده جایزه نوبل ادبیات 2011

[sober]

جایزه نوبل ادبیات به شاعر سوئدی رسید، کمیته انتخابی آکادمی سوئد، توماس ترانسترومر را برنده جایزه نوبل ادبیات سال 2011 معرفی کرد.

---

آکادمی سوئد روز پنجشنبه ساعت 13 به وقت سوئد (14:30 به وقت ایران) همگان را غافلگیر کرد و توماس ترانسترومر شاعر سوئدی را برنده نوبل ادبیات خواند.
آکادمی نوبل در بیانیه‌ای دلیل اهدای جایزه به ترانسترومر را «تصویر تازه‌ای که این شاعر در شعرهایش از واقعیت به ما نشان می‌دهد» توصیف کرد.
در چند روز گذشته بازار گمانه‌زنی برنده نوبل ادبیات داغ بود. بسیاری امسال را سال شاعران می‌دانستند و ترانسترومر و آدونیس سوری بیشترین بخت را برای بردن جایزه داشتند.
با توجه به جنبش‌های انقلابی در کشورهای عربی، متخصصان شانس نویسندگان و شاعران عرب را بیشتر می‌دانستند و شانس آدونیس نیز از همه بیشتر بود.
درمیان رمان‌نویسان نیز هاروکی موراکامی و ریچارد فورد بخت بالایی داشتند.
پارسال ماریو بارگاس یوسا نویسنده اهل پرو برنده این جایزه شد.
توماس ترانسترومر در ایران چندان شناخته‌شده نیست. او متولد 15 آوریل 1931 در استکهلم سوئد است. او نویسنده، شاعر و مترجم است. شعرهایش در سوئد و سراسر دنیا بسیار تاثیرگذار بوده‌اند.
ترانسترومر دوران راهنمایی را در مدرسه لاتین سودرا در استکهلم گذراند و سال 1956 در رشته روانشناسی از دانشگاه استکهلم فارغ‌التحصیل شد.
او نوشتن را از 13 سالگی شروع کرد و اولین مجموع شعرش با عنوان «17 شعر» را سال 1954 به چاپ رساند. ترجمه مجموعه اشعار او به انگلیسی سال 1997 به ترجمه روبین فالتن چاپ شد. چاپ مجدد این مجموعه شعر با نام «معمای بزرگ» سال 2006 منتشر شد.
ترانسترومر سال 1993 خودزندگی‌نامه کوتاهی با عنوان «خاطرات نگاه به خودم» را منتشر شد.
دیگر شاعران هم‌دوره ترانسترومر به ویژه در دهه 1970 که همه چیز سیاسی بود او را متهم به به جدا بودن از ریشه‌هایش و فقدان مسائل سیاسی در شعرها و رمان‌هایش کردند. آثار او ترکیبی از مدرنیسم و اکسپرسیونیسم/سوررئالیسم شعر قرن بیستم است.
تصاویر او از نزدگی روزمره و طبیعت واضح و ساده هستند، اما درکی معنوی از جنبه‌های مختلف هستی و ذهن بشر در خود دارند.
ترانسترومر سال 1990 سکته کرد و از همان زمان تکلمش دچار مشکل شد، اما این مسئله موجب نشد از نوشتن دست بکشد. او یکی از بزرگترین شاعران تاریخ ادبیات سوئد است و بسیاری سال‌ها بود او را بخت بردن نوبل ادبیات می‌دانستند و این اتفاق بالاخره امسال رخ داد و ترانسترومر بنده نوبل ادبیات 2011 شد.

ترانسترومر که از 20 سال پیش به علت ضایعه مغزی قادر به تکلم نبوده است، در این دیدار تنها توانست با بیان عبارت «سپاسگزارم» از حضور خبرنگاران تشکر کرده و برای آنها به اجرای نوازندگی پیانو بپردازد.

این شاعر جوایز ادبی مختلفی به خانه برده است؛ جایزه بونیر شعر، جایزه پتراش از آلمان، جایزه بلمان، 1979 جایزه دونیو، جایزه پترارکا، جایزه پیشگامان ادبی، جایزه پیلوت، جایزه داوران شمال، جایزه آگوست، جایزه شعر استروگای مقدونیه و جایزه سوئدی هیئت بین‌المللی شعر برخی از این جوایز هستند.
اشعار ترانسترومر به 50 زبان دنیا (از جمله فارسی) ترجمه شده‌اند. سال 2007 این شاعر جایزه یک عمر فعالیت ادبی را از سازمان گریفین برای «تعالی شعر»هایش دریافت کرد. جایزه شعر گریفین سالانه به شاعری برجسته اعطا می‌شود.
تراسنترومر علاوه بر فعالیت ادبی به عنوان یک روانشناس ماهر نیز شناخته می‌شود و تا قبل از سکته به طبابت می‌پرداخت. او به نوجوانان زندانی، معتادان، معلولان و محکومان زندانی مشاوره می‌داد.
ترانسترومر نوازنده پیانو ماهری هم هست و از زمانی که سکته کرد باز هم به نواختن ادامه می‌دهد، منتها با یک دست.
آکادمی نوبل دلیل اهدای نوبل به ترانسترومر را «تصویر تازه‌ای از واقعیت» خواند که او «از طریق ایماژهای پرمغز و گویای اشعارش» به خواننده القا می‌کند.

همسر برگزیده نوبل 2011:
همسر برگزیده نوبل ادبیات 2011 در نخستین اظهار نظر رسانه‌ای، شعر و موسیقی را دو موضوع به هم پیوسته در زندگی ترانسترومر عنوان کرد که شالوده اصلی زندگی وی را ساخته است.
همزمان با اعلام نام توماس ترانسترومر به عنوان برگزیده جایزه ادبی نوبل در تاریخ ششم اکتبر 2011 ترانسترومر و همسرش مونیکا، خبرنگاران را به خانه‌شان در استکهلم سوئد دعوت و پاسخگوی سئوالات آنها شدند.
ترانسترومر که از 20 سال پیش به علت ضایعه مغزی قادر به تکلم نبوده است، در این دیدار تنها توانست با بیان عبارت «سپاسگزارم» از حضور خبرنگاران تشکر کرده و برای آنها به اجرای نوازندگی پیانو بپردازد.
اما همسر وی در این دیدار رسانه‌ای تلاش کرد تا پاسخ‌گوی برخی از سئوالات خبرنگاران سوئدی باشد.
وی در پاسخ به سئوالی درباره رابطه موسیقی و اشعار همسرش گفت: سخت است که موسیقی را از شعرهای توماس جدا کنیم. موزیک برای او خیلی مهم است، وقتی جوان‌تر بود، می‌خواست که موسیقی شغل اصلی‌اش باشد، اما شعر وقت بیشتری از او گرفت، توماس به موسیقی مثل زندگی‌اش نگاه می‌کند.
وی همچنین در پاسخ به سئوالی درباره خالی بودن سطور ابتدایی اشعار ترانسترومر گفت: انتخاب بهترین شروع خیلی سخت است و فکر می‌کنم که این به نوعی یک یادبود برای خونندگان توماس بود، یادبودی برای یادآوری خاطره‌های کوچک که برای یک  شروع خیلی خوب است. به همین خاطر است که فکر می‌کنم، کتاب اول توماس با 70 شعر برای خوانندگان جوان دلچسب‌تر باشد.
شعر «نیمه زمستان» از ترانسترومر:
درخششی آبی رنگ
از تاروپود لباسم می‌گذرد.
نیمه زمستان.
نبض‌نگار یخی جلنگ‌جلنگ می‌کند.
چشمانم را می‌بندم.
جایی دنیایی خاموش می‌بینم
و دروازه‌ای
که در آن مردگان را
قاچاقی از مرز رد می‌کنند.

[чернаяЛуна]

مثل همیشه عالی
من شیمبورسکا رو هم خیلی دوس دارم
اگه امکانش بود برای اونم موضوع بزار