در سال 278 هجرى (چند سال قبل از ظهور عبیداللّه مهدى در آفریقا) شخص خوزستانى ناشناسى كه هرگز نام و نشان خود را اظهار نمى كرد در حوالى كوفه پیدا شد. شخص نام برده روزها را روزه مى گرفت و شب ها را به عبادت مى گذرانید و از دست رنج خود ارتزاق مى كرد و مردم را به مذهب اسماعیلیه دعوت مى نمود. به این وسیله مردم انبوهى را به خود گروانید و دوازده نفر به نام نقباء از میان پیروان خود انتخاب كرد و خود عزیمت شام كرده از كوفه بیرون رفت و دیگر از او خبرى نشد.
پس از مرد ناشناس، «احمد» معروف به «قرمط» در عراق به جاى وى نشست و تعلیمات باطنیه را منتشر ساخت و چنانكه مورخین مى گویند او نماز تازه اى را به جاى نمازهاى پنجگانه اسلام گذاشت، و غسل جنابت را لغو، و خمر را اباحه كرد و مقارن این احوال، سران دیگرى از باطنیه به دعوت قیام كرده گروهى از مردم را به دور خود گرد وردند.
اینان براى جان و مال كسانى كه از باطنیه كنار بودند هیچگونه احترامى قائل نبودند و از این روى در شهرهایى از عراق و بحرین و یمن و شامات نهضت راه انداخته خون مردم را مى ریختند و مالشان را به یغما مى بردند و بارها راه قافله حج را زده ده ها هزار نفر از حجاج را كشتند و زاد و راحله شان را به یغما بردند.
پس از مرد ناشناس، «احمد» معروف به «قرمط» در عراق به جاى وى نشست و تعلیمات باطنیه را منتشر ساخت و چنانكه مورخین مى گویند او نماز تازه اى را به جاى نمازهاى پنجگانه اسلام گذاشت، و غسل جنابت را لغو، و خمر را اباحه كرد و مقارن این احوال، سران دیگرى از باطنیه به دعوت قیام كرده گروهى از مردم را به دور خود گرد وردند.
اینان براى جان و مال كسانى كه از باطنیه كنار بودند هیچگونه احترامى قائل نبودند و از این روى در شهرهایى از عراق و بحرین و یمن و شامات نهضت راه انداخته خون مردم را مى ریختند و مالشان را به یغما مى بردند و بارها راه قافله حج را زده ده ها هزار نفر از حجاج را كشتند و زاد و راحله شان را به یغما بردند.
مشخصه مذهبى باطنیه این است كه احكام و مقررات ظاهرى اسلام را به مقامات باطنى عرفانى تأویل مى كنند و ظاهر شریعت را مخصوص كسانى مى دانند كه كم خرد و از كمال معنوى بى بهره بوده اند، با این وصف گاهى برخى از مقررات از مقام امامتشان صادر مى شود
«ابوطاهر قرمطى» یكى از سران باطنیه كه در سال 311 بصره را مسخر ساخته و از كشتار و تاراج اموال مردم فروگذارى نكرد و در سال 317 با گروه انبوهى از باطنیه در موسم حج عازم مكه گردید و پس از درهم شكستن مقاومت مختصر دولتیان، وارد شهر مكه شد و مردم شهر و حجاج تازه وارد را قتل عام نمود و حتى در مسجدالحرام و داخل كعبه جوى خون روان ساخت. پیراهن كعبه را درمیان یاران خود تقسیم كرد و درِ كعبه را كند و حجرالأسود را از جاى خود در ورده به یمن برد كه مدت 22 سال پیش قرامطه بود.
در اثر این اعمال بود كه عامه مسلمین از باطنیه برائت كرده نان را خارج از یین اسلام شمردند و حتى «عبیداللّه مهدى» پادشاه فاطمى كه ن روزها در فریقا طلوع كرده، خود را مهدى موعود و امام اسماعیلیه معرفى مى كرد، از قرامطه بیزارى جست.
طبق اظهار مورخین، مشخصه مذهبى باطنیه این است كه احكام و مقررات ظاهرى اسلام را به مقامات باطنى عرفانى تأویل مى كنند و ظاهر شریعت را مخصوص كسانى مى دانند كه كم خرد و از كمال معنوى بى بهره بوده اند، با این وصف گاهى برخى از مقررات از مقام امامتشان صادر مى شود.
در اثر این اعمال بود كه عامه مسلمین از باطنیه برائت كرده نان را خارج از یین اسلام شمردند و حتى «عبیداللّه مهدى» پادشاه فاطمى كه ن روزها در فریقا طلوع كرده، خود را مهدى موعود و امام اسماعیلیه معرفى مى كرد، از قرامطه بیزارى جست.
طبق اظهار مورخین، مشخصه مذهبى باطنیه این است كه احكام و مقررات ظاهرى اسلام را به مقامات باطنى عرفانى تأویل مى كنند و ظاهر شریعت را مخصوص كسانى مى دانند كه كم خرد و از كمال معنوى بى بهره بوده اند، با این وصف گاهى برخى از مقررات از مقام امامتشان صادر مى شود.
تبیان