مهارت مقابله با خُِلق منفی

[eɴιɢмαтιc]

هارت مقابله با خُلق منفی

خُلق منفی شامل سه حالت خلقی «افسردگی، خشم و اضطراب» است. اين متن به كنترل خلق افسرده اختصاص دارد. در اين متن پس از آشنايی با علائم و نشانههاي اختلال افسردگی، تأثير باورها و افكار فرد بر احساسات و رفتار وي بررسی می شود و روشی براي تغيير افكار منفی ارائه می شود. در نهايت، توصيههاي ديگری نيز به منظور كمک به بهبود خلق ارائه می شود.

افسردگی چيست؟

"سارا دانشجوی سال دوّم است. او رشته تحصيلی خود را دوست دارد و ارتباط خوبی نيز با دوستان خود دارد. سارا اخيراً احساس می كند بی حوصله شده و دست و دلش به كار نمی رود. بيشتر دوست دارد بخوابد و برخلاف هميشه از بيرون رفتن با دوستانش لذّت نمی برد."

آيا شما نيز تا به حال چنين علايمی را تجربه كردهايد؟ آيا در آن زمان احساس غمگينی می كرديد؟ آيا خسته بوديد؟ آيا كارهايتان عقب افتاده و دست و دلتان به كار نمی رفت؟ آيا حتّی حوصله افراد خانوادهتان را نيز نداشتيد؟ آيا دوست نداشتيد از جايتان بلند شويد؟

می توان گفت كه تقريباً هر كسی در طول زندگی خود گاهی چنين روزهايی را تجربه می كند. با اينكه چنين شرايطی برای هر كسی پيش می آيد و معمولاً طبيعی است، ولی در صورتی كه تكرار شود يا مدت زيادی طول بكشد، می تواند به زندگی، كار و روابط وی با ديگران لطمه بزند.

از طرف ديگر، همين علائم می توانند نشانههايی از يک مشكل جدّی تر به نام اختلال افسردگی باشند. افسردگی اختلال نسبتاً شايعی می باشد كه حتماً بايد توسط روانشناس يا روانپزشک تشخيص داده شده و درمان شود.

علائم افسردگی:

[b][b][b]

[b]افسردگی علائم متعددی دارد و بر تمام ابعاد زندگي تأثير می گذارد. علائم افسردگی را می توان به صورت زير دستهبندی كرد:

[b]الف) تأثير افسردگی بر احساسات شخص علائم و نشانههای زير را بهوجود می آورد:

* غمگينی؛
* اضطراب، نگرانی و دلواپسی؛
* احساس گناه (وقتي كاری خوب پيش نمی رود، فرد افسرده احساس می كند كه كوتاهی كرده و دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
مقصر است)؛
* خشم و عصبانيت؛
* نوسان خُلق (وضعيت روانی و حال فرد افسرده بدون دليل خاص يا با كمترين دليل تغيير ميكند و گاهی خوب و گاهی بد است)؛
* احساس درماندگی (اعتقاد به اينكه هيچ كاری از دستش برنمی آيد و هيچكس نمی تواند به او كمک كند)؛
* احساس نااُميدی (اوضاع هميشه همينطور خواهد ماند يا بدتر خواهد شد. آينده تاريک است و اميدي به آينده نيست)؛
* احساس بی تفاوتی (بی تفاوتی نسبت به نزديكان و كسانی كه فرد آنها را دوست دارد).

[b]ب) تأثير افسردگی بر وضعيت جسمانی فرد ، علائم و نشانههای زير را بهوجود می آورد:

* افزايش يا كاهش خواب؛
* افزايش يا كاهش اشتهاء؛
* افزايش يا كاهش وزن؛
* يبوست؛
* تغيير در عادت ماهانه در خانمها؛
* كاهش تدريجي ميل جنسي.

[b]ج) تأثير افسردگی بر رفتار فرد ، علائم و نشانههای زير را بهوجود ميآورد:

* گريه كردن بدون دليل خاص يا با كمترين دليل؛
* كنارهگيری از ديگران و انزوا (فرد افسرده تنهايی را به شركت در مهمانی و بودن در كنار ديگران ترجيح می دهد)؛
* زود از كوره در رفتن و عصبانی شدن؛
* نداشتن انگيزه (بهصورت بی توجهی و اهميت ندادن به آنچه كه قبلاً براي فرد مهم بود، نمايان می شود)؛
* عدمتوجه به آراستگی و وضعيت ظاهری؛
* لذّت نبردن از آنچه كه قبلاً مورد علاقه بود (اگر فرد قبلاً از خريد، تماشای تلويزيون، گردش و ... لذّت می برد، حالا هيچيک از آن كارها باعث خوشحالی فرد نمی شود)؛
* مصرف بيرويه ی دارو؛
* مشكل در كار، تحصيل، خانهداری و زندگی روزمره؛
* خستگی، نداشتن توان و انرژی؛
* مشكل در تصميمگيری؛
* مشكل در تمركز (فرد افسرده بهسختی می تواند بر كاری، مانند مطالعه تمركز داشته باشد و به آسانی حواسش پرت می شود)؛
* مشكل در حافظه.

[b]د) تأثير افسردگی بر افكار و باورهای فرد ، علائم و نشانههای زير را بهوجود می آورد:

* اعتقاد به اينكه يک فرد "شكستخورده" است و هيچ موفقيتی در زندگی نداشته است؛
* انتقاد از خود (فرد افسرده براي هر اتفاق بدي خود را سرزنش میكند)؛
* نااُميدی (اعتقاد به اينكه آينده تاريک است و هيچ تغيير مثبتی اتفاق نخواهد افتاد)؛
* درماندگی (اعتقاد به اينكه هيچكس نمی تواند به او كمكی كند و خودش نيز كاری از دستش برنمی آيد)؛
* اعتقاد به اينكه موجود بی ارزشی است و به هيچ دردی نمی خورد.

بايد توجه داشت كه فرد افسرده ممكن است همه يا بخشی از علائم فوق را داشته باشد. علائم افسردگي از فردی به فرد ديگر متفاوت بوده و هر كس بخشی از اين علائم را تجربه می كند. هر قدر تعداد اين علائم در یک فرد بيشتر بوده و نيز شديدتر باشند، شدّت افسردگی نيز بيشتر است.

[b]اگر برخی از اين علائم را تجربه می كنيد، به موارد زير توجه كنيد:

* اگر تعداد علايمی كه تجربه می كنيد كم است؛
* اگر مرتباً تكرا نمی شوند؛
* اگر بيشتر از چند روز طول نمی كشند؛
* اگر مشكل جدّی در كار و توانايی های شما ايجاد نمی كنند؛
* اگر ناراحتی شما علّت خاصی دارد (براي مثال، از دست دادن كسی يا چيزی، شكست در كار يا تحصيل و نظاير آن، مشكل در روابط شما با افراد ديگر مثلاً بگومگو با همسر، تغييرات هورمونی مانند نزديک شدن به زمان عادت ماهانه در خانمها)؛

=> احتمالاً غمگينی و بی حوصلگی شما غيرعادی و بيمارگونه نيست و احتياج به درمان خاصی نداريد. در چنين شرايطی احتمالاً توصيههايی كه در اين متن آمده است می توانند به شما كمک كنند. در غير اين صورت، و يا در صورتی كه پس از بهكار بردن توصيههای ذكر شده باز هم اين حالات ادامه داشت، بهتر است برای بررسی بيشتر به یک متخصص (روانشناس يا روانپزشک) مراجعه كنيد.


  [/b][/b][/b][/b][/b][/b][/b][/b][/b]