31-03-2013، 23:44
دانستني هاي سفرهي هفت سين...
عيد نوروز
هفتسين سفرهاي است که ايرانيان هنگام نوروز ميآرايند. اين سفره ممکن است روي زمين يا روي ميز گذاشته شود. اعضاي خانواده معمولاً لحظه تحويل سال را در کنار سفره هفتسين ميگذرانند. بعضي سفره را در مدت سيزده روز نوروز نگه ميدارند و در پايان اين دوره، در روز سيزده نوروز، سبزه را به آب ميدهند.
سفره هفتسين منحصر به نوروز نيست و بعضي اين سفره يا مشابهش را براي مراسم ازدواج يا شب چله تهيه ميکنند.
سينها
در سفره هفت سين معمولاً هفت جز يا بيشتر که با حرف سين آغاز ميشوند قرار ميگيرد که معمولاً از مجموعه زير انتخاب ميشوند: سير، سيب، سبزه، سنجد، سرکه، سمنو، سماق، سنبل، سکه، سپند، سوهان، سوسن، سرمه، سنگک، سبزي، سياهدانه. از اين سينها (و نيز اجزاء ديگر اين سفره) معمولاً به نماد مفاهيمي چون نوزايي، باروري، فراواني، ثروت، و مانند آنها ياد ميشود. بعضي نيز اين اجزاء را به خدايان ايران باستان، بالاخص آناهيتا و سپندارمذ، ايزدبانوهاي آب و خاک، نسبت ميدهند.
سبزه نشانه خرّمي و شادابي و خوش اخلاقي است.سبزه با خود شادابي، نيکويي و سرزندگي را به همراه مي آورد. رنگ سبز ارتعاش افکار ما را موزون نگه مي دارد و به ما آرامش مي دهد
سبزه از اجزاي اصلي سفره شمرده ميشود و معمولاً از گندم، يونجه، يا عدسِ سبزشده است که ممکن است بر کوزه سبز کنند. از ديگر اجزاي خاصتر اين سفره ميتوان از سمنو و سنبل نام برد که در مواقع ديگر سال کمتر حضور دارند.
مرسوم است اجزاء ديگري هم در سفره چيده ميشود. اين اجزا ممکن است براي زينت يا کامل کردن مجموعه باشند. از جمله اين اجزاء ميتوان از آينه، قرآن يا مجموعه اشعار از قبيل ديوان حافظ و شاهنامه فردوسي، شمعدان (در بعضي سنتها تعداد شمعها به تعداد فرزندان خانواده است)، تخم مرغ رنگي، ميوه، گل، شيريني، آجيل، نان، شير، ماست، پنير، گلاب، عسل، شکر، تنگ يا کاسهء آب (معمولاً حاوي برگ يا ماهي يا انار يا ترنج يا ساير مرکبات)، بيدمشک، بادبزن و سبزي خوردن نام برد.
آينه و کتاب در کنار آن هم از اجزائي است که در بسياري از سفرههاي هفت سيني چيده ميشود. برخي بر اين باورند که سکه که نماد «دارايي» وآب که نماد «پاکي و روشنايي» است بهتر است در کنار هم قرار گيرند و سکه را درون ظرفي از آب سر سفره ميگذارند. يا به اميد زياد شدن ثروت، سکه را بر آينه ميگذارند.
خواص هفت سين نوروز
سين اول، سنجد
سنجد نماد سنجيده عمل کردن است.سنجد را بر اين باور بر سفره مي گذارند که هرکس با خويشتن عهد کند درآغازسال هرکاري را سنجيده انجام دهد. سنجد نشانه گرايش به عقل است؛ احترام به تفکر و ترويج و خردمندي.
سين دوم، سيب
دومين سيني که برسفره مي نهند سيب است که نماد سلامتي و عشق مي باشد.
سين سوم، سبزه
سبزه پس از سنجد و سيب بر سر سفره گذاشته مي شود که نشانه خرّمي و شادابي و خوش اخلاقي است.سبزي با خود شادابي ، نيکويي و سرزندگي را به همراه مي آورد. رنگ سبز ارتعاش افکار ما را موزون نگه مي دارد و به ما آرامش مي دهد.
سين چهارم، سمنو
سمنو مظهر صبر و مقاومت و عضو عدالت و قدرت است.
سين پنجم، سير
سير به نشانه رعايت حدود و مرزهاست. به سفره هفت سين راه يافته تا پاي را از گليم خويش بيرون ننهيم .سير نماد مناعت طبع است يعني انسان بايد همواره با قناعت بر جهان نگاه کند. پس سير که نشانه قناعت است را بر سر سفره مي نهيم تاانساني عاقل ،سالم ،شاداب، قوي و قانع باشيم.سيرچشمي و چشم سيري از بزرگ ترين صفات انسان برتر است.
سين ششم، سرکه
سرکه نماد پذيرش ناملايمات و نماد رضا و تسليم است.مي دانيم که زندگي پيوسته توام با رنج و مشقت و زحمت است و هيچ انسان متعهد و با مسئوليتي نيست که بدون دغدغه بتواند به زندگي ادامه دهد.خداوند، زمين و آسمان و انسان را آسوده و بي غم نيافريد و در هر مشقتي که مي رسد ،حکمتي نهفته است و سرکه گوياي تسليم در برابر حکمت خداوند بزرگ و حکيم است.
و سين هفتم، سماق
آخرين سين سفره هفت سين سماق است.سماق نمادصبر و بردباري وتحمل ديگران است.صبر به انسان مي آموزد که درگذر زندگي، خستگي رابايد خسته کرد و کاميابي را بايد يافت.
ماهي قرمز !
آيا ماهي قرمز از اجزاء سفره هفت سين است؟
بله. امروزه در بيشتر مناطق ايران، سبزه و سماق، سمنو، سيب، سرکه، سير و سنجد که همگي خوراکي و با منشاء گياهي هستند از اجزاي ثابت «هفت سين» هستند اما افزون بر «هفت سين» نامبرده، «سفره نوروزي» يا «سفره هفت سين» اجزاي ديگري نيز دارد همچون آيينه و آب، شمع، سکه، ماهي قرمز، نان، سبزي، شيريني، تخم مرغ رنگ کرده و گل سنبل (يا شب بو) و کتاب و ... هريک به نوبه خود بر زيبايي اين «خوان نوروزي» ميافزايند.
ايرانيان چند هزار سال است که ماهي قرمز را ميشناسند و اين نکته را اسناد معتبر تاريخي که امروزه در موزههاي بزرگ دنيا هست، تائيد ميکند. براي نمونه مجسمههاي کوچک ماهي قرمز از دوره هخامنشي و قبل از آن و يا نقش ماهي قرمز بر ظروف دوره ساساني گواه اين موضوع هستند. به احتمال زياد گونههايي از اين ماهيها از ايران و بينالنهرين به چين و ساير نقاط دنيا برده شدند و البته چينيها نيز در اصلاحنژاد ماهي قرمز و توليد ماهيهاي قرمز زينتي پيشتاز بودهاند.
البته نمونه قرمز رنگ اين ماهي در چند دهه اخير به خاطر اصلاحنژاد فراوان شده و به نشانه مهر، پيروزي، شادي، سرزندگي و برکت معنا مييابد.
عيد نوروز
هفتسين سفرهاي است که ايرانيان هنگام نوروز ميآرايند. اين سفره ممکن است روي زمين يا روي ميز گذاشته شود. اعضاي خانواده معمولاً لحظه تحويل سال را در کنار سفره هفتسين ميگذرانند. بعضي سفره را در مدت سيزده روز نوروز نگه ميدارند و در پايان اين دوره، در روز سيزده نوروز، سبزه را به آب ميدهند.
سفره هفتسين منحصر به نوروز نيست و بعضي اين سفره يا مشابهش را براي مراسم ازدواج يا شب چله تهيه ميکنند.
سينها
در سفره هفت سين معمولاً هفت جز يا بيشتر که با حرف سين آغاز ميشوند قرار ميگيرد که معمولاً از مجموعه زير انتخاب ميشوند: سير، سيب، سبزه، سنجد، سرکه، سمنو، سماق، سنبل، سکه، سپند، سوهان، سوسن، سرمه، سنگک، سبزي، سياهدانه. از اين سينها (و نيز اجزاء ديگر اين سفره) معمولاً به نماد مفاهيمي چون نوزايي، باروري، فراواني، ثروت، و مانند آنها ياد ميشود. بعضي نيز اين اجزاء را به خدايان ايران باستان، بالاخص آناهيتا و سپندارمذ، ايزدبانوهاي آب و خاک، نسبت ميدهند.
سبزه نشانه خرّمي و شادابي و خوش اخلاقي است.سبزه با خود شادابي، نيکويي و سرزندگي را به همراه مي آورد. رنگ سبز ارتعاش افکار ما را موزون نگه مي دارد و به ما آرامش مي دهد
سبزه از اجزاي اصلي سفره شمرده ميشود و معمولاً از گندم، يونجه، يا عدسِ سبزشده است که ممکن است بر کوزه سبز کنند. از ديگر اجزاي خاصتر اين سفره ميتوان از سمنو و سنبل نام برد که در مواقع ديگر سال کمتر حضور دارند.
مرسوم است اجزاء ديگري هم در سفره چيده ميشود. اين اجزا ممکن است براي زينت يا کامل کردن مجموعه باشند. از جمله اين اجزاء ميتوان از آينه، قرآن يا مجموعه اشعار از قبيل ديوان حافظ و شاهنامه فردوسي، شمعدان (در بعضي سنتها تعداد شمعها به تعداد فرزندان خانواده است)، تخم مرغ رنگي، ميوه، گل، شيريني، آجيل، نان، شير، ماست، پنير، گلاب، عسل، شکر، تنگ يا کاسهء آب (معمولاً حاوي برگ يا ماهي يا انار يا ترنج يا ساير مرکبات)، بيدمشک، بادبزن و سبزي خوردن نام برد.
آينه و کتاب در کنار آن هم از اجزائي است که در بسياري از سفرههاي هفت سيني چيده ميشود. برخي بر اين باورند که سکه که نماد «دارايي» وآب که نماد «پاکي و روشنايي» است بهتر است در کنار هم قرار گيرند و سکه را درون ظرفي از آب سر سفره ميگذارند. يا به اميد زياد شدن ثروت، سکه را بر آينه ميگذارند.
خواص هفت سين نوروز
سين اول، سنجد
سنجد نماد سنجيده عمل کردن است.سنجد را بر اين باور بر سفره مي گذارند که هرکس با خويشتن عهد کند درآغازسال هرکاري را سنجيده انجام دهد. سنجد نشانه گرايش به عقل است؛ احترام به تفکر و ترويج و خردمندي.
سين دوم، سيب
دومين سيني که برسفره مي نهند سيب است که نماد سلامتي و عشق مي باشد.
سين سوم، سبزه
سبزه پس از سنجد و سيب بر سر سفره گذاشته مي شود که نشانه خرّمي و شادابي و خوش اخلاقي است.سبزي با خود شادابي ، نيکويي و سرزندگي را به همراه مي آورد. رنگ سبز ارتعاش افکار ما را موزون نگه مي دارد و به ما آرامش مي دهد.
سين چهارم، سمنو
سمنو مظهر صبر و مقاومت و عضو عدالت و قدرت است.
سين پنجم، سير
سير به نشانه رعايت حدود و مرزهاست. به سفره هفت سين راه يافته تا پاي را از گليم خويش بيرون ننهيم .سير نماد مناعت طبع است يعني انسان بايد همواره با قناعت بر جهان نگاه کند. پس سير که نشانه قناعت است را بر سر سفره مي نهيم تاانساني عاقل ،سالم ،شاداب، قوي و قانع باشيم.سيرچشمي و چشم سيري از بزرگ ترين صفات انسان برتر است.
سين ششم، سرکه
سرکه نماد پذيرش ناملايمات و نماد رضا و تسليم است.مي دانيم که زندگي پيوسته توام با رنج و مشقت و زحمت است و هيچ انسان متعهد و با مسئوليتي نيست که بدون دغدغه بتواند به زندگي ادامه دهد.خداوند، زمين و آسمان و انسان را آسوده و بي غم نيافريد و در هر مشقتي که مي رسد ،حکمتي نهفته است و سرکه گوياي تسليم در برابر حکمت خداوند بزرگ و حکيم است.
و سين هفتم، سماق
آخرين سين سفره هفت سين سماق است.سماق نمادصبر و بردباري وتحمل ديگران است.صبر به انسان مي آموزد که درگذر زندگي، خستگي رابايد خسته کرد و کاميابي را بايد يافت.
ماهي قرمز !
آيا ماهي قرمز از اجزاء سفره هفت سين است؟
بله. امروزه در بيشتر مناطق ايران، سبزه و سماق، سمنو، سيب، سرکه، سير و سنجد که همگي خوراکي و با منشاء گياهي هستند از اجزاي ثابت «هفت سين» هستند اما افزون بر «هفت سين» نامبرده، «سفره نوروزي» يا «سفره هفت سين» اجزاي ديگري نيز دارد همچون آيينه و آب، شمع، سکه، ماهي قرمز، نان، سبزي، شيريني، تخم مرغ رنگ کرده و گل سنبل (يا شب بو) و کتاب و ... هريک به نوبه خود بر زيبايي اين «خوان نوروزي» ميافزايند.
ايرانيان چند هزار سال است که ماهي قرمز را ميشناسند و اين نکته را اسناد معتبر تاريخي که امروزه در موزههاي بزرگ دنيا هست، تائيد ميکند. براي نمونه مجسمههاي کوچک ماهي قرمز از دوره هخامنشي و قبل از آن و يا نقش ماهي قرمز بر ظروف دوره ساساني گواه اين موضوع هستند. به احتمال زياد گونههايي از اين ماهيها از ايران و بينالنهرين به چين و ساير نقاط دنيا برده شدند و البته چينيها نيز در اصلاحنژاد ماهي قرمز و توليد ماهيهاي قرمز زينتي پيشتاز بودهاند.
البته نمونه قرمز رنگ اين ماهي در چند دهه اخير به خاطر اصلاحنژاد فراوان شده و به نشانه مهر، پيروزي، شادي، سرزندگي و برکت معنا مييابد.