18-10-2014، 19:07
مداد ابزاری برای نوشتن، طراحی و نقاشی است و در انواع گوناگونی وجود دارد. در فارسی مداد به معنای مرکّب تحریر بوده و در متون کهن همین معنا را می دهد. بخش خارجی مدادها معمولا از چوب یا کاغذ ساخته شده میشود و درون آن مغزیِ مداد که بخش استوانهای شکل و باریکی است قرار میگیرد. این مغزی از ماده سیاهی به نام گرافیت یا مواد رنگی به همراه ترکیبات دیگر تشکیل میشود.[۱]
مدادتراش، مدادپاککن و کاغذ از دیگر نوشتافزارهایی هستند که همراه با مداد استفاده میشوند
در سالهای ۱۵۰۰ میلادی بود که معادن گرافیت در منطقه گری ناتز شهر کامبریا در انگلستان کشف شد. دولت انگلستان به خاطر کاربرد گرافیت در توپهای جنگی از این معادن بهره برداری میکرد. اما مردم منطقه از گرافیت برای علامت زدن قایقهاشان بهره میبردند که همین مساله باعث قاچاق آن به عنوان جسمی برای علامت زدن شد.
در سال ۱۵۶۰ میلادی[۶] یک زن و شوهر ایتالیایی با قرار دادن یک تکه گرافیت میان دو تکه چوب سرو اولین مداد به شکل امروزی را اختراع کردند. پس از ابتکار خانواده ایتالیایی در قرار دادن گرافیت میان چوب این ایده تاکنون با اندکی تغییر به عنوان ایده اصلی طراحی مداد به کار گرفته شده است.
مغزی ِ مداد سیاه یا مداد گرافیتی از جنس گرافیت است. مداد گرافیت از نظر نرمی و سختی درجهبندی گستردهای دارد.
مغز مداد به طور عمده از گرافیت تشکیل شدهاست، مغرهای مدادی که در مداد به کار میروند، بسته به میزان خاک رسی که با آنها ترکیب میشود، دارای سختی متفاوتی هستند؛ مداد سخت، نمره۴، خطوط بسیار کمرنگ، و مداد نرمتر، نمره۱، خطوط پررنگی روی کاغذ ایجاد کند، هرچه میزان خاک رس ترکیبی با گرافیت مغز مداد بیشتر باشد، مداد سختتر است.
مداد رنگی نوعی مداد است که مغزی ِ آن اثر رنگی بر جای میگذارد. مغزی آن از رنگدانه (ماده رنگی) فشرده، نوعی موم و کائولین (یک نوع خاک رس) ترکیب شدهاست. مغزی مدادرنگی برخلاف مداد گرافیت درجهبندی زیادی از نظر سختی ندارد و نسبتا نرم است[۹].
سبکهای مختلفی برای کار با مداد رنگی وجود دارد، از جمله سبکهای زیر که دو سبک نخست در میان نقاشان رایجتر هستند[۱۰]
شیوه خطی
شیوه سایهپردازی
شیوه خراش
شیوه شیاراندازی
شیوه سفید کردن
در نقاشی میتوان مدادرنگی را با دیگر وسایل نقاشی مانند آبرنگ، ایربراش و «ماژیک محو کن» ترکیب کرد. مداد آبرنگی نیز ابزار دیگری برای این کار است.[۱۱]
مداد آبرنگی
مداد آبرنگی نوعی از مداد رنگی است که میتوان با قلمموی نقاشی مرطوب رنگ آن را مانند آبرنگ روی کاغذ پخش کرد.[۱۲] ویژگی نقاشی با مداد آبرنگی این است که اثر هم حالت آبرنگ را دارد، و هم ردّ مداد رنگی دیده میشود.[۱۳] مداد رنگی از چیزهایی است که بچه ها بسیار دوست دارند