11-09-2014، 8:40
نوید و راحله به تازگی ازدواج کرده اند.آن ها به دلیل مدیریت نامناسب مالی با کمبود پول برای پرداخت اجاره خانه مواجه شده اند و این مسئله آن ها را بسیار نگران و آشفته ساخته است.
همه ما در زندگی فردی و اجتماعی با مسائل و مشکلات متعددی مواجه می شویم. در واقع زندگی چیزی جز رویارویی با مشکلات مختلف و تلاش برای حل و فصل آن ها نیست. بنابراین به جای این که دست روی دست بگذاریم و آرزو کنیم که ای کاش چنین مشکلی برایم پیش نمی آمد، بهتر است یاد بگیریم که چطور مشکلات و مسائل خود را حل کنیم.
مهارت حل مسئله، یکی از مهارت های ده گانه زندگی است که منعکس کننده یک رویکرد مثبت نسبت به زندگی است و نقطه مقابل درماندگی محسوب می شود.حل مسئله به این معنی است که در برخورد با مشکلاتی که برایمان پیش می آید،به جای فرار کردن از مشکل یا نادیده گرفتن آن، مقابل مشکل بایستیم و آن را به نحو شایسته ای حل کنیم. باور زیر بنایی این مهارت، اعتقاد فرد به توانایی خود در رفع درست مشکلات است.حل مسئله نیز مشابه مهارت تصمیم گیری مستلزم چند فعالیت است. ابتدا باید مشکل را به دقت تعریف کنید ، و سپس راه حل های متفاوت حل مشکل را مطرح کرده و مورد بررسی قرار دهید و در نهایت مناسب ترین و موثرترین راه حل را انتخاب و اجرا کنید.
این روش دارای 6 گام است .
1 - اتخاذ نگرش حل مسئله
وقتی مشکلی برایمان پیش می آید، دچار نگرانی و سردرگمی می شویم.درچنین حالتی نمی توانیم خوب فکر کنیم ، پس اولین کاری که باید انجام دهیم ، این است که آرامش خود را حفظ کنیم و اجازه ندهیم افکار مخرب و سرزنش کننده ای چون:« من آدم بی عرضه، تنبل وبد شانسی هستم، همیشه مشکلات برای من پیش می آید ، من نمی توانم آن را حل کنم ، هر چه بلاست سر من نازل می شود و ..»به سراغ ما بیاید.
2 - تعریف مشکل
برای حل یک مشکل ابتدا باید بدانیم که این مشکل دقیقا چیست. ۳ سوال به تعریف مشکل کمک می کند:
الف) مشکل چیست ؟
ب) مشکل از چه زمانی (یا کجا) ایجاد شده است ؟
ج) چه چیزی یا چه کسانی در ایجاد مشکل یاگسترش آن دخالت دارند؟
درباره مشکل نوید و همسرش پاسخ این سوالات می تواند به این نحو باشد:
الف: مواجه شدن با کمبود پول
ب: از زمان اجاره یک خانه بزرگ تر
ج: مدیریت نادرست مالی نوید و همسرش
3 - تهیه فهرستی از راه حل های مختلف
پس از آن که مشکل را به طور دقیق و روشن تعریف کردید ، باید خوب فکر کنید و تمام راه حل های ممکن را برای حل مشکل مورد نظر فهرست کنید. هر چقدر بتوانید راه حل های بیشتری برای حل مشکل خود پیدا کنید، در حل مشکلات موفق تر خواهید بود .
یک روش خوب برای پیدا کردن راه حل های مختلف برای حل یک مشکل، استفاده از تکنیک « بارش فکر » است؛یعنی تمام راه حل هایی که به ذهنتان می رسد،چه خوب و چه بد،را یادداشت کنید . روش دیگر، مشورت با افراد آگاه و مورد اعتماد است.
در این مثال، راه حل های مختلف می تواند به این شکل باشد:
- درخواست از صاحبخانه که زمان بیشتری برای پرداخت اجاره به آن ها بدهد.
- درخواست وام از محل کار نوید
- پول قرض گرفتن از خانواده راحله
- فروختن بخشی از طلاهای راحله
- ماندن ساعات بیشتر در اداره و دریافت اضافه کاری و...
4 - انتخاب بهترین راه حل
تعریف مشکل و یادداشت کردن راه حل های احتمالی آن به ما کمک می کند تا بتوانیم از بین راه حل های فهرست شده، بهترین راه حل که کمترین هزینه و بیشترین فایده را داشته باشد و در عین حال مطابق ارزش های ما باشد و نیز عملی و کاربردی باشد را انتخاب کنیم. مثلا شاید درخواست وام فوری یکی از بهترین راه حل ها برای رفع این مشکل باشد به خصوص اگر این وام کم بهره و با بازپرداخت طولانی مدت باشد.
5 - اجرای راه حل انتخاب شده
برای اجرای درست راه حل انتخابی ، به طور دقیق مشخص کنید که چه چیزهایی ، چه کاری ، کجا ، چه موقع وتوسط چه کسی باید انجام شود و چه موادی لازم است. اگر این مسائل رعایت نشود، اجرای برنامه با مشکل مواجه می شود.
در این مثال نوید باید از مدیر مالی محل کار بخواهد تا مراحل اخذ وام را برای او تشریح کند و سپس مقدمات آن مانند ضامن معتبر و... را فراهم کند.
6 - ارزشیابی
پس از اجرای راه حل انتخاب شده ، باید ارزیابی شود آیا راه حل مورد نظر مؤثر و رضایت بخش بوده یا خیر . اگر موثر نبوده باید دید در کجا اشکال وجود داشته است .در تعریف مشکل یا در انتخاب بهترین راه حل یا در اجرای آن؟!
در واقع راه حل مسئله، یک "پاسخ مقابله ای" است. وقتی فردی به حل مسئله می پردازد، نوعی مقابله انجام می دهد. مقابله فرد می تواند مؤثر یا نامؤثر باشد.
همه ما در زندگی فردی و اجتماعی با مسائل و مشکلات متعددی مواجه می شویم. در واقع زندگی چیزی جز رویارویی با مشکلات مختلف و تلاش برای حل و فصل آن ها نیست. بنابراین به جای این که دست روی دست بگذاریم و آرزو کنیم که ای کاش چنین مشکلی برایم پیش نمی آمد، بهتر است یاد بگیریم که چطور مشکلات و مسائل خود را حل کنیم.
مهارت حل مسئله، یکی از مهارت های ده گانه زندگی است که منعکس کننده یک رویکرد مثبت نسبت به زندگی است و نقطه مقابل درماندگی محسوب می شود.حل مسئله به این معنی است که در برخورد با مشکلاتی که برایمان پیش می آید،به جای فرار کردن از مشکل یا نادیده گرفتن آن، مقابل مشکل بایستیم و آن را به نحو شایسته ای حل کنیم. باور زیر بنایی این مهارت، اعتقاد فرد به توانایی خود در رفع درست مشکلات است.حل مسئله نیز مشابه مهارت تصمیم گیری مستلزم چند فعالیت است. ابتدا باید مشکل را به دقت تعریف کنید ، و سپس راه حل های متفاوت حل مشکل را مطرح کرده و مورد بررسی قرار دهید و در نهایت مناسب ترین و موثرترین راه حل را انتخاب و اجرا کنید.
این روش دارای 6 گام است .
1 - اتخاذ نگرش حل مسئله
وقتی مشکلی برایمان پیش می آید، دچار نگرانی و سردرگمی می شویم.درچنین حالتی نمی توانیم خوب فکر کنیم ، پس اولین کاری که باید انجام دهیم ، این است که آرامش خود را حفظ کنیم و اجازه ندهیم افکار مخرب و سرزنش کننده ای چون:« من آدم بی عرضه، تنبل وبد شانسی هستم، همیشه مشکلات برای من پیش می آید ، من نمی توانم آن را حل کنم ، هر چه بلاست سر من نازل می شود و ..»به سراغ ما بیاید.
2 - تعریف مشکل
برای حل یک مشکل ابتدا باید بدانیم که این مشکل دقیقا چیست. ۳ سوال به تعریف مشکل کمک می کند:
الف) مشکل چیست ؟
ب) مشکل از چه زمانی (یا کجا) ایجاد شده است ؟
ج) چه چیزی یا چه کسانی در ایجاد مشکل یاگسترش آن دخالت دارند؟
درباره مشکل نوید و همسرش پاسخ این سوالات می تواند به این نحو باشد:
الف: مواجه شدن با کمبود پول
ب: از زمان اجاره یک خانه بزرگ تر
ج: مدیریت نادرست مالی نوید و همسرش
3 - تهیه فهرستی از راه حل های مختلف
پس از آن که مشکل را به طور دقیق و روشن تعریف کردید ، باید خوب فکر کنید و تمام راه حل های ممکن را برای حل مشکل مورد نظر فهرست کنید. هر چقدر بتوانید راه حل های بیشتری برای حل مشکل خود پیدا کنید، در حل مشکلات موفق تر خواهید بود .
یک روش خوب برای پیدا کردن راه حل های مختلف برای حل یک مشکل، استفاده از تکنیک « بارش فکر » است؛یعنی تمام راه حل هایی که به ذهنتان می رسد،چه خوب و چه بد،را یادداشت کنید . روش دیگر، مشورت با افراد آگاه و مورد اعتماد است.
در این مثال، راه حل های مختلف می تواند به این شکل باشد:
- درخواست از صاحبخانه که زمان بیشتری برای پرداخت اجاره به آن ها بدهد.
- درخواست وام از محل کار نوید
- پول قرض گرفتن از خانواده راحله
- فروختن بخشی از طلاهای راحله
- ماندن ساعات بیشتر در اداره و دریافت اضافه کاری و...
4 - انتخاب بهترین راه حل
تعریف مشکل و یادداشت کردن راه حل های احتمالی آن به ما کمک می کند تا بتوانیم از بین راه حل های فهرست شده، بهترین راه حل که کمترین هزینه و بیشترین فایده را داشته باشد و در عین حال مطابق ارزش های ما باشد و نیز عملی و کاربردی باشد را انتخاب کنیم. مثلا شاید درخواست وام فوری یکی از بهترین راه حل ها برای رفع این مشکل باشد به خصوص اگر این وام کم بهره و با بازپرداخت طولانی مدت باشد.
5 - اجرای راه حل انتخاب شده
برای اجرای درست راه حل انتخابی ، به طور دقیق مشخص کنید که چه چیزهایی ، چه کاری ، کجا ، چه موقع وتوسط چه کسی باید انجام شود و چه موادی لازم است. اگر این مسائل رعایت نشود، اجرای برنامه با مشکل مواجه می شود.
در این مثال نوید باید از مدیر مالی محل کار بخواهد تا مراحل اخذ وام را برای او تشریح کند و سپس مقدمات آن مانند ضامن معتبر و... را فراهم کند.
6 - ارزشیابی
پس از اجرای راه حل انتخاب شده ، باید ارزیابی شود آیا راه حل مورد نظر مؤثر و رضایت بخش بوده یا خیر . اگر موثر نبوده باید دید در کجا اشکال وجود داشته است .در تعریف مشکل یا در انتخاب بهترین راه حل یا در اجرای آن؟!
در واقع راه حل مسئله، یک "پاسخ مقابله ای" است. وقتی فردی به حل مسئله می پردازد، نوعی مقابله انجام می دهد. مقابله فرد می تواند مؤثر یا نامؤثر باشد.