آشنایی با هواپیمای ترابری تاکتیکی ایلوشین 76 / Ilyushin Il-76

[τοxικ]

این هواپیما اصلا به منظور انتقال ماشین آلات سنگین به دورترین و فقیر ترین مناطق روسیه طراحی شده بود.گونه های نظامی آن نیز به طور وسیع در آسیا اروپا و آفریقا استفاده می شود.
از بدو ورود به خدمت تاکنون ایلوشین 76 به عنوان نقطه ی عطفی در زمینه ی باربری هوایی و حمل بارهای حجیم و سنگین شناخته میشود.همچنین این هواپیما در مواقع اضطراری توانایی حمل افراد و همچنین کمک رسانی در مواقع حادثه را به سرتاسر نقاط دنیا خصوصا کشورهای در حال توسعه و فقیر که دارای باندهای فرود ناهموار می باشند را داراست.نوع اطفای حریق آن نیز توانایی حمل مقدار زیاد مواد ضد اشتعال و اب را نیز دارست.ازین هواپیما در تمرین های بی جاذبگی Zero G استفاده می شود.

هواپیمای ایلوشین 76 ایرفلوت در فرودگاه زوریخ 1985

 

طراحی و توسعه
این هواپیما در سال 1967 توسط ایلوشین به عنوان هواپیمایی که توانایی حمل 40 تن بار در 5000 کیلومتر و کمتر از 6 ساعت را داشته باشد و بتواند در باندهای نا آماده و تمام شرایط اب و هوایی خصوصا شرایط روسیه و سیبری عملیات داشته باشد معرفی شد.این هواپیما بیشتر جایگزین هواپیمای مستعمل An-12 بود تا هواپیمایی مسافربری;زیرا طرحی که قرار بود این هواپیما به عنوان یک هواپیمای مسافربری دو طبقه با ظرفیت 250 نفر تبدیل شود لغو شد.اولین پرواز این هواپیما در ماه مارس 1971 انجام شد.
تولید این هواپیما در تاشکند ازبکستان که در ان زمان جزوی از قلمرو شوروی بود آغاز شد و 860 فروند ازین هواپیما تولید شد.در سالهای 1990 نوع مدرنیزه شده ی این هواپیما تحت عنوان Il-76MF/TF با فضای بار بیشتر و اویونیک بهتر طراحی شده بود که به علت مشکلات مالی نیروی هوایی روسیه به تولید انبوه نرسید و فقط پیش نمونه این هواپیما در سال 1995 پرواز کرد.
عاقبت در سال 1997 به علت رو به زوال گذاشتن کارخانه تولید این هواپیما متوقف شد.
بعضی از شرکت های هواپیمایی برای به روز کردن و همسو شدن با استانداردهای آلودگی صوتی اروپا از سال 2004 موتورهای PS-90 را بروی هواپیماهای ایلوشین 76 نصب کردند.این سری به Il-76TD-90VD معروف شده است.
در سال 2005 چین 34 فروند هواپیمای Il-76MD و 4فروند تانکر Il-78 به روسیه سفارش داد.کارخانه ی تاشکند نیز 16 بدنه ی هواپیما را که ناتمام مانده بودند کامل کرد.تولید ایلوشین 76 در کارخانه ی جدید اولیانوفسک روسیه و همکاری آنها با تاشکند تامل برانگیز است.

 

هواپیمای Il-76 نیروی هوایی هند

 

سابقه عملیاتی
اولین هواپیما به سال 1974 به نیروی هوایی شوروی داده شد و تبدیل به ستون فقرات ترابری نیروی هوایی شوروی شد.
بین سالهای 1979 تا 1991 شوروی با این هواپیما 14700 سورتی پرواز به سمت افغانستان انجام داده بود.786200 سرباز جابه جا کرد و حدود 315800 تن بار حمل نمود.میتوان گفت که ایلوشین 76 89 درصد سربازان شوروی و 74 درصد محموله های هوایی ارتش شوروی را جابه جا کرد.
تا سال 2006 نیروی هوایی روسیه حدود 200 فروند ازین هواپیما ها را در اختیار دارد که کمتر از نصف آنها مناسب برای پرواز هستند.اپراتور های غیر نظامی نیز 108 فروند ازین تایپ را در روسیه در اختیار دارند.
Il-76 به عنوان تانکر سوخترسان نیز فعالیت میکند و 50 فروند ازین نوع نیز ساخته شده است.
همچنین بدنه ی این هواپیما در تولید هواپیمای آواکس Beriev A-50 Mainstay که 25 فروند از این مدل نیز تولید شده بکار رفته است.
با این حال هنوز هم این هواپیما پروازهای منظمی به قطب جنوب دارد و اصلی ترین شبیه ساز بی وزنی برای فضانوردان روس نیز همین هواپیما است.
Beriev و NPO Almaz برنامه هایی برای تبدیل این هواپیما به عنوان لیزر هوایی را دارند.این هواپیما که به عنوان A-60 شناخته میشود و دو فروند از آن نیز ساخته شده است,هنوز هم بسیاری از زوایایش برای همگان روشن نیست و عملا به عنوان طرحی سری به شمار می آید.

کودتای مالدیو 1988
عملیات کاکتوس در نوامبر سال 1988 انجام گرفت که طی آن سربازان چتر باز هندی بوسیله ی Il-76MD به سمت جزایر مالدیو برای بر اندازی کودتا چیان فرستاده شدند.

هواپیمای آواکس سیمرغ نیروی هوایی ایران(سقوط کرده)

طوفان کاترینا
فدراسیون روسیه در راستای کمکهای بشر دوستانه به طوفان زدگان آمریکایی در نیو اورلئان آمریکا دو فروند هواپیمای ایلوشین 76 را برای کمک به آسیب دیدگان اعزام کرد.
هند نیز همچنین برای کمک به آسیب دیدگان از هواپیمای ایلوشین 76 استفاده کرد.
در اکتبر سال 2009 مقامات روسی به استرالیایی ها پیشنهاد به خدمت گیری هواپیماهای آتشنشان ایلوشین 76 را جهت مبارزه با آتش سوزی جنگلها که به شنبه سیاه معروف بود را مطرح کردند.اما کمیته ی حفاظت منابع طبیعی سلطنتی استرالیا این پیشنهاد را نپذیرفت.

انواع گوناگون ایلوشین 76

 

پیش نمونه ها
Izdeliye-176
Izdeliye-576
Izdeliye-676 و Izdeliye-776 به عنوان مسافت سنج و ارتباطات برای استفاده در بقیه پیش نمونه ها.
IZdeliye-976 (SKIP).ردیابی موشک ها و فواصل.بیشتر برای آزمایشات موشک KH-55 ساخته شد.
Izdeliye-1076 عملیات ویژه
Izdeliye-1176 جاسوسی الکترونیک
Il-76TD-90 / Il-76MD-90 با موتورهای PS-90
Il-76 firebomber آتشنشان که میتواند کپسول های انفجاری حاوی مواد ضد اشتعال را حمل نماید.
Il-76PSD جستجو و نجات
Il-96 مدل با قابلیت تبدیل سریع(این فقط طرح بود و ارتباطی با Il-96 مسافری ندارد)
Il-150 این مدل همان A-50 بود که از موتورهای PS-90 استفاده میکرد.
Beriev A-60 لیزر هوایی

گونه های نظامی
Il-76-Tu160 tailplane transporter مربوط به برنامه های طراحی Tu-160
Il-76D به همراه یک قبضه توپ ضد هوایی در عقب هواپیما
Il-76K / Il-76MDK/Il-76MDK-II نمونه ی تمرینی برای شرایط بی وزنی
Il-76LL تست موتور
Il-76M حمل و نقل نظامی
Il-76MD حمل و نقل نظامی با برد بیشتر
Il-76MD Skal'pel-MT بیمارستان سیار
Il-76MD-90 با موتورهای PS-90
Il-76MF با بدنه ی کشیده تر(حدود 6.6متر)با موتورهای PS-90 بیشترین وزن تیک آف 210 تن و حمل بار 60 تن.به تولید نرسید.
Il-76PP جنگ الکترونیک
Il-76MD PS گشت دریایی و جستجو و نجات
Il-76T/Il-76TD به عنوان هواپیمایی نظامی مطرح بود اما بیشتر کاربرانش غیر نظامی هستند.
Il-78 / Il-78M تانکر سوخترسان
Il-82 هواپیمای پست فرماندهی
Beriev A-50/Beriev A-50M/Beriev A-50I/Beriev A-50E هواپیمای هشدار زود هنگام هوابرد

گونه های غیر نظامی
Il-76MGA مدل تجاری باری
Il-76MD to Il-76TD در این مدل تمامی وسایل نظامی برداشته شده است.
Il-76P / Il-76TP / Il-76TDP / Il-76MDP هواپیمای آتش نشان.1.5 تا 2 ساعت طول میکشد تا کیت تانکر به آن نصب گردد.قادر به حمل 49000 لیتر آب است که 3.5 برابر هرکولس سی-130 است.
Il-76T گونه باربری غیر نظامی.ملقب به Candid A

KJ-2000

 

نمونه های خارجی
Il-76 Phalcon برای نیروی هوایی هند است که مجهز به رادار اسرائیلی Phalcon است.
Il-76MD tanker برای نیروی هوایی عراق که قابلیت سوخت رسانی هوا به هوا دارد.

 

KJ-2000
نمونه چینی A-50 است و هم اکنون در خدمت نیروی هوایی خلق چین است.به رادار آرایه فازی فعال AESA که توسط چین تولید شده مجهز شده است.

 

بغداد 1
نمونه عراقی که با راداری در قسمت بار در جنگ عراق و ایران به کار گرفته میشد.

بغداد 2
عراق به کمک فرانسوی ها رادار Thomson-CSF Tiger G و رادوم پلاستیکی تقویت شده با فایبرگلاس را بر روی Il-76MD همسان ساختند.حداکثر برد آن 350 کیلومتر است.یکی از آنها در جنگ خلیج فارس نابود شد اما دو فروند دیگر به ایران فرار کردند(عدنان 1 و عدنان 2).یکی از آنها به سیمرغ تغییر نام داد و در 22 سپتامبر 2009 در رژه ی ارتش سقوط کرد.دیگری نیز فعلا در شرایط پروازی نیست.

 

 

 

 

کاربران

 

سازمان ملل ، الجزایر ، انگولا ، ارمنستان ، آذربایجان ، بلاروس ، بورکینافاسو ، کامبوج ،
چین ، کنگو ، کوبا ، مجارستان ، هندوستان ، اردن ، ایران ، گینه استوایی ، عراق ، قزاقستان
لائوس ، لیبی ، مالی ، مولداوی ، کره شمالی ، قرقیزستان ، لتونی ، صربستان ، سیرالئون ، سودان ،
روسیه ، شوروی سابق ، سودان ،سوریه ، ترکمنستان ، اوکراین ، آمریکا ، امارات ، ازبکستان ، یمن

 

مشخصات

کاربری : هواپیمای ترابری تاکتیکی
تولید کننده : اتحاد جماهیر شوروی / روسیه

طراح : Ilyushin
اولین پرواز : مارس 25 ، سال 1971
شروع طرح : ژوئن سال 1974
وضعیت کاران
کاربران اولیه

نیروی هوایی روسیه

نیروی هوایی اوکراین
نیروی هوایی هند 
هواپیمایی TransAVIAexport
شمارگان تولید : 960
انواع دیگری :

 Ilyushin IL - 78
Beriev - 50
KJ - 2000

 

مشخصات مدل دی

 

خدمه : 5-7 نفر
ظرفیت : 40000 کیلوگرم
حداکثر بار : 45 -- 47 تن (حدود بیشتر از 50 تن)
طول : 46.59 متر
بال : 50.5 متر

 

ارتفاع : 14.76 متر 
مساحت بال : 300.0 متر مربع 
وزن خالی : 72000 کیلوگرم 
حداکثر وزن برخاست : 157.000 کیلوگرم 
پیشران : 4 × Soloviev D - 30KP توربوفن،توان هر یک 118 کیلونیوتن  

حداکثر سرعت : 900 کیلومتر / ساعت ،  0.82 ماخ بسته به ارتفاع
برد : 3650 کیلومتر

سقف پرواز  : 13000 متر

توان حمل بالها : 566.7 کیلوگرم

حداقل باند فرود : 450 متر با تراست معکوس

جنگ افزار

اسلحه : 2 مسلسل 23 میلیمتری همراه با هدایت راداری

بمب : برخی از مدل نظامی دارای 2 جایگاه حمل سلاح در زیر هر بال بیرونی است که توان حمل بمب های 500 کیلوگرمی