بـا خوبی هـا وَ بـدی هـای لـنز آشنـا شـویـد ×

[( lιεβ )]

دست نگه دارید! قبل از تصمیم برای استفاده از لنز؛ چه لنزهای رنگی و چه طبی لازم است با خوبی ها و بدی های لنز آشنا شوید. این هفته به این موضوع پرداخته ایم و حتی با چند نفر از استفاده کنندگان لنز راجع به مشکلاتشان صحبت کردیم و نظر کارشناس سلامت را جویا شدیم.بی شک پس از مطالعه این مطلب به بسیاری از سوالاتتان پاسخ داده می شود….

▪ پرسش اول: صبح که از خواب بیدار شدم، در آینه نگاهی به خودم انداختم. احساس کردم یکی از چشم هایم بزرگ تر از چشم دیگرم شده؛ زیاد جدی نگرفتم و گفتم حتما بعد از خواب و ورم صورتم چهره ام به این شکل درآمده. صورتم را شستم و چند دقیقه بعد دوباره در آینه نگاهی به صورتم انداختم و دیدم موضوع جدی تر از آن است که فکر می کردم؛ واقعا یکی از چشم هایم بزرگ شده بود و حتی یک لکه سفید هم روی چشمم می دیدم. سریع به یکی از مراکز چشم پزشکی مراجعه کردم و درباره اینکه چه مدت است لنز استفاده می کنم و مشکل چشمی داشته ام یا نه و… توضیح دادم. پزشک بعد از معاینه، تشخیص عفونت باکتریایی دادند و استفاده از لنزها را تا مدت زیادی برایم ممنوع کردند اما توضیح دقیقی درباره این عفونت باکتریایی و علت ایجادش و… ندادند، فقط گفتند لنزهایم این عفونت را ایجاد کرده است و به نوعی آلوده شده بودند. پس از مدتی استفاده نکردن از لنزها و مصرف قطره های چشمی مختلف، مشکلم برطرف شد اما هنوز نگرانی ام درباره چشم هایم وجود دارد چون گاهی احساس می کنم یکی از چشم هایم بزرگ تر از دیگری می شود. علت چیست؟ بعضی ها می گویند دچار فشار چشم شده ام.

▪ پرسش دوم: دچار سوزش چشم شده بودم، سوزش چشمی که مدام بیشتر می شد. کمی هم در چشم هایم احساس خارش داشتم. لنزهایم را از چشم هایم بیرون آوردم اما همچنان چشم هایم می سوخت. فردا صبح وقتی که عینک زدم و راهی محل کارم شدم، در نورآفتاب نمی توانستم چشم هایم را باز نگه دارم زیرا به شدت می سوختند. به چشم پزشک همیشگی ام مراجعه کردم و تشخیص او زخم شدن سطح قرنیه چشم بود. مدت زیادی از لنزهایم مصرف نکردم و در آن مدت قطره های مختلف استریل چشمی مصرف کردم؛ اما هنوز هم گاهی در نورآفتاب دچار سوزش شدید چشم می شوم. چه باید بکنم؟ علت چیست؟ آیا لنزها باعث تشدید این حالت و حساس شدن به نور می شوند؟

▪ پرسش سوم: مدت زیادی است از لنز استفاده می کنم. از طرفی مدام از اطرافیان می شنوم که لنز ضرر دارد به خصوص در هوای آلوده تهران. می خواهم چشم هایم را عمل کنم اما واقعا هنوز تصمیم جدی ای برای این کار نگرفته ام. از طرفی شنیده ام عمل لیزیک کسانی که مدت زیادی لنز استفاده کرده اند، نتیجه خوبی ندارد. چه باید بکنم؟

▪ پرسش چهارم: می خواهم تا چند ماه دیگر چشم هایم را عمل لیزیک کنم و پزشکم تجویز کرده در این مدت عینک به چشم هایم بزنم و به هیچ وجه از لنز استفاده نکنم اما وقتی عینک می زنم، دچار سرگیجه و سردرد می شوم. وقتی به چشم پزشک مراجعه کردم، گفت شماره عینکم درست است اما به دلیل اینکه مدت زیادی از لنز استفاده کرده ام، چشم هایم دیگر نمی توانند به فاصله کانونی عینک عادت کنند.

▪ پرسش پنجم: مدام چشم هایم دچار عفونت می شود؛ یعنی حداقل سالی یکبار دچار عفونت چشمی می شوم و قی سفید رنگی گوشه چشم هایم جمع می شود. قطره ای که بیشتر مواقع برای من تجویز می شد «نفازولین» بود اما به تازگی شنیده ام بدترین قطره چشمی است چون فقط مویرگ های چشم را گشاد می کند و قرمزی چشم را از بین می برد. آیا واقعا این طور است؟ اگر واقعیت دارد پس چرا این قطره برای افراد زیادی تجویز می شود؟

● دکتر ایرج احدزادگان

جراح چشم پزشک، فوق تخصص گلوکوم، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران

قبل از اینکه بخواهم به یک یک این مشکلات پاسخ دهم، لازم است نکته ای کلی در مورد لنز تذکر بدهم. لنز در واقع چیزی جز یک قطعه پلاستیکی نیست که بشر آن ساخته تا با کمک آن اشکال های موجود در دید را اصلاح کند بنابراین از آنجا که این عامل خارجی جزء ساختمان طبیعی و خدادادی چشم ما نیست، باید تا می توانیم استفاده از آن را محدود کنیم تا این بار اضافی که روی چشم ها قرار می گیرد، به آنها صدمه نزند. دور و بر ما پر است از عوامل محیطی تحریک کننده چشم، از آفتاب گرفته تا هوای آلوده و بخارهای ناشی از موادشیمیایی پس نباید خودمان هم یک عامل محرک را به صورت بار اضافی تحمیل کنیم. چشم ها در هوای آلوده که خشکی هوا بیشتر می شود، با پلک زدن های مکرر، سعی می کنند رطوبت مورد نیاز خود را به دست بیاورند اما وقتی لنز روی سطح چشم باشد، گاهی این کار کافی نیست و چشم ها تحریک می شوند. لنز بد نیست اما مدت استفاده اش باید محدود شود. بهتر است کسی که هر روز سر کار می رود و ۸ ساعت لنز در چشمش می گذارد، روز تعطیل که در خانه است، عینک بزند تا هم چشمش یک روز استراحت کند و هم عادت به عینکش از دست نرود.

▪ پاسخ اول: به نظر می رسد در رعایت اصول مراقبت از لنز سستی کرده اید. رعایت نکردن بهداشت دست ها، تمیزنبودن ظرف جای لنز یا آلوده بودن داروی لنز می تواند این مشکل را ایجاد کند. بهتر است ظرف لنز کوچکی تهیه کنید تا ماده نگهدارنده زود تمام شود و بیش از ۲ یا ۳ ماه نماند. ظرف لنز یا داروی آن را نباید درون قفسه های مخصوص حمام گذاشت. چون رطوبت آن این مواد را خراب می کند. مشکل هیچ ربطی به فشار چشم ندارد و به نظر همان زخم شدن قرنیه است. زخم قرنیه می تواند عفونی یا غیرعفونی باشد که درمان حالت عفونی سخت تر و طولانی تر است. خوشبختانه عفونت شما از نوع باکتریایی است چون زخم قارچی جدی تر و درمانش سخت تر است.

▪ پاسخ دوم: شما دچار زخم قرنیه چشم اما از نوع غیرعفونی شده اید. خود این خراش ها و آسیب هایی که به دلیل استفاده از لنز به سطح چشم وارد می شود، حالت فوتوفوبی (ترس از نور) ایجاد می کند و باعث آبریزش و قرمزی چشم می شود. به هر حال اینها از عوارض استفاده از لنز هستند، مدت استفاده تان را محدود کنید.

▪ پاسخ سوم و چهارم: کسانی که جراحی لیزیک انجام داده اند، لازم است حداقل ۲ هفته قبل از عمل لنز خود را کنار بگذارند و از عینک استفاده کنند. این یک اصل مهم و ضروری و از لازمه های عمل لیزیک است. اگر مدت هاست از لنز استفاده می کنید، قطعا هنگام استفاده از عینک سردرد می گیرید و امکان دارد دیوار و زمین را کج و معوج ببینید. این مشکل از عینک یا چشم شما نیست بلکه به دلیل مشکل تطابق چشم با فاصله کانونی جدید است. به هر حال چاره ای جز تحمل این وضعیت نیست. اگر گه گاه از عینک استفاده کنید، به این معضل دچار نمی شوید.

▪ پاسخ پنجم: نفازولین دارویی است که با منقبض کردن مویرگ های چشم باعث می شود خون تجمع یافته در آن کم شود و حالت سفیدی دوباره به چشم شما برگردد. اغلب هنگام سوزش، خستگی و قرمزی چشم توصیه می شود نفازولین استفاده کنید اما ۲ ساعت بعد از مصرف، دوباره مویرگ ها بازمی شوند و با بازگشت مجدد خون، حالت قرمزی چشم برمی گردد و بیمار وسوسه می شود مدام از این دارو استفاده کند که این کار توصیه نمی شود زیرا اگر نفازولین زیاد و طولانی مدت استفاده شود، خود باعث ایجاد لکه های قهوه ای روی سفیدی چشم خواهد شد. به جای نفازولین از کمپرس آب خنک و حتی یخ استفاده کنید که تاثیر آن مشابه نفازولین است و حالت خارش، خستگی و قرمزی چشم را از بین می برد. خوبی استفاده از کمپرس خنک این است که محدودیت مصرف یا عارضه ندارد و می توانید هر چندبار که دلتان خواست در شبانه روز این کار را تکرار کنید.