زنان پلیس در ایران و جهان

[✘PETER✘]

خدمت در نیروهای پلیس از آن حیطه‌هایی بوده است که برای سال‌ها مردانه تلقی شده و حضور زنان در آن پس از سال‌ها امکان‌پذیر شده است. به لحاظ تاریخی حدود 100 سال از حضور زنان در اولین جایگاه شغلی پلیسی در جهان می‌گذرد. در واقع ریسک بالا و مخاطراتی که همواره افراد شاغل در این حوزه را تهدید کرده و نیاز این شغل به انعطاف بیشتر نسبت به دیگر مشاغل، همگی ازجمله دلایلی بوده که منجر به کمرنگ‌تر شدن حضور زنان در این عرصه نسبت به برخی دیگر از مشاغل شده است.

به گزارش مهرخانه، در این جا نگاهی خواهیم داشت بر تاریخچه حضور زنان در جایگاه نیروی پلیس در کشورهای مختلف.

پلیس زن در ایران
در کشور ما تاریخچه حضور پلیس‌ زن به سال 1341 شمسی برمی‌‌گردد که زنان اونیفورم‌پوش به صورت درجه‌داران و افسران در شهربانی و ژاندارمری به کار گرفته شدند. همچنین پس از پیروزی انقلاب اسلامی ‌نیز پذیرش و تربیت پلیس زن از سال 1377 شمسی با تصویب مجلس شورای اسلامی‌آغاز شد. نحوه ورود به دانشگاه پلیس توسط زنان از طریق آزمون سراسری است.

فریبا شایگان، رئیس دانشکده پلیس زن در رابطه با حضور زنان در نیروی انتظامی‌ در سال‌های پس از انقلاب معتقد است: قبل از سال 1377 نیز زنان در نيروي انتظامي حضور داشتند و معمولاً كارمند بودند. از آن موقع اهدافي براي پليس زن تعريف شد که بر آن اساس پليس زن بايد حامي زنان وكودكان باشد و در مشاغلي به كار گرفته شود كه لزوم حضور او وجود دارد. در واقع زماني پليس زن به كار گرفته مي‌شود كه حمايت از زنان و كودكان و ارائه خدمات انتظامي بويژه به اين دو قشر الزام پيدا مي‌كند. البته دستگيري و بازداشت مجرمين زن، برخورد انتظامي با آنها، پيشگيري از جرايم و ارائه مشاوره انتظامي به خانواده‌ها نيز از وظايف پليس زن است.

رئیس دانشکده پلیس زن در مورد ویژگی‌های مورد نیاز برای ورود به این شغل برای زنان نیز اظهار داشت: شغل پليسي يكسري توانمندي و ويژگي‌هاي خاص فردي لازم دارد. بخشي از كار پليس زن برخورد با مجرمين و برخورد انتظامي است و بخش ديگري از كار در حيطه پيشگيري و مشاوره است كه مي‌بايست پليس‌هاي زن توانمندي‌هايي را كسب كنند. لذا پليس زن علاوه بر توانمندي‌هاي جسمي كه در گزينش‌هاي اوليه لحاظ مي‌شود، مثل تناسب قد و وزن و چابكي و ... بايد يك‌سري اصول علمي را آموزش ببيند. پليس زن بايد با قوانين ومقررات، جامعه‌شناسي و مردم‌شناسي آشنا باشد. معمولاً پليس‌هاي زن در طول آموزش از توانمندي‌هاي لازم برخوردار مي‌شوند. همچنین آنها مانند ساير دانشجويان دانشگاه‌ها 132 واحد در مقطع ليسانس مي‌گذرانند كه وزارت علوم مشخص كرده است. ولي علاوه بر اينها 30 تا 40 واحد دروس عملي دارند كه غير از درس‌هايي است كه وزارت علوم تصويب كرده است. مثل: دروس دفاع شخصي، آمادگي جسماني، تكواندو، كاراته ، جودو، آموزش رانندگي ، تيراندازي، زبان انگليسي و ... .

همچنین وی در مورد حیطه وظایف شغلی پلیس زن در ایران به شرح وظایف آنان اشاره کرده و ادامه می‌دهد: هر جا بحث خانم‌هاست، آنجا پليس زن حضور دارد، مثلاً در گيت‌هاي بازرسي، كشف جرايم، صحنه جرم، انگشت‌نگاري، كلانتري‌ها ، مشاوره و... پليس زن حضور دارد. معدود كارهايي است كه پليس‌هاي زن حضور ندارند که از جمله آنها مرزباني است، يا در امر كنترل ترافيك خانم‌ها حضور ندارند، ولي درگواهينامه دادن و... پليس زن حاضر است. پليس‌هاي زن پس از فارغ‌التحصيلي با توجه به نياز ناجا در جاهاي مختلف متناسب با تحصيلات خود تقسيم مي‌شوند.

لازم به ذکر است در حال حاضر اکثر کشورهای جهان مجهز به داشتن پلیس زن در میان نیروهای پلیس خود هستند که در ادامه به تاریخچه برخی از آنها خواهیم پرداخت.

پلیس زن در انگلیس
در 16 نوامبر سال 1918 میلادی، یک اطلاعیه رسمی ‌به اتحادیه ملی زنان شاغل انگلیس ابلاغ شد که به موجب آن با اتمام دوره تعلیمات مقدماتی، اولین گروه از پلیس زنان توانستند رسماً در این کشور فعالیت خود را آغاز کنند. تا پیش از این مصوبه، بهره‌مندی از پلیس زن در امور پیشگیری از جرم و حفظ نظم عمومی ‌در خیابان‌های انگلیس در قالب افسران ارشد پلیس صورت می‌گرفت. علاوه بر آن نیروهای گشت زنان نیز در کنترل پلیس انگلیس ایجاد شد تا بر فعالیتشان نظارت جامع‌تر شود.

در حکم پلیس انگلیس در 22 نوامبر سال 1918 میلادی، ‌طرح تشکیل پلیس زن با انتخاب «استانلی» به عنوان سربازرس مطرح شد که در آن طرح پیشنهاد شده بود10 ناظر برای فعالیت و راهنمایی افسران پلیس زن در نظر گرفته شوند. پس از آن در فراخوان جذب نیروی پلیس که یک ماه بعد صادر شد، شرایط استخدام نیروهای پلیس زن نیز اعلام گردید. در این حکم علاوه بر اینکه قد مناسب برای پلیس‌های زن تعیین شده بود، نکته مهم دیگر این بود که زنان صاحب فرزند کوچک از خدمت معاف هستند. به علاوه ‌در بخش دیگری از این حکم آمده بود که افسران پلیس زن به عنوان پلیس سوگند یاد نمی‌کنند و از حق بازنشستگی برخوردار نیستند.

همچنین کمتر از یک سال بعد 25 افسر زن به خدمت گمارده شدند، اما با وجودی که زنان نقش خود را در مدت زمان جنگ ثابت کرده بودند، موفقیت‌شان به عنوان افسران پلیس زن عمر کوتاهی داشت. در آن زمان این باور وجود داشت که فعالیت‌های افسران زن، مناسب کار پلیس نیست و باعث شد تا زنان پلیس کنار گذاشته شوند، اما این تصمیم موجب اعتراض گروهی از افسران زن شد. این انحلال کوتاه مدت بود و در سال 1923 میلادی، 50 افسر زن بار دیگر سوگند یاد کردند و این بار از قدرت کامل برای حضور در عملیات‌ها و دستگیری مجرمان برخوردار شدند.

زنان پلیس‌ در آمریکا
از زمان برقراری دپارتمان پلیس در آمریکا در اواسط قرن 19، «پاسبانی» شغلی مردانه در نظر گرفته می‌شد. مردان همچنان اکثریت نیروهای پلیس را تشکیل می‌دادند و تمایل بر این بود که این روند در آینده نیز ادامه پیدا کند، اما در حال حاضر می‌توان گفت نیروهای پلیس زن تقریباً 13 تا 14 درصد مجموع نیروهای پلیس این کشور را تشکیل می‌دهند، هرچند هنوز هم زنان برای وارد به این عرصه با موانع روبرو هستند.

اختلاف‌نظرهایی در مورد زمان آغاز به کار اولین پلیس زن در آمریکا وجود دارد. در قرن 19 میلادی، گروهی از زنان برای کنترل زنان و کودکانی که در مراکز اصلاح و تربیت بودند،‌ استخدام شدند. اگرچه این زنان مسئولیت‌های افسران پلیس را نداشتند، ‌اما در واقع آنان از پیشگامان پلیس زن در این کشور محسوب می‌شوند. در آوریل سال 1908 میلادی، «لولا بالدوین» به عنوان اولین بازرس پلیس زن امریکا برای شهر «پورتلند» در ایالت «اورگن» انتخاب شد. وی اولین زنی بود که در ظاهر تعهدات و اختیارات کامل قانونی را گرفته بود، اما در عمل، نقش و اختیاراتش با آنچه که افسران پلیس مرد در آن زمان انجام می‌دادند، مشابه نبود.

به عبارت دیگر وظایف او همچون پلیس‌های زن، نخست بر پیشگیری از جرائم و امور اجتماعی معطوف بود و صاحب لباس فرم مخصوص و سلاح نبودند، اما به تدریج این شرایط تغییر کرد و نقش زنان به عنوان پلیس در این کشور جدی‌تر شد.

زنان پلیس در استرالیا
استرالیای جنوبی و نیوساوت جنوبی، اولین افسران پلیس زن را در سال 1915 میلادی به خدمت گرفت. در دسامبر همین سال «کیت کاکس» و «آنی راس» به ترتیب با 40 و 32 سال سن به عنوان اولین نیروهای پلیس زن در این منطقه انتخاب شدند.

در آن زمان براساس قانون، حداکثر سن برای پیوستن به نیروی پلیس استرالیای جنوبی، 29 سال بود، اما این قانون در مورد نیروهای زن نقض گردید. علاوه بر آن میزان حقوق پرداختی به این دو افسر پلیس مشابه با حقوق پرداختی به افسران مرد بود



زنان پلیس در بنگلادش
"حسن محمود خندکر"، پلیس کل بنگلادش با بیان اینکه پلیس نقش مهمی ‌در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور بازی می‌کنند، معقتد است که زنان پلیس کمک فوق‌العاده‌ای در این زمینه محسوب می‌شوند.

به گفته پلیس کل بنگلادش، ‌در گذشته پلیس‌های زن در این کشور تنها در حوزه‌های مرتبط با عملیات‌های ویژه زنان فعالیت داشتند، اما اکنون در رسیدگی به پرونده‌های حساس و مهم از توانایی آنان استفاده می‌شود.

بخش پلیس زن در این کشور فعالیت خود را از چند دهه قبل و با 6 نیرو آغاز کرد، اما اکنون تعداد آنان به حدود 6000 نفر رسیده است.

زن پلیس در عراق
نیروهای پلیس زن در این کشور نیز با آموزش در آکادمی ‌آماده می‌شوند. برخلاف بسیاری دیگر از برنامه‌های امنیتی برای زنان که تنها در طول روز برگزار می‌شود، در این آکادمی ‌آموزش‌های مشابه مردان همچون آموزش تیراندازی به پلیس زن نیز ارائه می‌شود.

البته در این کشور نیز مقاومت‌هایی در مورد حضور افسران پلیس زن وجود داشته و برخی مردان این شغل را برای زنان خطرناک می‌دانند. علاوه بر این زنان برای آموزش در این آکادمی‌ مجبورند خانواده‌هایشان را برای مدتی ترک کنند.

پلیس‌های زن در هنگ‌کنگ
اولین بازرس پلیس زن در سال 1949 میلادی به نیروی پلیس این کشور ملحق شده و طبق بررسی‌های اخیر، حدود 14 درصد نیروهای پلیس این کشور از میان زنان هستند که در پست‌های مختلف خدمت می‌کنند.

زنان پلیس در بحرین
از آنجا که وجود نیروهای پلیس زن در امنیت عمومی ‌جامعه عملکرد مؤثر و حائز اهمیتی دارند، از سال 1970 میلادی از این قشر از جامعه در بحرین استفاده و برای شروع کار دو افسر پلیس زن به خدمت گرفته شدند.

از زمان به کارگیری زنان به عنوان نیروی پلیس در این کشور، از آنان برای خدمات مختلفی کمک گرفته شد. به طور مثال از توانایی آنان برای برطرف کردن مشکلات خانوادگی زنان استفاده می‌شد. همچنین نیروی پلیس زن در بحرین در قسمت انگشت‌نگاری از زنان فعالیت داشته و در بخش اداره مهاجرت، ترافیک و حراست فرودگاه مشغول به کار هستند.

پلیس‌های زن در کویت
در سال 2001 میلادی شورای وزرای کویت طرح پلیس زن را تصویب کرد و اولین گروه پلیس زن نیز در سال 2007 میلادی در آکادمی‌«سعد آل-عبدالله» پذیرفته شدند.

زنان پلیس در مالزی
فعالیت زنان به عنوان نیروی پلیس به وضع فوق‌العاده دوره "مالایا" برمی‌گردد که در آن زمان از زنان محلی به عنوان نیروهای ویژه استفاده شد، اما از ماه اوت 1955 میلادی،‌ واحد پلیس زن در این کشور رسماً دایر و در اولین دوره نیز هفت زن با سمت بازرس پلیس زن در سال 1956 میلادی به خدمت گرفته شدند.

نیروهای پلیس زن به عنوان افسر یا بازرس پلیس مشغول به کار شدند که پیش از این، انجام این مسئولیت‌ها توسط افسران پلیس مرد صورت می‌گرفت. علاوه بر این نیروی ویژه پلیس زن، در زندان‌های مالزی فعالیت داشته و به عنوان گارد ویژه برای مجرمان زن خدمت می‌کنند.

❤سپــــــــــــــــاس فـــــــــــرامــــــــوش نشــــــــه بحثــــــــــــ و دعـــــــــوا ممنوع اگـــه مــوضــــــــوعــی تکـراری بــــود لـــیــنــک مـــوضــــــوع رو بــرام پــ خ کنـــــیــد الـــکــی تـــو مــوضــــوع نگــــید تــــکراری اسپـــــــــــــم هم ندیـــــــــــد بــــــــــجاش از دکمـــــــه سپــــــــاس استـــــــــفاده کنــــــــــید بــــــ مـــــــوضـــــــوعاتــــ دیگـــــــــرمـــــــــــم ســـــــــــر بزنِــــــــید مـــرســـی از هـــــمــــه دوســــتان❤