05-06-2014، 0:11
میخوی شیرازی بشی ؟؟؟؟؟؟
آزمون ورودی افرادغیرشیرازی بری شیرازی شدن!
مدت آزمون:1ساعت
مکان آزمون:وسط پارک آزادی
حواستونه جم بکنین سؤالار اشتبا نزنین که نمره منفی هم داریم،یی بارم روفوزه بیشین،دیگه امتاحان ازتون نمیگیریم!آزمون به صورت تستی،تشریحی،عملی برگزار میشه...
1)پرچم کدوم شهربالان؟ الف)شیراز ب)شیراز
2)محبوب ترین غذا چی چیه؟ الف)کلم پلو با سالادشیرازی ب)آش سبزی برق ج)هردو
3)شیراز ما به چی چی معروفه؟ الف)شهرشراب ناب شیراز ب)اردیبهشت بهشتی ج)پایتخت فرهنگی ایران د)کلأمعروفه
4)بری چی چی میخوین شیرازی بیشین؟ الف)شیرازیا باحالن ب)شهر توپیه ج)مردم شاد و خوش گذرونن د)همه موارد
5)فک میکردین یی روزی شیرازی بیشین؟ الف)نه واللو ب)باورم نمیشه ج)ترا به علی راس میگی؟ د)آرزوشه دوشتم
6)بهترین آب و هوای کشور کجو داره؟ الف)شیراز ب)شیراز ج)کلأشیراز د)همه موارد
7)اگه تو ای امتاحانو رد بیشین چیکارمیکنین؟ الف)شیرازیا بامرامن،رد نمیشیم ایشاللو ب)به زورم که باشه،امتاحان میدیم ج)عامو بلانسبت بچی شهر د)خدا وکیلی قلبم ضعیفه نکن ای کارارِ
سوره شیراز
ﺳﻮﺭﻩ ﺷﯿﺮﺍﺯ :
ﭘﻨﺎﻩ ﻣﯿﺒﺮﻡ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﺍﺯ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺭﺍﻧﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺷﯿﺮﺍﺯ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺨﺸﻨﺪﻩ ﻣﻬﺮﺑﺎﻥ ﺵ. ﺩ .ﺏ ) 1 ( ﺍﺯ ﺷﯿﺮﺍﺯﯼ ﻣﯿﮕﻮﯾﯿﻢ ﮐﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﺎﺝ ﺷﻬﺮ ﻫﺎﯼ ﺟﻬﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﯾﻢ، ﻫﻤﺎﻧﺎ ﻫﺮ ﮐﻪ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﮐﻨﯿﻢ ﺳﺮﺑﻠﻨﺪ ﻣﯿﮕﺮﺩﺍﻧﯿﻢ ) 2 ( ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﮐﻪ ﺍﻫﻞ ﺷﯿﺮﺍﺯﻧﺪ ﻭ ﯾﺎ ﺩﻭﺳﺘﺎﻧﯽ ﺍﺯ ﺷﯿﺮﺍﺯ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺭﺳﺘﮕﺎﺭﻧﺪ
) 3 (
ﺁﺏ ﻭ ﻫﻮﺍﯾﯽ ﺩﺭ ﺑﻬﺎﺭ ﺷﯿﺮﺍﺯ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﯾﻢ ﻭ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﺍﺯ ﻋﻄﺮ ﺑﻬﺎﺭ ﻧﺎﺭﻧﺞ ﺑﻪ ﺭﺍﺳﺘﯽ ﮐﻪ ﻫﻤﮕﯽ ﻣﺴﺖ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺳﭙﺎﺳﮕﺰﺍﺭ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ) 4 ( ﺧﻮﺭﺍﮐﯽ ﻫﺎﯼ ﻟﺬﯾﺬﯼ ﺩﺭ ﺷﯿﺮﺍﺯ ﺑﺮﺍﯼ ﺷﻤﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﯾﻢ، ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﺁﻧﺎﻥ ﮐﻪ ﺍﻫﻞ ﻧﻮﺭﻧﺪ ) 5 ( ﭘﺎﻟﺪِﯼ ﺷﯿﺮﺍﺯﯼ ﺭﺍ ﺩﺭ ﮔﺮﻣﺎ ﺑﺨﻮﺭﯾﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻫﺮ ﻗﺎﺷﻖ ﺳﭙﺎﺱ ﺧﺪﺍﯼ ﺭﺍ ﺑﮕﻮﯾﯿﺪ ) 6 ( ﻭ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻋﻘﻞ ﺩﺍﺩﯾﻢ ﺗﺎ ﺁﺑﻠﯿﻤﻮﯼ ﺷﯿﺮﺍﺯ ﺭﺍ ﺑﺴﺎﺯﯾﺪ ﻭ ﻟﺬﺕ ﭘﺎﻟﺪﻩ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﺭﺍ ﺩﻭ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﮐﻨﯿﺪ ) 7 ( ﻭ ﺍﮔﺮ ﭘﺎﻟﺪﻩ ﺭﺍ ﺑﺪﻭﻥ ﺁﺑﻠﯿﻤﻮ ﺧﻮﺭﺩﯾﺪ ﺍﺯ ﺯﯾﺎﻥ ﮐﺎﺭﺍﻧﯿﺪ ) 8 ( ﺩﺭ ﺿﯿﺎﻓﺖ ﻫﺎﯼ ﺧﻮﯾﺶ ﺷﺮﺍﺏ ﺷﯿﺮﺍﺯ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻧﮑﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﺍﺯ ﭘﺎﮎ ﺗﺮﯾﻦِ ﺷﺮﺍﺏ ﻫﺎﺳﺖ ) 9 ( ﺷﯿﺮﺍﺯ ﺭﺍ ﺩﻭﺳﺖ ﺑﺪﺍﺭﯾﺪ ﮐﻪ ﺑﻬﺸﺘﯽ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺷﻤﺎ ﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺣﻮﺭﯾﺎﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﯾﮏ ﺩﺳﺘﺸﺎﻥ ﻇﺮﻓﯽ ﺍﺯ ﮐﻠﻢ ﭘﻠﻮ ﺷﯿﺮﺍﺯﯼ ﻭ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﺩﯾﮕﺮﺷﺎﻥ ﻇﺮﻓﯽ ﺍﺯ ﺳﺎﻻﺩ ﺷﯿﺮﺍﺯﯼ ﻣﻬﯿﺎﺳﺖ ﺑﺮﺍﯼ ﺷﻤﺎ
) 10 (
ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﻫﻤﺴﺮﺍﻥ ﺧﻮﯾﺶ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺷﯿﺮﺍﺯ ﺑﺮﮔﺰﯾﻨﯿﺪ ﻫﻤﺎﻧﺎ ﺭﺳﺘﮕﺎﺭ ﺷﻮﯾﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﭘﺲ ﺯﺩﻧﺪ ﺑﻪ ﺭﺍﺳﺘﯽ ﺍﺯ ﺯﯾﺎﻥ ﮐﺎﺭﺍﻧﯿﺪ ) 11 ( ﻭ ﺑﺰﺭﮔﺎﻧﯽ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺳﻌﺪﯼ، ﺣﺎﻓﻆ ﻭ ﻣﻼﺻﺪﺭﺍ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺷﯿﺮﺍﺯ ﺑﺮﺍﻧﮕﯿﺨﺘﯿﻢ ﺗﺎ ﻣﻬﺮ ﺑﺎﻃﻠﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮ ﺩﻫﺎﻥ ﯾﺎﻭﻩ ﮔﻮﯾﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺷﯿﺮﺍﺯﯾﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﻨﺒﻞ ﺧﻄﺎﺏ ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﯾﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﻫﻞ ﺗﺎﺭﯾﮑﯽ ﺍﻧﺪ ) 12 ( ﻭ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺰﺭﮔﺎﻧﯽ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺧﻮﺍﺟﻮﯼ ﮐﺮﻣﺎﻧﯽ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺷﯿﺮﺍﺯ ﭘﻨﺎﻩ ﺩﺍﺩﯾﻢ ﺗﺎ ﮔﻮﺍﻫﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮ ﻣﻬﻤﺎﻥ ﻧﻮﺍﺯﯼ ﺍﯾﺸﺎﻥ ﺑﺮﺍﯼ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺍﻧﺪﯾﺸﻨﺪ ) 13 ( ﺷﯿﺮﺍﺯ ﺭﺍ ﻧﻤﺎﺩﯼ ﺍﺯ ﺑﻬﺸﺖ ﺑﺮ ﺯﻣﯿﻦ ﻧﻬﺎﺩﯾﻢ ﺗﺎ ﺁﻧﺎﻥ ﮐﻪ ﺍﻫﻞ ﺗﻔﮑﺮﻧﺪ ﻫﺪﺍﯾﺖ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﮐﻪ ﻟﺠﺒﺎﺯﻧﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳـُــﺨﺮﻩ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ ﻭﺍﻟﻮ ﮔﻤﺮﺍﻩ ﺷﻮﻧﺪ
لهجههای شیرازی
قابل توجه بچه ها بگم اصالت من برمیگرده به محله قصرالدشت و ببینید محله های شیراز تفاوت لهجه هاشونو
در شیراز هنوز مردم محلههای قدیمیتر بیشتر به لهجه شیرازی سخن میگویند تا بقیه مردم مثلاً لهجه کسبه و اهالی دروازه سعدی، لب آب، دروازه قصابخانه، دروازه شاه داعی الله .... تفاوت آشکار با لهجه اهالی و کسبه نقاط دیگر شهر دارد.
از زمان آل بویه تا دوره قاجار فقط یک گونه لهجه شیرازی وجود داشته که هم اکنون به نام شیرازی اصیل شناخته میشود. در شیراز به شیرازی میانه میگویند شیرازی، به شیرازی پودنکی میگویند شیرازی غلیظ و به شیرازی قصردشتی میگویند شیرازی شهری.
با اینکه تمامی لهجههای شیرازی از یک لهجه یعنی لهجه اصیل سرچشمه میگیرند، اما اصلاحاتی که در لهجههای منشعب وجود دارد گاهی باعث میشود که این تصور حاصل شود که این لهجهها از ریشه با هم متفاوتند.
تفاوت اصطلاحات در لهجههای مختلف شیرازی :
جمله- برای چه چیزی؟
شیرازی میانه: بری چی چی؟ ( ?Barey chi chi )
شیرازی پودنکی : سی چی چی؟ ( ?Si chi chi )
شیرازی قصردشتی:بری چی؟ ( ?Vase chi )
شیرازی میرزاییها: کاکا بری چیو؟ ( ?Kaka vase chiu )
کلمه
کلمه - ببین.
عمومی: بیبین ( Bibin )
میانه: سیکو ( Seyko )
پودنکی: هیکو -یا- هِکو ( Heyko - Heko )
قصردشتی: نیگا ( Niga )
جمله
نوع بیان یک جمله عادی:
جمله - خودش آمد و به من گفت دوستت دارم.
میانه: خودش اومد بم گف دوست دارم. ( Khodesh umad bem gof duset daram )
پودنکی: خودیش اوم-ِ اَمو گو دوست داروم. ( Khodish ume amo go duset darom )
قصردشتی: خودیش اومد از من گفت دوست دارم. ( Khodish umad az man goft duset darom )
جمله اشارهای
نوع بیان یک جمله اشارهای:
جمله - نانوایی کجاست؟ (یا نانواییها کجایند؟)
میانه: نونوُیی کجان؟ ( ?Nunvoyi kojan )
پودنکی: نون وی کوجونه؟
قصردشتی: ای ورا نون وُیی کجان؟ ( ?i vara Nunvoyi kojan )
نوع بیان یک جمله اشارهای:
جمله-میگویم
میانه: میگما ( Migama )
فعل
نوع بیان فعل:
فعل: بود. هست. رفت
میانه : بود. هَس. رفت
پودنکی : بود.هِ.رِ
قصردشتی: بود.هَس.رفت
(اُو)برای معرفه
تمام کلمات مذکور چه به تنهایی و چه درترکیب با سایر کلمات این تغییر رادارند، اما کلماتی مانند پا، شفا با آنکه به مصوت بلند (a ) ختم میشوند به تنهایی تغییر را نمیپذیرند و فقط در ترکیب با سایر کلمات مصوت بلند پایانیشان تبدیل به مصوت کوتاه (o) میشوند. مثلاً : شفا اگر موصوف یا مضاف واقع شود میشود شفُ. مصوت بلند (u) (او ) در آخر کلمه به عنوان معرفه ساز به کار میرود. ( مداد _ مدادو ) ( کتاب _ کتابو ) ( گاو_ گاوو).[۱]
همین مصوت معرفه ساز در کلماتی که به هاء بیان حرکت ( هاء غیر ملفوظ ) ختم میشوند. پس از حذف مصوت کوتاه (e) ( -ِ ) در آخر کلمه به (ow) تبدیل میشود: ( نامه _ نامو ) (شیشه _ شیشو ) ( خونه_ خونو) (شونه _ شونو) در مورد صرف افعال، پیروی از دستور زبان رسمی معمول است و بازهم هر جا عادت زبانی شیرازی ایجاب کرده، صامت یا مصوتی دگرگون شدهاست . (بشکن _ بوشکون ) ( میجویم _ میجورم ) ضمیرهای اشاره (این) و (آن) درگویش شیرازی به (ای) و (او) و جمع آنها به (اینا) و (اونا) تغییر پیدا میکند .ضمایر مفعولی مرا (من)، ترا( تر)، ما را (مار)ها در آخر کلمه بعد از الف در لهجه شیرازی از تلفظ ساقط میشوند: (چاه _ چا) (روباه _ روبا) (شاه _ شا) (ماه _ ما) (تمساح - تمسا) (b = ب) در آخر بعضی کلمات دو حرفه در گویش شیرازی تبدیل به (ow) میشود. (آب _ او) (تب _ تو) (لب _ لو) در تعدادی از کلمات که وسط آنها الف است موقع تلفظ الف تبدیل به واو میشود: (ارزان _ ارزون) (تکان _ تکون) (جان _ جون)
واژه نامه
آرمه (ویار)
ال بوخارا (آلو بخارا)
آمخته (عادت کرده)
اِراض کردن (هول کردن)
باد کردن (تکبر به خرج دادن)
ببه (محبوب، عزیز، معمولاً برای فرزند گفته می شود)
بُقُرنه (حلقوم)، پالون سُویده (حیله گر و مکار)
تاتی کردن (راه رفتن ابتدایی بچه ها)
جار (بانگ و فریاد)
جَر (دعوا و کشمکش)
چَپَری (فوری- سریع)
چیاکشی (اسباب کشی)
هسین (گلدان سفالی)
حال اومدن (چاق شدن)
خاکشیر مزاج (با همه کس سازگاری دارد)
خزوک (سوسک به طور عام هر نوع سوسک، مثلاً سوسک حمام کدو نامیده میشود و یا خرچسانه خزوک چسو گفته میشود)
کل پوک (مارمولک)
ریشمیز (موریانه)
دولک (دوست دختر ، زید)
داچی (داداش)
دُب (لجباز)
رِچ (ردیف)
رنج (کوچک)
زلیبی (زولبیا)
زِنِش (جربزه، جوهر)
سُپ (گونه)
سرقدم رفتن (اسهال داشتن)
شافتک (سوت)
شِوِر (شل و ول)
صبو صب (صبح فردا)
گاه (زود)
ضَفت کردن - پنوم (پنهان کردن)
طیفه (طایفه)
عزّوجز (التماس)
عزیز تِرانی (بچه لوس و ننر و یکی یکدانه)
غول (جای گود- برای چاه، استخر و حوض یا آبگیر به کار می رود)
غنچه دوسی (لقب برای زنان نزدیک است، مثلا خواهر شوهری که ازدواج نکرده است، همچنین کلماتی مانند بهار دوسی، گل دوسی، یاسمن دوسی، خانم دوسی نیز در گذشته بسیار شنیده می شد.)
فَلّی (فله ای، بی نظم- درهم)،
فند زدن (فن زدن، شعبده بازی)
قاپ قمارخونه (کنایه از آدم همه فن حریف)
قُرتِراق (رعد، تندر)،
کَپه (نیمه، نصفه)
تشه برق ( آذرخش، برق)
کُترم (در خود فرو رفته، ناراحت)
گاسَم (شاید)
گِل غلته (روی زمین غلتیدن)
لُبَّک (بسیار چاق، تپل)
لِبدی (دست و پا چلفتی ، بد لباس، بدترکیب و بی بندوبار)
لنده(نق زدن)
مُچنه (مچاله)
مُنج (به اندازه یک مشت)
نغّه (گریه بهانه جویانه کودکان)
ناکو (بد قلق)
وادنگ اومدن (دبه کردن)
واگوشک (لغز- چیستان، معما)
هاتون، هاتون (دیر، دیر- به ندرت)
هولی حمالی (الاکلنگ)
یی دری (مستراح)
یتیم غوره (گدا گشنه و بی کس و کار)
الکی خوشال ( خوشحالی بی مورد )
زرتنگ ( تمسخر زرنگی )
اوفِی (کنایه از خنک شدن دل )
چِکِنه ( چسبنده)
دیونه (دیوانه)
هاشپت (آدم مشنگ)
سِوُ (جدا کردن )
علیحدّه(به طور جداگانه )
اُوزون (آویزان)
پتی (برهنه ، لخت )
اُرسی (کفش )
کُتُو (مکتبخانه)
دسّک (دفتر)
قایِم (محکم، پنهان)
تِنگ (محکم)
دمِ رُو ، روُدار (پشت سر هم ،پیوسته )
سِوِر (استوار ،مقاوم ،پیگیر)
سلو سلو (آهسته آهسته )
دَلّی (سطل )
جَلد (سریع )
کِر (گوشه)
وَر (طرف ، بر)
وِِر (زِر)
ونگه (نق زدن،گریه کردن)
ادغام، حذف، کاهش، افزایش، قلب
خاکستر (خاکسر)
دسته (دسه)
دزدی (دزی)
مهر (مر)
زعفران (زفرون)
آینه ی (اُینه)
دست (دس)
ماست (ماس)
تسبیح (تسبی)
نهایت (نایت)
شنبه (شمبد)
غربال (غلبال)
نقش (نخش)
اطواری (اطفاری)
بشوی (بوشور)
بیعانه (بیونه)
لگد (لقت)
صبح (صب)
طهارت (طارت)
اسهال (اسال)
سم (سمب)
باباقوری (بابقلی)
کلاه (کالُ)،
استاد (اُسّوُ)
شوهر (شوور)
ترشح (ترشا)
شلوغ (شُلُغ)
پشه (پخشه)
از اینها (ازنُ)
یک مقدار کم (یِی آهارکی ،یِی چُسکی، )
آدم مظلوم (زُم بَسِه)
آزمون ورودی افرادغیرشیرازی بری شیرازی شدن!
مدت آزمون:1ساعت
مکان آزمون:وسط پارک آزادی
حواستونه جم بکنین سؤالار اشتبا نزنین که نمره منفی هم داریم،یی بارم روفوزه بیشین،دیگه امتاحان ازتون نمیگیریم!آزمون به صورت تستی،تشریحی،عملی برگزار میشه...
1)پرچم کدوم شهربالان؟ الف)شیراز ب)شیراز
2)محبوب ترین غذا چی چیه؟ الف)کلم پلو با سالادشیرازی ب)آش سبزی برق ج)هردو
3)شیراز ما به چی چی معروفه؟ الف)شهرشراب ناب شیراز ب)اردیبهشت بهشتی ج)پایتخت فرهنگی ایران د)کلأمعروفه
4)بری چی چی میخوین شیرازی بیشین؟ الف)شیرازیا باحالن ب)شهر توپیه ج)مردم شاد و خوش گذرونن د)همه موارد
5)فک میکردین یی روزی شیرازی بیشین؟ الف)نه واللو ب)باورم نمیشه ج)ترا به علی راس میگی؟ د)آرزوشه دوشتم
6)بهترین آب و هوای کشور کجو داره؟ الف)شیراز ب)شیراز ج)کلأشیراز د)همه موارد
7)اگه تو ای امتاحانو رد بیشین چیکارمیکنین؟ الف)شیرازیا بامرامن،رد نمیشیم ایشاللو ب)به زورم که باشه،امتاحان میدیم ج)عامو بلانسبت بچی شهر د)خدا وکیلی قلبم ضعیفه نکن ای کارارِ
سوره شیراز
ﺳﻮﺭﻩ ﺷﯿﺮﺍﺯ :
ﭘﻨﺎﻩ ﻣﯿﺒﺮﻡ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﺍﺯ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺭﺍﻧﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺷﯿﺮﺍﺯ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺨﺸﻨﺪﻩ ﻣﻬﺮﺑﺎﻥ ﺵ. ﺩ .ﺏ ) 1 ( ﺍﺯ ﺷﯿﺮﺍﺯﯼ ﻣﯿﮕﻮﯾﯿﻢ ﮐﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﺎﺝ ﺷﻬﺮ ﻫﺎﯼ ﺟﻬﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﯾﻢ، ﻫﻤﺎﻧﺎ ﻫﺮ ﮐﻪ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﮐﻨﯿﻢ ﺳﺮﺑﻠﻨﺪ ﻣﯿﮕﺮﺩﺍﻧﯿﻢ ) 2 ( ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﮐﻪ ﺍﻫﻞ ﺷﯿﺮﺍﺯﻧﺪ ﻭ ﯾﺎ ﺩﻭﺳﺘﺎﻧﯽ ﺍﺯ ﺷﯿﺮﺍﺯ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺭﺳﺘﮕﺎﺭﻧﺪ
) 3 (
ﺁﺏ ﻭ ﻫﻮﺍﯾﯽ ﺩﺭ ﺑﻬﺎﺭ ﺷﯿﺮﺍﺯ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﯾﻢ ﻭ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﺍﺯ ﻋﻄﺮ ﺑﻬﺎﺭ ﻧﺎﺭﻧﺞ ﺑﻪ ﺭﺍﺳﺘﯽ ﮐﻪ ﻫﻤﮕﯽ ﻣﺴﺖ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺳﭙﺎﺳﮕﺰﺍﺭ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ) 4 ( ﺧﻮﺭﺍﮐﯽ ﻫﺎﯼ ﻟﺬﯾﺬﯼ ﺩﺭ ﺷﯿﺮﺍﺯ ﺑﺮﺍﯼ ﺷﻤﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﯾﻢ، ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﺁﻧﺎﻥ ﮐﻪ ﺍﻫﻞ ﻧﻮﺭﻧﺪ ) 5 ( ﭘﺎﻟﺪِﯼ ﺷﯿﺮﺍﺯﯼ ﺭﺍ ﺩﺭ ﮔﺮﻣﺎ ﺑﺨﻮﺭﯾﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻫﺮ ﻗﺎﺷﻖ ﺳﭙﺎﺱ ﺧﺪﺍﯼ ﺭﺍ ﺑﮕﻮﯾﯿﺪ ) 6 ( ﻭ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻋﻘﻞ ﺩﺍﺩﯾﻢ ﺗﺎ ﺁﺑﻠﯿﻤﻮﯼ ﺷﯿﺮﺍﺯ ﺭﺍ ﺑﺴﺎﺯﯾﺪ ﻭ ﻟﺬﺕ ﭘﺎﻟﺪﻩ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﺭﺍ ﺩﻭ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﮐﻨﯿﺪ ) 7 ( ﻭ ﺍﮔﺮ ﭘﺎﻟﺪﻩ ﺭﺍ ﺑﺪﻭﻥ ﺁﺑﻠﯿﻤﻮ ﺧﻮﺭﺩﯾﺪ ﺍﺯ ﺯﯾﺎﻥ ﮐﺎﺭﺍﻧﯿﺪ ) 8 ( ﺩﺭ ﺿﯿﺎﻓﺖ ﻫﺎﯼ ﺧﻮﯾﺶ ﺷﺮﺍﺏ ﺷﯿﺮﺍﺯ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻧﮑﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﺍﺯ ﭘﺎﮎ ﺗﺮﯾﻦِ ﺷﺮﺍﺏ ﻫﺎﺳﺖ ) 9 ( ﺷﯿﺮﺍﺯ ﺭﺍ ﺩﻭﺳﺖ ﺑﺪﺍﺭﯾﺪ ﮐﻪ ﺑﻬﺸﺘﯽ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺷﻤﺎ ﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺣﻮﺭﯾﺎﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﯾﮏ ﺩﺳﺘﺸﺎﻥ ﻇﺮﻓﯽ ﺍﺯ ﮐﻠﻢ ﭘﻠﻮ ﺷﯿﺮﺍﺯﯼ ﻭ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﺩﯾﮕﺮﺷﺎﻥ ﻇﺮﻓﯽ ﺍﺯ ﺳﺎﻻﺩ ﺷﯿﺮﺍﺯﯼ ﻣﻬﯿﺎﺳﺖ ﺑﺮﺍﯼ ﺷﻤﺎ
) 10 (
ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﻫﻤﺴﺮﺍﻥ ﺧﻮﯾﺶ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺷﯿﺮﺍﺯ ﺑﺮﮔﺰﯾﻨﯿﺪ ﻫﻤﺎﻧﺎ ﺭﺳﺘﮕﺎﺭ ﺷﻮﯾﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﭘﺲ ﺯﺩﻧﺪ ﺑﻪ ﺭﺍﺳﺘﯽ ﺍﺯ ﺯﯾﺎﻥ ﮐﺎﺭﺍﻧﯿﺪ ) 11 ( ﻭ ﺑﺰﺭﮔﺎﻧﯽ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺳﻌﺪﯼ، ﺣﺎﻓﻆ ﻭ ﻣﻼﺻﺪﺭﺍ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺷﯿﺮﺍﺯ ﺑﺮﺍﻧﮕﯿﺨﺘﯿﻢ ﺗﺎ ﻣﻬﺮ ﺑﺎﻃﻠﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮ ﺩﻫﺎﻥ ﯾﺎﻭﻩ ﮔﻮﯾﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺷﯿﺮﺍﺯﯾﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﻨﺒﻞ ﺧﻄﺎﺏ ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﯾﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﻫﻞ ﺗﺎﺭﯾﮑﯽ ﺍﻧﺪ ) 12 ( ﻭ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺰﺭﮔﺎﻧﯽ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺧﻮﺍﺟﻮﯼ ﮐﺮﻣﺎﻧﯽ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺷﯿﺮﺍﺯ ﭘﻨﺎﻩ ﺩﺍﺩﯾﻢ ﺗﺎ ﮔﻮﺍﻫﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮ ﻣﻬﻤﺎﻥ ﻧﻮﺍﺯﯼ ﺍﯾﺸﺎﻥ ﺑﺮﺍﯼ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺍﻧﺪﯾﺸﻨﺪ ) 13 ( ﺷﯿﺮﺍﺯ ﺭﺍ ﻧﻤﺎﺩﯼ ﺍﺯ ﺑﻬﺸﺖ ﺑﺮ ﺯﻣﯿﻦ ﻧﻬﺎﺩﯾﻢ ﺗﺎ ﺁﻧﺎﻥ ﮐﻪ ﺍﻫﻞ ﺗﻔﮑﺮﻧﺪ ﻫﺪﺍﯾﺖ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﮐﻪ ﻟﺠﺒﺎﺯﻧﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳـُــﺨﺮﻩ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ ﻭﺍﻟﻮ ﮔﻤﺮﺍﻩ ﺷﻮﻧﺪ
لهجههای شیرازی
قابل توجه بچه ها بگم اصالت من برمیگرده به محله قصرالدشت و ببینید محله های شیراز تفاوت لهجه هاشونو
در شیراز هنوز مردم محلههای قدیمیتر بیشتر به لهجه شیرازی سخن میگویند تا بقیه مردم مثلاً لهجه کسبه و اهالی دروازه سعدی، لب آب، دروازه قصابخانه، دروازه شاه داعی الله .... تفاوت آشکار با لهجه اهالی و کسبه نقاط دیگر شهر دارد.
از زمان آل بویه تا دوره قاجار فقط یک گونه لهجه شیرازی وجود داشته که هم اکنون به نام شیرازی اصیل شناخته میشود. در شیراز به شیرازی میانه میگویند شیرازی، به شیرازی پودنکی میگویند شیرازی غلیظ و به شیرازی قصردشتی میگویند شیرازی شهری.
با اینکه تمامی لهجههای شیرازی از یک لهجه یعنی لهجه اصیل سرچشمه میگیرند، اما اصلاحاتی که در لهجههای منشعب وجود دارد گاهی باعث میشود که این تصور حاصل شود که این لهجهها از ریشه با هم متفاوتند.
تفاوت اصطلاحات در لهجههای مختلف شیرازی :
جمله- برای چه چیزی؟
شیرازی میانه: بری چی چی؟ ( ?Barey chi chi )
شیرازی پودنکی : سی چی چی؟ ( ?Si chi chi )
شیرازی قصردشتی:بری چی؟ ( ?Vase chi )
شیرازی میرزاییها: کاکا بری چیو؟ ( ?Kaka vase chiu )
کلمه
کلمه - ببین.
عمومی: بیبین ( Bibin )
میانه: سیکو ( Seyko )
پودنکی: هیکو -یا- هِکو ( Heyko - Heko )
قصردشتی: نیگا ( Niga )
جمله
نوع بیان یک جمله عادی:
جمله - خودش آمد و به من گفت دوستت دارم.
میانه: خودش اومد بم گف دوست دارم. ( Khodesh umad bem gof duset daram )
پودنکی: خودیش اوم-ِ اَمو گو دوست داروم. ( Khodish ume amo go duset darom )
قصردشتی: خودیش اومد از من گفت دوست دارم. ( Khodish umad az man goft duset darom )
جمله اشارهای
نوع بیان یک جمله اشارهای:
جمله - نانوایی کجاست؟ (یا نانواییها کجایند؟)
میانه: نونوُیی کجان؟ ( ?Nunvoyi kojan )
پودنکی: نون وی کوجونه؟
قصردشتی: ای ورا نون وُیی کجان؟ ( ?i vara Nunvoyi kojan )
نوع بیان یک جمله اشارهای:
جمله-میگویم
میانه: میگما ( Migama )
فعل
نوع بیان فعل:
فعل: بود. هست. رفت
میانه : بود. هَس. رفت
پودنکی : بود.هِ.رِ
قصردشتی: بود.هَس.رفت
(اُو)برای معرفه
تمام کلمات مذکور چه به تنهایی و چه درترکیب با سایر کلمات این تغییر رادارند، اما کلماتی مانند پا، شفا با آنکه به مصوت بلند (a ) ختم میشوند به تنهایی تغییر را نمیپذیرند و فقط در ترکیب با سایر کلمات مصوت بلند پایانیشان تبدیل به مصوت کوتاه (o) میشوند. مثلاً : شفا اگر موصوف یا مضاف واقع شود میشود شفُ. مصوت بلند (u) (او ) در آخر کلمه به عنوان معرفه ساز به کار میرود. ( مداد _ مدادو ) ( کتاب _ کتابو ) ( گاو_ گاوو).[۱]
همین مصوت معرفه ساز در کلماتی که به هاء بیان حرکت ( هاء غیر ملفوظ ) ختم میشوند. پس از حذف مصوت کوتاه (e) ( -ِ ) در آخر کلمه به (ow) تبدیل میشود: ( نامه _ نامو ) (شیشه _ شیشو ) ( خونه_ خونو) (شونه _ شونو) در مورد صرف افعال، پیروی از دستور زبان رسمی معمول است و بازهم هر جا عادت زبانی شیرازی ایجاب کرده، صامت یا مصوتی دگرگون شدهاست . (بشکن _ بوشکون ) ( میجویم _ میجورم ) ضمیرهای اشاره (این) و (آن) درگویش شیرازی به (ای) و (او) و جمع آنها به (اینا) و (اونا) تغییر پیدا میکند .ضمایر مفعولی مرا (من)، ترا( تر)، ما را (مار)ها در آخر کلمه بعد از الف در لهجه شیرازی از تلفظ ساقط میشوند: (چاه _ چا) (روباه _ روبا) (شاه _ شا) (ماه _ ما) (تمساح - تمسا) (b = ب) در آخر بعضی کلمات دو حرفه در گویش شیرازی تبدیل به (ow) میشود. (آب _ او) (تب _ تو) (لب _ لو) در تعدادی از کلمات که وسط آنها الف است موقع تلفظ الف تبدیل به واو میشود: (ارزان _ ارزون) (تکان _ تکون) (جان _ جون)
واژه نامه
آرمه (ویار)
ال بوخارا (آلو بخارا)
آمخته (عادت کرده)
اِراض کردن (هول کردن)
باد کردن (تکبر به خرج دادن)
ببه (محبوب، عزیز، معمولاً برای فرزند گفته می شود)
بُقُرنه (حلقوم)، پالون سُویده (حیله گر و مکار)
تاتی کردن (راه رفتن ابتدایی بچه ها)
جار (بانگ و فریاد)
جَر (دعوا و کشمکش)
چَپَری (فوری- سریع)
چیاکشی (اسباب کشی)
هسین (گلدان سفالی)
حال اومدن (چاق شدن)
خاکشیر مزاج (با همه کس سازگاری دارد)
خزوک (سوسک به طور عام هر نوع سوسک، مثلاً سوسک حمام کدو نامیده میشود و یا خرچسانه خزوک چسو گفته میشود)
کل پوک (مارمولک)
ریشمیز (موریانه)
دولک (دوست دختر ، زید)
داچی (داداش)
دُب (لجباز)
رِچ (ردیف)
رنج (کوچک)
زلیبی (زولبیا)
زِنِش (جربزه، جوهر)
سُپ (گونه)
سرقدم رفتن (اسهال داشتن)
شافتک (سوت)
شِوِر (شل و ول)
صبو صب (صبح فردا)
گاه (زود)
ضَفت کردن - پنوم (پنهان کردن)
طیفه (طایفه)
عزّوجز (التماس)
عزیز تِرانی (بچه لوس و ننر و یکی یکدانه)
غول (جای گود- برای چاه، استخر و حوض یا آبگیر به کار می رود)
غنچه دوسی (لقب برای زنان نزدیک است، مثلا خواهر شوهری که ازدواج نکرده است، همچنین کلماتی مانند بهار دوسی، گل دوسی، یاسمن دوسی، خانم دوسی نیز در گذشته بسیار شنیده می شد.)
فَلّی (فله ای، بی نظم- درهم)،
فند زدن (فن زدن، شعبده بازی)
قاپ قمارخونه (کنایه از آدم همه فن حریف)
قُرتِراق (رعد، تندر)،
کَپه (نیمه، نصفه)
تشه برق ( آذرخش، برق)
کُترم (در خود فرو رفته، ناراحت)
گاسَم (شاید)
گِل غلته (روی زمین غلتیدن)
لُبَّک (بسیار چاق، تپل)
لِبدی (دست و پا چلفتی ، بد لباس، بدترکیب و بی بندوبار)
لنده(نق زدن)
مُچنه (مچاله)
مُنج (به اندازه یک مشت)
نغّه (گریه بهانه جویانه کودکان)
ناکو (بد قلق)
وادنگ اومدن (دبه کردن)
واگوشک (لغز- چیستان، معما)
هاتون، هاتون (دیر، دیر- به ندرت)
هولی حمالی (الاکلنگ)
یی دری (مستراح)
یتیم غوره (گدا گشنه و بی کس و کار)
الکی خوشال ( خوشحالی بی مورد )
زرتنگ ( تمسخر زرنگی )
اوفِی (کنایه از خنک شدن دل )
چِکِنه ( چسبنده)
دیونه (دیوانه)
هاشپت (آدم مشنگ)
سِوُ (جدا کردن )
علیحدّه(به طور جداگانه )
اُوزون (آویزان)
پتی (برهنه ، لخت )
اُرسی (کفش )
کُتُو (مکتبخانه)
دسّک (دفتر)
قایِم (محکم، پنهان)
تِنگ (محکم)
دمِ رُو ، روُدار (پشت سر هم ،پیوسته )
سِوِر (استوار ،مقاوم ،پیگیر)
سلو سلو (آهسته آهسته )
دَلّی (سطل )
جَلد (سریع )
کِر (گوشه)
وَر (طرف ، بر)
وِِر (زِر)
ونگه (نق زدن،گریه کردن)
ادغام، حذف، کاهش، افزایش، قلب
خاکستر (خاکسر)
دسته (دسه)
دزدی (دزی)
مهر (مر)
زعفران (زفرون)
آینه ی (اُینه)
دست (دس)
ماست (ماس)
تسبیح (تسبی)
نهایت (نایت)
شنبه (شمبد)
غربال (غلبال)
نقش (نخش)
اطواری (اطفاری)
بشوی (بوشور)
بیعانه (بیونه)
لگد (لقت)
صبح (صب)
طهارت (طارت)
اسهال (اسال)
سم (سمب)
باباقوری (بابقلی)
کلاه (کالُ)،
استاد (اُسّوُ)
شوهر (شوور)
ترشح (ترشا)
شلوغ (شُلُغ)
پشه (پخشه)
از اینها (ازنُ)
یک مقدار کم (یِی آهارکی ،یِی چُسکی، )
آدم مظلوم (زُم بَسِه)