02-03-2014، 15:00
کتابخانه های ساده و فاقد فناوری های کارا در دنیای جدید نمی توانند نقش فرهنگی ایفا کنند. نادیده گرفتن تحولات در تکنولوژی ارتباطات و عدم بکارگیری آنها در انتقال پیامها و محتوای فرهنگی و هنری مطلوب، ما را در عرصه فرهنگ در حالت انفعالی قرار خواهد داد و شرایط را برای نفوذ پیام ها و محتواهای فرهنگی خارجی آماده می سازد.
از دیگر اقدامات مفید، بسترسازی برای سرمایه گذاری در زمینه فناوری های جدید و ارتقای سطح بهره گیری از سیستم های پیشرفته رسانه ای در امر ساخت، انتقال نصب، بهره برداری، جمع آوری، پردازش و انتشار اخبار، و دیگر فعالیت های مربوط به وسایل ارتباط جمعی به منظور افزایش توانایی و تجهیز بخش می باشد.
ضروری است که درتقویت مالی کتابخانه ملی، گسترش و تقویت دانشکده های کتابداری، آموزش ضمن خدمت و کوتاه مدت کتابداران، اعطای بورس های تحصیلی به کتابداران شاغل، سازماندهی و تقویت کتابخانه های عمومی و مدارس، تقویت کتابخانه های تخصصی و مراکز اسناد اقدامات هما هنگ و اساسی انجام گیرد. همچنین لازم و ضروری است که با تدوین و تصویب قوانین از حقوق مولفان و مترجمان داخلی حمایت گردد. زیرا پدید آورندگان آثارهنری و علمی و فرهنگی و کتابداران در رویارویی فرهنگ وارداتی صنعتی و به کار گرفتن آن همراه با حفظ و حراست فرهنگ سنتی نقشی به سزا خواهند داشت. آینده بدون الهام از فرهنگ گذشته و بدون برخورداری ازمبانی فرهنگی، شکوفا و رشد یابنده نخواهد بود.
در ایران توجه به امور فرهنگی چند سالی است که توجه مسئولان را جلب کرده است. یکی از عوامل رشد و توسعه فرهنگی، کتابخانه ها هستند. به نظر می رسد که در برنامه ریزی های دولت، کتابخانه ها باید جایگاه درخوری داشته باشند، زیرا این دو عامل رابطه ای دو طرفه دارند. بدین معنا که از طرف کتابخانه ها به حمایت همه جانبه دولت نیازمندند تا بتوانند به وظایف خود عمل کنند، و از سوی دیگر هر چه این نهاد موفق تر و مستحکم تر در جامعه گام های موثرتری برداشته خواهد شد.
در نهایت باید گفت جمهوری اسلامی ایران، منابع با ارزش فرهنگی و اسلامی دارد که با در دسترس گذاشتن آنها از طریق اینترنت و کتابخانه های دیجیتال می توان طیف وسیعی از مخاطبان را در داخل و خارج از کشوراز محتوای آنها آگاه ساخت و توسعه فرهنگی را به معنای واقعی تحقق بخشید.
کتابخانه ها در کشورهای در حال توسعه باید به گردآوری و تولید اطلاعات فرهنگی بپردازند و آنها را در قالب دیجیتال در دسترس قرار دهند و نباید اجازه بدهند که جامعه صرفاً مصرف کننده اطلاعات باشد. یا به عبارت دیگر پیشبرد توسعه فرهنگی قبل از هر چیز به دسترس پذیری مطلوب اطلاعات برای تمام اقشار جامعه بستگی دارد. جامعه بدور از اطلاعات، پتانسیل حرکت و پویایی را در هیچ بخش خود ندارد. فراهم آوری و اشاعه اطلاعات مطابق با نیازهای جامعه تنها با کمک ابزار و روش های نوین اطلاع رسانی در کتابخانه ها میسر است.
تحولات پیشنهادی برای کتابخانه ها در راستای پیشبرد توسعه فرهنگی جامعه اطلاعاتی عصر حاضر
1. ایجاد فرهنگ سازمانی در ارائه خدمات اطلاع رسانی
2. نقش مدیریت کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی (سازماندهی- نظارت و ارزیابی- تصمیم گیری مناسب)
3. استراتژی های بلند مدت؛ عاملی در جهت بهبود بهره وری
4. کاربردی کردن خدمات اطلاع رسانی کتابخانه ها(عامل اساسی)
5. قوانین و مقررات
6. ایجاد کانون های تفکر بویژه تاسیس انجمن های کتابداری و اطلاع رسانی
از دیگر اقدامات مفید، بسترسازی برای سرمایه گذاری در زمینه فناوری های جدید و ارتقای سطح بهره گیری از سیستم های پیشرفته رسانه ای در امر ساخت، انتقال نصب، بهره برداری، جمع آوری، پردازش و انتشار اخبار، و دیگر فعالیت های مربوط به وسایل ارتباط جمعی به منظور افزایش توانایی و تجهیز بخش می باشد.
ضروری است که درتقویت مالی کتابخانه ملی، گسترش و تقویت دانشکده های کتابداری، آموزش ضمن خدمت و کوتاه مدت کتابداران، اعطای بورس های تحصیلی به کتابداران شاغل، سازماندهی و تقویت کتابخانه های عمومی و مدارس، تقویت کتابخانه های تخصصی و مراکز اسناد اقدامات هما هنگ و اساسی انجام گیرد. همچنین لازم و ضروری است که با تدوین و تصویب قوانین از حقوق مولفان و مترجمان داخلی حمایت گردد. زیرا پدید آورندگان آثارهنری و علمی و فرهنگی و کتابداران در رویارویی فرهنگ وارداتی صنعتی و به کار گرفتن آن همراه با حفظ و حراست فرهنگ سنتی نقشی به سزا خواهند داشت. آینده بدون الهام از فرهنگ گذشته و بدون برخورداری ازمبانی فرهنگی، شکوفا و رشد یابنده نخواهد بود.
در ایران توجه به امور فرهنگی چند سالی است که توجه مسئولان را جلب کرده است. یکی از عوامل رشد و توسعه فرهنگی، کتابخانه ها هستند. به نظر می رسد که در برنامه ریزی های دولت، کتابخانه ها باید جایگاه درخوری داشته باشند، زیرا این دو عامل رابطه ای دو طرفه دارند. بدین معنا که از طرف کتابخانه ها به حمایت همه جانبه دولت نیازمندند تا بتوانند به وظایف خود عمل کنند، و از سوی دیگر هر چه این نهاد موفق تر و مستحکم تر در جامعه گام های موثرتری برداشته خواهد شد.
در نهایت باید گفت جمهوری اسلامی ایران، منابع با ارزش فرهنگی و اسلامی دارد که با در دسترس گذاشتن آنها از طریق اینترنت و کتابخانه های دیجیتال می توان طیف وسیعی از مخاطبان را در داخل و خارج از کشوراز محتوای آنها آگاه ساخت و توسعه فرهنگی را به معنای واقعی تحقق بخشید.
کتابخانه ها در کشورهای در حال توسعه باید به گردآوری و تولید اطلاعات فرهنگی بپردازند و آنها را در قالب دیجیتال در دسترس قرار دهند و نباید اجازه بدهند که جامعه صرفاً مصرف کننده اطلاعات باشد. یا به عبارت دیگر پیشبرد توسعه فرهنگی قبل از هر چیز به دسترس پذیری مطلوب اطلاعات برای تمام اقشار جامعه بستگی دارد. جامعه بدور از اطلاعات، پتانسیل حرکت و پویایی را در هیچ بخش خود ندارد. فراهم آوری و اشاعه اطلاعات مطابق با نیازهای جامعه تنها با کمک ابزار و روش های نوین اطلاع رسانی در کتابخانه ها میسر است.
تحولات پیشنهادی برای کتابخانه ها در راستای پیشبرد توسعه فرهنگی جامعه اطلاعاتی عصر حاضر
1. ایجاد فرهنگ سازمانی در ارائه خدمات اطلاع رسانی
2. نقش مدیریت کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی (سازماندهی- نظارت و ارزیابی- تصمیم گیری مناسب)
3. استراتژی های بلند مدت؛ عاملی در جهت بهبود بهره وری
4. کاربردی کردن خدمات اطلاع رسانی کتابخانه ها(عامل اساسی)
5. قوانین و مقررات
6. ایجاد کانون های تفکر بویژه تاسیس انجمن های کتابداری و اطلاع رسانی