بهرام عظیمی از جزئیات تولید پروژه "تهران 1500" می گوید

[poya]

سینمای ما- در سومين نشست تخصصي جشنواره بين‌المللي پويانمايي تهران بهرام عظيمي از روند ساخت فيلم بلند پويانمايي «تهران 1500» سخن گفت. سومين نشست تخصصي هفتمين جشنواره بين‌المللي پويانمايي تهران عصر روز سه‌شنبه هفدهم اسفند با موضوع «راه‌کارهاي مناسب براي توليد پويانمايي بلند در سينماي ايران» و سخنراني «بهرام عظيمي» برگزار شد.

عظيمي در اين نشست با بيان تجربه‌هاي گروه فيلم‌سازي «تهران 1500»، درباره‌ مراحل توليد و ساخت فيلم بلند پويانمايي در ايران، از ايده‌ي اوليه تا اکران نهايي سخن گفت.

اين کارگردان پويانمايي اظهار کرد: سيستم توليد پويانمايي در ايران با کشورهاي ديگر بسيار متفاوت است. در ابتدا بايد طرح تصويب شود و پس از برآورد بودجه و تأييد نهايي آن، مکان توليد مشخص مي‌شود و با تشکيل گروه، کار ادامه پيدا مي‌کند.

من قبل از «تهران 1500» هیچ تجربه مشابهی در این زمینه نداشتم. طولانی‌ترین فیلم پویانمایی من کم‌تر از 15 دقیقه بود و با این‌که بیش‌تر از هزار پویانمایی سه تا پنج دقیقه‌ای ساخته بودم، امّا تا وقتی‌که پروژه‌ «تهران 1500» را شروع نکرده بودم هیچ تصوّری از تولید فیلم بلند پویانمایی نداشتم.

کارگردان فیلم سینمایی «تهران 1500» بحث را با معرّفی و شرح مراحل مختلف تولید این فیلم پی گرفت و گفت: ایده‌ اولیه‌ام را ـ که ساخت یک فیلم درباره‌ تهران آینده بود ـ با «امیرمسعود علمداری» مطرح کردم و با هم‌دیگر صحبت کردیم و گفتم که در آن زمان ربات‌ها با مردم زندگی می‌کنند و ماشین‌های پرنده وجود دارند. تأکید بر شهر و مشکلات شهری بود و علمداری موافقت کرد تا فیلم‌نامه را بنویسد. نوروز 86 بود که علمداری در سیزده، چهارده روز نخست سال، فیلم‌نامه اولیه را نوشت.

عظیمی درباره‌ی چرایی انتخاب این نام نیز گفت: به‌جای 1500 می‌توانست هر عدد دیگری باشد. ما می‌خواستیم تهران را پس از یک قرن نشان بدهیم و فکر کردیم این عنوان مناسب است. ضمن این‌که سال 1500 شمسی هم‌زمان است با سال 2121 میلادی. پس «تهران 1500» می‌تواند «تهران 2121» هم باشد.

در بخش دیگری از این نشست، وی درباره‌ فضای فیلم «تهران 1500» افزود: ایده‌ من این بود که در تهران آینده، ما همین مردم امروز هستیم و هنوز به باورها و سنت‌هایمان وفادار مانده‌ایم.

عظیمی گفت: قصد من فیلم‌سازی برای مردم بود و نه، برای کسانی که در زمینه‌ی پویانمایی فعالیت می‌کنند. برای همین خوش‌آیند مخاطب را درنظر داشتم.

این کارگردان درباره‌ی داستان این فیلم گفت: «تهران 1500» درباره‌ی مردی است به نام اکبر (مهران مدیری) که 160 سال سن دارد و در آستانه مرگ از نوه‌اش (هدیه تهرانی) ـ که در کره‌ی ماه درس می‌خواند ـ می‌خواهد به زمین برگردد و اوّل ازدواج کند و بعد، مدرکی را پیدا کند مبنی براین‌که او در ده‌ی 60 در نمایش‌های سیاه‌بازی حضور داشته است. اکبر این گواهی را می‌خواهد برای این‌که آرزویش این است که در قطعه‌ی هنرمندان به‌ خاک سپرده شود.

عظیمی با تأکید بر نقش شهرداری تهران در تولید این فیلم سینمایی ادامه داد: شهرداری تهیه‌کننده‌ی 60 درصد از این پروژه بود و 40 درصد از هزینه‌های «تهران 1500» با مشارکت تهیه‌کننده خصوصی تأمین شد. شناخت گروه آقای قالیباف از پویانمایی خوب بود و وی می‌خواست موفقیت مجموعه‌ی «سیاساکتی» در این پروژه هم تکرار شود. درنهایت، اگر پروژه «تهران 1500» موفقیت‌آمیز باشد، این کار مدیون گروهی است که در شهرداری تهران پشتیبان ما بودند.

وی ادامه داد: پس از تکمیل فیلم‌نامه، مجوز آن را از وزارت ارشاد گرفتیم و درمرحله‌ی بعد برای انتخاب بازیگران به «حبیب رضایی» معرفی شدیم. «هدیه تهرانی»، «بهرام رادان»، «مهران مدیری»، «مهتاب نصیرپور»،«محمدرضا شریفی‌نیا»، «گوهر خیراندیش»، «حسام نواب‌صفوی» و «حبیب رضایی» تعدادی از بازیگرانی بودند که انتخاب شدند و اوایل مهرماه 86 بود که مکان تولید معین و کار به‌طوررسمی آغاز شد.

کارگردان مجموعه «سیاساکتی» درباره‌ی مشکلات تولید فیلم پویانمایی بلند گفت: ابعاد در تولید فیلم بلند بسیار اهمیت دارد و اگر این ابعاد و کیفیت فعلی مطرح نبود، پروژه طی دو هفته به پایان می‌رسید. حتی اگر غول انیمیشن هم باشی، وقتی وارد پروژه سینمایی می‌شوی تازه متوجه می‌شوی که آن‌قدر هم درباره‌ی کار نمی‌دانی.

وی افزود: در ایران یکی از مشکلات این است که کارگردان می‌خواهد همه‌ی مسوولیت‌های پروژه را برعهده بگیرد و پاسخ همه را بدهد درحالی‌که در شرکت‌های بزرگ فیلم‌سازی تقسیم کار صورت می‌گیرد و هر کسی مسوولیت مشخصی دارد. پیدا کردن آدم حرفه‌ای برای انجام کارها خیلی سخت بود. برای طراحی کانسپت‌های «تهران 1500» من کسی را بهتر از «حمید بهرامی» نمی‌شناختم و او تهران نبود. تماس‌ها و مذاکره‌های ما به‌وسیله‌ی پست الکترونیکی صورت گرفت و بهرامی به‌خاطر اعتمادی که به من داشت کار را پذیرفت. همه کانسپت‌ها در طی سه ماه آماده شد. از «فائز علیدوستی» هم برای طراحی لباس‌ها دعوت به هم‌کاری کردم. برای این‌که در فیلم بلند لازم است اجزای مختلف طراحی شود. البته، قبل از این دو مرحله، «مانی وطن‌دوست» نیز 2 هزار صفحه استوری‌برد طراحی کرده بود. سپس با بازیگرها قرارداد بسته شد و نزدیک به هشت ساعت از آن‌ها عکاسی شد تا حالت‌های مختلف شخصی و حس‌های هیجانی آن‌ها به شکل واقعی مدل‌سازی شود. ما معتقد بودیم که تماشاگر به‌خاطر علاقه به این بازی‌گرها به سینما خواهد آمد و برای همین به سراغ فانتزی نرفتیم و تلاش بر این بود تا کار واقع‌گرا باشد.

وی افزود: حتی «بزرگمهر حسین‌پور» کاریکاتورهایی از هنرپیشه‌ها طراحی کرده بود، اما در نهایت تصاویر صد درصد رئال را بعد از کمی دست‌کاری استفاده کردیم. ما نمی‌خواستیم تصویر فیلم با سابقه‌ی ذهنی مردم از بازیگرها تفاوت زیادی داشته باشد.

عظیمی درباره‌ی مراحل بعدی پروژه «تهران 1500» گفت: پس از عکاسی، بازیگرهای اصلی به‌جای نقش‌های خودشان صحبت کردند و دیالو‌گ‌ها ضبط شد. برای دوبله هر بازیگر سه تا چهار ساعت زمان صرف شد و چون فیلم‌نامه آماده بود از مدیر دوبلاژ استفاده نکردیم. هر کدام از بازیگرها به استودیو آمدند و طبق متن، دیالوگ‌ها را به صورت رادیویی گفتند. حتی بازی‌گرهایی که تجربه دوبله نداشتند مشکل خاصی نداشتند. برای این‌که خیلی خوب فضای کار را درک کرده بودند. در 60درصد از دوبله، اولین نکته ادای جمله درست بود و همان حس و حالی منتقل می‌شد که مدنظر من بود.

وی افزود: علاوه‌بر بازی‌گرهای اصلی، 32 نقش فرعی نیز در این فیلم حضور دارند و حتّی می‌خواستیم «براد پیت» و «آنجلینا جولی» را در یک سکانس وارد کنیم که بعد صرف‌نظر کردیم.

عظیمی گفت: با این‌که مبنای اصلی «تهران 1500» طنز است، امّا تلاش ما در مدل‌سازی بر این بود که وابستگی به سنت‌های ایرانی پررنگ باشد. برای همین بیش‌تر سنت‌های ایرانی و اسلامی در این پروژه لحاظ شده است. برای طراحی ساختمان‌های تهران آینده از معماران استفاده کردیم و تلاش ما بر این بود که تهران نمادی از همه‌ی شهرهای دیگر ایران باشد.

وی ادامه داد: ساختمان مصلی در «تهران 1500» تکمیل شده است. این بنا به‌عنوان مشخصه یک مملکت اسلامی با همراهی صدای اذان در پلانی از فیلم نمایش داده می‌شود.

عظیمی درباره‌ی مدت زمان این فیلم نیز گفت: «تهران 1500» تا شش‌ماه قبل نزدیک به 150 دقیقه بود که درحال‌حاضر تصمیم گرفته شد به 120 دقیقه‌ برای نمایش خانگی و 90 دقیقه برای اکران در سینما کاهش یابد.

وی در ادامه‌ی این نشست با نشان دادن طراحی‌های لای‌اوت، برخی از امکانات و تجهیزات پیشرفته در «تهران 1500» مانند سیستم دیزی‌خوری، گوشت‌کوب دیجیتال و ... را معرّفی کرد که با توجّه به فرهنگ ایرانی ساخته شده‌اند و با توضیح درباره‌ی تست‌های نورپردازی، چگونگی انیمیت‌سازی این پروژه را به‌شکل تصویری برای حضار نشان داد.

عظیمی با اظهار امیدواری درباره‌ی نمایش نسخه‌ی نهایی فیلم سینمایی «تهران 1500» گفت: حدود 8 دقیقه از «تهران 1500» در جشنواره‌ای در ایتالیا نمایش داده شد که بازخورد خوبی داشت و گفتند کاری که از شما می‌بینیم دقیقاً ایران را تداعی می‌کند و نه هیچ‌کدام از کشورهای عربی و یا اسلامی. این موضوع در مطبوعات ایتالیایی نیز انعکاس یافت.