در صنایع دستی مس و خاتم یا همان خاتم کاری روی مس، که نوعی ابداع در هنر خاتم کاری به حساب میآید، هنرمند صنعتکار از تلفیق فلز مس و هنر خاتم کاری یک ترکیب فوقالعاده رنگی و بینظیر ایجاد میکند.
مسگری و خاتم کاری هر دو از هنرهای ارزشمند و اصیل ایرانی با پیشینه بسیار طولانی در ایران هستند. هر یک از این صنایع دستی به تنهایی جلوه خاصی دارند. این دو هنر در کنار هم میتوانند آثار بسیار زیبا و چشم نوازی را خلق کنند. محصولات دستی مس و خاتم عمر چندانی ندارند ولی به سرعت جایگاه خود را در بازار صنایع دستی پیدا کرده و طرفداران بسیاری را جذب کردهاند.
امروزه محصولات مس و خاتم بسیاری را در بازارها مشاهده میکنید که از نظر طرح و مدل با هم متفاوت هستند. هنرمندان در شهرهای مختلف به تولید محصولات مس و خاتم میپردازند ولی جایگاه اصلی آن اصفهان است.
تفاوتهای خاتم کاری و مس و خاتم
خاتم کاری بیشتر بر روی چوب انجام میشود و بدنه اصلی کار چوب است. بر روی بدنه چوبی قطعات خاتم که توسط هنرمند خاتم کار آماده شده است، چسبانده میشود. محصولاتی مانند جعبههای چوبی، قاب، تابلو، ساعت، میز و صندلی از متداولترین آثار خاتمکاری هستند.
مس و خاتم هنر چسباندن انواع طرحها و نقشها بر روی مس است. بدنه اصلی کار مس است که انواع چوب یا استخوان، مانند خاتمکاری بر روی آن چسبانده میشود.
مهمترین و اصلیترین تفاوت خاتمکاری و مس و خاتم در فضایی است که تکههای خاتم بر روی چوب یا مس قرار میگیرند. در خاتمکاری تمامی سطح کار با قطعات خاتم پوشانده میشود و هیچ جای خالی باقی نمیماند. در آثار مس و خاتم، قطعات آماده خاتم تنها روی قسمتهایی از کار چسبانده میشود. سایر فضاها دارای رنگ مسی است که به خوبی صیقل خورده است. از آن جایی که مسگری یکی از صنایع دستی زیبا و پرطرفدار در بین مردم هنردوست است، فقط بخشی از کار، خاتمکاری میشود. به این ترتیب هر دو هنر چشم نواز را در کنار هم خواهیم دید.
طرحها و نقشهای به کار رفته در هر دوی این آثار کاملا مشابه است. اشکال هندسی چند ضلعی نقشهای زیبا و ظریفی را ایجاد میکنند. آثار مس و خاتم بیشتر جنبه تزئینی دارند و برای پذیرایی استفاده میشوند ولی محصولات خاتمکاری کاربردی تر هستند. این نیز یکی دیگر از تفاوتهای خاتمکاری با مس و خاتم است.
تنها مشكل استفاده از مس در صنایع دستی، سياه شدن در برابر گرما و حرارت است. ظروف مس و خاتم چون فقط برای پذيرایی و دكوری استفاده میشوند، اين مشكل را نخواهند داشت. ظروف مسی بکار برده شده بايد به اندازه کافی ضخیم باشند كه توان نگهداری دهها يا صدها قطعه چوب و استخوان را داشته باشند. زير فشار خم نشود و تاب برندارد و در ضمن زياد سنگين نشود كه بلند و جابهجا كردن آن كار سختی نباشد.
مسگری و خاتم کاری هر دو از هنرهای ارزشمند و اصیل ایرانی با پیشینه بسیار طولانی در ایران هستند. هر یک از این صنایع دستی به تنهایی جلوه خاصی دارند. این دو هنر در کنار هم میتوانند آثار بسیار زیبا و چشم نوازی را خلق کنند. محصولات دستی مس و خاتم عمر چندانی ندارند ولی به سرعت جایگاه خود را در بازار صنایع دستی پیدا کرده و طرفداران بسیاری را جذب کردهاند.
امروزه محصولات مس و خاتم بسیاری را در بازارها مشاهده میکنید که از نظر طرح و مدل با هم متفاوت هستند. هنرمندان در شهرهای مختلف به تولید محصولات مس و خاتم میپردازند ولی جایگاه اصلی آن اصفهان است.
تفاوتهای خاتم کاری و مس و خاتم
خاتم کاری بیشتر بر روی چوب انجام میشود و بدنه اصلی کار چوب است. بر روی بدنه چوبی قطعات خاتم که توسط هنرمند خاتم کار آماده شده است، چسبانده میشود. محصولاتی مانند جعبههای چوبی، قاب، تابلو، ساعت، میز و صندلی از متداولترین آثار خاتمکاری هستند.
مس و خاتم هنر چسباندن انواع طرحها و نقشها بر روی مس است. بدنه اصلی کار مس است که انواع چوب یا استخوان، مانند خاتمکاری بر روی آن چسبانده میشود.
مهمترین و اصلیترین تفاوت خاتمکاری و مس و خاتم در فضایی است که تکههای خاتم بر روی چوب یا مس قرار میگیرند. در خاتمکاری تمامی سطح کار با قطعات خاتم پوشانده میشود و هیچ جای خالی باقی نمیماند. در آثار مس و خاتم، قطعات آماده خاتم تنها روی قسمتهایی از کار چسبانده میشود. سایر فضاها دارای رنگ مسی است که به خوبی صیقل خورده است. از آن جایی که مسگری یکی از صنایع دستی زیبا و پرطرفدار در بین مردم هنردوست است، فقط بخشی از کار، خاتمکاری میشود. به این ترتیب هر دو هنر چشم نواز را در کنار هم خواهیم دید.
طرحها و نقشهای به کار رفته در هر دوی این آثار کاملا مشابه است. اشکال هندسی چند ضلعی نقشهای زیبا و ظریفی را ایجاد میکنند. آثار مس و خاتم بیشتر جنبه تزئینی دارند و برای پذیرایی استفاده میشوند ولی محصولات خاتمکاری کاربردی تر هستند. این نیز یکی دیگر از تفاوتهای خاتمکاری با مس و خاتم است.
تنها مشكل استفاده از مس در صنایع دستی، سياه شدن در برابر گرما و حرارت است. ظروف مس و خاتم چون فقط برای پذيرایی و دكوری استفاده میشوند، اين مشكل را نخواهند داشت. ظروف مسی بکار برده شده بايد به اندازه کافی ضخیم باشند كه توان نگهداری دهها يا صدها قطعه چوب و استخوان را داشته باشند. زير فشار خم نشود و تاب برندارد و در ضمن زياد سنگين نشود كه بلند و جابهجا كردن آن كار سختی نباشد.