- فمینیسم اسلامی -

[The moon]

فمینیسم اسلامی یکی از گرایش‌ها یا فرمی از فمینیسم است. فیمینیسم اسلامی گرایشی نظری و عملی است که از درون به یک پارادایم اسلامی متصل است و به‌طور کلی در ارتباط با نقش زنان در اسلام بحث می‌کند که به نحوی خواستار برابری کامل همهٔ مسلمانان در وجوه زندگی عمومی و خصوصی بدون هیچ نوع تبعیض جنسیتی می‌باشد. به عبارت دیگر فیمینیست‌های اسلامی از حقوق زنان، برابری جنسیتی و عدالت اجتماعی بر پایه و اساس یک چارچوب اسلامی، دفاع می‌کنند. فیمینیسم اسلامی فهم و قدرتش را از قرآن می‌گیرد و در جستجوی حقوق و عدالت برای زنان و مردان در تمامیت وجودشان است.

برهان اساسی فمینیسم اسلامی این است که قرآن بر اصل برابری تمام افراد بشر تأکید می‌کند؛ بنابراین مردسالاری و تبعیض جنسی را مردود دانسته و خواستار برابری زن و مرد (همچون دیگر برابری‌ها در اجتماع) است.

اگرچه نمی‌توان منکر این مسئله شد که فیمینیسم اسلامی نیز به نوعی نشأت گرفته و متأثر از جریان فمینیستی سکولار از نوع غربی آن است (هرچند مورد مخالفت بسیاری از فمینیست‌های مسلمان است)؛ به‌طوری‌که پیشگامان جنبش فمینیسم اسلامی؛ خواسته یا ناخواسته از گفتمانهای رایج فمینیسم غیر اسلامی استفاده کرده‌اند و آن را به عنوان بخشی از جریان یکپارچه جنبش فمینیسم جهانی شناسانده‌اند. این گرایش فمینیسم به شدت توسط برخی مورد اعتراض قرار گرفته و توسط برخی دیگر با شور و شوق حمایت شده‌است. به گفته مارگوت بدران پژوهشگر مصری تبار آمریکایی و استاد تاریخ در دانشگاه جورج تاون، بدفهمی بسیار و معرفی‌های اشتباه و احمقانه حول فمینیسم اسلامی وجود دارد.

نظرات
فمینیستهای مسلمان فمینیسم را غربی محسوب نمی‌کنند، هرچند منشأ فمینیسم و نامگذاری آن از فرانسه بوده‌است، مسایل زنان را امری جهانی می‌دانند. کتاب «فمینسم و ناسیونالیسم» کوماری جایاواردنا، بنیان‌گذار دانشگاه سری لانکا که در سال ۱۹۸۶ چاپ شد، توضیح دهنده تاریخچه پیدایش جنبش‌های فمینیستی در کشورهای مختلف آسیا و خاورمیانه‌است.  
فمینیست‌های مسلمان معتقدند احکام اسلامی یا فقه که شکل کلاسیک آن در قرن نهم میلادی تثبیت شده‌است با مفاهیم و رفتارهای مردسالارانه زمان خود ترکیب شده‌است و این تعبیر مردسالارانه از احکام، شریعت‌های متفاوت معاصر را شکل داده‌است. همچنین، حدیث (گفته‌ها و اعمال نقل شده از پیامبر اسلام، اما نه همیشه معتبر) نیز اغلب در خدمت توجیه ایده‌ها و اعمال مردسالارانه قرار گرفته‌است. گاهی منشأ یا قابل اعتماد بودن احادیث مورد اعتراض هستند و کم نیستند مواردی که این حدیث‌ها در خارج از بافت خود استفاده شده‌اند؛ بنابراین یکی از اولویت‌های فمینیسم اسلامی رفتن مستقیم به سوی قرآن به عنوان قلب و ستون دین اسلام، برای فهمیدن پیام برابری خواهانه اسلام است.

 

روش‌شناسی پایه فمینیسم اسلامی شامل روش‌های کلاسیک اجتهاد (بررسی استقلال منابع دینی) و تفسیر است و علاوه بر این دو روش، روش‌های تحلیل زبان‌شناختی، تاریخی، تحلیل ادبی، جامعه‌شناختی، مردم‌شناختی و… نیز به کار گرفته می‌شوند. و سه دیدگاه را در بر می‌گیرد:

- بازخوانی آیاتی از قرآن به شیوه‌ای که اشتباهات تاریخی رایج همچون داستان‌های خلقت و اپیزود بهشت را که در خدمت تقویت ایده برتری مذکر هستند، تصحیح کند.
- معلوم کردن آیاتی که بر برابری زن و مرد بدون هیچ ابهامی تأکید می‌کنند.
- شالوده شکنی از آیاتی که تفاوت میان دوجنس را مطرح می‌کنند و به صورت گسترده‌ای برای توجیه سلطه مذکر تفسیر شده‌اند.

به اعتقاد این افراد تفسیرهای موجود از اسلام حاوی مفهوم برتری مذکر، انعکاس دهنده فرهنگ مردسالارانه پیش از قرآن هستند. آنان معتقدند آیات زیادی از قرآن هستند که برابری زن و مرد را تأیید می‌کنند. مانند آیات سوره حجرات:

«ما شما را از یک جفت زن و مرد خلق کردیم و شما را در قبایل و ملت‌های مختلف قرار دادیم برای این که یکدیگر را بشناسید و همانا بهترین شما نزد خدا، پرهیزگارترین شماست.»

 
پس نتیجه می‌گیرند در اساس، از نظر هستی شناختی اسلامی، تمام افراد بشر برابرند. فمینیست‌های اسلامی فمینیسم را به عنوان آگاهی نسبت به اجبار و محدودیت‌هایی که زنان تحت انقیاد آن هستند، دور انداختن محدودیت‌هایی که زنان در آن‌ها قرار داده شده‌اند و تلاش برای ایجاد یک نظام روابط منصفانه‌تر و عادلانه‌تر بین زن و مرد می‌دانند و هیچ تناقضی میان فمینیست بودن و مسلمان بودن خود نمی‌بینند.

فمینیسم اسلامی و فمینیست‌های مسلمان
برخی از اسلامگرایان مانند محمدرضا زیبایی‌نژاد میان گرایش فمینیست‌های اسلامی و فمینیست‌های مسلمان تفاوت قائل می‌شوند. او می‌گوید فمینیسم اسلامی نه به معنای دفاع از زنان بر اساس آموزه‌های اسلام، بلکه به معنای تفسیری فمینیستی از اسلام است. فمینیست‌های اسلامی دین را به عنوان مهم‌ترین و نافذترین رکن فرهنگ در کشورهای اسلامی درک کرده و ادبیات دینی را بستری برای طرح مباحث فمینیستی قرار داده‌اند. آن‌ها اهداف برابری‌طلبانۀ فمینیستی را در هم‌سویی با فرهنگ دینی پنداشته و هرچند اندیشه و راهکارهای آنان برخاسته از آموزه‌های دینی نیست،اما نوگرایی و اصلاح را درون دین جستجو می‌کنند. این در حالی است که فمینیست‌های مسلمان به کسانی اطلاق می‌شود که بر اساس آموزه‌های دین اسلام به دفاع از زنان می‌پردازند.

زیبایی‌نژاد البته مورد نخست را جمع اضداد دانسته و معتقد است بازتفسیر متون اسلامی بر اساس آموزه‌های غربی فمینیسم منجر به تریف و تفسیر به رأی این متون می‌شود، اما او جانب گرایش دوم را گرفته و معتقد است در متون دینی این ظرفیت وجود دارد که بدون بهره‌گیری از فمینیسم غربی از آن‌ها در دفاع از حقوق زنان استفاده کرد. او می‌خواهد گرایش دینداران مسلمان به تجدیدنظر در رویکرد خود دربارهٔ مسئلهٔ زن را از گرایش افرادی که خارج از جریان رسمی دینداران و یا حوزه به دنبال تفسیر مجدد اسلام هستند جدا کند. حتی اگر این تفکیک چندان درست نیز به نظر نیاید، می‌توان نتیجه گرفت که این دو جریان قادر به همزیستی با یکدیگر ذیل یک عنوان نیستند، هرچند هردو گرایش با مسامحه با همان عنوان فمینیسم اسلامی برچسب می‌خورند.

افراد و گرایش‌ها
برخی از این زنان تنها بر قرآن تمرکز می‌کنند (مانند آمنه ودود، رفعت حسن یا فاطمه نسیف از عربستان سعودی)
برخی دیگر خود را صرف قرائت دوباره از قرآن و اشکال مختلف شریعت می‌کنند (مانند عزیز ال هیبن لبنانی و سردار علی پاکستانی)
برخی هنوز در فکر بررسی دوباره احادیث هستند (فاطمه مرنیسی از مراکش، لیلا احمد و هدایت توکسال از ترکیه)
در ایران می‌توان از ژیلا شریعت‌پناهی و هاله سحابی به عنوان فمنیست اسلامی نام برد. /wikipedia

[سهَ‌ند]

پس تکلیف قوانین اسلامی مثل دیه و اجازه ی شغل و سفر زن و اجازه پدر برای ازدواج و حجاب اجباری و .. چی؟

نمیشه که فقط جنبه هایی که دین با فمینیسم همسوعه رو ببینیم

این گرایشات فقط یه عقب نشینی برای فمینیسم در کشورهای اسلامی محسوب میشه

[The moon]

پس تکلیف قوانین اسلامی مثل دیه و اجازه ی شغل و سفر زن و اجازه پدر برای ازدواج و حجاب اجباری و .. چی؟

نمیشه که فقط جنبه هایی که دین با فمینیسم همسوعه رو ببینیم

این گرایشات فقط یه عقب نشینی برای فمینیسم در کشورهای اسلامی محسوب میشه

نمیدونم حقیقتاً... شخصا پیش‌تر فکر میکردم این جنبش با ادیان الهی کلا در تناقضه؛
منتها گویا اشخاصی هستن که بینش دیگه‌ای دارن و این مواردی که بیان کردین رو
بخشی از احکام دین میدونن که به دلیل برداشت های غلط (از سه‌ مورد ذکر شده بالا)
توی دین جا (داده) شدن.

[ʜɪᴅᴅᴇɴ]

پس تکلیف قوانین اسلامی مثل دیه و اجازه ی شغل و سفر زن و اجازه پدر برای ازدواج و حجاب اجباری و .. چی؟

نمیشه که فقط جنبه هایی که دین با فمینیسم همسوعه رو ببینیم

این گرایشات فقط یه عقب نشینی برای فمینیسم در کشورهای اسلامی محسوب میشه

فک کن زدی نون آور یه خانواده رو کشتی قاعدتا باید یه کمک هزینه یه وظیفه یه انسانیتی! به خرج بدی یه مبلغی به اون خانواده پرداخت کنی لنگ نمونن 
حالا عزیز از دست رفتشون رو بیخیال! بیا اینجوری بهش نگاه کنیم.
اسلام در زمان و مکانی ظهور کرد که بویی از تمدن نبرده بود

صرفا اومد یه لِوِل(حتی بیشتر) شرایط زنان رو بهتر کرد و در یک جامعه زن ستیز بی ریشه این مسائل تعلیم داده شد.
باید در طول زمان این شرایط رو به رشد قرار میگرفت بر اساس اون فرمول اسلامی انسانی که کم کاری صورت گرفته از یه سری آدم جاهل
البته که ما خودمون پیشینه تاریخی داریم اسلام به فرهنگ ما وصل شد، حجاب اجباری قانون این کشوره مؤنث ها قبل اسلام تو ایران هم یه پوششی برا خودشون داشتن فرهنگ ایرانی اسلامیه،  الیته حجاب اجباری قانون نیست درواقع یه شوخیه تو خیابونا یه چیزی میبینی تو لاس وگاس همتاش نیست |:

[سهَ‌ند]

باطل شد.

[The moon]

پس تکلیف قوانین اسلامی مثل دیه و اجازه ی شغل و سفر زن و اجازه پدر برای ازدواج و حجاب اجباری و .. چی؟

نمیشه که فقط جنبه هایی که دین با فمینیسم همسوعه رو ببینیم

این گرایشات فقط یه عقب نشینی برای فمینیسم در کشورهای اسلامی محسوب میشه

فک کن زدی نون آور یه خانواده رو کشتی قاعدتا باید یه کمک هزینه یه وظیفه یه انسانیتی! به خرج بدی یه مبلغی به اون خانواده پرداخت کنی لنگ نمونن 
حالا عزیز از دست رفتشون رو بیخیال! بیا اینجوری بهش نگاه کنیم.
اسلام در زمان و مکانی ظهور کرد که بویی از تمدن نبرده بود

صرفا اومد یه لِوِل(حتی بیشتر) شرایط زنان رو بهتر کرد و در یک جامعه زن ستیز بی ریشه این مسائل تعلیم داده شد.
باید در طول زمان این شرایط رو به رشد قرار میگرفت بر اساس اون فرمول اسلامی انسانی که کم کاری صورت گرفته از یه سری آدم جاهل
البته که ما خودمون پیشینه تاریخی داریم اسلام به فرهنگ ما وصل شد، حجاب اجباری قانون این کشوره مؤنث ها قبل اسلام تو ایران هم یه پوششی برا خودشون داشتن فرهنگ ایرانی اسلامیه،  الیته حجاب اجباری قانون نیست درواقع یه شوخیه تو خیابونا یه چیزی میبینی تو لاس وگاس همتاش نیست |:

آره دیگه اسلام واسه همون ۱۴۰۰ سال پیش خوب بود . حالا بگذریم که بعد یه دوره و روی کار اومدن حاکم های بعدی باز به همون وضع سابق برگشتن!

البته اینجا بحث دین نیست . بحث اجباره

1400 سال پیش خوب بود... (((:
در واقع بحث اینجاست که این اجبارها حقیقتاً در دین وجود ندارن؛ و این چیزی که مردم ازش گریزونن قوانین خبطی هست که مهر دین جهت تایید روشون میخوره.

[ʜɪᴅᴅᴇɴ]

پس تکلیف قوانین اسلامی مثل دیه و اجازه ی شغل و سفر زن و اجازه پدر برای ازدواج و حجاب اجباری و .. چی؟

نمیشه که فقط جنبه هایی که دین با فمینیسم همسوعه رو ببینیم

این گرایشات فقط یه عقب نشینی برای فمینیسم در کشورهای اسلامی محسوب میشه

فک کن زدی نون آور یه خانواده رو کشتی قاعدتا باید یه کمک هزینه یه وظیفه یه انسانیتی! به خرج بدی یه مبلغی به اون خانواده پرداخت کنی لنگ نمونن 
حالا عزیز از دست رفتشون رو بیخیال! بیا اینجوری بهش نگاه کنیم.
اسلام در زمان و مکانی ظهور کرد که بویی از تمدن نبرده بود

صرفا اومد یه لِوِل(حتی بیشتر) شرایط زنان رو بهتر کرد و در یک جامعه زن ستیز بی ریشه این مسائل تعلیم داده شد.
باید در طول زمان این شرایط رو به رشد قرار میگرفت بر اساس اون فرمول اسلامی انسانی که کم کاری صورت گرفته از یه سری آدم جاهل
البته که ما خودمون پیشینه تاریخی داریم اسلام به فرهنگ ما وصل شد، حجاب اجباری قانون این کشوره مؤنث ها قبل اسلام تو ایران هم یه پوششی برا خودشون داشتن فرهنگ ایرانی اسلامیه،  الیته حجاب اجباری قانون نیست درواقع یه شوخیه تو خیابونا یه چیزی میبینی تو لاس وگاس همتاش نیست |:

آره دیگه اسلام واسه همون ۱۴۰۰ سال پیش خوب بود . حالا بگذریم که بعد یه دوره و روی کار اومدن حاکم های بعدی باز به همون وضع سابق برگشتن!

البته اینجا بحث دین نیست . بحث اجباره

پس با ادیان ابراهیمی دیگه (مسیحیت و یهودیت ) هم مشکل داری. وضع قبلش چی بوده حاکم های بعدش منظور کدومه؟ 
دین آدمه اجراکننده میخواد از نوعی که توهم تشویق بشی اصلش هم همینه و اگه سوالی داری میتونی بری دنبالش جوابِ درست هم زیاده! ،منم که راهنماییت کردم (حسنِ آقا میری) در جلسه های قبل تو گ.ا (;
منم تایید نمیکنم این حرکت هارو که اجبار توشه، با این حال فکرشو کن بگن اختیاریه.. دیگه اینجوری نیس یه سریا فقط روسری رو بردارن،یه حرکتای جوگیرانه دیگه ای میزنن اصلا اگه مسئله اسلام هم نبود بنظرم قشنگ نیست اون پوشش..، وگرنه بحث دوتار مو نیست. 'نهایتا حجاب اختیاری باشه انسانی تره' منتها دلایل دیگه ای داره ظاهرا یا پس لرزه هایی داره این داستان.
بهتره راجب این مسئله دوتا مذکر بحث نکنن

[سهَ‌ند]

آپدیت؛ اسلام همیشه و همه جا عالی ترین شکل حکومت و فرهنگ است