موزه تئاتر قربانی کدام صرفه‌جویی می‌شود؟

[♱ ᴠɪᴄᴛᴏʀ ♱]

این عکس تزئینی است

در حالی که چند سالی است خیلی جدی‌تر درباره راه‌اندازی مرکز اسناد و موزه تئاتر ایران صحبت می‌شود، اما به نظر می‌رسد آنچه در دو سه سال گذشته برنامه‌ریزی و عملیاتی شده بود، قرار نیست فعلا به نتیجه‌ای برسد.

به گزارش ایسنا، اخیرا در جشنواره سی‌هفتم تئاتر فجر نمایشگاهی از ۴۰ سال اسناد تئاتر ایران برپا شد که جدا از جذابیت‌های تئاتری، هم بر لزوم جمع‌آوری و نگه‌داری و حفظ چنین اسنادی تاکید داشت و هم این پرسش را به ذهن می‌آورد که گنجینه‌هایی این چنینی تا به حال کجا و در چه وضعی بوده‌اند و از این پس قرار است چه وضعیتی داشته باشند؟!
این پرسش به تنهایی یادآور ماجرای کهنه موزه تئاتر ایران است که پس از گذشت چند دهه و با وجود درخواست‌های هنرمندان قدیمی تئاتر هنوز به سرانجام نرسیده و تازه شاید کورسوی امیدی هم که در چند سال گذشته ایجاد شده بود با برخی تصمیم‌ها از بین برود، چرا که به تازگی مدیرکل هنرهای نمایشی از انتقال موقت «اداره برنامه‌های تئاتر» به ساختمان خیابان «مهبد» خبر داده در حالی که قرار بود این ساختمان برای مرکز اسناد و موزه تئاتر تجهیز شود.
شهرام کرمی دراحکام جدیدی که برای برخی زیرمجموعه‌های اداره کل هنرهای نمایشی صادر کرده، محسن امیری، رئیس پیشین شورای ارزشیابی و نظارت را به مدیریت اداره تئاتر منصوب و اعلام کرده، «به تناسب شرایط شاهد انتقال موقت این اداره به ساختمان "مهبد"خواهیم بود» آن هم با این استدلال که «هزینه کردن برای حفظ و نگه‌داری ساختمان فعلی (اداره تئاتر) که هر ماه مبلغ بسیاری بابت اجاره بهای آن پرداخت می‌شود به هیچ عنوان توجیه‌پذیر نیست.»
آنچه کرمی از آن سخن گفته به مکانی مربوط می‌شود که اداره تئاتر در چند سال گذشته به آنجا منتقل شد تا تخریب و بازسازی ساختمان قدیمی اداره تئاتر پیگیری شود. طبق پیگیری ایسنا اجاره این مکان با اعتباری جدا از بودجه تئاتر و براساس تعهدی که ایجاد شده بود تأمین می‌شود.
اما حال که موضوع توجیه‌ناپذیر بودن پرداخت اجاره‌بها برای اداره تئاتر مطرح شده، باید این نکته را یاداوری کرد که ساختمان مهبد که در خیابانی میان تالار وحدت و تئاتر شهر واقع است، در دوره قبلی مدیریت اداره کل هنرهای نمایشی خریداری شد تا طبق اظهارات مدیران وقت هنری و تئاتر به عنوان موزه تئاتر راه‌اندازی شود و حتی بهروز غریب‌پور طراحی‌ای را برای موزه انجام داد تا این ساختمان مسکونی آماده راه‌اندازی یک موزه شود، اما با رفتن مهدی شفیعی از اداره کل هنرهای نمایشی موضوع مسکوت ماند و این ساختمان در یکی دو سال گذشته به عنوان دبیرخانه جشنواره‌های تئاتر فجر و تئاتر عروسکی مورد استفاده قرار گرفت.
در این باره علی مرادخانی _ معاون هنری سابق _ که در زمان او خرید این ساختمان انجام شد در پاسخ به پرسش ایسنا مبنی براینکه تکلیف ساختمان مهبد در زمان مدیریتش چه شد؟ گفت: ما ساختمان را برای موزه تئاتر خریداری کردیم و وقتی هم از آنجا (معاونت)آمدیم نمی‌دانم دوستان چه کردند. درواقع از آنجا که ما طرح و برنامه موزه تئاتر را داشتیم، ساختمان را خریداری کردیم و از آقای شفیعی خواستم پیگیر باشد و ایشان هم آقای غریب‌پور را مامور کرد تا طراحی انجام شود و موزه اولیه‌ای راه بیفتد که بعد ببینیم کار به کجا می‌رسد.
او درباره موزه‌ای که گفته شده در تئاتر نصر راه‌اندازی می‌شود نیز توضیح داد: با توجه به مالکیت شهرداری در تئاتر نصر، مشخص نیست آنجا به چه سرانجامی می‌رسد پس حوزه تئاتر باید وظیفه خودش را انجام دهد و منتظر شهرداری نباشد.
مرادخانی افزود:‌ اسناد تئاتر پراکنده است و نداشتن مآخذ، فقر زیادی را به حوزه تئاتر تحمیل کرده است. ما به دنبال این بودیم ساختمانی را خریداری کنیم تا جمع آوری اسناد تئاتر شروع و این محل به مرکزی برای دسترسی پژوهشگران تبدیل شود.
آنچه مرادخانی اشاره کرد تنها مرور و تاکیدی است بر برنامه‌ای که تا پای عملیاتی شدن هم برای راه‌اندازی موزه تئاتر پیش رفته بود و حال با توجه به دستور برای انتقال اداره تئاتر به جایی که قرار بود موزه شود دو پرسش مهم پیش می‌آید؛ نخست اینکه این انتقال حتی در صورت موقت بودن چقدر برپایه نظرات کارشناسی است؟ و دوم آنکه وقتی پس از گذشت یک سال هنوز بخش زیادی از مطالبات تئاتری‌ها پرداخت نشده، چه تضمینی هست که با اِشغال فضایی که برای موزه خریداری شده بود، ریالی به نفع تئاتر صرفه‌جویی شود؟