20-06-2018، 8:39
خط هیروگلیف مصری را مصریان اولین بار جهت نوشتن مطالب خود ابداع کردند. هیروگلیف مصریها یکی از قدیمیترین روشهای نوشتن است. برخی از این نوشتهها به ۳ هزار سال پیش از میلاد برمی گردد. خط هیروگلیف در مدتی بیش از ۳۰۰۰ سال زبان نوشتنی مصریها بودهاست و کندهکاران و صنعتگران آن را در دیوار آرامگاهها، ستونها، تندیسها، مهرها و … به کار بردهاند. این دبیره که در حدود ۵ هزار سال پیش، از تصویرنگاری مشتق شد، نزدیک به ۵۰۰ علامت تصویری داشت. طرز نگارش آن به دو صورت عمودی و افقی بود که در آغاز هیروگلیف عمودی و سپس افقی پدید آمد. تاکنون هیچ گونه سند قاطعی به دست نیامده است که بتوان خط مصریان را پیش از عصر هیروگلیف تشخیص داد. آنچه مسلم است در اعصار اولیه مصریان نیز همانند مردم کرت و نیز در کلیۀ تمدن های اولیه «خط تصویری» زمینه ساز خط هیروگلیف بوده است.
یونانیان عنوان «هیروگلیف» به معنای «نقر و حکاکی مقدس» را به نخستین خط مصریان داده اند. این خط از روی ابتدایی ترین شیوۀ ترسیم تصاویر یا خطوط تصویری کهن ترین ایام و اعصار اشتقاق یافته است. اگر در منابعی اشاره شده باشد که مصریان نیز ابتدا تصاویر اشیاء، جانوران، ماه، خورشید و ستارگان و… را ترسیم می کرده اند، مراد همان خط تصویری اولیه است که زمینه ساز خطوط باستانی در میان ملل کهن در اعصار و قرون گذشته بوده است. در این خط هر تصویر یا علامت بیان گر مفهوم یا معروف شیء یا جانور یا هر چیز دیگر و یا حتی یک عبارت کوتاه قراردادی بوده است. خط هیروگلیف مصریان به خاطر پیشرفته و کامل بودن آن، تا پایان تاریخ مصر قدیم در آن سرزمین باقی ماند، ولی اشکال و نشانه های آن پیوسته در حال تغییر بوده و این نشانه ها رفته رفته از اشکال قدیمی تر بهتر، مفهوم تر و سرانجام آسان تر می شده و برای ترسیم و نگارش و سرانجام در انتقال مفاهیم ایجاد سهولت می کرده است.
ابتدا مصریها، همچون دیگر مردمان آن دوران در سرتاسر دنیا، نوعی صور نا پخته و بدوی را برای نوشتن به کار میبردند. حروف هیروگلیف صرفاً عبارت از تصاویری بود که هر یک نشان دهنده شیئی طبیعی بود: خورشید با یک صفحه گرد نشان داده میشد، ماه با یک هلال، آب با خطوط موج دار، انسان با کشیدن شکل انسان و…. ولی این تصاویر نمیتوانستند مفاهیم انتزاعی و به طور کلی هر چه را که به چشم دیده نمیشد یا قابل به تصویر کشیدن نبود ـ مانند اندیشه، روشنایی، روز و … ـ بیان کنند. از اینرو در آن زمان خط هیروگلیف کمکم به سویی پیش رفت که بتواند نشانه عقاید شود تا تصویر حقیقی اجسام؛ مثلاً دایره به جای این که فقط علامت خورشید باشد روز را هم نشان میداد و علامت دیگر «گردش» را هم میرساند. دانشمندان به این دست از نشانهها، یعنی تجسم و نمایش عقاید و افکار (و نیز اجسام) با تصویر، «اندیشهنگاشت» میگویند. قدم بعدی در راه توسعه این خط ـ که همراه با پیدایش پاپیروس بود ـ این بود که به جای آنکه از تصاویر برای نشان دادن اجسام استفاده کنند، آنها را برای نشان دادن صداها بکار بردند؛ بدین ترتیب مصریها توانستند هر واژهای را که میدانستند بنویسند، خواه آن واژه معنی چیزی را میداد که کشیدنی بود خواه نبود. مصریها فقط حروف بیصدا را بکار میبردند، درضمن همه حروفی را که در قدیم بکار میبردند نیز با حروف بعدیای که پیدا میشد و بکار میآمد میآمیختند تا آنجا که اینگونه ترکیبها به قدری پیچیده شد که مردم معمولی از آن سر درنمیآوردند. به این نوع هیروگلیف پدید آمده، خط کاهنی گفته میشود. پس از آن هم با بهمریختگی خط کاهنی، نوعی خط تندنویسی ایجاد گردید به نام خط عامیانه.
به تدریج در هیروگلیف مصریان کندنویسی ابتدایی به تندنویسی و راحت نویسی مبدل شد. این امر در قالب کاربرد تصاویر کوچکتر و ساده تر به جای تصاویر پیچیده و بزرگ و به سخن دیگر حجیم، متبلور شد. از آنجائی که یونانیان باستان خود همین مراحل را پشت سر گذاشته اند، و به رموز پیشرفت و تکامل خط در تمدن کرت آشنایی داشته اند، بیش از هر کسی توانسته اند دربارۀ تحول خط در میان مصریان نیز اظهارنظر کنند. این گونه به نظر می رسد که در امپراطوری باستانی مصر نوعی تندنویسی به وجود آمده بود که یونانیان با عطف به سوابق تکامل خطوط تصویری و تبدیل آن به هیروگلیف ، آن را هیراتیک نام گذاشته اند. اصولاً در سده های نهم و هشتم و هفتم پیش از میلاد مسیح خطوط و شیوه های نگارش مراحل نهایی و کمال خود را پشت سر گذاشته اند. در سدۀ هشتم پیش از میلاد مسیح خط مصریان نیز باز هم تغییراتی را تجربه کرد وبه صورت خطی درآمد که عوام می توانسته اند از آن استفاده کنند، باز هم یونانیان آن را خط «دموتیک» به معنای خط عامه یا خط مردم نام نهاده اند. بی تردید نخستین نشانه های خط دموتیک نیز در معابد و کاخ فراعنه به ثبوت رسیده است. هیروگلیف به معنی «کندهکاری مقدس» است، این واژه یونانی است و از دو پاره تشکیل یافتهاست: hieros به معنی «مقدس» و glupho به معنی «کندهکاری». اما این نام، نام درستی برای نوشتههای قدیمی مصر نیست و فقط بدین خاطر روی آن گذاشته شدهاست که وقتی برای نخستین بار، یونانیان قدیم آن را دیدند، پنداشتند این نوشتهها توسط کاهنان برای منظورهایی مقدس کندهکاری شدهاست.
خط هروگلیف مصریان جمعاً دارای هفتصد علامت بود. در زمان زمام داری دو سلسلۀ نخستین بسیری از علائم هیروگلیف دارای سیلاب شدند. در مجموع بیست و چهار علامت از این مجموع به عنوان نشانه های «بی صدا» درآمدند. این بیست و چهار علامت و شماری از علائم دیگر یعنی مجموعاً هفتاد علامت پایه و اساس خط مصریان را تشکیل می دادند.بنابراین می توان گفت که چنین خطی همان پیچیدگی مراحل تکاملی خط میخی در میان بابلیان (کلدانیان) و آکادی ها (آشوریان) را داشته است. مصریان نیز بر روی سنگ، چوب، پوست و پارچه های کتانی می نوشته اند، ولی نوع تکامل یافتۀ زمینۀ نگارش این عناصر «پاپیروس» از همه پیشرفته تر ورایج تر بوده است. پاپیروس از ساقه گیاهی به همین نام که در کرانه های رود نیل می رویده، ساخته و تهیه می شده است. خطوط مصریان هر چند به دشواری، ولی در مجموع پاسخگوی نیازهای مکاتباتی مصریان به تدریج شده است. هیروگلیف پیشرفتۀ مصریان در مراحل نهایی اش دارای جنبۀ تاریخی با اهمیتی بود، این خط در نیمه دوم هزارۀ دوم پیش از میلاد مسیح بنا به تعبیری پایه و اساس خط الفبایی فنیقی ها که تنها بیست و چهار علامت (نشانه) داشت قرار گرفته است. بدیهی است که جابجایی خطوط در جهان باستان به وسیلۀ جنگ، تجارت، مهاجرت، مسافرت و… صورت می گرفته است.
یونانیان عنوان «هیروگلیف» به معنای «نقر و حکاکی مقدس» را به نخستین خط مصریان داده اند. این خط از روی ابتدایی ترین شیوۀ ترسیم تصاویر یا خطوط تصویری کهن ترین ایام و اعصار اشتقاق یافته است. اگر در منابعی اشاره شده باشد که مصریان نیز ابتدا تصاویر اشیاء، جانوران، ماه، خورشید و ستارگان و… را ترسیم می کرده اند، مراد همان خط تصویری اولیه است که زمینه ساز خطوط باستانی در میان ملل کهن در اعصار و قرون گذشته بوده است. در این خط هر تصویر یا علامت بیان گر مفهوم یا معروف شیء یا جانور یا هر چیز دیگر و یا حتی یک عبارت کوتاه قراردادی بوده است. خط هیروگلیف مصریان به خاطر پیشرفته و کامل بودن آن، تا پایان تاریخ مصر قدیم در آن سرزمین باقی ماند، ولی اشکال و نشانه های آن پیوسته در حال تغییر بوده و این نشانه ها رفته رفته از اشکال قدیمی تر بهتر، مفهوم تر و سرانجام آسان تر می شده و برای ترسیم و نگارش و سرانجام در انتقال مفاهیم ایجاد سهولت می کرده است.
دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
ابتدا مصریها، همچون دیگر مردمان آن دوران در سرتاسر دنیا، نوعی صور نا پخته و بدوی را برای نوشتن به کار میبردند. حروف هیروگلیف صرفاً عبارت از تصاویری بود که هر یک نشان دهنده شیئی طبیعی بود: خورشید با یک صفحه گرد نشان داده میشد، ماه با یک هلال، آب با خطوط موج دار، انسان با کشیدن شکل انسان و…. ولی این تصاویر نمیتوانستند مفاهیم انتزاعی و به طور کلی هر چه را که به چشم دیده نمیشد یا قابل به تصویر کشیدن نبود ـ مانند اندیشه، روشنایی، روز و … ـ بیان کنند. از اینرو در آن زمان خط هیروگلیف کمکم به سویی پیش رفت که بتواند نشانه عقاید شود تا تصویر حقیقی اجسام؛ مثلاً دایره به جای این که فقط علامت خورشید باشد روز را هم نشان میداد و علامت دیگر «گردش» را هم میرساند. دانشمندان به این دست از نشانهها، یعنی تجسم و نمایش عقاید و افکار (و نیز اجسام) با تصویر، «اندیشهنگاشت» میگویند. قدم بعدی در راه توسعه این خط ـ که همراه با پیدایش پاپیروس بود ـ این بود که به جای آنکه از تصاویر برای نشان دادن اجسام استفاده کنند، آنها را برای نشان دادن صداها بکار بردند؛ بدین ترتیب مصریها توانستند هر واژهای را که میدانستند بنویسند، خواه آن واژه معنی چیزی را میداد که کشیدنی بود خواه نبود. مصریها فقط حروف بیصدا را بکار میبردند، درضمن همه حروفی را که در قدیم بکار میبردند نیز با حروف بعدیای که پیدا میشد و بکار میآمد میآمیختند تا آنجا که اینگونه ترکیبها به قدری پیچیده شد که مردم معمولی از آن سر درنمیآوردند. به این نوع هیروگلیف پدید آمده، خط کاهنی گفته میشود. پس از آن هم با بهمریختگی خط کاهنی، نوعی خط تندنویسی ایجاد گردید به نام خط عامیانه.
دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
به تدریج در هیروگلیف مصریان کندنویسی ابتدایی به تندنویسی و راحت نویسی مبدل شد. این امر در قالب کاربرد تصاویر کوچکتر و ساده تر به جای تصاویر پیچیده و بزرگ و به سخن دیگر حجیم، متبلور شد. از آنجائی که یونانیان باستان خود همین مراحل را پشت سر گذاشته اند، و به رموز پیشرفت و تکامل خط در تمدن کرت آشنایی داشته اند، بیش از هر کسی توانسته اند دربارۀ تحول خط در میان مصریان نیز اظهارنظر کنند. این گونه به نظر می رسد که در امپراطوری باستانی مصر نوعی تندنویسی به وجود آمده بود که یونانیان با عطف به سوابق تکامل خطوط تصویری و تبدیل آن به هیروگلیف ، آن را هیراتیک نام گذاشته اند. اصولاً در سده های نهم و هشتم و هفتم پیش از میلاد مسیح خطوط و شیوه های نگارش مراحل نهایی و کمال خود را پشت سر گذاشته اند. در سدۀ هشتم پیش از میلاد مسیح خط مصریان نیز باز هم تغییراتی را تجربه کرد وبه صورت خطی درآمد که عوام می توانسته اند از آن استفاده کنند، باز هم یونانیان آن را خط «دموتیک» به معنای خط عامه یا خط مردم نام نهاده اند. بی تردید نخستین نشانه های خط دموتیک نیز در معابد و کاخ فراعنه به ثبوت رسیده است. هیروگلیف به معنی «کندهکاری مقدس» است، این واژه یونانی است و از دو پاره تشکیل یافتهاست: hieros به معنی «مقدس» و glupho به معنی «کندهکاری». اما این نام، نام درستی برای نوشتههای قدیمی مصر نیست و فقط بدین خاطر روی آن گذاشته شدهاست که وقتی برای نخستین بار، یونانیان قدیم آن را دیدند، پنداشتند این نوشتهها توسط کاهنان برای منظورهایی مقدس کندهکاری شدهاست.
دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
خط هروگلیف مصریان جمعاً دارای هفتصد علامت بود. در زمان زمام داری دو سلسلۀ نخستین بسیری از علائم هیروگلیف دارای سیلاب شدند. در مجموع بیست و چهار علامت از این مجموع به عنوان نشانه های «بی صدا» درآمدند. این بیست و چهار علامت و شماری از علائم دیگر یعنی مجموعاً هفتاد علامت پایه و اساس خط مصریان را تشکیل می دادند.بنابراین می توان گفت که چنین خطی همان پیچیدگی مراحل تکاملی خط میخی در میان بابلیان (کلدانیان) و آکادی ها (آشوریان) را داشته است. مصریان نیز بر روی سنگ، چوب، پوست و پارچه های کتانی می نوشته اند، ولی نوع تکامل یافتۀ زمینۀ نگارش این عناصر «پاپیروس» از همه پیشرفته تر ورایج تر بوده است. پاپیروس از ساقه گیاهی به همین نام که در کرانه های رود نیل می رویده، ساخته و تهیه می شده است. خطوط مصریان هر چند به دشواری، ولی در مجموع پاسخگوی نیازهای مکاتباتی مصریان به تدریج شده است. هیروگلیف پیشرفتۀ مصریان در مراحل نهایی اش دارای جنبۀ تاریخی با اهمیتی بود، این خط در نیمه دوم هزارۀ دوم پیش از میلاد مسیح بنا به تعبیری پایه و اساس خط الفبایی فنیقی ها که تنها بیست و چهار علامت (نشانه) داشت قرار گرفته است. بدیهی است که جابجایی خطوط در جهان باستان به وسیلۀ جنگ، تجارت، مهاجرت، مسافرت و… صورت می گرفته است.
منبع: ویکی پدیا، تاریخ ما