وحشت برنده نوبل از کمونیسم

[sober]

وحشت کمونیسم برنده نوبل ادبیات را رها نمی‌کند

شبح کمونیسم و خاطرات تلخی که رمان‌های هرتا مولر، برنده سال 2009 نوبل ادبیات را انباشته با اولین سفر این نویسنده به زادگاهش رومانی پس از دریافت جایزه نوبل، بار دیگر او را تسخیر کردند.
وحشت برنده نوبل از کمونیسم

این نویسنده 57 ساله در کنفرانسی مطبوعاتی گفت: «مثل همه من هم امیدوار بودم با سقوط دیکتاتوری همه چیز سر جای خود برگشته باشد و افرادی که مسئولیت‌های غیرانسانی داشتند دیگر بر مسند قدرت و امور نباشند.»

به نظر مولر ماموران «سکوریتات»، پلیس مخفی کمونیست‌ها «همه جا هستند و ناپدید نشده‌اند.»

سفر مولر به رومانی برای معرفی کتاب‌هایش توجه بسیاری را به این نویسنده معطوف کرد، این نویسنده جزو گروه اقلیت آلمانی‌زبان رومانی است که به زبان آلمانی می‌نویسد و پیش از بردن جایزه نوبل ادبیات در کشورش شهرت چندانی نداشت، اما به گفته انتشارات «اومانیتاس» او اکنون جزو نویسندگان کتاب‌های پرفروش در رومانی است.

مولر به دلیل امتناع از همکاری به عنوان خبرچین برای «سکوریتات» مجرم شناخته شده بود و کتاب‌هایش در خانه سانسور می‌شدند. او بالاخره سال 1987 موفق شد به آلمان مهاجرت کند.

رمان‌های او، به ویژه «قرار ملاقات» و «سرزمین گوجه‌های سبز» وحشت و خفتی که این نویسنده در رژیم نیکلای چائوشسکو تجربه کرده، توصیف می‌کنند.
مولر به دلیل امتناع از همکاری به عنوان خبرچین برای «سکوریتات» مجرم شناخته شده بود و کتاب‌هایش در خانه سانسور می‌شدند. او بالاخره سال 1987 موفق شد به آلمان مهاجرت کند.

کمونیست‌ها از سال 1945 تا 1989 بر رومانی حکومت می‌کردند و زخم سر باز بسیاری از ساکنان این کشور هستند، به ویژه قربانیانی که منتظر هستند سرگذشت خود را در دادگاه به زبان بیاورند.

دولت رومانی قوانین محدودکننده برای مجرمان دوران کمونیست تصویب نکرده است. ژوئن امسال نیز دادگاه جزایی قانونی مبنی بر جلوگیری از استخدام مقامات سابق کمونیست در اداره‌های پلیس را لغو کرد.

مولر در این مورد گفت: «طبیعی نیست آنها باز هم پست‌های رده بالا را در اختیار بگیرند و پس از دیکتاتوری زندگی جدید را دنبال کنند.»

مولر در این دیدار همچنین از اسکار پستیور، شاعر مشهور و فقید رومانی که دوست صمیمی و از جمله شاعران اقلیت آلمانی‌زبان این کشور بود یاد کرد.

اخیرا فاش شد این شاعر با «سکوریتات» همکاری داشته است و همین موجب سر و صدای بسیاری شد. مولر در دفاع از او گفت: «اسکار پستیور حق انتخاب نداشت. پس از سپری کردن پنج سال در اردوگاه کار اجباری شوروی سابق او درهم‌شکسته بود، اگر این کار را نمی‌پذیرفت باید به زندان می‌رفت.»

سرگذشت پستیور که شبیه به تجربه بسیاری از آلمانی‌زبانان رومانی پس از جنگ دوم جهانی است منبع الهام مولر برای نوشتن «هر چه دارم همراه خود می‌برم» بوده است. ترجمه این کتاب به زبان رومانیایی و همچنین دیگر آثار این نویسنده از جمله «سفر با یک پا» در هفته جاری در بخارست، پایتخت رومانی منتشر شد و سیل طرفداران برای گرفتن کتاب‌های امضا شده به کتابفروشی‌ها روان شد.

مولر از به شهرت رسیدنش در کشوری که زمانی آن را ترک کرده بود شگفت‌زده و اندکی ناراحت است. «راستش نمی‌توانم از این همه نشست مطبوعاتی چشم‌پوشی کنم، اما وقتی تنها می‌شوم به نظرم چیزی عوض نشده است.»

او با شوخی درمورد کتاب‌هایش گفت: «ترجمه رومانیایی آنها زیباتر است. شاید بهتر باشد جایزه نوبل را به الکساندرو ساهیقیان، مترجم آنها هدیه کنم.»

او در انتها با تلخی در جواب به این سئوال که آیا از رومانی دوران کمونیست خاطره به‌یادماندنی دارد به سادگی گفت: «هیچ خاطره‌ای ندارم.»