ناو هواپیمابر (قسمت اول)

[τοxικ]

اولین کشتیی که برای به پرواز درآوردن هواپیما استفاده شد اساساً برای این کار ساخته نشده بود بلکه یک کشتی جنگی معمولی بوده که اولین آزمایش پرواز هواپیما در سال1910 درحالیکه سرعت آن 14 گره دریایی بود از روی آن با موفقیت انجام گردید .

درآغاز جنگ جهانی دوم آمریکا دارای 5 ناو هواپیمابر بود ، ولی از سال 1939 تا سال 1945 تعداد آنها به 143  رسید که 28 عدد ازآنها سنگین وبقیه ی آنها سبک بودند .

درسال 1961 با آغاز ساخت ناوهای هواپیمابری که با انرژی هسته ای کار می کنند تحولی در این زمینه ایجاد گردید و اولین این ناوها ناو هواپیمابر اینترپرایز بود که در سال 1968 وارد خدمت گردید.

در سال 1971 ساخت اولین ناو هواپیمابر چند منظوره  وعظیم از سری نیمیتز با نام cnv – 68  آغاز گردید واین ناو در سال 1975 وارد خدمت گردید. پس از آن وبا فواصل زمانی 8 قطعه از این نوع به خدمت نیروی دریایی ارتش آمریکا در آمده وستون اصلی این نیرو را تشکیل می دهند که آخرین آنها  در سال 2002 وارد اقیانوس ها گردید.

ناو هواپمابر:

ناو هواپیمابر یک کشتی جنگی است که برای حمل کردن و پوشش دادن هواپیما‌ها و هلیکوپترهای جنگی طراحی شده‌است و به عنوان یک فرودگاه شناور عمل می‌کند، و اینگونه هواپیماها می‌توانند بدون سوخت‌گیری و توقف، عملیات در مسافت‌های دور را انجام دهند.
ناوهای هواپیمابر آمریکایی و ناو هواپیمابر شارل دوگل فرانسوی‌ها از یک نیروگاه هسته‌ای برای تامین انرژی مورد نیازشان استفاده می‌کنند که به آنها اجازه می‌دهد مدت‌ها دور از آشیانه بی نیاز از سوخت گیری بمانند اما بقیه ناوها از سوخت‌های متعارف استفاده می‌کنند.
ناو هواپیمابر یک جنگ‌افزار بسیار گران‌قیمت است که بهای آن گاه تا ۴٫۵ میلیارد دلار می‌رسد. از این رو در سال ۲۰۱۱ تنها ۲۱ ناو هواپیمابر در حال فعالیت هستند که از این تعداد ۱۱ ناو متعلق به ایالات متحده آمریکا. هر دو کشور اسپانیا و ایتالیا دارای دو فروند ناو هستند و شش کشور روسیه، بریتانیا، فرانسه، هند، برزیل، تایلند هر کدام یک ناو هواپیمابر در اختیار دارند.
چین نیز در حال بازسازی و تکمیل یک ناو هواپیمابر سابق شوروی است و هند و بریتانیا نیز هر کدام دو ناو هواپیمابر دیگر را در دست ساخت و بازسازی دارند. آمریکا نیز علاوه بر ۱۱ ناو فعال خود، یک ناو ذخیره، یک ناو در حال ساخت داشته و سفارش تولید دو ناو دیگر را هم داده‌است.
ژاپن (۲۰ ناو)، کانادا (۳ ناو)، استرالیا، (۳ ناو)، آرژانتین (۲ ناو) و هلند (۱ ناو)، هم در گذشته صاحب ناو هواپیمابر بودند.
سنگینترین ناوهای هواپیمابر دنیا ناوهای آمریکایی کلاس نیمیتز هستند که شامل ۱۰ ناو با وزنی بین ۱۰۰ تا ۱۰۴ هزار تن می‌شوند و بین‌ سال‌های ۱۹۷۵ تا ۲۰۰۹ وارد نیروی دریایی شده‌اند. سبک‌ترین ناو هواپیمابر فعال نیز ناو چاری ناروبت تایلند با ۱۱۴۰۰ تن و سنگینترین ناو هوپاپیمابر غیرآمریکایی ناو دریادار کوزنتسف روس‌ها با ۵۵ هزار تن وزن است.
در اوایل سدهٔ ۲۱ ناوهای هواپیمابر در سرتاسر جهان گنجایش حمل ۱۲۵۰ هواپیما را داشتند.
ناوهای هواپیمابر معمولاً با چند کشتی دیگر به صورت گروهی حرکت می‌کنند. این کشتی‌ها می‌توانند تجهیزات پدافندی یا لوازم یدکی برای هواپیماها را تأمین کنند. معمولاً چند کشتی دیگر وظیفه محافظت از ناو اصلی را دارند مانند سامانه‌های پیش‌اخطار یا دفاع موشکی.

 از اوایل جنگ جهانی دوم ناوهای هواپیمابر در نبردها بعنوان فرودگاه های متحرک نقش یافتند که بر هر ناو یا زیر دریایی برتر بودند .ناوهاي هوايپمابر همواره با تعدادي از شناورهاي جنگي به منظور پشتيباني رزمي و محافظت همراهي مي‏شوند كه به اين گروه كشتي‏ها، به طور معمول «گروه نبرد» يا «گروه همراه» مي‏گويند كه در اصطلاح نام carrier battle group (گروه ضربتي ناوهواپيمابر) را مي‏دهند. كشتي‏هاي پشتيباني كننده هر ناو هواپيمابر، به طور معمول شامل سه يا چهار شناور بدين شرح هستند: رزمناو مجهز به سامانه دفاعي (نظير Aegis)، ناوشكن، يك يا دو ناوچه و دو يا سه زيردريايي تهاجي. وظيفه اين گروه ، محافظت ناو هواپيمابر در برابر حملات هوايي ، موشكهاي ضدكشتي، تهديدات زيرآبي و هر خطري باشد كه ناو هواپيمابر و بقيه گروه را مورد تهديد قرار دهد.
تا سال 1960 از موتور های دیزلی در این ناو ها استفاده می شد تا اينكه در 1960 امريكا اولین ناو هواپیمابر اتمی به نام اینترپرایز را که بزرگترین ناو زمان خود بود به آب انداخت .این ناو گنجایش 100 جنگنده را داشت و سرعتی بیش از ۳۰ گره ی دریایی داشت .عرشه ی آن 335 متر بود و 5000 خدمه داشت و از 8 راکتور هسته ای استفاده می کرد .این ناو میتوانست 3 سال در سفر باشد بدون آنکه نیاز به سوخت گیری مجدد پیدا کند یا لنگر بگیرد .البته این ناو ها ، ناوهای هواپیمابر سنگین محسوب میشوند. بطور مثال انگلستان از ناو های هواپیمابر سبک استفاده میکند که برای هواپیما های عمود پرواز مناسب هستند و بسیار کوچک تر از ناو های آمریکایی هستند البته بیشتر آنها بجای سوخت هسته ای از موتور های گازی استفاده میکنند .
ناو های هواپیمابر امروزی گاهاُ تا 270 فروند جنگنده را با خود حمل میکنند .این ناو ها از دو عرشه استفاده مینمایند یکی عرشه ی پارکینگ و پروازی و دیگر عرشه ی زیرین که پارکینگ تعمیراتی و انبارهای جنگنده ها محسوب می شود .جنگنده ها توسط آسانسورهای مخصوص به عرشه برده می شوند .توجه داشته باشید جنگنده ها از ابزار های کمک برای پرواز یا فرود از این ناو ها استفاده میکنند بطور مثال برای فرود از یک قلاب نگهدارنده که بعد از فرود جنگنده باید هواپیما به آن گیر کند تا سرعت آن کاهش یابد .
دوران ناو های کنونی نیز در حال بسر رسیدن است .ناو های کنونی نیز بزودی با ورود ناو های قرن 21 از رده خارج خواهند شد ناوهای جدید که بیشتر از کلاس CVNX خواهند بود . اولین ناو کلاس CVNX در سال 2013 جانشین اولین و سالخورده ترین ناو هواپیمابر اتمی جهان میشود(اینترپرایز) این ناو ها از ویژگی های پنهانکاری شگرفی برخوردارند ،نگهداری و تعمیر آسانتری دارند و مدت دوام بیشتری در دریا دارند همچنین از یک مجموعه زره جدید برای بقا در صحنه ی نبرد نیز بهره میبرند این ناوها می توانند80 هواپیمای بزرگ 60 فروند متوسط و 40 فروند کوچک را با خود حمل کنند(نگهداری یک ناو هواپیمابر در یک سال 1 میلیارد دلار هزینه دارد)

از نظر سیستم دفاعی ،بجز گروه قوی محافظ آن همیشه دو فروند جنگنده،آماده ی واکنش سریع به هر تحدیدی هستند چه هوایی و دریایی .سیستم جنگ الکترونیک این ناوها بقدری سنگین است که هر راداری را مختل میکنند .این ناوها تا فاصله ی 500 کیلومتری اطراف خود را همواره با رادار های خود و هواپیما های شناسایی زیر نظر دارند و به سیستم های کامل پرتاب تاماهاوک مجهز هستند که هر هدفی را در زمین هدف قرار میدهند .آخرین ناو هواپیمابری که غرق شد مربوط به جنگ جهانی دوم و مربوط به ژاپن بود(در كل دو فروند ناو هواپیمابر در طول تارخ غرق شده)
ناگفته نماند ایران در سالهای 1370 تا 1375 بدنبال خرید ناو هواپیمابر كورشكوف روسيه بود و بالاترین پیشنهاد قیمت را نیز داد ولی بدلیل ملاحظات سیاسی پيشنهاد ابران رد شد و اين ناو هواپيمابر به هند فروخته شد .

ناوهاي هواپيما بر با ارتفاعي برابر با يک ساختمان بيست طبقه بيرون از آب و طولي برابر با 333 متر در همان نگاه اول تعجب همگان را بر مي انگيزند ؛ اما دليل آن بزرگي و عظمت بي نظير ناو نيست بلکه توانايي اين فرودگاه کوچک شناور در به پرواز در آوردن هواپيما هاي جنگي بوده که چنين حسي را بوجود مي آورد . در آب هاي آزاد ناو هاي هواپيما بر بعنوان خاک يا قلمرو خود مختار محسوب مي شوند و خدمه مي توانند به مانند اينکه در کشور خود هستند رفتار کنند البته تا زماني که به سواحل کشورهاي ديگر نزديک نشده اند . بنابراين نظاميان ايالات متحده بدون نياز با توافق با کشوري ، گروه رزمي ناو هواپيما بر خود که شامل يک ناو هواپيما بر و شش تا هشت کشتي اسکورت ديگر است را به منطقه ارسال مي دارند .

آشنایی با ناوهای هواپیما بر مدرن

آمریکا برای حضور مستمر در صحنه و اجرای سیاست های خود شدیدا یه ناوهای هواپیمابر خود نیازمند است . رئیس جمهور سابق این کشور طی بازدید خود از ناو هواپیمابر "تئودور روزولت" بیان کرد که هنگام بروز بحران در هر منطقه از جهان اولین سوالی که به ذهن افراد بلندپایه سیاسی آمریکا خطور می کند این است که نزدیکترین ناو هواپیمابر به منطقه کجاست.
ناو هواپیما بر با ارتفاعی برابر با یک ساختمان بیست طبقه (از آب) و طولی برابر از آب با 333 متر در همان نگاه اول تعجب همگان را بر می انگیزند اما دلیل آن بزرگی و عظمت بی نظیر ناو نیست بلکه توانایی این فرودگاه کوچک در به پرواز در آوردن سریع هواپیما های جنگی است از بعد نظامی خود ناو اسلحه ی قابل استفاده ای محسوب نمیشود بلکه این قدرت هوایی مستقر در آن است که ناو هواپیما بر را در میدان نبرد تبدیل به کابوس می کند در آب های آزاد ناو های هواپیما بر بعنوان قلمرو ان کشور محسوب میشوند و خدمه می توانند به مانند اینکه در کشور خود هستند رفتار نمایند البته تا زمانی که به محدوده ی سواحل کشور های دیگر نزدیک نشوند.
ناو هواپیما بر می تواند با سرعت 64 kmبر روی آب حرکت کند و این یعنی توانایی رسیدن به منطقه ی درگیری طی حداکثر چند هفته.

 ساختمان ناو هواپیمابر:

 با بیش از یک میلیارد قطعه در بین یکی از پیچیده ترین ماشین های ساخته شده توسط بشر قرار میگیرند.
بدنه ی کشتی از ورقه های مقاوم و محکم فولاد چند اینچی ساخته شده که مقاومت فوق العاده ای در برابر آتش سوزی و آسیب های ناشی از میدان نبرد دارد. تکیه گاه اصلی سازه ای کشتی از سه تیر افقی تشکیل شده است.
بخش بدنه در زیر خط آب به صورت قوس دار و تسبتا باریک است و بخش بالای خط آب به طرف بیرون گسترده میشود تا عرشه ی پروازی را تشکیل دهد.
بخش زیری نیز از دو لایه ی مجزا بوده که در صورت اصابت اژدر لایه دوم به عنوان محافظ عمل کرده و از غرق شدن کشتی جلوگیری می کند.
سیتم پیشرانه ی ناو از دو راکتور هسته ای تشکیل یافته است که در محفظه ای زره پوش در وسط ناو قرار دارند که نیروی توربین های ناو را تامین می کنند البته راکتور های هسته ای خطرات خاص خود رادارند ولی تا بیست سال نیازی به سوخت گیری ندارند و سوخت گیری مجدد آنها سه سال به طول می انجامد.

به ارقام زیر در مورد ناوهای کلاس نیمیتز توجه کنید:
ارتفاع کلی برابر 74 متر
وزن فولاد سازه ای 54000 تن
مساحت عرشه ی پروازی 1.8 هکتار
وزن هر کدام از لنگر ها 30 تن
وزن هر یک از دانه های زنجیر لنگر 160 کیلو گرم
وزن هر یک از پروانه ها 30 تن
تعداد تلفن های داخلی ناو 2500 خط
ظرفیت ذخیره ی غذای یخ زده وخشک شده در ناو برابر با 6000نفر برای 70 روز
تعداد تلویزیون های ناو 3000 دستگاه
تعداد پزشک 6 ، دندان پزشک 5 و یک بیمارستان 51 تخت خوابی

یک ناو هواپیمابر از این قسمت ها تشکیل می شود :
کشتی : شامل بدنه وبخش های مربوط به پرسنل ، مخازن ، انبارها ، رستورانها ، وتمام بخشهای جانبی.
اتاقهای کنترل وعملیات .
هواپیماهای جنگنده ، پشتیبانی الکترونیکی،پشتیبانی نزدیک ، شناسایی وهلیکوپتر.
واحدهای دفاع هوایی.
تفنگداران دریایی با تمام تجهیزاتشان.
ژنراتورهای برق.
موتوهای محرک .
قسمتهای مختلف ناو:
منبع انرژی ناو هواپیمابر هسته ای (به عنوان مثال نیمیتز) متشکل از دو رآکتور هسته ای  که تامین کننده ی انرژی برای تولید بخار جهت به حرکت درآوردن توربینهای موتور کشتی ونیز ژنراتورهای برق آن می باشند .
موتورهای  این ناو غول پیکر آنرا تا سرعت 30 گره دریایی می توانند به پیش برانند.
این ناوها می توانند تا 78 هواپیما ، 4 واحد سیستم موشکی از نوع سی اسپارو ،4 واحد سیستم توپ از نوع ولگان ، 3 ایستگاه راداری ، 4 ایستگاه هدایت پرواز و ناوبری ،ایستگاه های ارتباط ماهواره ای و نیز ایستگاه های ایجاد پارازیت وجنگ الکترونیک و همچنین ایستگاه های هدایت موشکی .

آشیانه هواپیماها

روی عرشه تعداد کمی هواپیما را میتوان پارک کرد با توجه به اینکه که فضای کافی برای پارک 80 تا 100 فروند هواپیما نیاز است وقتی هواپیما مورد استفاده قرارنمی گیرد به آشیانه فرستاده میشود
آشنایه هواپیما دو طبقه پایین تر از عرشه ی پروازی قرار دارد که 209 متر طول 34 متر عرض و 8متر ارتفاع دارد

 خدمه و زندگی در ناو

ناو ها معمولا به شهر های روی آب معروف اند و معمولا بین 5000 تا 6000 خدمه در ناو کار میکنند که حدود 2500 نفر ازآنها مربوط به تیپ هوایی و بقیه خدمه ی کشتی هستند
ناگفته نماند بیشتر این افراد تا مدت ها پا به عرشه نمی گذارند
زیرا مکان بسیار خطرناکی برای افراد نااشناست
افرادی هم که در عرشه هستند تابع مقررات و نظم خاصی هستند بطوریکه عدم دقت یکی از خدمه ممکن است فاجعه ای به دنبال داشته باشد
تما افراد مسئول روی عرشه لباس های رنگی مربوط به شغل خود را میپوشند که شامل موارد زیر است:
ارغوانی: مسئول سوخت هواپیما
آبی : جابجا کننندهای هواپیما مسئولان بالابر، رانندهای یدک کش و مسئولان ارتباطات
سبز: مسئولان کاتاپولت ،کابل های نگهدارنده و افسران راهنمای هواپبیما
قرمز : افسران مهمات، مسئولان عملیات نجات
قهوه ای : افسران تیپ هوایی
سفید: بازرسان ،افسران ناظر و تیم پزشکی

تسلیحات تدافعی ناو :

با اینکه خود ناو سلاح جنگی ای محسوب نمیشود ولی جهت بالا بردن قدرت دفاعی آن هر ناو هواپیمابر مجهز به موشک های زمین به هوای seasparrow و موشک های ضد موشک RAM و چهار توپ چرخان 20 میلیمتری با برد 1.5 کیلومتر میباشد.
همچنین دارای سیستم های CHAFF و flare و طعمه های یدک کش شونده نیز هست.

تفریحات:

هنگامیکه کشتی در حرکت و ماموریت میباشد, روزنامه داخلی تحت عنوان Give 'em Hell Herald بطور روزانه چاپ و در اختیار خدمه قرار میگیرد. همچنین یک ویژه برنامه خبری به نام The Lookout بطور هفتگی ساخته و در داخل ناو پخش میشود. علاوه بر موارد فوق, واحد شادمانی روحیه, رفاه و تفریحات ناو (MWR) با همکاری دفتر امور مردمی وزارت دفاع ایالات متحده (PAO) اقدام به برگزاری بازی Bingo (یکی از بازی های قدیمی در فرهنگ ملی آمریکا) در بین خدمه مینمایند. برنده این رقابت ها موفق به کسب 1000 دلار جایزه نقدی میگردد.

عرشه پرواز:

عرشه پرواز ناوهای هواپیمابر به طور کلی به دو صورت کلی است:
نوع اول که توسط ایالات متحده آمریکا استفاده می‌شود به صورت زیر کار می‌کند:
بیشتر ناوهای موجود دارای عرشه تختی هستند که به عنوان محل فرود و پرواز هواپیماها عمل می‌کند.
هواپیما‌ها برای به پرواز در آمدن باید به سرعت معینی برسند ولی باندهای پرواز در ناوهای هواپیما بر به نسبت کوتاه هستند و این امکان را برای هواپیماها فراهم نمی‌آورند. از این رو در ناوهای هواپیما بر از وسیله‌ای به نام منجنیق استفاده می‌شود. منجنیق‌ها که با موتور بخار کار می‌کنند به هواپیما شتاب لازم برای پرواز را می‌دهند. قدرت این منجنیق‌ها به قدری است که در طول تنها ۲ ثانیه سرعت هواپیما را از ۰ به ۱۶۵ مایل در ساعت می‌رسانند. این کار باعث می‌شود که هواپیما سرعت لازم برای پرواز را کسب کند همچنین برای فرود آمدن هواپیمایی که ۱۵۰ مایل بر ساعت سرعت دارد مجهز به یک دم زنجیری است که باید آن را به یکی از ۴ کابل موجود روی باند گیر بیندازد که بعد از ۹۶ متر مسافت متوقف می‌شود در ناوهای هواپیما بر برعکس فرودگاه‌ها برای فرود آمدن هواپیما نباید سرعت خود را به کمترین حالت برساند بلکه باید دارای سرعت کافی باشد که در صورت ناتوانی خلبان در درگیر کردن دم زنجیری و کابل‌ها هواپیما با سرعتش بتواند از سوی دیگر ناو دوباره به پرواز در آید به علت مشکل بودن این کار معمولاً از برجسته‌ترین خلبانان برای ناوهای هواپیما بر استفاده می‌شود.

نوع دوم ناوهای هواپیمابر که ایالات متحده از آن استفاده نمی‌کند به گونه‌ای طراحی شده‌است که به منجنیق نیازی ندارد. در عوض دارای یک سکوی پرواز است. این نوع ناوها بیشتر هواپیماهای عمودپرواز VTOL یا STOVL (هواپیماهایی که به صورت عمود فرود می‌آیند و با طی مسافت کمی پرواز می‌کنند) را حمل می‌کند.